Niniejsza praca to bardzo niepełna lista z krótkim opisem działań Polaków – znanych z nazwiska lub anonimowych – którzy w czasie okupacji niemieckiej przyczynili się do ratowania Żydów. W Słowniku pominięto nazwiska Sprawiedliwych odznaczonych przez Yad Vashem. Obszerny wstęp przedstawia codzienną rzeczywistość okupacyjną, w jakiej przyszło żyć Polakom i Żydom w latach 1939–1945. Opisuje sposoby udzielania pomocy oraz niebezpieczeństwa grożące osobom niosącym ratunek i ich ro...
Na kartach dwutomowej syntezy, która po dzień dzisiejszy traktowana jest jako pozycja o charakterze fundamentalnym, autor przedstawił pełny opis powstawania wspólnoty kulturowej i politycznej, będącej w dużej mierze dziedzictwem Władysława Jagiełły i Kazimierza Jagiellończyka. Pod względem interpretacyjnym jest to jedno z najznaczniejszych dzieł apologetycznego nurtu w polskiej historiografii unii. Nurtu przez wiele dziesiątków lat dominującego w polskiej refleksji historyczn...
Marceli Handelsman - twórca Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, był jednym z najwybitniejszych polskich historyków. Zajmował się zarówno historią średniowieczną, jak i XVIII i XIX w.
Wiele publikacji poświęcił też metodologii historii. Najwybitniejszą z nich był Historyka.
Książka ta wciąż zachowuje swoją wartość.
Praca zbiorowa na temat strategii politycznej i wojskowej Polski, Niemiec, Związku Sowieckiego, Francji, Wielkiej Brytanii i innych państw zaangażowanych w jeden z największych dramatów w historii naszego kraju oraz dziejów II wojny światowej. Liczy 31 artykułów napisanych przez autorów polskich i zagranicznych. Daje panoramiczny obraz przebiegu wydarzeń, m.in. uwarunkowań i skutków decyzji podejmowanych w toku kryzysu dyplomatycznego, rozpoczętego jesienią 1938 r., zakończon...
W tomie zebrano artykuły historyków, teologów, historyków sztuki, badaczy literatury oraz życia religijnego. Autorzy podejmują kwestie funkcjonowania w literaturze i sztuce wątków, symboli i obrazów zaczerpniętych z najwcześniejszych apokalips, niezmiennie fascynujących czytelników i widzów oraz przygotowujących ich na wielki finał dziejów. Wszystkie artykuły składają się na różnorodną panoramę zjawisk zachodzących w kulturze europejskiej od jej zarania do okresu nowożytnego....
Okręgi korpusów były w II Rzeczypospolitej jednostkami terenowej administracji wojskowej. Ich dowódcy mieli różne prerogatywy i kompetencje, obejmujące zarówno sferę wojskową, jak cywilną. Praca omawia funkcjonowanie dowództwa wraz ze wspomagającymi go służbami oraz przybliża międzywojenne dzieje poszczególnych oddziałów Wojska Polskiego, dyslokowanych na terenie Małopolski Wschodniej. Ważnym elementem jest ukazanie współpracy wojska z władzami administracji publicznej i rela...
Polska piechota zaciężna w omawianym okresie walczyła w dziewięciu wojnach oraz brała udział w licznych walkach z Tatarami. Mimo że była formacją pomocniczą, wraz z artylerią odgrywała istotną rolę na polu bitwy. Piechota miała charakter strzelecki, walczyła głównie długą ręczną bronią palną (rusznice, od końca lat 30. również arkebuzy). Żołnierze piechoty rekrutowali się przede wszystkim spośród mieszczan, pewien odsetek stanowili chłopi; najmniej było szlachty, pełniącej gł...
Schyłek panowania Jana Kazimierza Wazy to okres szczególny w dziejach Rzeczypospolitej XVII wieku. Rokosz Lubomirskiego w latach 1665–1666 doprowadził do dalszego osłabienia państwa na arenie międzynarodowej i wewnętrznej na skutek zerwania trzech kolejnych sejmów. Dwór królewski musiał zrezygnować z planów przeprowadzenia elekcji vivente rege, a rokosz przyczynił się do osłabienia stanowiska Rzeczypospolitej w rokowaniach z Moskwą, co zaowocowało dużymi stratami terytorialny...
Książka otwiera wielotomowy cykl historii Stanów Zjednoczonych XX i XXI w. W omawianym okresie (1900–1912) Ameryka pozostawała w cieniu niezwykłej postaci – Theodore’a Roosevelta, prezydenta z przypadku. Był on uosobieniem dążenia swego narodu do wielkości, ale też poszukiwania sprawiedliwszego modelu społecznego; człowiekiem ambitnym do szaleństwa, czasem małostkowym, a czasem wybitnym. Chciał, aby amerykańska demokracja stała się bardziej „uzbrojona” – dla sprostania wyzwan...
W wyniku powstania Bohdana Chmielnickiego utworzony został organizm polityczny – graniczący z Rzecząpospolitą hetmanat kozacki, który już u zarania swego istnienia musiał stawić czoła rosnącemu imperializmowi Moskwy. Część jego elity wytrwale i z oddaniem broniła jego prawa do autonomii. Książka jest studium idei państwa i narodu zawartych w spuściźnie Samijła Wełyczki, Hryhorija Hrabianki i hetmana-emigranta Filipa Orlika, refleksją nad wartościami spajającymi społeczność ko...
W tej książce autor przedstawił nie tylko zasady formowania się wojsk zaciężnych, ich skład oraz zadania (obsadzanie zamków pogranicza litewsko-moskiewskiego, działania w polu), ale także źródła finansowania tego typu zaciągów. Dla polskiego czytelnika istotne jest, że bazując na historiografii litewskiej, mało znanej i niewykorzystywanej przez polskich historyków, Autor przedstawił liczebność, skład, organizację i działania polskiego wojska zaciężnego walczącego na teatrze w...
Kolejny tom serii to edycja krytyczna obszernego poematu panegirycznego, przedstawiająca biografię kresowego magnata Janusza Zbaraskiego (zm. 1636), dziedzica olbrzymiego majątku braci Zbaraskich, a zarazem mecenasa Samuela Twardowskiego, jednego z ciekawszych twórców dojrzałego baroku w Polsce.
W 1931 roku, w chwili upadku monarchii liberalnej, Hiszpania była państwem katolickim. W 1953 roku w chwili zawarcia konkordatu przez gen. Franco była ponownie w pełni ukształtowanym państwem wyznaniowym, ale już o charakterze autorytarnym. Jednak w ciągu 22 lat oddzielających te daty Hiszpania przeszła przez próbę modernizacji kraju poprzez jego sekularyzację, a w czasie wojny domowej przez eksperyment stworzenia społeczeństwa ateistycznego, który pociągnął za sobą bodaj na...
Kazimierz Jagiellończyk jest jedynym polskim królem epoki późnośredniowiecznej, którego itinerarium dotąd nie opracowano. Wykaz obejmuje czas jego rządów wielkoksiążęcych na Litwie (od 1440) i w Polsce jako króla (obrany królem w 1445, koronowany w 1447). W zestawieniu znalazły się informacje, zwykle nie umieszczane w tego typu zestawieniach, m.in. o sejmach, sejmikach prowincjonalnych, zjazdach polsko-litewskich, tylko litewskich oraz stanów Prus Królewskich – w których brał...
Autorka położyła nacisk na przedstawienie koncepcji Stanisława Witkiewicza i ukazanie jej na tle prądów ogólnoeuropejskich. Całość obrazu podtatrzańskiego ośrodka kulturalnego dopełniają dzieje lokalnej prasy. Zakopane zyskało niezwykłą wprost pozycję nie tylko w polskiej kulturze, ale także w naszej zbiorowej świadomości. Po dziś dzień wszystko, co zakopiańskie budzi ciepłe uczucia u dużej części Polaków. Przyczyniła się do tego z pewnością złota era w dziejach Zakopanego, k...
Praca przedstawia obraz polskich uczonych, archiwistów i inteligencji w okresie Polski ludowej, zawarty w doniesieniach tajnego współpracownika Urzędu Bezpieczeństwa, a następnie Służby Bezpieczeństwa PRL, Zygmunta Kolankowskiego, prawnika i archiwisty. Donosy ukazują wewnętrzne życie polskich uczelni, trudno uchwytne w dokumentach o charakterze oficjalnym bądź wspomnieniowym. Publikacja zawiera ponad 200 dokumentów z lat 1950–1976, stanowiących cenne źródło do dziejów PRL. ...
Tom zawiera osiem studiów i dwa krytycznie opracowane materiały źródłowe. W przeciwieństwie do tomów poprzednich historiografia wieku XIX i pierwszej połowy XX zajmuje już znacznie więcej miejsca i ewoluuje w kierunku specjalistycznego, nie stroniącego od komparatystyki, forum do badań nad całością dziejów polskiej historiografii. Jest jeszcze jedno novum – studia wykraczają znacznie poza wyłącznie polską perspektywę, oferując szerszą perspektywę porównawczą.
W pracy omówiono genezę i ewolucję drzeworytu japońskiego, jego odmiany i tematykę, a także związki z malarstwem. Umieszczono ponadto zarys dziejów bogatej kolekcji Muzeum Narodowego (ponad 900 pozycji, z połowy XVII-XX wieku). Zwrócono także uwagę na odrodzenie tej grafiki na przełomie XIX i XX wieku (shinukiyo-e) i zaprezentowano prace wybitnych artystów, jak Kasamatsu Shiro, Ohara Shoson czy Watanabbe Seitei.
Książka poświęcona jest niemonetarnym i niekruszcowym formom pieniądza na Rusi, Powołżu, Wielkich Morawach, Połabiu, w krajach nadbałtyckich i Polsce od końca VIII do XV w.: skórkom drobnych zwierząt futerkowych, rodzajom sztabek żelaznych i kawałkom tkanin. Autor wskazuje na rozwój handlu dalekosiężnego w VIII-XI w. jako na główny czynnik wchodzenia do obiegu pieniężnego towarów, stosunkowo łatwo, stale i korzystnie importowanych. Analiza źródeł wskazuje na pełnienie przez p...
Michał Kazimierz Pac herbu Gozdawa (ur. ok. 1624, zm. 4 kwietnia 1682 w Wace pod Wilnem) – hetman wielki litewski w latach 1667-1682 i hetman polny litewski w latach 1663-1667, wojewoda wileński od 1669. Uczestniczył za panowania króla Jana Kazimierza w wojnach z wszystkimi wrogami Rzeczypospolitej. W 1649 odznaczył się w walkach przeciwko Chmielnickiemu. W 1658 mianowany pułkownikiem królewskim, w 1659 cześnikiem wielkim litewskim, a następnie oboźnym wielkim litewskim i re...
Publikacja stanowi zbiór artykułów dotyczących epoki stanisławowskiej. Poruszono w nich zagadnienia dotyczące polityki wewnętrznej i zagranicznej Rzeczypospolitej pod panowaniem Stanisława Augusta, historii sztuki oraz problemy z zakresu metodologii badań nad wiekiem XVIII. Artykuły stanowią wynik pracy zarówno młodych naukowców, jak i doświadczonych historyków o uznanym dorobku naukowym. Koedycja z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego Spis treści Przedmowa ...
Przedstawienie działalności dyplomatycznej i politycznej Edwarda Raczyńskiego nie było zadaniem łatwym. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie działał bowiem w czasach niezwykle trudnych, wręcz dramatycznych. Jego biografia obejmuje trzy odrębne epoki w najnowszych dziejach Polski. Autor musiał zmierzyć się z niezliczoną ilością dokumentów wytworzonych przez samego bohatera, jak i instytucje, z którymi Raczyński był związany. Efektem tego jest niniejsza książka, b...
Pisane na przełomie 1617 i 1618 r. w padewskim ośrodku uniwersyteckim listy poetyckie Hieronima Morsztyna stanowią unikatowe świadectwo bujnego życia studenckiego tamtejszej nacji polskiej. Wenecki karnawał, włoskie kurtyzany, biesiadne libacje, rozwiązłe żarty i sprowadzony do jarmarcznego widowiska publiczny pokaz sekcji zwłok składają się na barwny, a mało dziś znany obraz prawdziwych pasji polskich scholarów i podróżników w barokowej Italii.?
