Rynki są efektywne, ceny akcji zawsze odzwierciedlają wszystkie dostępne informacje, racjonalni inwestorzy znają nie tylko przeszłość, ale i przyszłość... Tak gospodarkę widzą ekonomiści, którzy wierzą w hipotezę efektywnego rynku i teorię racjonalnych oczekiwań. Ale jeśli rynki rzeczywiście działają w ten sposób, to skąd wziął się kryzys? Rynek jest jak kasyno, inwestorzy nie są racjonalni, bo ludzie w ogóle rzadko są racjonalni, co udowodnili psychologowie. Jednym z objawó...
Teologia jest rzeczą zbyt poważną, by pozostawić ją tylko teologom. Agata Bielik-Robson wraz grupą młodych badaczy i badaczek pokazują, że relacje religii i nowoczesności są o wiele bardziej skomplikowane i wymagają bardziej złożonych pojęć, niż może się wydawać. Autorzy, czytając takich myślicieli jak Hans Blumenberg, Walter Benjamin, Odo Marquard czy Baruch Spinoza, przyglądają się nowoczesności w postsekularnej perspektywie. Pokazują, że możemy wyjść poza zużyte opozycje ...
Gender – najpopularniejsze słowo ostatniego sezonu 2013/2014. Dla jednych niewinne pojęcie socjologiczne, dla innych ideologia gorsza od nazizmu i komunizmu. Podobno wysadza dzieci z płci biologicznej, rozbija rodziny, niszczy podstawy cywilizacji. Ale czy rzeczywiście? Uważamy, że nie. Płci biologicznej nie da się zmienić, można ją co najwyżej skorygować. Dzięki prawu osób homoseksualnych do zakładania rodzin będzie ich jeszcze więcej. A podstawą cywilizacji jest zdolność wz...
W swych amerykańskich wykładach z połowy lat 90., wybitny radziecki dysydent, stawiany w jednym rzędzie z Aleksandrem Sołżenicynem czy Andriejem Sacharowem, nie zostawia na rosyjskich elitach suchej nitki. Pisze o wyobcowaniu inteligencji ze społeczeństwa, o służalczości wobec nowego porządku politycznego, o pogardzie dla „roszczeniowych” mas. Ci sami bohaterowie, którzy w czasach sowieckich nie wahali się poświęcić swej wolności i pozycji społecznej dla walki o demokrację, p...
DZIAŁKA ŚNIEGU: dęba, do ostatka, z wiatrem wznoszącym, wobec chat, co na zawsze uprzątnięte z okien. płaskimi snami puszczać kaczki poprzez żłobienia na lodzie; cienie słów odsiec, usążniować dokoła klamry w kotle rzecznym. przeł. Jakub Ekier Tom Paul Celan: język i zagłada to zbiór piętnastu esejów poświęconych twórczości jednego z najwybitniejszych poetów XX wieku. Przyjmując rozmaite perspektywy, autorzy szkiców – badacze skupieni wokół Uniwersytetu ...
Badania Biblioteki Narodowej pokazują, że książki czyta dziś zastraszająco niski odsetek zarówno dorosłych, jak i młodych Polaków. Tylko kilkanaście procent naszych rodaków sięga po sześć lub więcej książek rocznie. Na szczęście toczy się na ten temat burzliwa debata, która zatacza coraz szersze kręgi. Poziom czytelnictwa w Polsce wcale nie jest nam obojętny! W Szwecji czyta większość społeczeństwa. Przeciętny Szwed na czytanie poświęca 20 minut dziennie. Szwedzka literatu...
Straszna bajka o miłości w czasach kapitalizmu. Kinga Dunin Marek Polak stoi na szczycie wieżowca, jest człowiekiem, któremu się udało. Przed oczami staje mu dwadzieścia lat polskich przemian ściśniętych w jedną biografię, jego biografię – od mszy za ojczyznę do wojskowych interwencji w ciepłych krajach. Po bardzo dobrze przyjętym debiucie New romantic Michał Zygmunt powraca w wielkim stylu. Lata walk ulicznych to brawurowo opowiedziana historia seksualnego pociągu, jaki poc...
Najpierw zatrzymała tramwaj, a kilka dni później Lecha Wałęsę z tłumem stoczniowców kończących „swój” zwycięski strajk – wszystko to w odruchu solidarności z tymi, którzy latem 1980 roku rzucili wyzwanie całemu systemowi. Henryka Krzywonos, nikomu nieznana motornicza z gdańskiego WPK, tymi gestami sprzeciwu – pod gdańską operą i pod stoczniową bramą – sprawiła, że sierpniowy protest mógł się przerodzić w wielki ruch na rzecz społecznej zmiany. Timothy Snyder, wybitny amerykań...
Fascynująca biografia Iwana Franki, ukraińskiego pisarza, historyka i działacza politycznego, to portret postaci pomnikowej, a zarazem dramatycznie uwikłanej w realia swojej epoki. Mikrohistoria wspólnot i środowisk napotyka tu wielkie zjawiska dziejowe – walkę imperiów o wpływy polityczne w Europie Środkowo-Wschodniej, dążenie narodów do samostanowienia, pracę organiczną warstw wykształconych, walkę powstańczą przeciw zaborcom, wreszcie konflikty klasowe i wielką transformac...
Książka Louisa Althussera jest jedną z najważniejszych propozycji teoretycznych, jakie pojawiły się w XX wieku. To nowatorska interpretacja dzieł Marksa. Dzięki pojęciom zaczerpniętych z psychoanalizy i strukturalizmu Althusser zrywa z utrwalonymi interpretacjami pism niemieckiego filozofa. Próbuje wskrzesić marksizm w jego naukowej postaci. Książka spotkała się z niesłychanym jak na dzieło teoretyczne odzewem czytelników. Stała się bestsellerem porównywalnym ze Słowami i rz...
W historii współczesnej Europy lata 1848–1875, okres opisywany przez Erica Hobsbawma w Wieku kapitału, drugiej części jego wszechogarniającej historycznej tetralogii, były niczym oko cyklonu – spokojne trzydziestolecie odgraniczone z jednej strony przez socjalistyczną rewolucję, której koniec przypadł na rok 1848, a z drugiej przez nadchodzącą rzeź. Ten czas był także złotą epoką dla burżuazji i rodzącego się kapitalizmu. Hobsbawm z wielką uwagą śledzi wszystko to, co było je...
W Roku Stanisława Brzozowskiego Wydawnictwo Krytyki Politycznej przedstawia specjalną edycję jednego z najważniejszych dzieł tego wybitnego myśliciela i pisarza, poprzedzoną przedmową Sławomira Sierakowskiego i zilustrowaną pracami Wilhelma Sasnala. Historia polskich i rosyjskich rewolucjonistów o potężnym ładunku emocjonalnym i ideowym. Napisane w 1908 roku Płomienie nazwane zostały niegdyś „pierwszą polską powieścią intelektualną”. Brzozowski w swej literackiej odpowiedzi ...
Wróżbita, którego prześladuje pech a umiejętności coraz częściej zawodzą. Dziewczyna prowadząca program telewizyjny z rebusami, której biust okazuje się mieć cudowne właściwości oraz coraz liczniejszą rzeszę wyznawców. Ludzie gotowi uwierzyć we wszystko i Bóg, któremu ze starości wszystko się pomieszało. Powieść Adama Kaczanowskiego opowiada o dziwnej, pokrętnej, nadpsutej metafizyce współczesnego świata. Topless to z pozoru lekka komedia, którą wypada potraktować poważnie....
Nieprzejednany i zjadliwy krytyk establishmentu i wszelkich hierarchii, najważniejszy teoretyk anarchosyndykalizmu, swoje Rozważania o przemocy mógłby równie dobrze pisać w dzisiejsze Polsce. Choć minęło blisko sto lat, trapią nas te same problemy. Demokracja jest demokracją tylko z nazwy. Elity, których główną zasługą jest to, że w przeszłości opowiedziały się po słusznej stronie, żywią lęk przed wyobrażonym ciemnym ludem. Nie widzą alternatywy dla obecnego politycznego porz...
Feministka na placu zabaw, niania w Nowym Jorku, intelektualistka wszędzie– a do tego działaczka Kongresu Kobiet i autorka Świata bez kobiet, książki przełomowej dla debaty o Polsce czasów transformacji. Agnieszka Graff, jedna z najbardziej wyrazistych publicystek ostatnich lat, opowiada historię polskiego ruchu kobiecego, pokazuje zderzenie amerykańskiego campusu z wschodnioeuropejskim „patriarchatem po Seksmisji”, rysuje mapę dylematów współczesnego feminizmu. Jestem stąd t...
Francuski pisarz i filozof Julien Benda pisał swój pamflet zafrasowany coraz bardziej gorącymi uczuciami, którymi intelektualiści darzyli stronniczą politykę i ideologie faszyzmu i komunizmu. Postaci takie jak Charles Maurass i organizacje jak jego Akcja Francuska uważał za sprzeczne z oświeceniowymi ideałami i ideami, z którymi do tej pory identyfikowali się klerkowie, czyli jak sam pisał: „klasa ludzi, których działania nie podążają za praktycznym celem i którzy znajdują pr...
Od lat obserwuję pewną słabość Remigiusza Grzeli. Jest to słabość do silnych i dojrzałych kobiet. Wykorzystuje ją, przeprowadzając z nimi wywiady. Jego rozmówczynie to kobiety wolne. Nie w sensie matrymonialnym, ale na pewnym etapie życia są już wolne od lęku przed krytyką, wolne od ciśnienia wzorców, wolne od oczekiwań otoczenia. (Wanda Wiłkomirska jest nawet wolna od muzyki, mimo że to ona wyniosła ją na światowy szczyt sławy). Nie byłoby ich szczerości bez wolności. Mariu...
Najważniejsze nazwiska polskiej kultury pokazane z nieznanej strony, która ma niewiele wspólnego z opowieścią znaną ze szkoły. Nie na postumencie, ale prywatnie, z uwzględnieniem ludzkich dylematów. Nowe wydanie Homobiografii przynosi uzupełnienie życiorysów, ale także prezentację kolejnych postaci. Całość to opowieść o środowisku literackim w czasach, gdy homoseksualizm był tabu. Życie najbardziej znanych twórców polskich XIX i XX wieku jest tak naprawdę nieznane. Zdanie...
Jet lag 1. [wym. dżet leg] «zmęczenie, ból głowy, problemy ze snem itp. po długiej podróży samolotem, wywołane zmianą stref czasowych» 2. «zespół objawów wynikających z nagłego znalezienia się w innej strefie okupacji kulturowej» Jetlag 1. [wym. dżet lag] «powieść, sitcom, pokolenie biurowej klasy średniej i fetyszystów, szukający sensu w bezsensie oraz miłości w czasach nienawiści, głos tych, którzy nie mają nic do powiedzenia, twoje zdanie, które nikogo nie obchodzi» 2. «...
Błyskotliwa obrona moralnego prawa do aborcji i aborcji jako działania na rzecz społecznego dobra, autorstwa znanej amerykańskiej poetki i feministki, wieloletniej felietonistki „The Nation”. Aborcja nie jest złem. Nie jest też dobrem w sensie metafizycznym. To dobro publiczne - zabieg medyczny, który musi być legalny i dostępny, dlatego po prostu, że bywa potrzebny. Sęk w tym, że jest potrzebny wyłącznie kobietom, a żyjemy w świecie rządzonym głównie przez mężczyzn. Zakaz ...
Czego w filmie szukają Anka i Wilhelm Sasnalowie czy Katarzyna Kozyra? Dlaczego Zbigniew Libera nakręcił pełnometrażowe dzieło, które pokazywany ma być w kinach, a nie tylko w przestrzeniach muzealnych i galeryjnych? Czy chodzi wyłącznie o większe budżety? A może zupełnie o coś innego? Kino–Sztuka to nowe zjawisko artystyczne, w ramach którego twórcy z pola sztuki współczesnej, zmieniają się w reżyserów pełnometrażowego kino fabularnego. Kręcą oni narracyjne, operujące emoc...
Czy irracjonalne wybuchy kapitału to tylko szczególne przypadki regularnych procesów zachodzących w systemie gospodarki kapitalistycznej? Czy rozróżnienie na to, co racjonalne i to, co irracjonalne w ogóle do opisu działania tego systemu? Czy racjonalność ekonomiczna nie działa siłą swojego własnego nierozumu? I czy w ogóle ten system działa skutecznie i racjonalnie? Rynek kontraktów terminowych i derywatów opiera się dziś na niewyczerpanych zasobach tego, co będzie w przy...
Ludwika Wujec w rozmowie z Michałem Sutowskim opowiada o dzieciństwie wśród komunistów – na sowieckim Uralu, w powojennej Łodzi i w Warszawie – i o dorosłości w gronie demokratycznej opozycji, która ruszając robotnikom na pomoc, rzuciła wyzwanie machinie autorytarnego państwa. Mówi o swoich żydowskich korzeniach w katolickiej Polsce i o tym, jak poprzez tytułowe „związki przyjacielskie” trafiła w sam środek Wielkiej Historii, która zmieniła świat. Jedna z matek-założycielek p...
Czy prozak, zoloft i viagra są w stanie skutecznie uśmierzyć ból psychiczny? Czy można poradzić sobie z nerwicą, łykając tabletki? Nie podważając skuteczności substancji farmaceutycznych, Elisabeth Roudinesco mierzy się z tymi pytaniami i udowadnia, po co jest nam potrzebna psychoanaliza. Mężczyzna, który bierze viagrę bez zastanowienia się nad głębszą przyczyną impotencji… Kobieta, która zażywa antydepresanty, by poradzić sobie z zewnętrznymi trudnościami… To w takich ludz...
