Opis treści
Literatura polska w świetle przymusów Oulipo to miniprzegląd polskich gatunków poetyckich i prozatorskich, które wykorzystują technikę pisania pod przymusem (fr. écriture sous contrainte), zdefiniowaną blisko sześćdziesiąt lat temu przez członków Oulipo (Ouvroir de Littérature Potentielle – Warsztat Literatury Potencjalnej). Czytelnik odnajdzie tu przykłady pisania pod różnego typu przymusami formalnymi, od poetyk przednowoczesnych poprzez wybranych poetów XX wieku (Leśmian, Peiper, Themerson, Białoszewski, Sosnowski, Fajfer) aż po programistów i autorów generatorów cyfrowych (Onak). Publikacja ta stanowi dogodny punkt wyjścia do dalszego badania dzieł opartych na użyciu przymusów i wpisuje się jednocześnie w szerszy kontekst humanistyki cyfrowej.
„Autor w sposób przejrzysty i zwięzły przybliża poetykę przymusu według Oulipo. »Przymus« oznacza tutaj potencjalną strukturę, która organizuje język, temat i jest wyrazem dobrowolnie przyjętego ograniczenia. Jacek Olczyk tłumaczy mechanikę przymusu, sięgając po przykłady z twórczości Pereca, Queneau czy Lescure’a, odnosi się też szkicowo do działalności pokrewnych Oulipo grup A.L.A.M.O. i P.A.L.F.T a prezentacja, zdradzająca znakomitą orientację w literaturze przedmiotu, zostaje wzbogacona o niezbędną analizę pojęć »plagiat przez antycypację« oraz »przymus tradycyjny«, czyli nakazów i zakazów sformułowanych w dawnych tekstach normatywnych”.
Z recenzji dr. hab. Jerzego Franczaka
JACEK OLCZYK – historyk literatury, autor Życia literackiego w Krakowie (Kraków 2016). Badacz twórczości Oulipo i tłumacz Georges’a Pereca. W latach 2016–2019 związany z projektem naukowym Twórcze programowanie. Laboratorium realizowanym w Instytucie Kultury UJ w Krakowie
