TE WIDMA,WIEDŹMY I KLĄTWY W GOTYCKICH HISTORIACH DO DZIŚ WYWOŁUJĄ DRESZCZE I DZIAŁAJĄ NA WYOBRAŹNIĘ... Émile Erckmann (1822-1899) i Alexandre Chatrian (1826-1890) stworzyli spółkę autorską, która zasłynęła z wybornych opowieści grozy. We francuskiej literaturze tego gatunku Erckmann-Chatrian obok Guy de Maupassanta i Théophile’a Gautiera to najważniejsi jej przedstawiciele. A pochwały, jakich doczekali od mistrzów tej prozy, H.P. Lovecrafta i M.R. Jamesa, wystarczą tytułem re...
Jako właściciel kilku dobrze prosperujących nocnych kabaretów na Montmartrze, Emile Boulay mógł mieć wrogów. Zwłaszcza gdy odmówił płacenia haraczu gangsterowi Mazottiemu, a ten niedługo później został zastrzelony... Dlatego wszyscy w rodzinie Boulaya drżą na myśl, co naprawdę mogło go spotkać, gdy którejś nocy nie wrócił do domu. A wcześniej wyszedł z lokalu, mocno zdenerwowany, na spotkanie z nieznajomym. I nawet komisarz Maigret długo pozostaje bezradny, nie trafiając na ż...
"Ty, który nie pogardzasz liści wirowaniem / I płomieniem jesieni na popiół je spalasz - / Przyjmij ten słów ofiarnych uroczysty taniec, / Który wielkość Twej woli wśród klęski wychwala". Wojciech Bąk (1907-1961)
Wybór wierszy jednego z najwybitniejszych przedstawicieli poezji przedwojennej i powojennej. Edycja w 60-tą rocznicę śmierci poety.
BEZ „MAŁPIEJ ŁAPKI” HISTORIA LITERATURY NIESAMOWITEJ BYŁABY DUŻO UBOŻSZA. I ZAZDROŚCIĆ MOŻNA TYM, KTÓRZY PRZECZYTAJĄ TĘ OPOWIEŚĆ PIERWSZY RAZ... William Wymark Jacobs (1863-1943) dla potomnych stał się legendarnym autorem „Małpiej łapki” – chyba najczęściej zamieszczanej noweli w antologiach grozy. Choć ten angielski pisarz był przede wszystkim humorystą, co doskonale widać niemal w każdej z jego opowieści z dreszczykiem. Tych trzynaście zebranych historii aż skrzy się od prz...
Wybór wierszy amerykańskiej poetki nagrodzonej za swoją twórczość Pulitzerem.
"Czyje to usta były, gdzie i po co / Mnie całowały, rzecz to zapomniana, / I czyje ręce leżały do rana / Pod moją głową; ale teraz nocą / Deszcz pełen duchów wzdycha, w szyby stuka, /
Czeka, co powiem; a mnie boli serce, / Bo z zapomnianych chłopców żaden więcej / Nie krzyknie w nocy, że ratunku szuka". Edna St. Vincent Millay (1892-1950)
SIMENON NIE POTRZEBUJE KILKUSET STRON, BY STWORZYĆ PORYWAJĄCY DRAMAT... Twórca postaci komisarza Maigreta pisał też powieści, w których zajmował się szukaniem „nagiego człowieka”. A w analizowaniu ludzkich charakterów Simenon był mistrzem... Jacek Szczerba, „Gazeta Wyborcza” Najważniejszy człowiek w wiosce Marsilly to Victor Lecoin. Bo jest bogaty, ma hodowlę małży i ostryg. Z żoną, miejscową nauczycielką, łączy go jedynie siła przyzwyczajenia. Ma inne kobiety na zawołanie - ...
Stefan Grabiński (1887-1936) jako twórca opowieści niesamowitych pochłonięty był własną koncepcją metafantastyki - gatunku literackiego, w którym zjawiska spirytystyczne, mediumizm i nadnaturalny horror łączył z odkryciami psychologii początku XX wieku. W „Cieniu Bafometa” spróbował rozbudować do formy powieściowej to, co w noweli grozy doprowadził do perfekcji. I jest to próba w jego twórczości najbardziej udana. Choć nie przydała mu poklasku za życia, współczesny czytelnik ...
"Pisarze są o wiele bliżsi spowitych mgłą tajemnicy prawd... Tylko tym, którzy z rozmachem rozwijają skrzydła wyobraźni, udaje się czasami musnąć skraj odległego, niewidzialnego świata..." To słowa z tytułowej noweli gotyckiej. I jeszcze poprzedzająca ją dedykacja: „Dla mojego Mistrza, Henry’ego Jamesa”. Bo amerykańska pisarka Gertrude Atherton (1857-1948) wysoko ceniła twórczość Jamesa, szczególnie tę z wątkami nadnaturalnymi. Sama napisała takich historii niewiele, są jedna...
Lakoniczność, żelazna logika i świetnie sportretowane środowiska to główne walory kryminałów Simenona. Jacek Szczerba, „KSIĄŻKI. MAGAZYN DO CZYTANIA” Do Paryża przybywa inspektor Pyke ze Scotland Yardu, bo do Anglii dotarła sława Maigreta i teraz policja brytyjska chce przyjrzeć się, jakimi metodami Maigret osiąga tak znakomite wyniki w ściganiu przestępców. Potem Maigret dostaje informację, że na śródziemnomorskiej wyspie Porquerolles został zamordowany niejaki Marcel Pacaud...
ZBIÓR CZTERDZIESTU LEGENDARNYCH BALLAD W ORYGINALE I POLSKICH PRZEKŁADACH DOROTY TUKAJ Te najsłynniejsze to „The Irish Rover” w wykonaniu The Dubliners z grupą The Pogues i „Scarborough Fair” w interpretacji duetu Simon & Garfunkel. Ale jest i kilkadziesiąt innych historycznych ballad znanych z wykonań Joan Baez, Loreeny McKennitt czy z młodszego pokolenia The Unthanks, Lankum i Ye Vagabonds. I jeszcze pieśń pamiętna z filmu „Wiatr buszujący w jęczmieniu” Kena Loacha. A wszys...
"Wielu wykpiwa zjawiska nadprzyrodzone lub to, co nasz marny intelekt za takie uważa..." Sir Arthur Conan Doyle (1859-1930) światową sławę zdobył jako twórca postaci Sherlocka Holmesa, ale interesował się bardzo wszelkimi zjawiskami nadprzyrodzonymi, brał udział w seansach spirytystycznych i ma w dorobku literackim sporo opowieści spod znaku grozy. Po edycji tomu „Dziwne zjawiska” nadszedł czas na trzynaście kolejnych historii przedstawiających różne barwy strachu i grozy pió...
SIMENON NIE POTRZEBUJE KILKUSET STRON, BY STWORZYĆ PORYWAJĄCY DRAMAT... Twórca postaci komisarza Maigreta pisał też powieści, w których zajmował się szukaniem „nagiego człowieka”. A w analizowaniu ludzkich charakterów Simenon był mistrzem... Jacek Szczerba, „Gazeta Wyborcza” Do francuskiego Dieppe przypływają angielskie statki z Newhaven. A Louis Maloin jest na tym dworcu morskim zwrotniczym. I z przeszklonej kabiny od lat obserwuje z góry wszystko dookoła. Aż pewnej nocy st...
SIEDEM PEREŁ GROZY MISTRZA PROZY PSYCHOLOGICZNEJ Jako pisarz z kręgu grozy Henry James (1843-1916) zasłynął opowieścią „Obrót śruby” - w wyśmienitym przekładzie Barbary Kopeć-Umiastowskiej w zbiorze „Historie drobnoziarniste”. Jednak poza tym legendarnym utworem autor „Portretu damy” ma w dorobku jeszcze kilka podobnych nowel. I jak na prekursora modernizmu przystało, w jego nadnaturalnych opowieściach ważną rolę odgrywa psychologia postaci. To w niej zdaje się kryć więcej gr...
"Lakoniczność, żelazna logika i świetnie sportretowane środowiska to główne walory kryminałów Simenona". Jacek Szczerba, „KSIĄŻKI. MAGAZYN DO CZYTANIA” Kloszarda, który żyje pod mostem Marie, ktoś uderza w głowę i próbuje utopić w Sekwanie. Ale na szczęście uratuje go szyper z barki. A komisarz Maigret szybko odkryje, że ten bezdomny, nazywany Doktorem, jest faktycznie byłym lekarzem. I teraz komisarz z ekipą swoich inspektorów musi pogrzebać w przeszłości doktora Kellera, by...
Georges Simenon nie dostał za życia żadnej ważnej nagrody literackiej – ani we Francji, ani w ojczystej Belgii, ani w żadnym innym kraju. A jednak to właśnie w jego powieściach znaleźć można więcej prawdy o mrocznej stronie zwykłych ludzi niż w setkach książek noblistów. Sebastian Chosiński, esensja.pl Komisarz Maigret nie tęskni już za chłodem przepastnych korytarzy Policji Kryminalnej, za niekończącymi się śledztwami. Jest na zasłużonej emeryturze. Nie potrafi jednak odmów...
KOBIECY ŚWIAT I GOTYCKI HORROR W DZIESIĘCIU ODSŁONACH Z DRESZCZYKIEM. W tych przerażających zdarzeniach wiele jest odniesień do spraw sprzed lat, a nawet wieków, choć zawsze łączy je to, co pozornie ulotne i często niewytłumaczalne – ślepa miłość. A w powiązaniu z duchami krążącymi nad każdą z tych historii daje to wybuchową mieszankę... Marjorie Bowen (1885-1952) w swej bogatej twórczości ma nie tylko opowieści spod znaku grozy i makabry. W jej wyborze ukazały się również an...
„Wśród dziesięciu znajomych mężczyzn mąż zawsze będzie zazdrosny o dziewięciu niewinnych, dziesiątego zaś, z którym żona go zdradza, nigdy nie będzie podejrzewał. Dlaczego?” Tragedia polegała na tym, że stary Widmar miał młodą żonę. Chirurg Tamten zakochał się w niej. I Rebeka poddała się temu uczuciu. A krawiec Gold coś odkrył w garsonierze doktora... Opis wydaje się jak z taniego romansu. Ale to tylko pozory. Bo w tej historii góruje nad wszystkim psychologia w swym najbard...
ARCYDZIEŁO EZOTERYKI Wedle legendy Golem - sztuczny człowiek ożywiany przez włożenie mu w usta kartki z magicznym zaklęciem - powraca do żywych co trzydzieści trzy lata w zaułki praskiego getta i znika powtórnie w pokoju bez wyjścia. Temat ten pojawia się w dysputach, które toczy z przyjaciółmi Atanazy Pernat, wycinacz kamei. A gdy jeden z nich rzeźbi przy okazji postać Golema, podobieństwo tej figury do Pernata jest zdumiewające... Gustav Meyrink (1868-1932) to jeden z najw...
TRADYCJA GROZY NA WYSPACH BRYTYJSKICH TO NIE TYLKO M.P. SHIEL, E.F. BENSON, H.G. WELLS, ALE I BARRY PAIN... Barry Pain (1864-1928) - podobnie jak W.W. Jacobs i Jerome K. Jerome - był w angielskiej literaturze popularnej znany jako humorysta. Ale podobnie jak wspomniani jego koledzy po piórze pisał także opowiadania niesamowite. Taki zbiór jego historii polecił August Derleth w swym liście z roku 1934 znajomemu i twórcy podobnych opowieści: H.P. Lovecraftowi. A ten, zachwycony...
NIESAMOWITE PRZYPADKI Z DZIEJÓW SŁYNNEGO OKULTYSTY. Algernon Blackwood (1869-1951) w historii literatury niesamowitej zapisał się mistrzowskimi opowieściami „Wierzby” i „Wendigo”, ale z jego bogatej twórczości wysoko jest także oceniany cykl o okultystycznych sprawach, które rozwiązuje John Silence. Opis sześciu przypadków, jakie przyszło mu rozwikłać w oparciu o wiedzę o zjawiskach nadprzyrodzonych, do dziś urzeka czytelników mimo ich edycji ponad wiek temu. A to, co wydaje...
Georges Simenon nie dostał za życia żadnej ważnej nagrody literackiej – ani we Francji, ani w ojczystej Belgii, ani w żadnym innym kraju. A jednak to właśnie w jego powieściach znaleźć można więcej prawdy o mrocznej stronie zwykłych ludzi niż w setkach książek noblistów. Sebastian Chosiński, esensja.pl Komisarz Maigret nie miał zaufania do polityków. Dlatego telefoniczna prośba jednego z ministrów, aby spotkali się prywatnie, niezbyt mu się podobała. I chociaż Auguste Point w...
