Konopnicka baśniowy świat przeniosła na polską wieś, wplatając go w ojczysty krajobraz (jezioro Gopło, góry Karpaty, miasto Gniezno) oraz łącząc z legendą o Popielu, z Piastem czy Mieszkiem. Fabuła powieści zamyka się w cyklu rocznej wegetacji przyrody od wiosny do jesieni. Pisarka przedstawia (na tle ubogiej chaty Skrobka i przygód sierotki Marysi, szukającej pomocy u królowej Tatry) krasnoludki - ubożęta jako dobrotliwe bóstwa domowe, przyjazne ludziom, obdarzając je cech...
Akcja powieści rozgrywa się w szesnastowiecznym Londynie. Pewnego jesiennego dnia w jednej z biednych rodzin urodził się chłopiec – Tomek Canty. W tym samym czasie na królewskim dworze także urodził się chłopiec - królewicz Edward Tudor. Obaj byli do siebie podobni jak dwie krople wody. Osią powieści jest nieoczekiwana zamiana miejsc obu bohaterów – książę trafia do domu złodzieja, a żebrak – na królewski tron. Kłopoty i perypetie, jakie wynikły z tej sytuacji, poruszają...
