Książka Macieja Korkucia to opracowanie nie tylko imponujące ilością zgromadzonych faktów, ale również pierwsza, w pełni udana próba przedstawienia panoramy antykomunistycznego podziemia, rewidująca dotychczasowy stan wiedzy na temat partyzantki w województwie krakowskim. Zasięg kwerendy przeprowadzonej w archiwach krajowych i w Londynie, uwzględniającej też zbiory prywatne i relacje uczestników tamtych wydarzeń, pozwolił na powstanie publikacji, która pokazuje strukturę, cha...

Znaczenie synagogi Tempel i skupionej przy niej społeczności postępowej wyraźnie zaznacza się w dziejach krakowskich Żydów. Środowisko to nie tylko zajmowało istotne miejsce w religijnym i kulturalnym uniwersum żydowskim, ale także miało niebagatelny wpływ na pozytywne relacje żydowsko-chrześcijańskie oraz kształtowanie postaw patriotycznych. Związane z nim były również tak ważne postaci jak Szymon Dankowicz, Maurycy Weber i Ozjasz Thon. Artykuły zebrane w niniejszym tomie, k...

Tysiąc lat historii żydowskiej społeczności Krakowa – w jednej książce. Monografia, na którą Kraków czekał od pokoleń. Szczycimy się faktem, że uciekający z całej Europy przed prześladowaniami Żydzi znaleźli schronienie w Polsce – w Po-lin, „miejscu, w którym mogli odpocząć”. Ale co poza tym wiemy o historii Żydów w jednym z pierwszych miejsc ich osadnictwa, w Krakowie? Monumentalna i jednocześnie wciągająca opowieść o krakowskiej społeczności żydowskiej wypełnia białą pla...

Jak kadry ze starego filmu przewijają się w książce krajobrazy, architektura i ludzie wywodzący się ze starej dzielnicy Krakowa - Zwierzyńca. Jakże pięknie maluje autorka klimaty królewskiego miasta, kontrastujące z jego dzisiejszym rozszalałym obliczem. Te obrazy niosą spokój, ukojenie, wywołują tęsknotę za tym, czego już właściwie nie ma. Za życiem według (jakichś) zasad, za szlachetnością, za tym, co już w naszym pięknym Krakowie całkowicie zanikło. Czy warto wracać do p...

Złożona natura średniowiecznego testamentu ukrywa się często pod konwencjonalną formą rozporządzenia ostatniej woli – formą dobrze znaną z religijnej literatury nurtu ars moriendi. Autor przedstawia, w jaki sposób instytucje Kościoła, uwarunkowania życia miejskiego oraz zabiegi władz Krakowa wpływały zarówno na formę, jak i funkcję pełnioną przez te akty w późnym średniowieczu. W ich świetle omawia także specyfikę środowiska krakowskich testatorów, panujące w nich relacje rod...

Majer Bałaban był wybitnym historykiem i znawcą kultury żydowskiej. W swoim dorobku pozostawił wiele dzieł, w których powoływał się na urzędowe dokumenty polskie, a także archiwa gmin żydowskich. Solidnie podparte naukowo prace są po dziś dzień cenione przez historyków i kulturoznawców. Można śmiało stwierdzić, że Bałaban był jednym z najwybitniejszych badaczy dziejów Żydów w Polsce. Jednym z wyraźnych kierunków jego dociekań naukowych była historia krakowskiej gminy żydowski...

Książka ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego to efekt prowadzonych przez autora w archiwach IPN badań dotyczących inwigilacji krakowskiego Kościoła przez UB i SB. Jej celem jest opisanie i zrozumienie postaw duchowieństwa katolickiego wobec działań komunistycznej bezpieki. Działania te były różne w różnych okresach PRL-u. Od zastraszania, gróźb czy szantażu przechodzono do metod bardziej subtelnych, próbując wciągać duchownych we współpracę poprzez rozmowy, perswazję, obietnice...

"Najkrwawsze strajki w czasach II RP – takiego Krakowa nie znacie! Kraków czerwonych 1923 i 1936 to oparta na faktach powieść o międzywojennym Krakowie, w którym ścierają się interesy różnych grup społecznych. „Czerwoni” z kręgu Polskiej Partii Socjalistycznej, wykorzystując kryzys gospodarczy do osłabienia rządu, dwukrotnie realizują tragiczne w skutkach strajki. Giną ludzie, miasto raz po raz jest paraliżowane… Kraków staje się areną najkrwawszych zamieszek robotników z po...

Tysiąc lat historii żydowskiej społeczności Krakowa – w jednej książce. Monografia, na którą Kraków czekał od pokoleń. Szczycimy się faktem, że uciekający z całej Europy przed prześladowaniami Żydzi znaleźli schronienie w Polsce – w Po-lin, „miejscu, w którym mogli odpocząć”. Ale co poza tym wiemy o historii Żydów w jednym z pierwszych miejsc ich osadnictwa, w Krakowie? Monumentalna i jednocześnie wciągająca opowieść o krakowskiej społeczności żydowskiej wypełnia białą plam...

Po przybliżeniu nietuzinkowych, a czasem mało znanych osób związanych z Krakowem, w tym silva rerum przedstawiam zaiste różności dotyczące szeroko pojętych dziejów tego miasta. W 38 szkicach historycznych o zróżnicowanej tematyce piszę o życiu mieszkańców na tle przemijających epok i zmieniającej się obyczajowości – od XVIII stulecia po rok 1919, kiedy to w Krakowie odbyły się pierwsze po uzyskaniu niepodległości wybory parlamentarne. Ukazuję wybrane aspekty istotnych, jak i ...

Prezentowana publikacja zawiera opis i analizę dorobku jednego z najwybitniejszych polskich dokumentalistów, Andrzeja Fidyka. Światowy rozgłos i uznanie przyniosła mu Defilada, a sławę ugruntowały takie filmy, jak: Karnawał – największe party świata, Kiniarze z Kalkuty, Rosyjski striptiz, Sen Staszka w Teheranie, Historie z Yodok. Autorka podjęła próbę interpretacji jego twórczości za pomocą narzędzi badawczych związanych z retoryką, co pozwoliło jej unaocznić zasady realizac...

„[…] tak wiele już napisano o Sapkowskim w ramach badania osobliwości polskiej odmiany fantasy. […] Czy można coś jeszcze własnego i oryginalnego dodać w tym temacie? Okazuje się, że anamorficzna (bo chyba zamierzenie ironiczna, a w związku z tym inaczej spozycjonowana) perspektywa spojrzenia na fenomen tej twórczości umożliwia jej nadspodziewanie efektywny i efektowny badawczo opis. Praca ma charakter kulturoznawczo-socjologiczny: albo inaczej –przechodzi od socjologii odbio...

Wbrew temu co podsuwa nam literatura historyczna, bazująca na brawurowych, ale fikcyjnych całkiem opisach operacji wojennych, Rakoczy rozpoczął swoją kampanię w środku zimy. Węgrzy przekroczyli granicę z Polską pod koniec stycznia. To jest dość dziwne, zważywszy że tą granicą były Karpaty, gdzie nie można było liczyć na jakiekolwiek ułatwienia komunikacyjne. Śnieg sięgał wojakom po pas, a oni maszerowali, ciągnąc za sobą tabory i konie. Rakoczy wkraczał do Polski jak po swoje...

O wielebny Andrzeju, wiele już lat przeszło, jak przepowiedziałeś wskrzeszenie nieszczęśliwej Polski. Kiedyż się ziści twoje proroctwo? (…) Niech Polska stanie się znowu jednym królestwem, królestwem prawowiernym i Bogu podległym. o. Alojzy Korzeniewski, modlitwa do św. Andrzeja Boboli, 1819 r. Nazywany był czarną owcą zakonu. Niewygodny i kłótliwy. Po śmierci zapomniany. Pomimo tego stał się patronem naszego narodu. Święty Andrzej Bobola nie pozwolił o sobie zapomnieć – sam ...

Zbiór esejów dedykowany pamięci wybitnego szekspirologa Andrzeja Żurowskiego (1944–2013), poświęcony interpretacji i recepcji twórczości Szekspira. Ujęte w spójne bloki tematyczne teksty obejmują historię i współczesność teatru szekspirowskiego w Polsce i na świecie, studia krytyczne dzieł Szekspira, a także szeroko pojętą obecność Szekspira w kulturze: w muzyce, ikonografii, w przekładzie. Literaturoznawcy, krytycy i twórcy omawiają obecność Stratfordczyka w teatrze (m.in....

Życiorys emigranta, Andrzeja Szadkowskiego, dzięki barwnej narracji wywołanej przez Pawła Ziętarę, świetnie nadaje się do czytania. Jest to doskonałe źródło do badań nad dziejami tej specyficznej części polskiej emigracji politycznej żyjącej po II wojnie światowej w Anglii, jaką było pokolenie urodzone już poza Polską, i wyedukowane na Zachodzie. Taka perspektywa jest rzadko obecna w istniejącej memuarystyce, jak również w literaturze przedmiotu. Andrzej Szadkowski opowiada b...

"Jak skrzaty dla Andrzejka hulajnogę robiły…" to reprint książeczki dla dzieci, którą w roku 1943 napisał i pięknie zilustrował Gwidon Miklaszewski, znany rysownik, karykaturzysta i twórca filmów animowanych. Przed skrzatami zadanie nie lada – budowa hulajnogi dla Andrzejka. W ruch idą narzędzia stolarskie, prężą się skrzacie muskuły i leje się pot. Ale co to? Piąty skrzacik nie pomaga – ciągle śpi, w rączce ściskając bacik! Czy uda się przygotować, i to w tajemnicy, taki pre...

Komiksowa adaptacja opowiadania Andrzeja Sapkowskiego. Czy w bajkach kryje się ziarno prawdy? Geralt w poszukiwaniu zlecenia trafia do tajemniczego starego dworu położonego w odludnej okolicy. Wita go tam bardzo nietypowy gospodarz – Nivellen. Mimo początkowej niechęci postanawia on ugościć wiedźmina i opowiedzieć mu o swojej rodzinie, przeszłości i o… klątwie, którą na niego rzucono. Za swoje niecne występki Nivellen został zamieniony w bestię. Żeby je odkupić i odzyskać da...

Gdy Andrzej Ostoja - Owsiany wysiada z wrocławskiego pociągu na dworcu łódź Kaliska, Aleją Politechniki ciągną już ze chrzęstem gąsiennic transportery opancerzone SKOT, jada kolumny milicji i wojska. Jest mroźna noc z 12 na 13 grudnia 1981 roku. A zmęczony starszy pan ma ze sobą dwie walizki nielegalnych wydawnictw. Za chwilę poprosi milicjanta o pomoc w przeniesieniu ich na druga stronę ulicy... Iwona Śledzińska-Katarasińska: "Miał opinię oryginała. Był z innej epoki. Po K...

Pierwsza od dwóch dekad, oparta na głębokich badaniach archiwalnych, pionierska pod względem perspektywy badawczej biografia Jerzego Andrzejewskiego przynosi nieznany obraz pisarza. Autorka książki skupia się na życiu osobistym twórcy, które w istotny sposób kształtowało jego przekonania, idee i działania artystyczne. Ukazują się tu rozmaite nastroje, egocentryzm, przerośnięte ambicje, układy towarzyskie, koterie, przenikające się kręgi literacki i polityczne. Kontekst histor...

Krytycy i badacze różnych pokoleń próbują rozszyfrować na nowo konteksty najgłośniejszej powieści Gombrowicza interesujące młodego czytelnika; wyjaśnione zostaje pochodzenie tytułu utworu, zanalizowane nowatorstwo formalne, styl i język, recepcja książki przed i po wojnie, wpływ, jaki powieść wywarła na dzieła innych pisarzy.

Na łuku elektrycznym... to pierwsza monografia pisarstwa Andrzeja Bobkowskiego (1913-1961), autora kultowych Szkiców piórkiem. W książce wzięto pod uwagę zarówno jego teksty drukowane, jak i pisma oraz dokumenty pozostające do tej pory w archiwach publicznych i prywatnych. Narracji naukowej towarzyszy także bogaty materiał ilustracyjny. Maciej Nowak podąża za rzuconą przed laty charakterystyką twórczości Bobkowskiego jako życioliteratury i – sięgając po narzędzia współczesnej...