Czytaj PL

Powieści obyczajowe

Typ publikacji

Cena

Format

Wydawcy

Sortuj według:
Zyskujące popularność
okładka Mleko i miód. Milk and Honey, Książka | Rupi Kaur

WYDANIE DWUJĘZYCZNE Mleko i miód to opowieści o miłości i kobiecości, ale też przemocy i stracie. W krótkiej, poetyckiej formie skrystalizowały się pełne cielesności emocje. Każdy z rozdziałów dotyka innych doświadczeń, łagodzi inny ból. Rupi Kaur szczerze i bezkompromisowo ukazuje kobiecość we wszystkich jej odcieniach, cudowną zdolność kobiecego ciała i umysłu do otwierania się na miłość i rozkosz mimo doznanych krzywd. Te krótkie i szczere wiersze są tak delikatne jak p...

okładka Wielki Gatsby (2021), Książka | Fitzgerald FrancisScott

50 książek na 50-lecie Znaku. Przedstawiamy najlepszy przewodnik po świecie literatury. Wybitni autorzy, ważne dzieła. Te dobrze znane i te niesłusznie zapomniane. Kultowe, prowokacyjne i refleksyjne. Seria 50 na 50 to książki, które po prostu trzeba znać. Nowy Jork, szampan i jazz. Klasyka w znakomitym przekładzie Jacka Dehnela. Nowy Jork, lata 20. Jazz, prohibicja, gangsterskie porachunki. Czas wielkich wyzwań i równie wielkich profitów. Czas, kiedy droga od pucybu...

okładka Szczęście w cichą noc (2021)
, Książka | Anna Ficner-Ogonowska

Wejdź w świat magicznej wigilijnej opowieści o miłości, wybaczeniu i tradycji. Wieczór wigilijny, za oknem śnieg. W domu radosny gwar i krzątanina, pachnie piernikiem i choinką. Hania pragnie spędzić wigilię z najbliższymi osobami w rodzinnym domu. Chce spełnić marzenie mamy. Zapowiada się wspaniały czas, pełen mądrych rozmów, rozkochanych spojrzeń, radosnego śmiechu i wigilijnych smaków. Zanim jednak na dobre ruszą przygotowania do wigilii, Hania musi jeszcze z kimś porozm...

okładka Wyspa, Książka | Eustachy Rylski

Eustachy Rylski jest nazywany alchemikiem słowa oraz mistrzem języka i wirtuozem ukrytych sensów. Sam wyznaje skromnie: „Mam stuprocentowa? pewnos´c´, z˙e swoja? twórczos´cia? nie rozsupłam tajemnicy istnienia. Od czasu do czasu jednak próbuje?”. Każda z opowiedzianych przez niego historii przybliża nas do tej tajemnicy bardziej i choć na chwilę zatrzymuje w zachwycie. Zbiór Wyspa to cztery opowieści połączone jednym motywem w tle – morzem. Bohaterowie - dziewczyna z prowinc...

okładka Bowie w Warszawie, Książka | Dorota Masłowska

Nowa książka Doroty Masłowskiej. Opowieść o wielkim, a przede wszystkim małym świecie i rozpaczliwym poszukiwaniu w nim wolności. Trwa gierkowska dekada lat 70. David Bowie, podróżując z Moskwy do Berlina, zatrzymuje się na krótką chwilę w Warszawie. Jego na pozór niewiele znaczący pobyt w polskiej stolicy obrósł legendą jako ucieleśnienie tego, co niedoścignione i niedostępne, smuga koloru i blasku w powszechnej szarzyźnie. Tymczasem w jednym z dusznych i ciasnych warszaw...

okładka Grona gniewu, Książka | John Steinbeck

Porywająca lekcja historii… Amerykańska klasyka w najlepszym tego słowa znaczeniu! Stany Zjednoczone, lata 30. XX wieku. Wielki kryzys zbiera tragiczne żniwo. Rodzina Joadów decyduje się opuścić rodzinną Oklahomę i w poszukiwaniu pracy przenieść się do Kalifornii. Po dotarciu na miejsce okazuje się jednak, że nie ma ono nic wspólnego z krainą mlekiem i miodem płynącą znaną z reklamowych folderów. Zamieszkujący ją farmerzy - sami dotknięci bezrobociem i ledwo wiążący koniec ...

okładka Mistrzyni, Książka | Manuela Gretkowska

Powieść inspirowana życiem Lucyny Ćwierczakiewiczowej HISTORIA O KOBIECIE ZACHŁANNEJ NA ŻYCIE I MIŁOŚĆ Popularnością bije na głowę Sienkiewicza, przyjaźni się z Prusem. Zarabia krocie. Nie ma w Warszawie kobiety bardziej wpływowej i szczodrej. Zedrze buty z bogacza, żeby podarować bezdomnemu. Głęboko wierzy w cnoty niewieście: bezczelność i szczerość. Kiedy trzeba, przeklnie arcybiskupa w katedrze. Gdy spotyka zafascynowanego nią debiutującego aktora, chce swoim zwyczajem ...

okładka Nigdy, Książka | Ken Follett

Wielkie katastrofy zaczynają się od małych problemów, z którymi nie uporano się w porę. Takich jak sploty okoliczności, w wyniku których w różnych miejscach świata wybuchają – wydawałoby się, że niewielkie – konflikty między wojskami różnych państw. A chwilę później prezydent USA trzyma palec na guziku powodującym atak nuklearny. I nie jest to jedyny guzik na Ziemi, który może zniszczyć całą ludzką cywilizację. TO, O CZYM PISZE KEN FOLLETT, NAPRAWDĘ MOŻE SIĘ ZDARZYĆ. WNIKLIW...

okładka Siostra Słońca. Cykl Siedem sióstr. Tom 6 (wydanie specjalne)
, Książka | Lucinda Riley

Szósta część cyklu Siedem Sióstr – nastrojowej, pełnej magii sagi rodzinnej. Ekskluzywne wydanie książki, którą pokochały Polki! Duży format, twarda oprawa i okładka, której nie chce się wypuszczać z rąk… Mogłoby się wydawać, że Elektra D'Apliese ma wszystko, o czym można zamarzyć. Jest olśniewająco piękną top modelką. Jest sławna na całym świecie. I bajecznie bogata… Wszystko to jednak tylko pozory, w rzeczywistości Elektra stoi na skraju załamania. Niespodziewana śmierć a...

okładka Lata, Książka | Annie Ernaux

Annie Ernaux - NAGRODA NOBLA 2022 W DZIEDZINIE LITERATURY Annie Ernaux to bez wątpienia jedna z najważniejszych współczesnych pisarek francuskich, a jej autobiograficzne Lata po raz pierwszy ukazują się po polsku. „Czy byłabym szczęśliwsza, mając inne życie?” – zdaje się stale pytać Ernaux, prowadząc nas przez kolejne dekady swej biografii, które w mistrzowskim laboratorium jej prozy stają się zarazem biografią całego pokolenia. Od czasów niedostatku po lata kapitalistyczne...

okładka Wspomnienia przyszłości
, Książka | Hustvedt Siri

Podsłuchując Lucy przez cienkie ściany obskurnego mieszkania, S.H. vel Minnesota zapisuje w zeszycie przedziwne i w coraz większym stopniu niepokojące monologi sąsiadki obok relacji z codziennych przygód aż do pewnej strasznej nocy, kiedy to Lucy wpada do jej mieszkania z misją ratunkową. Czterdzieści lat później S.H., teraz już doświadczona pisarka, pomagając matce staruszce w przeprowadzce, odnajduje stary zeszyt, a w nim pierwsze szkice nieukończonej powieści. Pomysłowo z...

okładka Wilcza rzeka
, Książka | Wioletta Grzegorzewska

Wilcza rzeka to autobiograficzna, oparta na dzienniku, powieść drogi, która relacjonuje dramatyczne losy pisarki, samotnej matki, mieszkającej na stałe w Wielkiej Brytanii. Bohaterka planuje przeprowadzkę z małej wyspy położonej na kanale la Manche, kiedy jest gotowa do drogi, nagle na świecie wybucha pandemia. Ostatnim promem udaje jej się przepłynąć do Southampton z córką, psem i kotem, skąd wyrusza do Hastings, gdzie jednak nie czeka na nią obiecane mieszkanie. Od tego dni...

okładka Blisko, bliżej
, Książka | Katarzyna Kubisiowska

„Tylko w bliskości rodzi się prawdziwa rozmowa ” – mówi Katarzyna Kubisiowska. Zadebiutowała ćwierć wieku temu w „Przekroju”, pisała w „Filmie”, „Rzeczpospolitej”, „Gazecie Wyborczej”. Do rozmów zaprasza kluczowe postaci polskiej kultury. Jej rozmówcy zgodnie twierdzą, że potrafi budować bezpieczną atmosferę, stawiać nieszablonowe pytania, drążyć tematy, o których wcześniej nigdy z nikim nie rozmawiali. Z Katarzyną Nosowską o nadziei, z Agnieszką Holland o wspólnocie, z ...

okładka Mała Księżniczka, Książka | Karolina Lewestam

Po co przepisywać Małego Księcia? To piękna książka. Ale oprócz Róży nie ma tu ani jednej postaci kobiecej. Mała Księżniczka powstała w dialogu z książką Saint-Exupéry'ego, jej bohaterką jest dziewczynka, a pilotka, którą ją spotyka, to Amelia Earhart. Nie jest to jednak opowieść napisana tylko z myślą o dziewczynkach, ale dla wszystkich, od lat czterech do… stu czterech. To książka o odkrywaniu najważniejszych wartości w życiu: przyjaźni, szczęścia, wrażliwości, zrozumienia ...

okładka Dwudzieste siódme miasto, Książka | Jonathan Franzen

Prominentni biznesmeni, fałszywe grupy terrorystyczne, prostytutki, zbuntowane nastolatki – Franzen portretuje społeczność miasta bez powodzenia starającego się odzyskać rolę ważnego centrum amerykańskiego handlu i postępu. Lata 80. XX wieku. Saint Louis, wyimaginowane 27. pod względem wielkości miasto w USA, które w znacznej mierze przypomina to prawdziwe, leżące nad rzeką Missisipi. Miasto obciążone mitem amerykańskiego snu i powiązanych z nim wartości oraz problemów. M...

okładka Na rozdrożu, Książka | Jonathan Franzen

Jeszcze nigdy talent Jonathana Franzena do łączenia głębi i wyrazistości swoich bohaterów z szeroką perspektywą społeczną nie był tak olśniewający jak w Na rozdrożu. Dwudziestego trzeciego grudnia 1971 roku rodzina Hildebrandtów staje na rozdrożu. Ojciec rodziny, Russ, pełniący funkcję młodszego pastora w podmiejskim kościele w Chicago, lada moment wyrwie się z nieszczęśliwego, jego zdaniem, małżeństwa – chyba że pierwsza z tego związku wymknie się jego błyskotliwa i niezrów...

okładka Silny wstrząs, Książka | Jonathan Franzen

Epicki rozmach, społeczne zaangażowanie, prawdziwe emocje to siła prozy Jonathana Franzena, okrzykniętego największym żyjącym pisarzem amerykańskim Śmiała, wielopoziomowa i pełna energii proza Louis Holland przybywa do Bostonu po serii trzęsień ziemi na północnym wybrzeżu. W pierwszej katastrofie ginie jego babcia. Zdarzenie to staje się zarzewiem nieporozumień pomiędzy nim, jego siostrą Eileen i matką Melanie, bowiem ekscentryczna babka zostawiła w spadku 22 miliony dol...

okładka W kółko o dziewczynach, Książka | Marcin Szczygielski

Dwanaście bohaterek i dwanaście historii. Różne miejsca, różne czasy i różne problemy. Niekiedy zwykłe, codzienne, ale w niektórych przypadkach naprawdę dramatyczne - takie, od rozwiązania których zależy czyjeś życie. Okazuje się, że każdemu z tych wyzwań można z powodzeniem stawić czoło, szukając siły w sobie lub z rozwagą przyjmując pomoc życzliwych osób. „W kółko o dziewczynach” to zbiór opowieści o tym, jak wybierać ścieżki, którymi podążamy przez życie. I choć wyłącznie...

okładka Szczęśliwy książę i inne opowiastki, Książka | Oscar Wilde

Znakomite bajki Oscara Wilde’a poruszą serca czytelników w każdym wieku Pięć zebranych w tym tomie opowiadań (Szczęśliwy książę, Słowik i róża, Samolubny olbrzym, Prawdziwy przyjaciel, Prześwietna petarda) jak wszystkie bajki z morałem przeznaczone są nie tylko dla dzieci, ale także dla dorosłych czytelników. Każda z tych pięknie opowiedzianych historii niesie finezyjną aluzję. Baśnie są zdecydowanie odmienne, we wszystkich jednak zawarte jest ważne przesłanie. Mówią o dobru...

okładka Matka Frankensteina, Książka | Almudena Grandes

„Matka Frankensteina to powieść fikcyjna oparta na faktach. Moją inspiracją były losy Aurory Rodríguez Carballeiry, tak niewiarygodne, że wydają się czysto literackim wymysłem… Napisałam tę książkę w hołdzie wszystkim tym kobietom, które nie mogły pozwolić sobie na podejmowanie własnych decyzji, jeśli nie chciały się narazić na miano dziwki. Kobietom, które przeszły wprost spod opieki rodzicielskiej pod kuratelę mężów, które spóźniły się na wolność, jaką cieszyły się ich matk...

okładka Utracony obraz, Książka | Asma Al-Atauna

Przejmująca, słodko-gorzka powieść o dojrzewaniu w Strefie Gazy Zaskakująca lektura przeplatająca wielkie marzenia i dziecięce przyjaźnie z rozpaczą, biedą oraz przemocą izraelskiej okupacji. Asma szuka w życiu tylko jednego: kilku spokojnych i bezpiecznych metrów kwadratowych, na których mogłaby postawić stół oraz nieduże łóżko. Decyduje się na ucieczkę – najpierw z Gazy do Hiszpanii, a potem kolejną do Francji. Jak najdalej od wścibskich sąsiadów z osiedla Czarnych i od ...

okładka W sam raz Krótka opowieść o prawie wszystkim, Książka | Jostein Gaarder

Poruszająca powieść autora „Świata Zofii”. Pierwszego dnia na uniwersytecie w Oslo Albert zauważa Eirin przed ekspresem do kawy. Jeszcze się nie znają. Trzydzieści siedem lat później, w kwietniu 2009 roku, Eirin wyjeżdża do Melbourne na konferencję poświęconą biologii słodkowodnej. Albert, który został sam, nagle otrzymuje straszne wieści. Jak ma żyć z dalej tym, czego się dowiedział? Udaje się do małej chatki, która przez wiele lat była dla niego i Eirin bezpieczną przyst...

okładka Drakula, Książka | Bram Stoker

Dawno temu marzyłem o Drakuli. Znałem filmy z Bélą Lugosim i Christopherem Lee, zdobyte jakimś cudem na kasetach wideo, ale sama powieść pozostawała niedostępna. Cenzorzy w PRL niechętnie patrzyli na wampira, który boi się krzyża. Plotka głosi, że wydanie powieści Stokera zatrzymano wskutek protestu rumuńskiej ambasady. Pamiętam swoją, dziecięcą jeszcze, radość, kiedy udało mi się zdobyć pierwsze polskie wydanie, na samym początku lat dziewięćdziesiątych. Niestety, nie było o...

okładka Kawiarenka pełna marzeń, Książka | Agnieszka Lis

Pełna ciepła i tolerancji historia o przyjaźni, rodzinnych więziach i o tym, że w świąteczny czas zawsze warto pamiętać o dodatkowym nakryciu dla niespodziewanego wędrowca… W grupie wieloletnich przyjaciół mnóstwo się dzieje. Rodziny Arkadiusza i Klemensa od zawsze spędzają razem Wigilię, nie inaczej ma być w tym roku. Nie obędzie się jednak bez komplikacji… Gdy Dagmara traci pracę, postanawia spełnić swoje marzenie – wbrew obawom otoczenia otwiera kawiarnię. Nie jest jej ł...

Co znajdziesz w kategorii: Powieść obyczajowa

W powieści obyczajowej spotkacie wzloty i upadki, miłość i rozpacz, radość i gniew, sukcesy i porażki... tak jak w prawdziwym życiu. Na Woblink znajdziecie historię dla każdego - zarówno romanse (jak dzieła Danielle Steel czy Julii Quinn z serii o Bridgertonach), jak i dzieła historyczne (jak sagi autorstwa Joanny Jax), powieści obyczajowe zagraniczne i polskie, a wśród nich zarówno wielowątkowe historie, jak i lekkie powieści idealne do przeczytania w jeden wieczór. Kategoria powieści obyczajowej pełna jest wyjątkowych tytułów - sprawdźcie sami!

O powieści obyczajowej słów kilka

Powieść obyczajowa, a właściwie społeczno-obyczajowa, wywodzi się z powieści realistycznej, a książki będące reprezentantami tego gatunku literatury zaczęły dominować w II połowie XIX stulecia. Z uwagi na zakładaną prawdziwość opisu społeczeństwa, tendencji czy środowiska charakterystycznych dla danych czasów, ten rodzaj powieści jest często ich stosunkowo wiernym odbiciem. Gatunek ten odznacza się także dużym zainteresowaniem każdym aspektem ludzkiego życia. Powieść obyczajowa ewoluuje i obecnie nie jest tak łatwa do zaklasyfikowania czy zdefiniowania jak w okresie pozytywizmu.

Jakie są cechy powieści obyczajowej?

Jej podstawy ukształtowały się w pozytywizmie, epoce szczególnego zainteresowania codziennym życiem zwykłych ludzi i społeczności. Autorzy literatury obyczajowej starali się jak najwierniej przedstawić ówczesne realia. Cechami książki obyczajowej były więc przede wszystkim realizm oraz skupienie na ukazaniu problemów ekonomicznych, społecznych czy światopoglądowych. Rozwój powieści społeczno-obyczajowej uznaje się za jeden z najważniejszych etapów w historii rozwoju prozy. Współcześnie kategoria powieści obyczajowej wciąż skupia się przede wszystkim na dziełach wiernie odzwierciedlających realia życia bohaterów, jednak w dziełach z tego gatunku literatury znajdziemy także wiele innych ważnych wątków. Obok sięgających do rzeczywistego świata opisów pewnych grup społecznych, środowisk i poszczególnych ludzi znajdziemy tu także dzieła z pogranicza fikcji historycznej, romansu czy kryminału. Polecamy chociażby dzieła Charlotte Link, w tym jej sagę historyczną składającą się z tomów "Czas burz", "Dziki łubin" oraz "Niespokojne niebo". Ta bestsellerowa autorka powieści obyczajowych ma na swoim koncie wiele wartościowych dzieł - na Woblink czekają na Was chociażby jej audiobooki "Bez winy" czy "Poszukiwanie".

Co znajdziecie w kategorii powieść obyczajowa?

W kategorii „powieść obyczajowa” w księgarni internetowej Woblink znajdziecie takie tytuły jak „Ósme życie” Nino Haratischwili - powieść napisaną z epickim rozmachem, pełną bohaterów z krwi i kości oraz wielkich namiętności, „Wszystko, czego pragnęliśmy” Emily Giffin - powieść dojrzałą, aktualną społecznie i prowokującą do zadawania pytań o współczesne wychowanie oraz o nadużycia wobec kobiet, a także poruszającą i inspirującą opowieść autorstwa Catherine Isaac pod tytułem „Francuskie lato”. „Na plaży Chesil” Iana McEwana jest z kolei złożoną i emocjonującą powieścią obyczajową o pokonywaniu własnych barier, rozmowie i problemach prowadzących do nieuchronnego dramatu. Nie zabrakło tutaj również powieści kojarzonych z najlepszymi i najgłośniejszymi obyczajowymi serialami i filmami – to na przykład „Seks w wielkim mieście” Candace Bushnell, „Dziennik Bridget Jones” Helen Fielding oraz polska pozycja „Magda M. Ciąg dalszy nastąpił” Radosława Figury.

Współczesne historie z gatunku powieści obyczajowej często skupiają się na silnych postaciach kobiecych - spotkacie je chociażby w "Pani Churchill" lub "Pani Einstein" Marie Benedict, a także w "Życiu Violette" Valerie Perrin czy u mistrza romantycznych historii Nicholasa Sparksa w powieści "Jedno życzenie". Wśród najlepszych książek obyczajowych wymienia się również tytuły autorstwa Jojo Moyes, takie jak "Ostatni list od kochanka", "Zakazany owoc" czy "Światło w środku nocy".

W polskiej literaturze obyczajowej dużą popularnością cieszy się między innymi Magdalena Witkiewicz. Większość jej dzieł to pełne humoru, lekkie powieści romantyczno-obyczajowe. Sięgnijcie chociażby po "Czereśnie zawsze muszą być dwie", "Moralność Pani Piontek" lub "Panny roztropne", które czekają na Was na Woblink także jako ebooki. Chętnie czytane polskie książki obyczajowe pisze także Agnieszka Lingas-Łoniewska (seria "Szukaj mnie wśród lawendy" lub autonomiczna powieść "Molly"). Warto zwrócić uwagę także na twórczość Idy Żmijewskiej i jej cykl powieści społeczno-obyczajowych "Warszawianka", w którym oprócz tomu pod tym samym tytułem znajdziecie także dzieła "Gdy zgasną światła" oraz "Od zmierzchu do świtu".

Miłośnikom współczesnych historii poruszających bliskie nam obecnie problemy polecamy na przykład "Nie jesteś sama, Meredith" Claire Alexander, empatyczną prozę o zmaganiach z własnymi lękami i traumami. Szukajcie ich na Woblink między innymi w formacie ebooka!

Popularni autorzy książek obyczajowych

Nie sposób wymienić wszystkich popularnych autorów książek obyczajowych. Postaramy się jednak pomóc Wam wybrać spośród tej niezwykle przyjemnej mnogości tytułów! Może skusi Was "Miłość i inne obsesje" Liane Moriarty, znanej autorki dzieł "Wielkie kłamstewka" albo "Dziewięcioro nieznajomych"? To historia miłosna, którą czyta się jak thriller! A może nieco lżejsze w tonie polskie książki obyczajowe "Znachorka" Małgorzaty Starosty, "Domek nad potokiem" Katarzyny Michalak czy "Igrając z pokusą" Ewy Maciejczuk, opowieść o skomplikowanej relacji pomiędzy dwojgiem ludzi, których różni bardzo wiele, ale łączy biuro i potrzeba miłości.

Z kolei "Maybe Now. Maybe Not" Colleen Hoover to połączenie dwóch wyjątkowych historii, w ramach których pojawia się wiele pytań - czy miłość faktycznie zjawia się często tam, gdzie już nikt na nią nie czeka? Czy warto zaryzykować dla niej wszystko? I czy należy to zrobić właśnie teraz? Dla ludzi szukających w książkach wyciszenia (a wiemy, że jest nas tutaj sporo) polecamy "Kuchnię książek" Kim Jee Hye. Pewnego dnia życie Yujin zmienia się całkowicie, a dziewczyna postanawia zrezygnować z życia w wielkim mieście i założyć wyjątkową księgarnię - "Kuchnię książek". Kto z nas nie chciałby się w niej znaleźć? My na pewno! Zresztą sami sprawdźcie, jaka siła drzemie w literaturze, sięgając po te wyjątkowe historie obyczajowe w postaci książek papierowych, audiobooków lub ebooków (epub, mobi, pdf), które znajdziecie na Woblink!

Bestsellerowa powieść obyczajowa w księgarni Woblink

Bohaterowie powieści obyczajowych doświadczają emocji, które sami doskonale znamy z własnego życia - a równocześnie przecież tak często wydarza się w ich codzienności coś, co nam samym nigdy nie przyszłoby do głowy! To połączenie jest zasadniczo definicją powieści obyczajowej! Najlepsze książki obyczajowe, takie jak ebook "Tego ci nie powiedziałam" Kelly Rimmer, "Najważniejsze to przeżyć" Ałbeny Grabowskiej czy "Strażniczka spalonych książek" Brianny Labuskes ukazują codzienność bohaterów w niecodziennych sytuacjach. Joanna Balicka w swoim "Poemacie letniej tęsknoty" zderza losy dwójki bohaterów pochodzących z zupełnie innych światów, których rodzącemu się uczuciu zdecydowanie sprzeciwia się ich otoczenie. Z kolei "Zdejmij z nieba księżyc" Kristan Higgins to idealna propozycja dla wszystkich, którzy poszukują momentami trudnej i bolesnej, ale także pełnej wzruszeń i miłości historii ostatecznie podnoszącej na duchu i dającej nadzieję.

Gatunek powieści obyczajowej ma wiele do zaoferowania - skorzystajcie z naszych sugestii, by zanurzyć się w ten wyjątkowy świat! Wyjątkowe historie obyczajowe czekają na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf).