Pośród wielu zaniechań polskiej humanistyki niedostateczna obecność socjologii literatury nie jest być może tym najważniejszym czy – z innej perspektywy – najgroźniejszym. A jednak wydaje się być jednym z najbardziej wymownych. Ominęła nas długa i ciekawa linia rozwojowa badań literackich na Zachodzie, którą ta antologia próbuje – w jeden z kilku możliwych sposobów – zrekonstruować i przybliżyć. Wszystko wskazuje na to, że dzisiaj – na tym etapie rozwoju badań literackich i k...
Podręcznik Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre'a Bourdieu to książka pionierska i przełomowa. Pionierska, ponieważ jej autorzy jako pierwsi w polskim piśmiennictwie przeprowadzili analizę polskiego życia literackiego ostatnich dwudziestu pięciu lat przy użyciu metodologii Pierre’a Bourdieu. Przełomowa, ponieważ po tej publikacji badania nad polską literaturą nie będą mogły być takie same.
Prof. Przemysław Czapliński (fragment recenzji)
Przydomek „Chromry” znaczy więcej niż „kulawiec”, podobnie jak „grówno” ze sztuki Alfreda Jarry’ego nie oznacza wyłącznie ekskrementów. Choć Renata wyrasta z ducha publicystycznej satyry na społeczeństwo żyjące „w Polsce, czyli nigdzie”, to z pewnością jej lektura nie wyklucza innego rodzaju objawień. Opowieść graficzna Chromrego przypomina współczesną grotę Lascaux, na której ścianach – rozświetlonych platońskim blaskiem telewizora – majaczy hieroglificzna tkanka korporacyjn...
Niniejszy raport z badań powstał w ramach projektu Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki. Nadrzędnym celem projektu był naukowy opis dwudziestu pięciu lat rozwoju pola literackiego w Polsce (1989–2014) i zachowań jego głównych aktorów (pisarzy i pisarek, wydawców, agentów literackich i tak dalej) za pomocą teoretycznych narzędzi zaproponowanych przez francuskiego socjologa Pierre’a Bourdieu. Intencj...
Pierwsza w Polsce publikacja poświęcona praktyce performatywnej Forced Entertainment – brytyjskiej grupy, działającej nieprzerwanie od 1984 roku. Forced Entertainment korzysta z estetyki i narracji codzienności, mieszając jej prostotę wizualną, brak spektakularności z absurdem i ironią. Założycielem i liderem kolektywu jest Tim Etchells – pisarz, reżyser, artysta wizualny. Dokonał on także wyboru materiałów do książki, która zawiera teksty reżysera z lat 1994–2013: eseje, tek...
Dawni ludzie żyli wśród zwierząt i tylko dzięki nim mogli przeżyć. Zwierzęta – te łowne, te hodowane, jak i te, które po prostu cieszyły swoim widokiem lub śpiewem – były także symbolami, poprzez które ludzie oglądali i pojmowali świat. To nam zostało do dziś: zauważmy, jak często nasze rozmowy schodzą na temat zwierząt. Nowa książka Wojciecha Jóźwiaka przedstawia właśnie zwierzęta jako symbole, jako mieszkańców naszej wyobraźni. Autor śledzi ich obecność w popularnych skojar...
Szklane pszczoły (1957) obok Heliopolis, Eumeswil i Problemu Aladyna należą do powieści fantastycznych w dorobku Ernsta Jüngera. Jego proza science fiction porównywana jest do twórczości Stanisława Lema. Historia zdemobilizowanego kawalerzysty Richarda staje się punktem wyjścia do rozważań o relacji między naturą a techniką, miejscu człowieka w świecie zdominowanym przez maszyny i zmierzchu heroicznej epoki. Jak na prawdziwą fantastykę przystało, Szklane ps...
Marian Pankowski był poetą prozy. Nic więc dziwnego, że kunszt jego pisarstwa widoczny jest w małych formach prozatorskich. Pankowski pisał opowiadania całe życie i ujmował je w tomy „Kozak i inne opowieści”, „Bukenocie” oraz „Złoto żałobne”. W tomie niniejszym zbieramy ostatnie małe formy, rozsiane po pismach literackich, dotychczas nie ujęte w książkę, w których Autor mistrzowsko rozwija wszystkie tematy znane z jego powieści i dramatów. „Nastka, śmiej się!” jest ostatnią k...
Przyducha następuje wtedy, gdy zmniejsza się ilość tlenu w zbiorniku wodnym. Ryby wykonują gwałtowne ruchy, podpływają blisko powierzchni, próbują łapać powietrze, w końcu giną. Podobny proces dotyka bohaterów powieści Przyducha Macieja Piotra Prusa. Atmosfera świata, a w tym wypadku światem jest Kraków, zagęszcza się, przestrzeń do życia się kurczy, z dnia na dzień rozpada się znana rzeczywistość. Wszystko tonie w smogu i dymie, a żeby przemieszczać się pomiędzy dzielnicami ...
Marian Pankowski był poetą prozy. Nic więc dziwnego, że kunszt jego pisarstwa widoczny jest w małych formach prozatorskich. Pankowski pisał opowiadania całe życie i ujmował je w tomy „Kozak i inne opowieści”, „Bukenocie” oraz „Złoto żałobne”. W tomie niniejszym zbieramy ostatnie małe formy, rozsiane po pismach literackich, dotychczas nie ujęte w książkę, w których Autor mistrzowsko rozwija wszystkie tematy znane z jego powieści i dramatów. „Nastka, śmiej się!” jest ostatnią k...
Dwóch chłopaków z małej wsi koło Lubaczowa stawia pierwsze kroki w zawodzie przemytnika. W bagażniku granatowego passata wożą przez ukraińską granicę papierosy Prima, wódkę Chlibnyj Dar, cukierki, chałwę i ketchup. Sensej, lokalny rekin biznesu, próbuje wciągnąć swoich podopiecznych na wyższy poziom. W grę wchodzi tajemnicza przesyłka do Eda z Przemyśla... Przemytnicy to nie tylko thriller o prowincjonalnej mafii, ale i obraz podkarpackiej prowincji – anarchicznej i niechętne...
W książce spotykają się dwie perspektywy — autorów zachodnich, którzy „odkrywają” dla siebie turecką kinematografię oraz autorów tureckich, starających się opisać ją na nowo. Artykuły dotykają relacji społecznych (ze szczególnym uwzględnieniem figury kobiety, dziecka i ojca/męża), przemian religii i kultury pod wpływem industrializacji i westernizacji, opozycji prowincji i metropolii, obecności historii i polityki. Pokazują, w jaki sposób nowe kino tureckie reinterpretuje kla...
Martwy sezon to powieść graficzna oparta na motywach utworów Brunona Schulza – zarówno opowiadań ze zbiorów Sklepy cynamonowe oraz Sanatorium pod klepsydrą, jak i rozproszonych esejów, a także fragmentów prozy. Miejscem akcji jest opuszczone przez mieszkańców miasto, opanowane przez rojowiska owadów, które występują tu „w zastępstwie” ludzkich bohaterów. Inspiracją dla tego pomysłu jest opowiadanie Karakony, w którym ojciec narratora – niczym postać w kafkowskiej Przemianie –...
Karolina Wiktor – artystka wizualna, w latach 2001–2010 tworzyła razem z Aleksandrą Kubiak duet performerski Grupa Sędzia Główny (wybrane wystawy i akcje: Rozdział III, w ramach 4 x performance, Galeria BWA, Zielona Góra, 2002; Telegra, program Noc artystów, TVP Kultura, 2005; akcja Wirus na Magnetyzmie serc w reż. Grzegorza Jarzyny, Teatr Rozmaitości, 2006; wystawa konkursowa Spojrzenia 2007 — Nagroda Fundacji Deutsche Bank, Zachęta, 2007; Być jak Sędzia Główny, BWA Wrocław,...
Zamierzaliśmy stworzyć publikację, która – mimo skromnej objętości – opowie o fenomenie węgierskiego kina z dwóch punktów widzenia. Pierwszy, krytyczny, reprezentują eseje węgierskich badaczy filmu, Györgya Bárona, Gábora Gelencséra, Lóránta Stőhra i Balázsa Vargi, będące analizą istotnych dla dzieł tamtych lat aspektów politycznych, historycznych, stylistycznych czy wreszcie wpływu Nowej Fali na odradzające się kino węgierskie. Kontekst artystyczny nie był jednak jedynym, kt...
Między Placem Bohaterów a Rechnitz. Austriackie rozliczenia to książka o odkłamywaniu historii. Znalazły się w niej rozmowy z Elfriede Jelinek, Gerhardem Rothem, Peterem Turrinim i Ulrichem Seidlem, a także rozmowy o Thomasie Bernhardzie i Wernerze Schwabie. To twórcy austriaccy, którzy wkładali palec w ranę, mówiąc o tym, co wyparte i zapomniane. Również za ich sprawą austriackie społeczeństwo po kilkudziesięciu latach uśpienia zbiorowego sumienia mitem „pierwszej ofiary Hit...
„Zebrane w tej książce teksty są próbą udzielenia informacji na temat mojej pracy rozpiętej pomiędzy tekstem a muzyką, radiem a sceną, teatrem a operą, są też próbą zrozumienia wypracowanych przeze mnie struktur i strategii. Czytelnik tych tekstów może odnieść wrażenie, że moje prace powstają na drodze quasi-konceptualnej. Jest wręcz przeciwnie. Wiele z nich powstaje intuicyjnie, dzięki różnym technikom zapominania, spontanicznym działaniom i kreacji zbiorowej; staram się w t...
Marian Pankowski był poetą prozy. Nic więc dziwnego, że kunszt jego pisarstwa widoczny jest w małych formach prozatorskich. Pankowski pisał opowiadania całe życie i ujmował je w tomy „Kozak i inne opowieści”, „Bukenocie” oraz „Złoto żałobne”. W tomie niniejszym zbieramy ostatnie małe formy, rozsiane po pismach literackich, dotychczas nie ujęte w książkę, w których Autor mistrzowsko rozwija wszystkie tematy znane z jego powieści i dramatów. „Nastka, śmiej się!” jest ost...
Audiobook powieści Nie to / nie tamto Sorena Gaugera w interpretacji Jerzego Nasierowskiego Nie to / nie tamto Sorena Gaugera to historia kryminalna odkrywająca świat wykolejony z porządku prawdopodobieństwa. Żonglując stylami od psychologicznego thrillera po ludową fantastykę, Gauger zabawia się z czytelnikami i tworzy opowieść, w której czarny humor, wirując w nieokiełznanym, irracjonalnym pędzie, niespodziewanie odsłania głębsze sensy egzystencjalne. Mieszanka ta nabiera ...
Polska prowincja - tam bije serce kraju Dziennikarz Ziemowit Szczerek pisze o Polsce – jej najprostszych i najtrudniejszych problemach, omawia miejsca, gdzie biją źródła wszystkich jej bolączek i frustracji, matecznik polskiego marazmu, bylejakości i magmy, rdzeń pełen szyldozy i płotów odlanych z betonu, gdzie winy za chaos i syf nie można zrzucić na nikogo prócz nas samych. Opisuje Polskę leżącą przy drodze krajowej numer 7. Siódemka tylko pozornie kpi z prowincji, bo prz...
Wędrówki za ukraińską granicę na Kresy Przyjdzie Mordor i nas zje jest opowieścią o odrzuceniu i fascynacji, o potrzebie ekstensyfikacji w osobie Innego tego, czego próbujemy nie zauważać u nas samych. Przedstawia jednocześnie Ukrainę jako przestrzeń wypartego w – świadomie prozachodniej – mentalności Polaków. Przy tym wszystkim jednak, utwór da się rozpatrywać także jako apologia polskiej ruchliwości i ciekawości świata, którą we współczesnej Europie Środkowo-Wschodniej uzn...
Wędrówki za wschodnią granicę w poszukiwaniu korzeni, przygód i biznesu Co tak naprawdę ciągnie Polaków za ukraińską granicę? Na Kresy. Warto posłuchać historii ludzkich, które poruszają i wzruszają. „Przyjdzie Mordor i nas zje” Ziemowita Szczerka to opowieść o polskich „plecakowcach” wyjeżdżających na Wschód w poszukiwaniu „hardkoru” i przygody. Głównym celem ich wędrówek jest Ukraina, którą przemierzają pociągami, rozklekotanymi autobusami i marszrutkami, magazynując hist...
Audiobook z fragmentami utworów Pankowskiego w wykonaniu autora
Audiobook towarzyszący wydaniu wywiadu rzeki z Marianem Pankowski („Nam wieczna w polszczyźnie rozróba”, Kraków, 2011). Autor czyta wybrane fragmenty swoich utworów powstałych między 1938 a 2010 rokiem. Wśród nich min.: „Smagła swoboda”, „Rudolf”, „Matuga idzie”, „Z Auszwicu do Belsen”.
Kraków, dżdżysta ciemność, środek nocy. Na ulicy leży mężczyzna, najprawdopodobniej potrącony przez samochód. Niebawem odnajdą go trzy przypadkowe osoby. Trzech przygodnych przechodniów, asystujących przy anonimowym umieraniu. Trzy opowieści osnute wokół milczenia. Wielka mobilizacja słów, języków, światopoglądów, ideologii. • • • Bohaterowie spotykają się (w dramatycznych okolicznościach), a jednocześnie mijają ze sobą. Ich relacje z najbliższymi okazują się powierzchowne,...
