Opracowanie pod względem chronologicznym obejmuje okres od 1808 r. do wybuchu I wojny światowej. Powszechnie w historiografii przyjmuje się, iż w okresie wojen napoleońskich zapoczątkowany został, a po kongresie wiedeńskim kontynuowany był proces reform, który miał ułatwić w Prusach przejście na tory gospodarki kapitalistycznej. Wprowadzenie w życie tego programu rozciągało się na długi okres i przypadło na lata niepomyślnej koniunktury gospodarczej. Depresja gospodarcza spra...

Pomimo niesłabnącego zainteresowania w najważniejszych kręgach uniwersyteckich, stan badań nad sztuką w państwie krzyżackim pozostawia wciąż wiele do życzenia. Szczególnie dotkliwy jest brak przekrojowych studiów, które pokazywałyby odrębność sztuki krzyżackiej w całej ciągłości historycznej, uwzględniających typowe dla zakonów rycerskich treści ideowe i wątki ikonograficzne. […] Z tym większym zadowoleniem i satysfakcją należy odnotować pojawienie się osobnej rozprawy poświę...

We wrześniu 1944 roku Armia Czerwona wkroczyła do Prus. Niemiecka armia stawiała zacięty opór radzieckim wojskom, prezentując wszystkie swoje walory w defensywie. Do walki na śmierć i życie, toczonej w obronie ziem uznawanych za militarne serce Rzeszy, rzucono setki tysięcy żołnierzy i bezbronnych cywilów. Były to nie tylko walki lądowe, ale także największa w historii morska ewakuacja i mające wówczas miejsce trzy z pięciu najtragiczniejszych katastrof morskich. Obie zmagają...

Publikacja przedstawia wybrane archiwalne fotografie propagandowe, których celem było tendencyjne demonstrowanie dokonań czerwonoarmistów, budując w ten sposób mityczny obraz Armii Czerwonej. W albumie znajdują się także zdjęcia dokumentujące skalę wojennych zniszczeń w Gdańsku, Elblągu, Fromborku i innych polskich miastach po 1945 r. Poza prezentacją szerokiego zbioru oryginalnych zdjęć, książka, odwołując się do niedostępnych dotychczas źródeł pozyskanych z rosyjskich arch...

Wojna francusko-pruska. Niemieckie zwycięstwo nad Francją w latach 1870-1871. Wojna francusko-pruska z lat 1870-1871 brutalnie zmieniła bieg historii Europy. Zaniepokojony ambicjami terytorialnymi Bismarcka oraz miażdżącymi zwycięstwami armii pruskiej nad Danią w 1864 i nad Austrią w 1866 roku, francuski cesarz Napoleon III poprzysiągł zmusić Prusy do uległości. Oparta na wielu materiałach archiwalnych z Europy i Stanów Zjednoczonych, wykorzystanych tu po raz pierwszy, Wojna ...

Prezentowane w niniejszej książce wyniki badań nad genezą, rozwojem, przekształceniami i zakresem kompetencji centralnych i terytorialnych organów władzy zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1228-1410 zostały po raz pierwszy opublikowane w 2001 roku. Z racji szybkiego wyczerpania nakładu Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zwróciło się do mnie z propozycją ponownego wydania tej książki w formie reprintu. Pod względem konstrukcyjnym, kompozycyjnym i merytor...

Jacek Kordel (ur. 1988) – absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (2012), w którym obronił też doktorat (2017). Zainteresowania naukowe: historia dyplomacji, dzieje Rzeczypospolitej i Rzeszy Niemieckiej w epoce nowożytnej. Książka naświetla drogę wiodącą do „saskiego przewrotu przymierzy”, czyli do sasko-pruskiego sojuszu z 1778 r. Co skłoniło młodego elektora Fryderyka Augusta III do porzucenia tradycyjnych związków z Wiedniem i poszukiwania pomocy u Fr...

Wojna francusko-pruska z lat 1870-1871 brutalnie zmieniła bieg historii Europy. Zaniepokojony ambicjami terytorialnymi Bismarcka oraz miażdżącymi zwycięstwami armii pruskiej nad Danią w 1864 i nad Austrią w 1866 roku, francuski cesarz Napoleon III poprzysiągł zmusić Prusy do uległości. Oparta na wielu materiałach archiwalnych z Europy i Stanów Zjednoczonych, wykorzystanych tu po raz pierwszy, Wojna francusko-pruska Geoffreya Wawro opisuję wynikłą wskutek tego wojnę w porywają...

Czy na podstawie dokumentów, świadectw, relacji wytworzonych wiele lat po wydarzeniach, przez ludzi przeżywających rzeczywistość w ramach innego uniwersum symbolicznego – można sensownie mówić/pisać o sposobach doświadczania świata milczących podmiotów wydarzeń? Z tym metodologicznym problemem musiała się najpierw zmierzyć autorka omawianej książki, w której zamierzała powiedzieć coś na temat postaw zajmowanych przez Prusów wobec zakonu niemieckiego w czasie podboju przez teg...

„Czy średniowieczny duchowny mógł być jednocześnie mieszczaninem? Sprzeczność tego pytania jest tylko pozorna. Wynika ze stereotypowego przekonania o nieruchomej strukturze społeczeństwa średniowiecznego, sztywno podzielonego na ściśle odseparowane stany. Tymczasem problem ówczesnej przynależności społecznej nie jest wymysłem współczesnego historyka. Pytanie czy kapłan jest mieszczaninem zadawali już średniowieczni rajcy. Znalazło się ono w zestawie problemów prawno-ustrojowy...

„Czy średniowieczny duchowny mógł być jednocześnie mieszczaninem? Sprzeczność tego pytania jest tylko pozorna. Wynika ze stereotypowego przekonania o nieruchomej strukturze społeczeństwa średniowiecznego, sztywno podzielonego na ściśle odseparowane stany. Tymczasem problem ówczesnej przynależności społecznej nie jest wymysłem współczesnego historyka. Pytanie czy kapłan jest mieszczaninem zadawali już średniowieczni rajcy. Znalazło się ono w zestawie problemów prawno-ustrojowy...

Książka Pieczęcie przy dokumentach Związku Pruskiego. Akt erekcyjny i dokumenty akcesyjne zawiera pierwszą próbę edycji zespołu pieczęci uwierzytelniających akty powołujące do życia tytułową konfederację. Obejmuje ona opisy typów 122 zachowanych oraz 18 pieczęci dziś nieistniejących, a przywieszonych niegdyś do dwóch kompletów dokumentów (toruńskiego i elbląskiego). Edycję poprzedza wstęp, w którym starano się wprowadzić Czytelnika w złożony świat dokumentów związkowych, prez...

Praca stanowi pierwszą w piśmiennictwie próbę syntetycznego ujęcia dziejów szkolnictwa na Górnym Śląsku (od drugiej połowy XVIII wieku do I wojny światowej) w związku z ogólnopaństwową polityką oświatową Prus i Niemiec. Oparta jest w głównej mierze na bogatej dokumentacji źródłowej pozyskanej z archiwów krajowych i zagranicznych oraz na literaturze przedmiotu. Obok systemowych stymulatorów polityki oświatowej, do których zalicza gospodarkę, kulturę, problemy społeczne, autork...

Warmia i Mazury – jedne z najpiękniejszych regionów Polski. Magiczna kraina tysiąca jezior, która skrywa krwawą i tragiczną historię. Zwłaszcza tę najnowszą. To jej powikłane ścieżki sprawiły, że niecałe Prusy Wschodnie przyłączono do Polski, a Królewiec stał się Kaliningradem. To ona wyjaśnia, dlaczego w regionie tym nie ma praktycznie Warmiaków i Mazurów, oraz dokąd i dlaczego wyjechali. Niniejsza książka opisuje wszelkie szczegóły operacji wschodniopruskiej starannie zap...

Tom przynosi szkice poświęcone dziejom i kulturze Prus w kontekście pytań o niemiecką tożsamość, kulturę polityczną oraz długotrwałe dochodzenie Niemców do wartości i ideowych podstaw współczesnej Europy. Autor przedstawia przede wszystkim intelektualny wymiar fenomenów kulturowych oraz politycznych, takich jak cnoty pruskie, inscenizacje świąt narodowych, kwestie auto- i heterostereotypu Niemców, przywołuje odniesienia literackie oraz śledzi przemiany idei europejskiej w nie...

Jedenasty tom serii: Biblioteka Katedry Biografistyki Pedagogicznej poświęcony postaci lubelskiego pedagoga Zygmunta Bolesława Kukulskiego (1890-1944). Zygmunt Kukulski należy do grona prekursorów pedagogiki jako nauki w Polsce. Celem publikacji jest przede wszystkim ocalenie od zapomnienia dorobku pedagoga oraz pamięci o nim samym. Jego poglądy i działalność mogą być inspiracją dla współczesnych dyrektorów szkół, a dla nauczycieli – przypomnieniem metod wychowawczych, będący...

Oddawana do rąk Czytelników książka jest drugim wydaniem biografii Bolesława II Szczodrego – trzeciego koronowanego władcy Polski. Niniejsza edycja została poprawiona i znacząco rozszerzona. Wszelkie uchwytne przejawy działalności Bolesława II Szczodrego zostały przedstawione rzetelnie i kompleksowo. Na tle panoramy dziejów Europy Środkowej w II połowie XI wieku zaprezentowana została polityka wewnętrzna monarchy, konflikty z sąsiadami i sytuacja w państwach ościennych: Rusi,...

Prezentowana praca stanowi próbę ukazania reform gospodarczych i finansowych Królestwa Prus w drugiej połowie XVIII stulecia do roku 1806. Reform związanych z Fryderykiem II, zwanym później Wielkim. Fryderyk II w dobie wojen potrafił utrzymać system fiskalny odziedziczony po ojcu Fryderyku Wilhelmie I, a następnie, w czasie niemal pięćdziesięcioletniego panowania, doprowadzić do gruntownych przeobrażeń w Królestwie Prus. Podstawowym zadaniem pracy jest próba ukazania polityki...

Kolejny, czwarty już tom z serii zatytułowanej „Ecclesia clerusque temporibus medii aevi” został poświęcony prezentacji wyników badań nad parafiami na obszarze władztwa zakonu niemieckiego w Prusach. Badania te zostały przeprowadzone w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki pt. „Parafie w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1243–1525” (DEC–2011/01/B/HS3/00828). Znalazło się w nim trzynaście artykułów poświęconych różnym aspektom działalności parafii oraz duchowi...

Książę Bolesław II, syn Siemowita I, a wnuk Konrada Mazowieckiego, nie należy do grupy znanych książąt z okresu rozbicia dzielnicowego - choć Jan Długosz wystawił mu bardzo dobrą opinię: „…surowy, ale rozsądny i sprawiedliwy książę, gorliwy tępiciel i wróg złodziei, rabusiów i złoczyńców”. Celem książki jest zatem przybliżenie postaci jednego z zapomnianych mazowieckich książąt ze zwróceniem uwagi na ponaddzielnicową rolę odgrywaną przez Bolesława II w czasie nasilania się te...

Dzieje Wielkopolski w połowie XIII wieku wzbudziły zainteresowanie badaczy już w XIX w. Jednak mimo rozwoju wiedzy historycznej przez długie lata nie powracano do tego tematu, poruszając jedynie poszczególne zagadnienia z dziejów Wielkopolski w szerszym kontekście. Postać Bolesława Pobożnego i jego rządy pozostawały jednak poza kręgiem zainteresowania badaczy. Książka niniejsza ma przybliżyć nieco zapomnianą postać księcia Bolesława - władcy, który położył fundamenty pod doko...

Pierwsza w światowym dziejopisarstwie pełna biografia Bolesława II Szczodrego - trzeciego koronowanego władcy Polski. Postać króla, niezwykle barwna i nietuzinkowa odcisnęła wyraźne piętno na dziejach nie tylko Polski, ale rownież Rusi, Węgier i Czech. Bolesław Szczodry prowadził z rozmachem polityke zagraniczną, a przy tym wiele uwagi poświęcał sprawom państwa i kościoła, dokonując w 1075 r. pełnej odnowy gnieźnieńskiej organizacji diecezjalnej po wydarzeniach z lat trzydzie...

Niniejsza publikacja jest pierwszą w polskiej historiografii pełną biografią księcia Bolesława V Wstydliwego. Sylwetka księcia krakowskiego i sandomierskiego została zaprezentowana na szerokim tle epoki. Rola Bolesława Wstydliwego w dziejach Polski XIII wieku była szczególna, a panowanie bardzo długie i naznaczone wieloma trudnościami. Autorka, Karolina Maciaszek, przedstawiła wszystkie sfery aktywności politycznej i gospodarczej władcy, opierając swoją narrację na gruntownej...

W burzliwe dzieje XIII – wiecznego Śląska znakomicie wpisuje się panowanie Bolesława Rogatki. Księcia niezwykle barwnego, którego blisko 40 - letnie rządy pełne były skandali zarówno politycznych jak i obyczajowych. Zgodnie z przekazem źródeł, już babka Bolesława Rogatki, księżna Jadwiga, późniejsza święta, miała zwracać się do młodego księcia słowami „biada, biada tobie, Bolesławie, jak wielkie nieszczęście przyniesiesz ty jeszcze ziemi swej…”. Całe to przepowiedziane nieszc...