Najmniej znanym okresem życia króla Stanisława Leszczyńskiego są lata 1706-1709. Zachowały się jednak źródła pozwalające dzień po dniu przedstawić losy tego niefortunnego władcy w tym właśnie czasie. Publikowane tu listy dwóch królewskich sekretarzy przynoszą wiele cennych informacji o wydarzeniach politycznych i militarnych, a także dają obraz życia codziennego na królewskim dworze, stale zmieniającym miejsce pobytu. Dobrze ilustrują też bezradność Leszczyńskiego, cały czas ...
"Kolejny tom źródeł z serii: "Metryka Litewska. Rejestry podymnego Wielkiego Księstwa Litewskiego" zawiera opracowanie dwóch zachowanych w pojedynczych egzemplarzach kopii taryf podymnego województwa połockiego: wcześniejszej z 1667 r. oraz sporządzonej przez lustratorów 1 1723 r. mutacji taryfy podymnego na podstawie zeznań (abiurat) składanych w 1690 r. Utworzone na początku XVI w. województwo połockie było spadkobiercą średniowiecznego księstwa połockiego istniejącego do...
om, który oddajemy do rąk czytelników, jest rezultatem badań, zaplanowanych w ramach szerszego projektu - grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, realizowanego od 2014 r. w Instytucie Historii PAN pod kierownictwem prof. Włodzimierza Mędrzeckiego: Pierwsza wojna światowa na ziemiach polskich. Oczekiwania - doświadczenia - konsekwencje. Pierwszy, wstępny niejako etap tych badań relacjonował tom poświęcony analizie stanu wyobrażeń społecznych, planów politycznych, tożsa...
Spis treści Wstęp (Katarzyna Sierakowska) / 7 Społeczeństwo podczas wojny Mateusz Rodak, Zjawisko bandytyzmu na ziemiach byłego Królestwa Polskiego w latach 1914-1918 / 15 Katarzyna Sierakowska, Kobiety o wojnie i kobietach - ziemie polskie 1914-1918 / 45 Karolina Filipowska, Żydzi w Poznańskiem w latach I wojny światowej - stan badań, źródła i postulaty badawcze / 65 Oleh Razyhrayev, Organizacje społeczne na Wołyniu w czasie I wojny światowej: struktura, zadania, formy...
Zainteresowanie „przeszłością” jako kategorią refleksji kulturowej w średniowieczu jest z pewnością wyrazem przewartościowania, jakie dokonało się w ostatnich dziesiątkach lat w poglądach mediewistów nie tylko w kwestii oceny przekazu źródłowego, ale także samego stosunku badacza do tzw. rzeczywistości dziejowej. [...] Dopiero od niedawna [...] zaczęto traktować późnośredniowieczne popisy uczoności historycznej z szacunkiem badawczym, dostrzegając w nich autentyczne przejawy ...
Spis treści Wstęp (Włodzimierz Mędrzecki) /7 Janusz Żarnowski, Zarys dziejów społecznych ziem polskich 1914-1918 - Królestwo Polskie /15 Jerzy Z. Pająk, Zarys dziejów społecznych ziem polskich 1914-1918 - Galicja /65 Oleh Pawłyszyn, Wieś ukraińska Galicji Wschodniej w latach I wojny światowej: strategie przetrwania, modernizacja społeczna i tożsamość narodowa /117 Tadeusz Epsztein, Wielka własność ziemska na ziemiach polskich podczas I wojny światowej (1914-1918) /161 Ma...
Tom jest efektem grantu NPRH: Pogromy. Przemoc kolektywna wobec Żydów na ziemiach polskich w XIX-XX wieku i jej wpływ na relacje polsko-żydowskie. Historia, pamięć, tożsamość, nr 12H 12 0140 81, realizowanego na Wydziale Historycznym UW, kierownikiem projektu był dr Artur Markowski Publikacja dofinansowana ze środków Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Tom współfinansowany przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN...
W 2015 r. od śmierci Jana Husa w Konstancji upłynęło 600 lat. Nasza wiedza na temat tego dramatycznego wydarzenia jest stosunkowo bogata, choć wydaje się, że wciąż niepełna. Życie i działalność mistrza Jana wpisały się w dzieje historycznego fenomenu, jakim była rewolucja husycka. Hus był postacią kluczową w dziejach czeskiego ruchu reformatorskiego, który rozwinął się w drugiej połowie XIV w., a którego kulminacja przypadła na pierwsze dekady następnego stulecia. Jego charyz...
Itinerarium króla Władysława III zwanego w historiografii polskiej Warneńczykiem (ur. 31 X 1424 r.), pierworodnego syna Władysława Jagiełły i jego czwartej żony Zofii Holszańskiej, obejmuje lata 1434-1444. Datę początkową opracowania wyznacza dzień 25 VII 1434 r. Tego dnia, po śmierci ojca (zm. w nocy z 31 V na 1 VI 1434 r.), jako niespełna 10-letnie dziecko, został na zjeździe krakowskim wybrany i koronowany na króla Polski, przyjmując także tytuł najwyższego księcia Litwy. ...
Praca Dariusza Łukasiewicza Sarmatyzm i Prusy na przełomie XVIII i XIX wieku jest odpowiedzią na przesadną gloryfikację sarmatyzmu, jaka ma miejsce w ostatnich dziesięcioleciach w Polsce. Autor prezentuje rozważania dotyczące ważnych elementów pozytywnej modernizacji we wszystkich sferach rozwoju cywilizacyjnego na ziemiach zaboru pruskiego, dając bardziej wyważony obraz stosunków polsko-niemieckich. W ten sposób – jak sam twierdzi – stawia opór dławiącej pruskiej i niemiecki...
Etniczność, teoria etnogenezy i ludy barbarzyńskie: rozważania krytyczne Izydor z Sewilli i konstruowanie Gockiego (przeciw)-mitu: Legitymizacja władzy i tworzenie etnograficznej tożsamości Gotów Historia Gothorum i ideologia władzy w wizygockiej Hiszpanii Symboliczne i rytualne znaczenie długich włosów u Merowingów w kulturze politycznej frankijskiej Galii, czyli o rytualnej legitymizacji i delegitymizacji władzy Dlaczego nie można wydalić Gotów poza granice cesarstwa? Rzecz...
„Geopolityka i przestrzeń to zagadnienia, które w ostatnim czasie powróciły na polityczne salony i do dyskursu naukowego w Europie i nie tylko. Szczyt popularności przeżywały na początku XX wieku, kiedy geografowie nadali swojej dyscyplinie nieoczekiwanie mocną pozycję nie tylko w świecie akademickim, ale i w polityce międzynarodowej. Maciej Górny wykazuje godną podziwu znajomość dorobku nauk geograficznych tego okresu, jak i nowszych opracowań (w wielu językach), jasno i zro...
Osią narracji jest ewolucja polityki motoryzacyjnej państwa. Autor pokazuje jej ideologiczne, ale też praktyczne uwarunkowania. Pisze o roli, jaką planiści przewidywali dla motoryzacji indywidualnej w planie trzyletnim i sześcioletnim. Następnie śledzi zmiany myślenia o niej w okresie prokonsumpcyjnego zwrotu w polityce gospodarczej w pierwszych latach rządów Gomułki i w okresie, gdy w drugiej połowie lat sześćdziesiątych Gomułka próbował nastawić gospodarkę bardziej proekspo...
Autor prezentowanej książki twierdzi, że w potężnej masie prac na temat polskiego stalinizmu, jakie zapełniają półki księgarskie, dominują monografie analizujące historię polityczną, w tym zwłaszcza dzieje terroru i represji. Efektem tego stanu rzeczy jest coraz bardziej umacniające się potoczne przekonanie, że „krwiożerczy" stalinizm to archetyp PRL. Nie kwestionując wagi tego wątku rzeczywistości stalinowskiej, autor postanowił skoncentrować swoje badania na wybranych prob...
SPIS TREŚCI Wstęp I. DEBATY WOKÓŁ MIASTA, URBANISTYKA, BIOPOLITYKA Kamil Śmiechowski, Kwestia mieszkaniowa w dużych miastach Królestwa Polskiego na początku XX wieku jako zagadnienie polityczne Emilia Kiecko, O kilku problemach u początków nowoczesnej „budowy miast” na ziemiach polskich Aleksander Łupienko, Wkład ruchu higienicznego w polską myśl urbanistyczną (1850?1914 II. PRZESTRZEŃ PUBLICZNA W MIEŚCIE A TOŻSAMOŚĆ Daria Bręczewska-Kulesza, Wykorzystanie architektury jako n...
Książka stanowi próbę przedstawienia sposobu funkcjonowania zarządu wielką własnością ziemską w późnym średniowieczu i na początku nowożytności na przykładzie dóbr łowickich arcybiskupów gnieźnieńskich. W ich centrum znajdował się zamek. Stanowił on miejsce pracy urzędników zarządzających majątkiem oraz licznego grona osób odpowiedzialnych za codzienne obowiązki wykonywane na terenie zamku. Analiza zadań tych ludzi pozwoliła na uchwycenie metod zarządu wielkiej własności bezp...
Książka jest zbiorem szkiców z historii XX w., dedykowanych jednemu z najwybitniejszych badaczy dziejów najnowszych - prof. dr. hab. Jerzemu Eislerowi. Tom został przygotowany z okazji 65. rocznicy jego urodzin. W tomie można znaleźć bloki tekstów odnoszących się do tych wątków historii, którymi zajmował się naukowo Profesor. Bloki te dotyczą następujących tematów: Francja i stosunki polsko-francuskie; dzieje polityczne i społeczne Polski po 1945 r.; historia kultury, mediów,...
„To próba wskazania i zarazem interpretacji, a czasem też reinterpretacji tego, jak pewne idee, wyobrażenia i fantazmaty kulturowe, a także określone subkultury przesuwały się z marginesów w samo centrum życia publicznego, by potem tworzyć zręby i ramy pojęciowe dla całej wspólnoty, nadając kształt jej kulturze masowej”. (ze Wstępu) „Książka jest nowatorska na gruncie polskim”. (Prof. Szymon Rudnicki, z recenzji wydawniczej) „[Praca] stanowi istotny wkład nie tylko w rozumi...
O dyplomatyce, genealogii, Słowniku historyczno-geograficznym i innych sprawach, czyli Franciszka Sikory życie nieurozmaicone (Waldemar Bukowski) . . . . . . . . . . . 7 Nota edytorska. Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Bibliografia prac Franciszka Sikory (Stanisław Kołodziejski, Waldemar Bukowski) . . . 24 I. Z ZAGADNIEŃ ŚREDNIOWIECZNEJ DYPLOMATYKI Ze studiów na dokumentami i kancelarią Leszka Czarnego . ...
W późnośredniowiecznej Europie istniało wiele instytucji prawnych, które dla współczesnego odbiorcy mogą nie być w pełni zrozumiałe. Zalicza się do nich niewątpliwie proskrypcja - postrzegana w kategoriach przymusu administracyjnego oraz banicja — będąca już samoistną karą, znane prawu chełmińskiemu i lubeckiemu, czyli dwóm rodzajom niemieckiego prawa miejskiego dominującym na terenie późnośredniowiecznego państwa zakonnego w Prusach. Prezentowane studium omawia funkcjonowani...
ARTYKUŁY I STUDIA Anna Maria Jackowska, Polacy z emigracji i z kraju w propagandowej „zimnej wojnie”(proces Wiktora Krawczenki i tzw. Sprawa „Międzynarodówki Zdrajców”) Dariusz Jarosz, Historia powodzi w Polsce 1945-1989: prolegomena do badań Bartosz Kaliski, Paryska „Kultura” i Czechosłowacja u progu „normalizacji” (wokół listu Jerzego Giedroycia do Macieja Kozłowskiego z 31 marca 1969 roku) Krzysztof Kosiński, „Religianctwo”. Napięcie między ideologią a religią w świadomośc...
Chroniczna ambiwalencja takich pojęć jak inteligencja i wyrazy bliskoznaczne odzwierciedla zarówno obiektywne zmiany uwarstwienia społecznego, jak i ich postrzeganie przez współczesnych, w tym zbiorowe oceny i samooceny. Chcąc zmiany takie obserwować, nie możemy przyjmować z góry żadnych idealizujących warunków definicyjnych, dotyczących etosu inteligencji, jej formatu moralnego czy poczucia misji społecznej. Sugerowano nam takie ograniczenie wielokrotnie, ale pozostajemy w t...
