"W centrum zainteresowania Autora pozostaje problem - w jaki sposób te same cele sformułowane w Moskwie w stosunku do wszystkich uczestników "wspólnoty socjalistycznej" starano się osiągnąć w poszczególnych krajach, i jakie osiągnięto rzeczywiste efekty. [...] Analizuje on i opisuje sam problem oraz sytuację w badanych krajach z perspektywy zewnętrznego obserwatora, a nie - jak wielu autorów pochodzących z regionu - zaangażowany uczestnik opisywanej historii. [...] Szczególni...

Choć użyte w tytule zdanie przypisywane premierowi utworzonego przez Hitlera Protektoratu Czech i Moraw niemal na pewno ma charakter apokryficzny, to znakomicie oddaje dylematy, przed którymi stanęli Czesi pod niemieckim protektoratem, lawirujący między współpracą z III Rzeszą a patriotyzmem. Ujmując rzecz w największym skrócie, to historia ludzi, którzy zdecydowali się dać przeciwnikowi palec, a później przydarzyło im się to, przed czym przestrzega popularne porzekadło. Kon...

Choć użyte w tytule zdanie przypisywane premierowi utworzonego przez Hitlera Protektoratu Czech i Moraw niemal na pewno ma charakter apokryficzny, to znakomicie oddaje dylematy, przed którymi stanęli Czesi pod niemieckim protektoratem, lawirujący między współpracą z III Rzeszą a patriotyzmem. Ujmując rzecz w największym skrócie, to historia ludzi, którzy zdecydowali się dać przeciwnikowi palec, a później przydarzyło im się to, przed czym przestrzega popularne porzekadło. Kon...

Zbiór materiałów źródłowych charakteryzuje kontakty i przejawy współpracy militarnej między Polską i Czechosłowacją od zakończenia walk o granice i przejścia Wojska Polskiego na stopę pokojową w 1921 r. do kryzysu czechosłowackiego w 1938 r. Ukazuje zabiegi mające na celu zawarcie konwencji wojskowej przez oba państwa, a także przyczyny, które doprowadziły do tego, że nie została ona podpisana.

W tomie Czytelnik znajdzie takie kwestie, jak: przedstawienie wartości państwa w filozofii T.G. Masaryka, rozpad monarchii Habsburgów w relacjach „Gwiazdki Cieszyńskiej” czy funkcjonowanie i działania mniejszości niemieckiej u zarania państwa czesko-słowackiego. Można się także zapoznać z historycznymi refleksjami dotyczącymi sytuacji szlachty po pierwszej wojnie światowej w Czechosłowacji. Poruszono również problem transferu władzy w samorządach gminnych miast morawskich po ...

Podczas II wojny światowej była działalność kurierów tatrzańskich. Byli to górale w większości z Zakopanego i najbliższych okolic; zaprzysiężeni członkowie Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Przedzierali się oni przez Tatry i Beskidy, następnie przez Słowację (gdzie władzę sprawował faszystowski rząd księdza J. Tiso) do Budapesztu na Węgrzech. Tam w latach 1939-1944 mieściły się bazy łącznikowe utrzymujące kontakt z rządem polskim na emigracji, najpierw we Francji, późn...

Małą Ententą nazwano blok trzech państw: Czechosłowacji, Rumunii i Jugosławii stworzony po zakończeniu I wojny światowej,po rozpadzie Austro-Węgier. Głównym jego twórcą był Edvard Bene czeski polityk, najbliższy współpracownik prof. Toma G. Masaryka, minister spraw zagranicznych Czechosłowacji w latach1918-1935. Obaj ci politycy odegrali najważniejsza rolę w akcji niepodległościowej, która doprowadziła do powstania po I wojnie światowej Państwa Czechosłowackiego. Zarówno Czec...

Książka przynosi opis XX-wiecznych dziejów kategorii wyobraźni oraz przedstawia jej funkcje w poezji Bolesława Leśmiana, Józefa Czechowicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Tadeusza Nowaka. Zestawiając czterech wskazanych twórców, autorka wytyczyła imaginatywną linię w historii polskiej literatury minionego wieku, biegnie ona w poprzek dotychczasowych uporządkowań. Anita Jarzyna przyjęła, że pierwszym tematem twórczości interesujących ją autorów jest wyobraźnia. Jako że wszy...

Koniec I wojny światowej wyznaczył nowy etap w dziejach wielu narodów Europy Środkowo-Wschodniej. Dla Polaków oraz Czechów i Słowaków nastał czas wolności oraz nadziei na budowę niepodległych i nowoczesnych państw, które trwale zaistnieją na mapie Europy. Łączyło się to z podjęciem istotnych decyzji dotyczących przyszłego funkcjonowania. Kraje te musiały rozwiązać liczne problemy związane ze sprawami bezpieczeństwa, relacji międzynarodowych, organizacji państwa, spraw ustrojo...

Niniejsza publikacja poświęcona jest zagadnieniom warsztatu malarskiego artystów w XVIII stuleciu, ze szczególnym uwzględnieniem Szymona Czechowicza - jednego z najwybitniejszych polskich twórców aktywnych w tym czasie. Głównym celem badań była rekonstrukcja procesu twórczego - etapów i metod realizacji obrazów oraz technicznej strony malarstwa, a także przybliżenie realiów tego zawodu: edukacji, organizacji pracy, pracowni, jej zasobu - używanych narzędzi, materiałów i akce...

W książce Legioniści i inni Autor analizuje, w jaki sposób przeżycia wojenne żołnierzy Wielkiej Wojny były w Polsce i Czechosłowacji okresu międzywojennego przetwarzane i jak formowały pamięć zbiorową – narracje o wspólnej przeszłości obecne w życiu społecznym i politycznym. W obu państwach odgórne interpretacje wojny jako czynu legionowego i walki o niepodległość zdominowały doświadczenia większości pozostałych żołnierzy. Legioniści uważali się za zwycięzców i bohaterów, inn...

Inaczej niż w Czechach, Polsce i na Węgrzech, gdzie – pomijając środowiska o marginalnym znaczeniu – istniała „zgoda narodowa” w kwestii wyboru wektorów polityki bezpieczeństwa i, w konsekwencji, jednoznacznego kursu na rzecz starań o przyjęcie do NATO, środowisko ekspertów i publicystów amerykańskich charakteryzowało się większą różnorodnością stanowisk. Nie były odosobnione opinie, że rozszerzenie NATO to niepotrzebne drażnienie Moskwy i działanie prowadzące do zachwiania k...

W czasie I wojny światowej w enuncjacjach przywódców czechosłowackiego ruchu niepodległościowego zagadnienie Górnego Śląska pojawiało się sporadycznie. W 1917 r. Tomaš Masaryk uznając prawo przyszłej Polski do włączenia w obręb swych granic terenów Górnego Śląska zamieszkałych przez ludność polską, domagał się jednocześnie dla Czechosłowacji ziemi raciborskiej. Stanowisko to powtórzył we wrześniu 1918 r. w rozmowie z Romanem Dmowskim. W podobnym tonie wypowiedział się także o...

Książka profesora Wojciecha Iwańczaka to opowieść o Janie Luksemburskim (1296–1346), królu Czech (1310–1346), hrabim Luksemburga (1309–1346) i tytularnym królu Polski (1310–1335). Nie jest to biografia w sensie tradycyjnym, w postaci uporządkowanego chronologicznego wywodu. Autor posłużył się narracją w kolejnych odsłonach. Pokazał Jana Luksemburskiego w odmiennych perspektywach i kontekstach, zaprezentował różne oblicza i formy jego aktywności, by w ten sposób łatwiej było u...

Celem książki Marcina Filipowicza jest prześledzenie konstrukcji czeskiej XIX-wiecznej męskości z uwzględnieniem różnych uwikłań kulturowych czeskiego projektu narodowego. […] Problematyka czeskiej kultury XIX wieku została w niej ukazana od strony dotychczas nieprezentowanej w spójnym, całościowym tekście. To zdecydowanie duży walor książki, której Autor zdecydował się na sięgnięcie, po części, do materiału wydawałoby się już wyeksploatowanego, ale zarazem uzupełnił go o tek...

"II wojna światowa spowodowała nie tylko ogromne straty ludzkie i materialne, ale także pociągnęła za sobą masowe migracje ludności. Po jej zakończeniu wielkim wyzwaniem międzynarodowym stała się repatriacja polskich obywateli rozsianych po Europie Zachodniej. Setki tysięcy z nich wracały do kraju przez terytorium Czechosłowacji, która dzięki swojemu położeniu odgrywała rolę ważnego obszaru tranzytowego. W tym samym czasie przez Czechosłowację zmierzali na Zachód Polacy, któr...

Niniejsza praca przedstawia historię sukcesów i porażek powojennego projektu filmowej współpracy między Polską a Czechosłowacją, ukazując jednocześnie paradoksy tego przedsięwzięcia. Mimo że po drugiej wojnie światowej polsko-czechosłowackie relacje były obciążone wieloma sporami terytorialnymi i ludnościowymi, stosunkowo szybko udało się uregulować współpracę kulturalną. W efekcie, spośród wszystkich krajów przyszłego bloku wschodniego, Polska i Czechosłowacja miały najwięks...

W książce zostały opisane przebieg i rezultaty trzech etapów polsko-czechosłowackich stosunków z lat 1940–1943. Głównym tematem dyskusji i negocjacji prowadzonych przez polską i czechosłowacką stronę w tamtym czasie była konstrukcja powojennego związku (unii, konfederacji, federacji). Związku, który w zamyśle Polski mógł nie tylko stanowić jądro nowego środkowoeuropejskiego układu geopolitycznego, ale byłby również elementem federacyjnego systemu bezpieczeństwa. Miał on bowie...

Autorka przedstawia poglądy historiografii czesko- i niemieckojęzycznej z ziem czeskich od schyłku XVIII wieku po 1989 rok na kolonizację średniowiecznych Czech. Porusza więc zagadnienia: jak sytuacja polityczna, społeczna oraz kulturalna w Europie Środkowo-Wschodniej zaważyła na ocenie kolonizacji niemieckiej i na prawie niemieckim w historii Czech i Moraw, jaki wpływ miała narodowość poszczególnych uczonych na ich ocenę przeszłości, jak z biegiem lat zmieniały się opinie po...

Publikacja ukazuje różnorodne formy wymiany artystycznej między PRL a innymi krajami socjalistycznymi: Czechosłowacją, Węgrami oraz NRD, w zakresie sztuk wizualnych. Autor korzystał z obszernej dokumentacji zgromadzonej w instytucjach państwowych, katalogów wystaw, innych druków ulotnych oraz korespondencji prywatnej, przeprowadził także serię wywiadów z artystami i kuratorami wystaw. Na podstawie wymienionych źródeł odtworzone zostały mechanizmy nawiązywania kontaktów między...

„Przygotowany przez Ryszarda Mączyńskiego i Ewę Doleżyńską-Sewerniak tom pt. "Twórczość malarska Szymona Czechowicza i jej znaczenie dla kultury Rzeczypospolitej Obojga Narodów" z całą pewnością zasługuje na wydanie drukiem. To szereg niezwykle ważnych studiów, niosących nowe ustalenia związane z życiem i oeuvre tego wyjątkowego polskiego malarza doby baroku. Przygotowane do druku teksty, opatrzone bogatym materiałem ilustracyjnym, chociaż wciąż nie odpowiadają na szereg py...