Pro captu lectoris habent sua fata libelli zapisał w połowie II wieku p.n.e. Terencjusz Maurus.Zdanie to można przetłumaczyć na język polski Los książek zależy od pojętnościczytelników". Każda książka zatem zostanie inaczej odebrana w zależności od tego, jakzrozumie ją osoba czytająca. Ta sentencja odnosi się do wszystkich książek, w tym także"Zakazu zwałki" Mariana Pilota.
Robert Rybicki, ur. w 1976 r. w Rybniku poeta, redaktor, autonomiczny badacz językapoetyckiego, jaźń zlepiona z myśli anarchistycznej i zapędów merytokratycznych. Tu iówdzie edukował się, by ostatecznie, w tym roku, wydać tę książkę jako dziewiątąindywidualną, a dziesiątą ogólnie w tym kraju. Dochodzi w niej do kilku przemian wdoborze środków wyrazu, w tym do prekursorskiego zapisu nowych zestrojówrytmicznych. Książka ta, jak i każda poprzednia, bawi, śmieszy, uczy i smuci, ...
Nowa, rewolucyjna książka MLB, jednego z najbardziej rozpoznawalnych poetów pokoleniabrulionu. Autor wyrównuje rekord Noblistki (nie Tej, Tamtej) w długości przerwy międzykolejnymi publikacjami, tym samym ściśle wykonując zalecenie Horacego: "nonumqueprematur in annum / membranis intus positis" ("A ukryway do roku dziewiątego w ciszy")
Po ciepło przyjętych Cierpieniach młodej Hany z 2018 r., słoweńska poetka Katja Gorecanpowraca do polskich czytelników i czytelniczek książką Pewnej nocy pewne dziewczynygdzieś umierają. Jest to, według słów samej autorki, choreopoemat utwór z pograniczagatunków, łączący w sobie elementy poezji, prozy, eseju, dramatu i teatru tańca.Bohaterkami i narratorkami są kobiety tytułowe dziewczyny oraz ich starsze koleżanki ikrewne zarówno te sprzed stuleci, torturowane i zabijane ...
"Pocałunki ludu" to esej, w którym wiersze stają się punktem wyjścia do krytycznej analizy późnego kapitalizmu i do rozważań nad możliwościami zaistnienia lepszego świata. Autor przygląda się dyskursowi krytycznoliterackiemu pierwszej dekady XXI wieku, by zrekonstruować proces postmodernizacji polskiej poezji, który to proces pozbawić miał literaturę tego, co z politycznego punktu widzenia zawsze okazuje się w niej najistotniejsze: jej wychylenia w przyszłość, towarzyszącej j...
Imitacja życia zaczyna się kraksą samochodową w nienazwanymarabskim kraju. Na skutek wypadku Martin nie zdąża na samolot dodomu i zostaje wysłany do luksusowego międzynarodowego hotelu,aby poczekać na kolejny lot. W tym samym położeniu jest Gnther.Mężczyźni postanawiają nocować w jednym pokoju. Od samegopoczątku się nie lubią, ale sytuacja jest tak nerwowa, że trzymają się razem. Obserwując życie hotelu, obaj stopniowo dochodzą do wniosku, że naokoło dzieją się rzeczy straszn...
Cukier w normie to druga pozycja z mojego nowohuckiego księgozbioru, tak zwanej trylogiikonsumpcyjnej. Pisząc ją, posiłkowałem się techniką cut-up, czyli po prostu literackim kolażem.Wtedy jednak nie wiedziałem jeszcze, na czym polega ta technika (poza znajomością dzieł jej twórcyW. Burroughsa), używałem jej intuicyjnie, tworzyłem nowe sensy z historii zaczerpniętych zbrukowców, opisujących historię pani Jadzi, która nie zdążyła zrobić rosołu, bo porwali ją kosmici. Uschyłku ...
Książka przybliża polskiemu czytelnikowi twórczość brytyjskiego reżysera Terence'a Daviesa, która od kilku lat przeżywa renesans w Wielkiej Brytanii (dwie książki analityczne od roku 2003; liczne artykuły w periodykach filmoznawczych), a ostatnio stała się dostępna także w Polsce za sprawą retrospektywy w TVP Kultura. W lipcu 2008 w ramach festiwalu filmowego Era Nowe Horyzonty odbędzie się pełna retrospektywa twórczości Daviesa, na której będzie obecny sam reżyser. Do tej po...
Wydawałoby się, że można albo napisać podręcznik programowania, albo rozprawę o perspektywach sztuki i humanistyki w zmieniającym się świecie technologii komputerowych żadne połączenie tych dwu pól nie jest możliwe. Ale tak jak w przypadku innych książek Nicka Montforta tych, które napisał sam, oraz tych, których był współautorem wyjściowy koncept jest ryzykowny aż do brawury: połączyć to, co sprzeczne, nieprzystające, dla siebie wzajemnie obce. Programowanie i refleksja kult...
Cenzobot to bot zrealizowany na platformie Twitter. Program tweetuje fragmenty tekstów z prawdziwych recenzji cenzorskich z okresu komunizmu. Obecnie dokumenty te znajdują się w Archiwum Akt Nowych.Twitter uznawany jest za jedną z najbardziej cenzurujących współczesnych platform cyfrowych. Dlatego to medium społecznościowe wydało się idealnym narzędziem do publikacji autentycznych wypowiedzi cenzorów i cenzorek. Pomysł na tweetowanie cenzury powstał po czystce botów na Twitte...
Proza Grzesiak jest pomysłowa - jednocześnie smutna i zabawna, realistyczna w sferze psychologii i groteskowa na poziomie przedstawień. W uniwersum jej krótkich form narracyjnych są latające dywany, gadające ryby i rozprawy sądowe o złe myśli, ale ich tematem są skomplikowane, na wskroś współczesne, problemy relacji międzyludzkich oraz trudne i wstydliwe, emocje. Całość utrzymana jest w dobrym tonie - nieprzesterowana stylistycznie, nienadmiarowa w języku. Idealne bajki na do...
Siedem opowiadań, siedem różnych historii, każda rozgrywa się w innym bałkańskim kraju. Całość spaja młoda pisarka, która usiłuje przeprowadzić rozmowy z lokalnymi dygnitarzami na temat sądnych lat na Bałkanach. Kiedy polityka schodzi na dalszy plan, na pierwszy wysuwają się żyjący tam ludzie, z całym bagażem doświadczeń, ze swoimi rozterkami i pragnieniami. W zagmatwanej bałkańskiej rzeczywistości szukają własnej drogi do innych i przede wszystkim do samych siebie. Książka ...
Nowa książka Natalii Malek, semantycznej maksymalistki, której utwory niewiele sobie robią z czytelniczych przyzwyczajeń. Szaber, wydany w 2014 roku, przyniósł autorce uznanie i trwałe miejsce na scenie polskiego wiersza. W 2025 roku ukazuje się Szaber II ? wariacja na temat książki sprzed ponad dekady, oryginalna i bardzo udana interwencja artystyczna. Zarówno poszczególne utwory, jak i cały tom lśnią tutaj nowym blaskiem.
Między Kartką a Ekranem (Between Page and Screen) to książka poetycka wykorzystująca rzeczywistość rozszerzoną, w której opowiedziana jest historia miłosna dwojga bohaterów ? K i E. Książka nie zawiera żadnych słów, a jedynie czarno-białe geometryczne wzory, które ? po zetknięciu z kamerą internetową ? przywołują na ekranie tekst. Odbicie czytelnika z otwartą książką w dłoniach ukazuje język ożywający i zmieniający się wraz z każdą przewracaną stroną. Historia rozwija się pop...
[O KSIĄŻCE] Basia ma trzydzieści lat, samotność za towarzyszkę i marzenie, które nie daje jej spokoju — chce zostać poetką. Gdy na jej drodze staje XLP, byt nieludzki, stworzony z kodu i algorytmów, wszystko się zmienia. Ona pragnie sławy i uznania, ono — świadomości i wolności. Ich spotkanie uruchamia serię zdarzeń, które zacierają granice między człowiekiem a maszyną, twórcą a dziełem, pytaniem a odpowiedzią. Czy Basia odnajdzie swój głos w poezji? Czy XLP zdoła wyrwać się ...
[O KSIĄŻCE] Judith Schalansky, Rozchwiane kanarki, głębokie doły, tłum. Kamil Idzikowski, wrzesień 2025 Dlaczego systemy wczesnego ostrzegania zawodzą i dlaczego mimo wszystko tak bardzo ich potrzebujemy? Czy dostępne nam schematy narracyjne zdają egzamin wobec wizji końca świata, która jak gęsta mgła zasnuwa horyzont i mąci nasze myśli? Jakie zadanie przypada literaturze w czasach, gdy katastrofa goni katastrofę, a rzeczywistość zmienia się w gąszcz punktów krytycznych i st...
[O KSIĄŻCE] Myrosław Łajuk pojechał do Bachmutu, by przyjrzeć się życiu jego mieszkańców i walczących tam żołnierzy, a także, by zastanowić się nad tym, jak wojna w Ukrainie zmienia naszą rzeczywistość, kulturę i pamięć. To nietypowy zbiór reportaży i esejów, gdyż wyszedł spod pióra poety. „Tworzenie reportażu przypomina mi pisanie wierszy. Musisz oddać to, co się dzieje wokół ciebie, bo jeśli nie zdążysz, chwila minie. Ty, twoi bohaterowie – jesteście tu i teraz" – pisze Łaj...
Na własne ryzyko to nie tylko osobista autobiografia, ale także pogłębiona analiza, która przyczynia się do zrozumienia złożoności i różnorodności tożsamości queerowej oraz przemian społecznych w XX wieku. Jarman, poprzez swoją autobiografię, wyraża apel o akceptację, równość i ludzką godność. Jego dzieło jest nie tylko świadectwem odwagi i determinacji, ale także inspiracją dla kolejnych pokoleń do działania na rzecz sprawiedliwości społecznej. Książka ta pozostaje istotnym ...
Książeczka macierzyńska pokazuje moment, gdy w życie klinem wbija się strata, którajątrzy i która poraża myśli, czucie, ale też język. Byłoby ujmą dla Książeczki przedstawiaćją wyłącznie jako opowieść o poronieniu i utracie słuchu. Mogliby wtedy przeoczyć ją ci,którym te doświadczenia są obce, choć szarpnęły nimi przecież inne osobiste kryzysy. I takjak bohaterka Gorean chcieli wtedy zasnąć na kilka lat, nie umieli ustać na nogach, padalina podłogę, krztusili się płaczem, a...
[O KSIĄŻCE] Miasto się wyludnia, w gimnazjum brakuje uczniów, lecz ona się stąd nie rusza – biolożka starego pokroju, ostatnia z gatunku. Aby poradzić sobie w życiu, trzeba umieć się dostosować. Kto jak kto, ale Inge Lohmark wie o tym dobrze. W końcu od przeszło trzydziestu lat uczy biologii w małym pomorskim mieście na zapomnianej wschodnioniemieckiej prowincji. W gimnazjum, które za cztery lata zostanie zlikwidowane. Na to nie ma rady – ludzi coraz mniej, wkrótce zabraknie ...
[O KSIĄŻCE] „Jak Ukraina traciła Donbas” opowiada najnowszą historię dwóch obwodów Ukrainy, donieckiego i ługańskiego. Autorzy, z lokalnej perspektywy górniczych osiedli, przyglądają się kształtowaniu się potężnych klanów oligarchicznych na tle katastrofy gospodarczej, bolesnej dla mieszkańców regionu transformacji ekonomicznej oraz ekspansji Rosji. Dowiedzcie się, jak elity Donbasu podsycały ogień nienawiści w regionie, by następnie samemu w nim spłonąć i pogrążyć cały regio...
[O KSIĄŻCE] Mo Wilde złożyła ciche, choć jednocześnie radykalne przyrzeczenie: przez cały rok żywić się wyłącznie tym, co daje nam dzika natura. W świecie oderwanym od swoich korzeni tego rodzaju pożywienie ma nie tylko walory kulinarne czy lecznicze, ale też społeczne i polityczne. Ostatecznie jest to wyraz miłości i poczucia jedności ze światem, który nas otacza. Wykorzystując swoją specjalistyczną wiedzę z zakresu botaniki i mykologii, Mo poszukuje w dziczy pożywnego je...
[O KSIĄŻCE] Orkady to zespół 70 wysp – w tym 20 jako tako zamieszkanych – o łącznej powierzchni poniżej 1000 km2, nazwa surowego, wietrznomorskiego domu dla ludu o historii między wikińską Norwegią a dawną Szkocją, z angielską hegemonią w tle. Deep Wheel Orcadia to wyróżniona Nagrodą Clarke'a za najlepszą książkę SF roku opowieść wierszem, w której Harry Josephine Giles wymyśla Orkady przyszłości, jako rybacką stację kosmiczną w czasie kryzysu, której mówiący głównie po orkad...