Autorka opisuje swoją działalność oświatową. Tekst ma charakter sprawozdawczy – Świacka przedstawia fakty, nie dzieli się jednak żadnymi osobistymi wspomnieniami. Była córką Edwarda Donimirskiego (powstańca 1863 r., ziemianina z zaboru pruskiego) i Heleny z Wolańskich. W domu autorki od dzieciństwa panował duch patriotyczny, a ona sama już w młodości brała udział w tajnej pracy oświatowej (prowadziła tajne komplety nauki religii, języka polskiego i historii, brała udział w or...
"Dotychczasowa literatura dotycząca Polskiego Państwa Podziemnego i jego armii koncentrowała się przede wszystkim na odtworzeniu struktur organizacyjnych, ich obsady personalnej oraz efektów działań, gubiąc tym samym tych, którzy owe struktury wypełniali. Przedstawiana czytelnikowi monografia wybija natomiast na pierwszy plan właśnie ludzi konspiracji, pokazując ich życie codzienne, a ściślej – wpływ służby w podziemnej armii na ich codzienność. Założeniem niniejszego opracow...
"Prezentowana rozprawa dotyczy pierwszego, dramatycznego dwulecia Polski niepodległej, z kwestią białoruską jako merytoryczną osią konstrukcyjną wykładu. Temat ma już swoją historiografię, ale jak udowadnia Autorka, wiele można jeszcze do niej wnieść wiedzy faktograficznej i oryginalnych interpretacji - nowatorskich, pobudzających intelektualnie".
(Z recenzji wydawniczej prof. Wojciecha Materskiego)
W tomie znalazło się 25 artykułów. Autorami są zarówno badacze i badaczki zajmujący się na co dzień historią Żydów i stosunków polsko-żydowskich – historycy, socjologowie, politolodzy, literaturoznawcy, jak i osoby zainteresowane tym tematem jako częścią ich rodzinnej czy zawodowej historii. Tematyka artykułów, choć wszyscy Autorzy/ki podejmują zagadnienia z zakresu szeroko rozumianej historii kobiet i płci, jest zróżnicowana pod względem chronologicznym, geograficznym i spo...
Instytucja gabinety wykształciła się w Wielkiej Brytanii na przełomie XVII i XVIII w. Wówczas to Gabinet wydzielił się z Tajnej Rady (Privy Council). Stanowi on zespół ministrów działających pod przewodnictwem premiera. Gabinet nie jest równoznaczny z rządek, a stanowi raczej rodzaj jego nadbudowy i instancję nadrzędną w procesie podejmowania decyzji.[...] Premier Neville Chamberlain już wówczas postanowił powołać Gabinet Wojenny. W związku z tym mógł on powstać bezpośrednio...
Druga część pracy Czesława Malewskiego zawiera materiały źródłowe o rodzinach szlacheckich ziemi święciańskiej i trockiej dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego w czasach rozbiorów. Nie jest to typowy herbarz. Mamy w nim wykaz alfabetyczny rodzin, podane herby, ale zamiast długich spisów imion i koligacji autor podaje nazwy majątków, przysiółków, okolic szlacheckich, karczem, itd. Można powiedzieć, że jest to swego rodzaju przewodnik po osadnictwie na Litwie XIX w. Autora mni...
„Dozorca otworzył drzwi i jak ich było kilku, weszli do wnętrza i do cna zbaraniełi. W celi na podłodze stało, leżało i siedziało kilkunastu ludzi różnego wieku i wyglądu, a wśród nich jak jaki naczelnik stał brodaty Filipek. [...] Cela pełna nikczemnych charakterów, ulegających każdej sile, zarechotała gromadnie [...]. Speszeni przybysze przez chwilę doprawdy nie wiedzieli, co zrobić ze sobą. Wiara bawiła się ich zakłopotaniem”. Tak w wydanej w 1937 r. powieści pt. Cynk Mari...
W obecnie obowiązującej terminologii polskiej za ścigacz (ang. fast boat) zwykło się uważać „mały, szybki okręt wojenny, wyposażony w urządzenia hydrolokacyjne do wykrywania oraz w urządzenia do zwalczania nieprzyjacielskich okrętów podwodnych na wodach przybrzeżnych”1. Według innej interpretacji, pojęcie ścigacza rozciąga się też na małe okręty o uzbrojeniu artyleryjskim, służące do zwalczania kutrów torpedowych nieprzyjaciela (są to tzw. ścigacze artyleryjskie). Tu zaczyna ...
Niniejszy tom przynosi wybór prac Prof. Antoniego Gąsiorowskiego, pomyślany jako wyraz uznania i hołdu z okazji 90. rocznicy urodzin Mistrza. Pomysł przygotowania publikacji zrodził się w poznańskiej pracowni Słownika historyczno-geograficznego. Redaktorzy starali się przedstawić najważniejsze z prac Autora – zarówno ze względu na wagę naukową, trwałość tez, jak i miejsce w charakterystyce całokształtu twórczości naukowej, a także te, które, choćby wydawać się mogły drobnymi ...
Tomasz Związek (ur. 1989 r.) - historyk środowiska, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie historii. W latach 2011-2019 pracował w Zakładzie Atlasu Historycznego w Instytucie Historii PAN w Warszawie, gdzie brał udział w pracach nad trzema tomami Atlasu historycznego Polski w serii „Mapy szczegółowe XVI wieku” (Wielkopolska, Kujawy i ziemia dobrzyńska, Prusy Królewskie). Od końca 2019 r. związany z Zakładem Geoekologii i Klimatologii w Instytucie Geografii i Przestrzennego ...
„Mapa topograficzna woyskowa i statystyczna części Wielkopolski, która dziś Departament Poznański składa wydana przez Edwarda Raczyńskiego Posła Poznańskiego i jego kosztem nowo układana w roku 1807–1812” w skrócie nazywana jest mapą Gaula/Raczyńskiego od nazwiska kartografa (Ernest Gaul) i fundatora (Edward Raczyński). Jest to dość typowa mapa topograficzna z przełomu XVIII i XIX w. opracowana w formie barwnego rękopisu prawdopodobnie w skali 1:125 000, ale nigdy nie ukończo...
Tom komentarza składa się z dwóch części: I. Źródła, II. Metoda i wyniki oraz zawiera indeksy miejscowości i nazw fizjograficznych. Omówienie źródeł zostało podzielone na dwa rozdziały – źródła kartograficzne oraz źródła pisane. W części drugiej komentarza omówiono metodykę rekonstrukcji obrazu oraz poszczególne elementy krajobrazu naturalnego i kulturowego, który przedstawia mapa główna, mapy tematyczne i plany miast. Obok rozdziału poświęconego środowisku naturalnemu porusz...
Zasadniczym celem tej książki jest próba pokazania możliwie pełnego obrazu podejścia do chorób, takich jak szaleństwo czy melancholia w Rzeczypospolitej XVII-XVII w. To niezwykle szerokie zagadnienie z pogranicza historii medycyny, historii społecznej i kultury. W tym celu trzeba przede wszystkim postawić następujące pytania: czy w nowożytnej Rzeczypospolitej szaleńcy podlegali wykluczeniu ze społeczeństwa, a jeśli tak, to w jakim stopniu było to porównywalne z sytuacją w Eur...
Migracje to zjawisko nieodłącznie związane z dziejami ludzkości. Na ich intesyfikacje wpływ mają działania wojenne, konflikty społeczne i wyznaniowe, a także czynniki demograficzne i zmiany klimatyczne. Ich konsekwencje w sferze politycznej i społeczno-gospodarczej rozpatrywać można zarówno z punktu widzenia państwa emigracyjnego, jak i państwa imigracyjnego. Nie można zapomnieć, że migracje dają okazję do bezpośredniego kontaktu osób wywodzących się z różnych kręgów kulturow...
W późnym średniowieczu każdego roku do Stolicy Apostolskiej trafiały dziesiątki suplik z monarchii jagiellońskiej. W większości były to prywatne prośby dotyczące dewocji i karier duchownych. Ogromna część zachowała się w Archiwum Watykańskim do dziś. Niniejsza książka opisuje, na podstawie źródeł proweniencji papieskiej, kim byli Polacy i Litwini aktywni przy Stolicy Apostolskiej, o co prosili papieża oraz jaki wpływ na ich życiorysy miały pozyskane łaski.
Artykuły zamieszczone w książce są wyborem referatów wygłoszonych podczas konferencji „Zapożyczenie, cytat, reinterpretacja”, która odbyła się 7–8 grudnia 2018 r. w IH PAN. Pomimo dokonanej selekcji zachowano główną myśl konferencji, którą była refleksja nad tytułowymi pojęciami w literaturze średniowiecznej i nowożytnej (XI–XIX w.). Autorzy artykułów wierzą, że bardzo potrzebna jest pogłębiona refleksja nad problematyką cytatu i zapożyczenia. Dopiero dzięki niej będzie możn...
Publikacja jest próbą usystematyzowania i sklasyfikowania grupy średniowiecznych rękojeści antropomorficznych pozyskiwanych głównie w trakcie prac wykopaliskowych prowadzonych w Europie Zachodniej i Środkowej wraz z północnymi Włochami, Wyspami Brytyjskimi, Skandynawią i południowo-wschodnią strefą nadbałtycką. Autorka zebrała ponad 160 egzemplarzy takich rękojeści noży (w tym 12 z Polski), szpil używanych do układania włosów oraz łyżeczek do czyszczenia uszu. Są to pojedyncz...
Kolejny tom serii Atlas Historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku dotyczy tym razem Kujaw i ziemi dobrzyńskiej w drugiej połowie XVI wieku. W tomie scharakteryzowano najważniejsze źródła pisane i kartograficzne, stanowiące podstawę opracowania. Ponadto, zawarto w nim informacje o sieci osadniczej analizowanego regionu, podziałach administracyjnych i kościelnych, stosunkach własnościowych, warunkach środowiskowych, nazewnictwie oraz sieci komunikacyjnej regionu będącego p...
Książka przedstawia zagadnienie recepcji włoskiej kultury intelektualnej, ze szczególnym uwzględnieniem nowej humanistycznej retoryki, w szeroko pojętym krakowskim środowisku uniwersyteckim w drugiej połowie XIV i pierwszej połowie XV w. Omówione zostały wybrane kwestie związane z procesem recepcji kultury – grupa Polaków studiujących we Włoszech jako pośredników tegoż zjawiska, manuskrypty wywodzące się od hipotetycznego rękopisu Jana z Ludziska zawierającego włoską kolekcję...
Problematyka mieszkaniowa w każdym okresie funkcjonowania Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej była swoistym barometrem gospodarczo-społecznej kondycji kraju. Poczynając od wielkiej odbudowy, poprzez eksperymenty małej stabilizacji, po etap betonowej prosperity, w zagadnieniach mieszkalnictwa skupiał się, jak w soczewce, obraz codziennych zmagań Polaków z urzędniczą machiną i jej nieoficjalnym zapleczem. Ponieważ drogi wyznaczane przez centralne organy prowadziły zwykle donikąd,...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
