W 1932 roku w Ameryce Południowej rozpoczęła się jedna z najkrwawszych wojen, jakie miały miejsce na tym kontynencie – wojna o Gran Chaco. Paragwaj i Boliwia przez trzy lata walczyły ze sobą o niegościnną ziemię, nawet dzisiaj nazywaną „zielonym piekłem”. Walczyły w imię mirażu: zarówno w Asunción, jak i w La Paz sądzono bowiem, że znajdują się tam bogate złoża ropy naftowej, których wydobycie rozwiąże finansowe problemy tych dwóch skonfliktowanych państw. Kiedy wreszcie w 19...
Żołnierze szwedzcy zaczęli podpalać strzechy wiejskich chałup. Wystarczyło odczekać kilka minut, by ogień zaczął z dużą szybkością rozprzestrzeniać się na całe powierzchnie dachów. Pole bitwy spowiły gęste, duszące kłęby czarnego dymu. Z poszczególnych chałup zaczęli wybiegać krztuszący się rosyjscy żołnierze, którzy stali się bardzo łatwym celem dla Szwedów, którzy postanowili nie brać jeńców. Spieszeni szwedzcy kawalerzyści nie docenili jednak determinacji rosyjskich obrońc...
Pierwszego marca Menelik II i niemal wszyscy główni dowódcy zebrali się w kościele św . Jerzego w Adui. Był to bowiem dzień wielkiego święta dla Etiopczyków – dzień ich wojennego patrona św. Jerzego. Uroczystości rozpoczęto już od godz. 4.00 rano. Ich przebieg zakłóciła wieść o nadciąganiu Włochów. Biskup, wziąwszy krzyż w ręce, zwrócił się do zgromadzonych w te słowa: »Dziś, moje dzieci, zapadnie wyrok Boży. Idźcie więc i brońcie waszej wiary i waszego cesarza. Udzielam wam ...
Lata 1639-1667 to niezwykle interesujący i ważny z punktu widzenia wojen morskich, a także historii gospodarczej, okres w historii Republiki Zjednoczonych Prowincji i Europy. Po ostatecznym złamaniu potęgi Hiszpanii w bitwie pod Downs (1639) Republika Zjednoczonych Prowincji mogła wreszcie zająć jej miejsce i stać się pierwszą potęgą morską ówczesnego świata. Rok 1648/49 uważany jest za szczytowy punkt supremacji handlowej małej kupieckiej republiki na morzach. Po pokonaniu H...
6 czerwca 1794 roku na wschód od Szczekocin doszło do jednej z największych bitew w historii XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej. Armia powstańcza dowodzona osobiście przez Najwyższego Naczelnika narzuciła bitwę połączonym wojskom prusko-rosyjskim. Tadeusz Kościuszko zaryzykował i rzucił wyzwanie samemu władcy Prus Fryderykowi Wilhelmowi II, którego armia miała opinię najlepszej w Europie. Postawa i waleczność polskich żołnierzy zaskoczyła doświadczony pruski establishment. Kości...
„Od Cedar Run do Sharpsburga 1862” stanowi zwieńczenie młodzieńczych zainteresowań Autora wielką wojną, która w II połowie XIX wieku wstrząsnęła Ameryką. Autor w książce tej snuje opowieść o kluczowych dla dziejów USA kilku tygodniach trwania szeroko zakrojonej kontrofensywy wojsk Stanów Skonfederowanych, mającej w zamyśle przywódców amerykańskiego Południa przechylić szalę zwycięstwa na stronę Gwiaździstego Krzyża. Autor prowadzi Czytelnika poprzez kolejne pola bitewne – zna...
Spoza fosy sułtan dostrzegł panikę w szeregach chrześcijan. Wołał w uniesieniu: „Miasto jest nasze!!!” i kazał janczarom znowu szarżować. Teraz rzucił do boju swą kompanię przyboczną, prowadzoną przez oficera olbrzymiego wzrostu imieniem Hasan. Ów Hasan przerąbał się po szczycie połamanej palisady na wały i później powszechnie uważano, że to on zdobył przyrzeczoną nagrodę za zdobycie miasta. Trzydziestu janczarów szło za nim, rąbiąc na prawo i lewo. Grecy ich odpierali. W koń...
Bitwa koniecpolska niewątpliwie niechlubnie zapisała się na kartach historii I Rzeczypospolitej. Słowa starego polskiego przysłowia, Jedni do Sasa, drudzy do Lasa, nie mogły zabrzmieć dobitniej w żadnym innym miejscu i czasie niż na polach pod Koniecpolem w dniu 21 listopada 1708 roku. Swoista bratobójcza wojna domowa z lat 1704–1709 nie tylko wyniszczyła kraj gospodarczo, ale doprowadziła do pogłębienia się już – cechującej społeczeństwo szlacheckie – dezorientacji w fundame...
Mimo upływu niemal 2500 lat bitwy stoczone przez siły koalicji greckich państw-miast ze zmierzającą na podbój ich ziem ogromną armią Imperium Achemenidów stanowią jedną z najsławniejszych, niemal legendarnych kart nie tylko historii starożytnej Europy, ale głównie dzięki wspaniałemu dziełu Herodota, również dziejów ludzkości. Słyszał o nich (zwłaszcza o bohaterskiej obronie przejścia termopilskiego) każdy, kto przynajmniej trochę interesuje się historią, a zapewne także i wie...
Konflikt bliskowschodni, a zwłaszcza będący jego swoistą egzemplifikacją konflikt palestyński, przez kilkadziesiąt ostatnich lat jest jednym z zasadniczych czynników konstytuujących współczesne stosunki międzynarodowe. Swoistym fenomenem jest przy tym to, że ma on „ponadepokowy” niejako charakter. Rozpoczął się w końcowej fazie ery kolonialnej, dynamiki nabrał w okresie dwubiegunowego podziału świata zwanego zimną wojną, trwa nadal po upadku muru berlińskiego. Wskazuje to jed...
Praca koncentruje się na działaniach wojennych toczonych w latach 1648-1649 przede wszystkim na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego, ale siłą rzeczy Autor nie mógł nie wspomnieć o walkach toczonych na ziemiach Korony. Wszak na te ziemie skierowany był główny wysiłek zbrojny Bohdana Chmielnickiego. Kontekst polityczny, który nie sposób pominąć, występuje jedynie w tle. Praktycznie dysponujemy źródłami pochodzącymi tylko z jednej strony - polskimi. Nawet te powstałe poza gra...
Wojna włosko-grecka toczona w latach 1940-1941 jest jednym z mało znanych w Polsce epizodów II wojny światowej. W zasadzie o działaniach lądowych z polskich autorów pisał tylko Tadeusz Rawski w książce Wojna na Bałkanach. Agresja hitlerowska na Jugosławię i Grecję wydanej w Warszawie w 1981 r. i w szeregu artykułów w „Wojskowym Przeglądzie Historycznym”. Do działań na tym terenie nawiązują także autorzy monografii lotniczych czy prac opisujących wojnę w powietrzu (np. W. Bącz...
Kiedy wojsko chrześcijańskie pokonane zamierzało uciekać, wielki książę litewski Aleksander-Witold zachęcał wojewodę krakowskiego Spytka, aby unikając grożącego niebezpieczeństwa ratował się ucieczką wraz z nim, twierdząc, że nie ściągnie na siebie z tego powodu żadnej hańby, ale raczej sławę, jeśli uratuje naczelnego wodza. Spytko uznawszy ucieczkę za rzecz haniebną pozostał i jak przystało rycerzowi, mężowi i chrześcijaninowi, wdzierając się nieustraszenie między wrogów i b...
Dwukrotna zwycięska obrona Wilna przez polską załogę jest dzisiaj nieznana w polskiej literaturze historycznej i kulturze popularnej. Starcia te były ledwie wzmiankowane w KrzyżakachSienkiewicza, a obecne prace naukowe i popularnonaukowe także nie zgłębiają tego tematu. Jest to dziwne z dwóch powodów. Po pierwsze, przebieg obu oblężeń, a zwłaszcza rola polskich łuczników, są dobrze opisane w źródłach. Przynajmniej dwa z nich, czyli Kronika Wiganda z Marburga i Roczniki Jana ...
Punktem zwrotnym toczących się walk był kontratak Młodej Gwardii, który rozpoczął się o godz. 18. Rosjanie Rotha i Prusacy von Ziethena przeżyli szok, gdy w chwilach najcięższych zmagań, kiedy wydawało im się, że ostatni wysiłek w końcu przełamie obronę francuską i wojska sprzymierzonych wedrą się do miasta, usłyszeli narastające odgłosy zbliżających się oddziałów napoleońskich. Od strony Pirnaische Vorstadt i sąsiednich ogrodów szybko nadciągały trzy kolumny marsz. Mortiera....
Po godzinie 13.00 gen. Mond złożył krótki meldunek dowódcy GO „Bielsko”, znajdującemu się w Kętach gen. Borucie Spiechowiczowi informując, że „(-) pozycja pszczyńska została przełamana przez masowe uderzenie czołgów”. Wiadomość ta była o tyle bolesna dla dowódcy GO, ponieważ na kilka godzin przed niemieckim atakiem był pod Ćwiklicami, wizytował dywizję, przy okazji uspokajając atmosferę podenerwowania i niewielkiej paniki, spowodowanych spodziewanym atakiem czołgów. Dostrzega...
Zainteresowanie historią postkolonialnej Afryki rozpoczęło się u mnie od przeczytania książki „Psy Wojny” Fredericka Forsytha, grubo ponad 20 lat temu. Byłbym bardzo mocno zdziwiony, gdybym wiedział wtedy, że przyjdzie mi oddać w Państwa ręce książkę, która opisywać będzie wydarzenia z udziałem samego Forsytha, w roli jednego z obrońców idei niepodległej Republiki Biafry. Czym była Biafra i co spowodowało jej secesję – a co za tym idzie nigeryjską wojnę domową – dowiedzą się ...
Wojny polsko-tatarskie, które miały miejsce po najeździe z 1241 roku, są zawsze traktowane marginalnie w polskiej literaturze historycznej. Wyjątkiem są tu tylko prace S. Krakowskiego . Tymczasem walki z najazdami Tatarów z lat 1260, 1280, 1288 i 1341 były na tyle ważnymi czynami polskiego rycerstwa, że warto je opisać w odrębnej książce. Nie jest prawdą, że napady te nie były tak istotne, jak w 1241 roku, ani to, że wówczas Tatarzy zrezygnowali z agresji na Polskę i okolicz...
Jazda polska, ciężkozbrojni kopijnicy Sampolińskiego i roty nadworne Jana Tarnowskiego, wykonała sprawnie bardzo ryzykowany manewr, wyruszając z pozycji zza wąwozu pugajłowskiego. Polacy, błyszczący chłodną stalą, pośród trzasku strzał uderzających o pancerze, w szybkim pędzie przesunęli się przed frontem wroga i złożywszy długie kopie uderzyli z boku na lekką jazdę moskiewską Bułhakowa-Golicy. Kawaleria moskiewska, nie mogąc się oprzeć polskiej długiej broni drzewcowej i cię...
4 lipca od popołudnia zaczęło się zbierać na załamanie pogody. Pod wieczór lunęło rzęsistym deszczem z piorunami i z silnym wiatrem – jakby zapowiadały to, co wydarzy się od następnego dnia. Niebo zaszło ciemnymi chmurami, ubierając letni dzień w ponure barwy. Kuzyn cesarzowej służący w 9. pułku strzelców konnych de Tascher zapisał: brnęliśmy w błocie i zanurzeni w ciemnościach nocy; deszcz lał się strumieniami. W Dzienniku operacyjnym głównej armii austriackiej znalazł się t...
Wojna między Chile a Peru i Boliwią, zwana też często „wojną o saletrę” lub „wojną o Pacyfik”, była drugim co do wielkości, po wojnie paragwajskiej, konfliktem zbrojnym, jaki miał miejsce w drugiej połowie XIX wieku w Ameryce Południowej. Jego skutki – chociażby utrata wybrzeża morskiego przez Boliwię – odczuwalne są po dziś dzień.Konflikt ten został w literaturze polskiej niemal całkowicie pominięty. Rodzimi autorzy, jeśli już o nim pisali, koncentrowali się na ogół na dział...
Monitor zbliżał się do rufy Virginii… dwieście metrów… sto… pięćdziesiąt. Maszyna była rozpędzona i dawała z siebie wszystko. Liczyła się teraz każda sekunda, liczył się każdy metr. Virginia powoli odwracała się, chcąc uniknąć uszkodzenia niezwykle czułych mechanizmów. Ster położony na burt i maksymalna prędkość – i myśli wszystkich skupione na tym, by się udało… Lecz rozpaczliwe wysiłki Virginii zdawały się na nic – Monitor pędził na nią i nic nie mogło go powstrzymać przed ...
O strategii Chanatu Krymskiego decydowały interesy polityczne i gospodarcze tego państwa. Przez trzy i pół wieku władze Krymu wykorzystywały siły zbrojne do realizacji celów politycznych i wzbogacania się jego ludności. Armia służyła zarówno do bezpośrednich działań zbrojnych w postaci najazdu na tereny wroga, jak i do demonstracji swojej siły. Chanat Krymski praktykował budowę twierdz, zapewniając kontrolę nad swoim terytorium poprzez budowę poszczególnych umocnień lub nawe...
Jak wspomniał Barsewisch, przed akcją zjawił się król, który podszedł do płk. von Bocka, dowodzącego batalionem pułku Meyerinck, w którym Barsewisch dzierżył chorągiew i nakazał: Ruszaj swoim batalionem prosto na zasieki, za którymi kryją się białe płaszcze - pozostałe bataliony ruszą twoim śladem... Następnie Jego Królewska Mość był łaskaw podejść do mnie... i powiedział: Junkrze z leibkompanii, dobrze uważaj; musisz maszerować naprzód z pewnością siebie, ale nie zbyt szybko...
