Tom zbiorowy poświęcony Józefowi Mackiewiczowi, jednemu z najwybitniejszych polskich pisarzy XX w. Dzieła Mackiewicza, począwszy od fundamentalnej książki o Katyniu po powieści – emigracyjne bestsellery – były wydawane również w oficynach zachodnich. Jednak w konsekwencji poruszania niełatwych tematów pisarz spotkał się z falą nienawiści i oskarżeń formułowanych nie tylko w komunistycznej Polsce, ale i w części polskiej emigracji. Jego pisarstwo nadal czeka na prawdziwe odkry...
Od 6 grudnia 1942 r. do prawdopodobnie 15 marca 1943 r. w części Kreis Starachowice (Generalne Gubernatorstwo) obejmującej gminy Chotcza, Ciepielów, Iłża, Lipsko i Solec nad Wisłą Niemcy przeprowadzili akcję pacyfikacyjną mającą na celu fizyczne unicestwienie „bandytów” – ludzi posiadających broń, Żydów szukających ocalenia, a także tych, którzy zamiast poinformować niemieckie władze o „przestępcach”, wspomagali ich schronieniem i żywnością. Niemieccy żandarmi zamordowali bli...
Kreowanie negatywnego wizerunku papieża Piusa XII stanowiło ważny element propagandy antykościelnej w Polsce po II wojnie światowej. Biskupa Rzymu przedstawiano jako sympatyka faszyzmu i nazizmu, germanofila, antypolskiego rewizjonistę, sojusznika „anglo-amerykańskiego imperializmu”, orędownika kapitalizmu, nepotystę, wroga robotników i chłopów, a także reakcjonistę w dziedzinie nauki, wiary i moralności. Ataki pod adresem Piusa XII i Watykanu wybrzmiewały m.in. podczas przem...
Często zdarza się, że wielkie postacie z historii – kiedy przyłożymy lupę – tracą swój urok, czasem wartość. Lotnicy polscy z czasów II wojny światowej stanowią chlubne tego zaprzeczenie. Zdecydowana większość walczących wówczas pilotów pomyślnie zdała egzamin z patriotyzmu i człowieczeństwa. Odważni, lojalni, koleżeńscy, ze szczyptą pikantnej brawury, zdobyli nieśmiertelną sławę,
Niniejsza publikacja stanowi znacznie rozszerzoną wersję książki, która ukazała się w roku 2021 i cieszyła się dużym powodzeniem. Przedstawia ona sytuację, w jakiej znalazły się polska kinematografia i scena teatralna w okresie II wojny światowej, zarówno na ziemiach okupowanych, jak i na uchodźstwie. Ukazuje strategie polityki okupacyjnej Rzeszy Niemieckiej i Związku Sowieckiego wobec polskich artystów filmowych i scenicznych. Wskutek terroru, będącego immanentnym składnikie...
Autor książki, którą oddajemy do rąk Czytelników, postawił sobie za cel ukazanie polskiego uchodźstwa cywilnego w latach II wojny światowej. Jego dzieje nie doczekały się dotąd odrębnego opracowania.
Książka niniejsza jest pracą popularnonaukową ukazującą w ogólnym zarysie chronologię, zasięg geograficzny i organizację życia wychodźców z Polski w krajach europejskich i na innych kontynentach. Wszystko zostało opisane na tle dramatycznych wydarzeń II wojny światowej.
Niniejsza monografia jest drugim tomem w serii „Pomoc Żydom na Ziemiach Polskich podczas Okupacji Niemieckiej” powstającej w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN „Dzieje Żydów w Polsce i stosunki polsko-żydowskie w latach 1917–1990”. Prezentowane opracowanie ukazuje rozmaite aspekty działalności podejmowanej przez mieszkańców polskiego Górnego Śląska w latach 1939–1945 na rzecz ludności żydowskiej.
Obraz Górnego Śląska w 1945 r. jest niepełny bez uwzględnienia roli i sytuacji kolei, która była kluczowa dla funkcjonowania lokalnego przemysłu, dojazdów do pracy i powojennych migracji. Dokumenty prezentowane w niniejszym tomie pozwalają poznać polityczne i społeczne tło pracy kolejarzy, którzy często byli prawdziwymi pionierami.
Przekazywana do rąk czytelników edycja źródłowa prezentuje postać Józefa Kellera – początkowo duchownego diecezji łódzkiej, wykładowcy i profesora KUL, informatora, a następnie tajnego współpracownika o pseudonimach: „Ostrożny”, „Adam Piotrowski”, od 1957 r. kościelnego apostaty, pracownika naukowego Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, a także marksistowskiego religioznawcy. Książka składa się z dwóch części. W pierwszej w syntetyczny sposób przybliżono życiorys Kellera ora...
Sukcesy Wehrmachtu na froncie podcinają we Wrześniu ’39 ewakuacyjną lawinę. Cywilni uciekinierzy zaludniają wtedy drogi i bezdroża II RP. Uciekają wszyscy bez względu na płeć, wiek, wykształcenie. Setki tysięcy osób paraliżują ruchy wojska i szerzą panikę przerażającymi świadectwami o niemieckim terrorze. Czy przed wojną da się jednak uciec? Ta oto książka przybliża jedno z najmniej rozpoznanych zjawisk pierwszego miesiąca II wojny światowej.
"Wieczorem 1 marca 1951 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Dziś rocznica ich śmierci obchodzona jest jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Kiedy we wrześniu 1939 r. Łukasz Ciepliński, młody oficer Wojska Polskiego, stawał do walki w obronie Polski, nie przypuszczał, że będzie ją prowadził aż do końca swojego życia. Nie pogodził się z utratą niepodległości kieru...
Od kilku lat - dzięki publikacji biogramów 46 200 internowanych, aresztowanych i deportowanych do ZSRS Górnoślązaków – wiemy już „kto”. Teraz przyszedł czas na kolejne pytania: „dlaczego?”, „po co?”, „dokąd” i „w jaki sposób?”. Celem niniejszego opracowania jest kompleksowe omówienie zjawiska aresztowań i mobilizacji grupy 46-48 tys. mieszkańców Górnego Śląska, którzy pod koniec II wojny światowej zostali deportowani do ZSRS. Byli to w zdecydowanej większości mężczyźni, którz...
Zanim w 1944 r. doszło do otwartej walki z Niemcami w Warszawie, wcześniej za broń chwycili powstańcy polscy na Wołyniu, Wileńszczyźnie, w Galicji. Potem także na Rzeszowszczyźnie, Lubelszczyźnie, w Białostockiem i wielu innych regionach. W tak szerokim kontekście historycznym można dopiero właściwie ocenić skalę, zasięg i rezultaty walki podjętej wtedy przez dziesiątki tysięcy żołnierzy i działaczy cywilnych Polskiego Państwa Podziemnego. Praca przedstawia genezę, strukturę,...
Wszechstronna, oparta na kompleksowych badaniach źródłowych monografia niemieckiego obozu zagład w Sobiborze, w którym w latach 1942-1943 zginęło ok. 250 tys. Żydów z ziem polskich i całej Europy. Autor omawia czynniki, które doprowadziły do powstania obozu, opisuje okres jego budowy, funkcjonowanie, przedstawia załogę niemiecką i ukraińską, warunki życia i pracy więźniów i ich bunt, ale także ukazuje stosowane w obozie metody eksterminacji i próbuje uściślić liczbę ofiar Sob...
Książka jest zapisem spotkań i rozmów Krystyny Rudowskiej z sześcioma niezwykłymi ludźmi: Januszem Komorowskim, Wiktorem Olędzkim, Henrykiem Leliwa-Roycewiczem, Michałem Gutowskim, Olgierdem Janem Kiersnowskim i Janem Kantym Dabrowskim. Wszyscy oni byli znakomitymi jeźdźcami, zdobywali nagrody w konkursach w kraju i za granicą, a także na igrzyskach olimpijskich. Pięciu z nich służyło w kawalerii i walczyło na fronatach II wojny światowej. Autorka oddaje głos swoim bohaterom,...
Wierzchucin – stacja kolejowa położona w Borach Tucholskich. Jest 30 sierpnia 1939 r. Dwunastoletnia Zosia bawi się na podwórku. Nagle słyszy dziwne brzęczenie, jakby rój pszczół leciał do ula. Wysoko na niebie dostrzega trzy niemieckie samoloty. Stojąc na progu rodzinnego domu, czuje się bezpiecznie. Jest zaciekawiona i rozbawiona. Już wkrótce to „dziwne brzęczenie” będzie się jej kojarzyło wyłącznie z poczuciem zagrożenia i ze strachem. Książka Wojna oczami nastolatki to za...
"W tomie trzecim zamieszczono wybrane dokumenty wywiadu PRL wytworzone przez Departament I MSW. Pokazują one, jak na uprowadzenie i zamordowanie ks. Jerzego Popiełuszki, proces toruński oraz dalsze reperkusje tych wydarzeń reagowano za granicą, szczególnie w Watykanie. Informacje na ten temat zbierali
zarówno funkcjonariusze pracujący w centrali, jak i na placówkach. Służyły one przede wszystkim do bieżącego układania i prognozowania stosunków państwa z Kościołem."
Trzeci tom wydawnictwa zawierającego dokumenty sprawy obiektowej krypt. „Klan”, w ramach której Służba Bezpieczeństwa w Gdańsku od 14 listopada 1980 r. do 10 listopada 1983 r. inwigilowała NSZZ „Solidarność”. Materiał wzbogacono o dokumenty wytworzone przez SB w ramach SO krypt. „Renesans”/„Mrowisko”. Niniejszy tom zawiera dokumenty aparatu represji wytworzone przede wszystkim w latach 1981-1983, a więc podczas stanu wojennego. Trzon wydawnictwa stanowią doniesienia osobowych...
Stanisław Hejmowski – niezłomny prawnik, lider grupy adwokatów broniących przed sądem uczestników poznańskiego Czerwca 1956 r. Niniejsza książka stanowi próbę rozpoznania jego niezwykle barwnego i pracowitego życia, tak charakterystycznego dla polskich losów w trudnym wieku XX – życia nieograniczającego się wszakże jedynie do poznańskiego Czerwca 1956, który w jednoznaczny sposób zaważył na kilkunastu ostatnich latach życia bohatera.
Monografia opowiada historię zawodowych funkcjonariuszy partii komunistycznej w Warszawie oraz grup robotników, którzy dali się uwieść ideologii komunistycznej. Historia warszawskich komunistów ukazana jest przez pryzmat wydarzeń i spraw ogólnopolskich, dziejów KPP i Kominternu. Dzięki szerokiemu ujęciu i bogatej bazy źródłowej udaje się odpowiedzieć na kluczowe pytania stawiane we wstępie książki.
W polskiej historiografii biografie kobiet należących do pierwszego pokolenia emancypantek wciąż można policzyć na palcach jednej ręki. Zofia Moraczewska niewątpliwie była jedną z czołowych przedstawicielek grupy kobiet zaangażowanych zarówno w działalność socjalistyczną, jak i emancypacyjną oraz jedną z niewielu, którym udało się przynajmniej w pewnych okresach życia łączyć aktywność na obu tych polach. (…) Bardzo ciekawe są fragmenty książki dotyczące łączenia przez Moracz...
Jan Frankowski i Konstanty Łubieński należą do najważniejszych działaczy katolickich w dwudziestowiecznej Polsce. Książka przedstawia ich biografie od działalności publicznej w II Rzeczypospolitej przez lata drugiej wojny światowej aż po apogeum karier w Polsce Ludowej. Autor stawia zasadnicze pytania o wierność przekonaniom w warunkach totalitarnego zniewolenia, różnice między politycznym realizmem a oportunizmem oraz o to, czy katolik mógł popierać rządy komunistów.
"Monika Tomkiewicz – doktor habilitowany nauk humanistycznych, pracownik naukowy Biura Badań Historycznych IPN w Warszawie, członek Stowarzyszenia Polaków Naukowców Litwy – w drugim poprawionym i uzupełnionym wydaniu książki zawarła wyniki dwudziestoletnich badań nad zbrodniami popełnionymi na obywatelach polskich różnych narodowości w Ponarach i innych wybranych miejscach straceń na Wileńszczyźnie w latach 1941-1944.Monografia przedstawia stosunki narodowościowe w przedwojen...
By poprawnie odczytać życie i misję ks. Jerzego Popiełuszki, należy przede wszystkim wskazać na źródła patriotycznych wartości kapłana przejawiających się w jego życiu oraz działalności. Dlatego publikacja ta nie jest kolejną biografią męczennika, lecz została poświęcona formacji historyczno-patriotycznej kapłana, czyli właśnie źródłom, które ukształtowały osobowość, miłość do ojczyzny, a także stały się treścią posługi, misji, a szerzej – tożsamości ks. Jerzego. Zasygnalizow...
