Kanoniczna książka, najsłynniejsza, obowiązkowa. Literacki dokument o wyścigu ze śmiercią. Od ponad czterdziestu lat Zdążyć przed Panem Bogiem pozostaje klasykiem polskiego reportażu i jedną z najbardziej przejmujących opowieści o powstaniu w getcie warszawskim w kwietniu 1943 roku i losach polskich Żydów, jakie stworzyła literatura XX wieku. To książka, która powstała z rozmów z Markiem Edelmanem, lekarzem, podczas wojny jednym z przywódców powstania...
Czy jest ktoś, kto nie słyszał o wypadku na Giewoncie latem 2019 roku? Czy jest ktoś, kto nie śledził, nie komentował, nie angażował się emocjonalnie w walkę o życie grotołazów uwięzionych nieco wcześniej w Jaskini Wielkiej Śnieżnej? Jeśli wydaje Wam się, że wiecie o tych wypadkach sporo, po przeczytaniu tej lektury zrozumiecie, że wiedzieliście niewiele! Niezwykle trudne akcje, ogromna presja środowiska jaskiniowego, wreszcie hejt, w którego cieniu ratownicy TOPR-u j...
Kiedyś, żeby zarezerwować tu miejsce, trzeba było wysłać list - tradycyjnie, pocztą. Do skrzynek wpadały więc kartki i koperty opisane: "Schronisko w Pięciu Stawach Polskich. Tatry!". "A gdzie adres?!", zżymali się urzędnicy Poczty Polskiej, dopytując o nazwę ulicy, numer budynku i kod pocztowy. „To dom bez adresu!”, tłumaczyli oczywistą oczywistość miłośnicy Tatr, rwąc włosy z głowy, że można nie wiedzieć, o jakie miejsce chodzi. Do Pięciu Stawów nie dojedz...
Jednym z najlepszych sposobów, by poznać życie, codzienność i przemyślenia sławnej postaci jest sięgnięcie po jej dziennik lub pamiętnik. Niektóre z tych dzieł stanowią jedne z najbardziej znanych książek tych autorów - tak jest chociażby w wypadku Witolda Gombrowicza i jego “Dziennika 1953-1969”. Rozpoczął go tworzyć w Buenos Aires, a skończył tuż przed śmiercią w Vance, stanowi on więc w pewnym sensie dzieło jego całego życia. “Dziennik” Gombrowicza powstał jako owoc współpracy pisarza z miesięcznikiem emigracji polskiej “Kultura”, który wydawany był w Paryżu przez Jerzego Giedroycia. Po dzienniki sięgali też chętnie inny twórcy światowej literatury. Przemyślenia i wydarzenia z życia spisane w tej formie zawarł także Jerzy Pilch w tomach “Dziennik”, “Drugi dziennik. 21 czerwca 2012 - 20 czerwca 2013” oraz “Trzeci dziennik. 7 maja 2017 - 15 lipca 2018”. Z kolei refleksje zawarte w zapiskach Sándora Márai stanowią zapis intelektualnych refleksji nad światem, przemyśleń z przeczytanych lektur, ocenę moralną otaczających go, współczesnych społeczeństw czy namysł nad losem emigranta i kondycją ludzką. Błyskotliwe i pełne ironicznego dystansu do świata i samego siebie zapiski zapełniają karty pięciu tomów - są to: “Dziennik 1943-1948”, “Dziennik 1949-1956”, “Dziennik 1957-1966”, “Dziennik 1967-1976” oraz “Dziennik 1977-1989” opublikowane przez Wydawnictwo Czytelnik. Jednym z najwybitniejszych przykładów polskiej diarystyki XX wieku są “Szkice piórkiem” Andrzeja Bobkowskiego będące zapisem jego życia we Francji w latach 1940-1944. Cztery lata i trzy miesiące wojny w znakomitej prozie Bobkowskiego. “Dzienniki” stworzył także Jarosław Iwaszkiewicz - obejmują one lata 1949-1980. Dzięki nim możemy poznać życie rodzinne, uczuciowe, towarzyskie i polityczne tego jednego z największych polskich XX-wiecznych pisarzy. Wszystkie te, a także wiele innych pozycji pozwalających na wejrzenie w prywatne, często nieznane życie mniej i bardziej znanych osób znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki, a przede wszystkim ebooki (epub, mobi, pdf).
Często podczas lektury takich zapisków pojawia się pytanie: czy dziennik i pamiętnik to to samo? Te dwie formy wiele łączy - przede wszystkim autentyczność przekazywanych wydarzeń, emocji i przemyśleń. W obydwu wypadkach notatki nierzadko tworzone były z myślą o tym, że nikt poza autorką lub autorem nigdy ich nie zobaczy. Są to literackie formy autobiograficzne spisywane w pierwszej osobie, często jako ciąg notatek opatrzonych datą. Są jednak między nimi subtelne różnice. Jak sama nazwa wskazuje, pamiętnik spisywany jest “z pamięci”, a więc z pewnej perspektywy czasowej. Pamiętniki z reguły w związku z tym pozwalają na pewien dystans do opisywanych przeżyć i opis wydarzeń przez pryzmat nieco późniejszych interpretacji czy poznanych faktów, stanowiąc przestrzeń refleksji. Nierzadko wpisy opatrzone są datami, jednak te znacznie częściej pojawiają się w dziennikach, gdzie uzupełnione są niekiedy także konkretnym czasem i/lub miejscem, w jakich zostały spisane. Dzienniki pomagają ustalić pewną kolejność wydarzeń, a co za tym idzie wiernie odtworzyć opisywane w nich historie. Te spisywane są na bieżąco, stanowiąc pewien dokumentalny wgląd w życie tworzącej je osoby - jej przemyśleń i emocji, jakie miały miejsce dokładnie w momencie zdarzenia. Jednym z najbardziej znanych w Polsce dzieł pamiętnikarskich są zapiski Jana Chryzostoma Paska - “Pamiętniki” tworzone były pod koniec XVII wieku i stanowią cenne źródło wiedzy o życiu w tamtych czasach. Do chętnie czytanych pamiętników literackich należy dzieło Stephena Kinga - nietypowe jak na tego twórcę, autobiograficzne wejrzenie w swoją karierę. “Jak pisać. Pamiętnik rzemieślnika” łączy w sobie opowieść o samym Kingu z serią porad dla początkujących pisarek i pisarzy. Podobny zabieg zastosował Remigiusz Mróz w swoim “O pisaniu. Na chłodno”, zapraszając do spojrzenia w głąb jego warsztatu literackiego. Ważną pozycją jest także dzieło “Jestem Żydówką” Miriam Synger. Są to zapiski z jednego roku życia ortodoksyjnej Żydówki - Polki, patriotki, matki pięciorga dzieci, a przy tym feministki i kobiety niezwykle silnej oraz wrażliwej. Dzięki niej możemy przyjrzeć się codzienności często dla nas niedostępnej, a także dowiedzieć się więcej o współczesnym judaizmie oraz życiu Żydów w dzisiejszej Polsce. Jeśli szukacie autobiograficznego opisu codzienności ludzi znanych i mniej znanych, których przemyślenia i zapiski pozwalają na refleksję także nad naszym życiem, koniecznie sięgnijcie po pamiętniki i dzienniki! Wiele z takich ebooków znajdziecie właśnie na Woblink - czekają w formatach epub, mobi lub pdf.
