Znak Prasa - książki, ebooki i audiobooki

Lutowy Miesięcznik ZNAK Dotknij mnie Dotyk jest najważniejszym ludzkim zmysłem: w żadnej chwili naszego życia nie przestaje działać. Gdy się dotykamy, otwiera się cały wachlarz zjawisk - tych znanych nam wszystkim z doświadczenia, ale i tych ukrytych, subtelnych, a nawet nieoczekiwanych. I choć działanie receptorów na skórze opisujemy językiem nauki, to czujemy, że w dotyku chodzi głównie o relacje i kontakt z drugą osobą.O tym, co się wydarza podczas dotykania opowiadam...

Listopadowy Miesięcznik ZNAKSzczęśliwego Nowego JorkuJak się żyje na dachu współczesnego świata? Jakie historie opowiadają podziemia Nowego Jorku? Kim był Antoni Gronowicz, Polak, któremu Manhattan jadł z ręki?Odpowiadają: Craig Taylor, Maciej Jarkowiec, Bartosz Sadulski, Zuzanna Krzątała, Michał Oleszczyk, Patrycja Jaskólska i Kamila Mroczkowska oraz Wojciech Bonowicz To raczej nie przypadek, że nie znajdziemy tego miasta na wysokich pozycjach najlepszych na świecie m...

Najlepsze miejsce do życia Łatwo spotkać się z narzekaniem na polską przestrzeń: nieład architektoniczny, mnogość reklam, betonozę i patodeweloperkę. Nieco na przekór tym diagnozom chcemy skoncentrować się na udanych projektach. Przyglądamy się więc dziedzictwu polskiej architektury XX w., licznym modernistycznym i socrealistycznym budowlom, które zyskują dziś coraz większe uznanie. A także, wraz z architektami młodego pokolenia, patrzymy w przyszłość, szukając inspirują...

Jak wzmacniać odporność psychicznąOdporność psychiczna to umiejętność powrotu do równowagi po trudnych doświadczeniach lub stresie. Przypomina tarczę obronną, która pozwala nam chronić się przed problemami. Składają się na nią poczucie wpływu, zdolność do działania, właściwe podejście do wyzwań oraz pewność siebie. Nie jest ona czymś danym na zawsze, możemy ją kształtować i wzmacniać. Dbanie o nią jest absolutnie kluczowe, byśmy mogli dobrze funkcjonować w rzeczywistości pełn...

Filozofowie Doliny Krzemowej i przyszłość ludzkościCzy filozofia może zmieniać świat? Tak, zwłaszcza w połączeniu z wielkimi pieniędzmi. Ruch filozofów, zwanych longtermistami, szuka sposobów, by skutecznie rozwiązać globalne problemy. Nie tylko dzisiejsze, lecz przede wszystkim te, które nadejdą. Wspiera walkę z malarią, ale i badania nad pandemiami czy sztuczną inteligencją. Do jego sympatyków należą m.in. Elon Musk oraz Dustin Moskovitz, współtwórca Facebooka. Dzięki hojno...

Dobre życie w chaotycznym świecieStarożytny filozof Epikur twierdził, że świat nie ma żadnego całościowego sensu; jest przypadkową grą atomów, a śmierć stanowi ostateczny kres ludzkiego istnienia. Mimo to od nas zależy, czy przeżyjemy swoje życie dobrze. Aby tak się stało, Epikur zalecał szukanie przyjemności. Chodziło mu nie o wystawne uczty, lecz o zadowalanie się skromnymi wygodami, przyjaźnią, obserwowaniem natury. Przypadkowość świata sprawia, że samo nasze istnienie moż...

Co nam dają algorytmy?Jeszcze do niedawna rzeczywistość zapośredniczona przez komputerowe algorytmy wydawała się scenariuszem rodem z science fiction. Dziś nie możemy się bez nich obejść: pozwalają czuć się zrozumianym, oferują rozrywkę i pomoc w robieniu zakupów czy sprzątaniu domu. Do rewolucyjnej przemiany doprowadziło upowszechnienie Internetu i mediów społecznościowych. Skrócił się dzięki temu dystans do źródeł wiedzy, rozwinęły się nasze możliwości p...

Rzeczy, które kochamy Świat przedmiotów codziennego użytku tylko wydaje się martwy. Wchodząc z nimi w relacje, nasycamy je treścią naszego życia. Rzeczy prowadzą swe intymne, niedostrzegalne bytowanie. Mogą czynić życie prostszym lub je nadmiernie komplikować. Bywają kapsułami czasu i depozytami nostalgii.  Gdy patrzy się na ciągle aktualne wojenne obrazy z Ukrainy, rodzą się bolesne, coraz mniej teoretyczne pytania: co ze sobą zabrać, gdy się ucieka przed wojną? Gw...

Moje duchowe miejsce Krajobraz religijny Polski zmienia się szybko, zwłaszcza w najmłodszym pokoleniu. Według badań CBOS-u 30 lat temu jako wierzący deklarowało się 93% osób między 18. a 24. rokiem życia. W zeszłym roku było to już tylko 71%. Jeszcze szybciej postępuje zanik praktyk religijnych. Odsetek regularnie chodzących do kościoła spadł w tej grupie aż trzykrotnie: z 69% w 1992 r. do 23% w 2021 r.  Jednocześnie pozostają w nas pewne duchowe potrzeby: wspólnoty...

Tu mówi Ukraina Jakimi słowami opisuje się wojnę? Ukraińscy pisarze i pisarki, których poprosiliśmy o relacje z kraju, sięgają po różne pojęcia. Piszą o strachu, cierpieniu, nienawiści, śmierci. Ale także o odwadze, wdzięczności, miłości. I co może zaskakujące: o poczuciu winy i wstydzie – towarzyszącym uchodźcom opuszczającym swoje państwo, tym, którzy zostali, ale nie uczestniczą bezpośrednio w walkach, a wreszcie osobom, których jedyną „przewiną” jest fakt, że ich jęz...

Neuronauka i neurobzdury Co roku ukazuje się w Polsce kilkanaście książek z mózgiem w tytule. Obok prac popularnonaukowych dużo jest też rozmaitych „instrukcji obsługi”: jak usprawnić działanie swego mózgu, przeprogramować go, a nawet „włamać” się do niego. Neuronauka detronizuje psychologię jako dyscyplina, która mówi, jak żyć: podpowiada, w jaki sposób zmniejszyć stres, usprawnić pamięć, efektywniej pracować, osiągnąć szczęście… Niekiedy jednak zamiast rzetelnych ...

Książki Rebekki Solnit to lektury obowiązkowe: rezonujące z przeżywanym czasem i potrzebami czytelników. Nadzieja w mroku należała do najważniejszych tytułów ostatnich lat. Zarówno dodawała otuchy, jak i dostarczała przykładów, że drobne działania mogą zainicjować wielkie zmiany. Termin „panjaśnianie”, nazywający doświadczenia wielu kobiet bezpodstawnie pouczanych przez pewnych siebie mężczyzn, wszedł do codziennego języka. Zew włóczęgi sprawił, że piesze wędrówki zyskały pow...

Uchodźców w dom przyjąć 19-letni Ahmad z Syrii marzący o studiach prawniczych, 38-letnia Awin z Iraku, matka pięciorga dzieci, 24-letni Issa, syryjski chrześcijanin, student informatyki… Dzięki niedawnemu reportażowi „Der Spiegla” poznaliśmy imiona i losy większości z 17 osób, które zginęły, próbując przekroczyć granicę polsko-białoruską. O tych ludziach wiemy, ofiar mogło być jednak więcej.  Rozmawiając o uchodźcach i migrantach, musimy przede wszystkim pamiętać o ...

Przyjemność w czasie niepokoju Grudzień to ten czas w roku, kiedy szczególnie zależy nam, by doświadczać przyjemności i dzielić się nią z innymi. Dbamy o świąteczne spotkania, dobre jedzenie, upominki dla najbliższych, troszczymy się o atmosferę ciepła i bliskości. Jednak sytuacja na polsko-białoruskiej granicy, wydarzająca się katastrofa klimatyczna i inne problemy, z którymi mierzy się świat i nasz kraj, coraz częściej sprawiają, że zadajemy sobie pytanie, czy w ogóle ...

Oswajanie samotności Boimy się samotności, a ten lęk szczególnie nasiliło doświadczenie odosobnienia w trakcie pandemii. Sprzyja jej również kultura nastawiona na produktywność, która może alienować od nawiązywania bezinteresownych relacji. Angażują przecież najcenniejsze waluty – czasi emocje. Odosobnienie jest nie tylko prywatnym doświadczeniem, ale również kwestią publiczną, którą podejmują powstające w kolejnych krajach ministerstwa do spraw samotności. Jakby wbrew o...

Z czego się śmiejemy  Śmiech to – wbrew pozorom – poważna sprawa. Żarty, które opowiadamy, odsłaniają nasze obawy i aspiracje, to, z kim się trzymamy, i to, kogo z naszej „wspólnoty śmiechu” wykluczamy. Do 1989 r. satyra miała często charakter polityczny, była zakamuflowaną krytyką PRL-owskich realiów. Dziś żarty o „Januszach i Grażynach” z klasy ludowej czy„Julkach” – liberalnych nastolatkach – odsłaniają społeczne antagonizmy. Kabarety, memy czy stand-up okazują się d...

Planeta Śląsk Śląsk wymyka się łatwemu szufladkowaniu. Choć dziś znajduje się na mapie Polski, przez wieki wiązał się z innymi państwowościami. Narracja o „ukrytej opcji niemieckiej” rywalizuje z tą o „odwiecznej polskości”, a zarówno pierwsza, jak i druga z opowieści, nie oddają prawdy.  Z perspektywy Krakowa, Warszawy czy Poznania Śląsk nadal stanowi temat obcy i peryferyjny, a przecież, jeśli kierować się miarą spisu powszechnego sprzed dziesięciu lat, żyje nim n...

Sztuka zachwytuPo ponad rocznym życiu z ograniczeniami spowodowanymi kolejnymi falami epidemii COVID-19 możemy w końcu śmielej powrócić do rzeczywistości i odświeżyć codzienne kontakty z bliskimi. Być może towarzyszą nam zmęczenie i niepokój, a może wręcz przeciwnie – ekscytacja i radość. Niezależnie od tego to dobry moment, byśmy spróbowali spojrzeć na otaczający nas świat i ludzi z większą niż dotychczas uważnością. Nie chodzi tu wcale o banał, ale o wyczulone doświadc...

Za wyborem i życiem Waga problemu i temperatura sporu, który rozgorzał w polskim społeczeństwie po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z października 2020 r., są oczywiste. Podobnie jak głęboki podział i brak dyskusji między obozami pro- i antychoice. Próba przełamania tego impasu poprzez szukanie szerszych perspektyw i przedefiniowanie dotychczasowych stanowisk stanowiła dla nas motywację do podjęcia tematu. Przyglądamy się więc doświadczeniom innych krajów oraz kobiet zaa...

Świat prosi o ratunek Jak pokazał raport opublikowany w „Nature Climate Change”, po porozumieniach paryskich roczna emisja CO₂ do atmosfery zamiast spadać – wzrastała. Tymczasem na osiągnięcie neutralności klimatycznej mamy coraz mniej czasu. Naukowcy z McGill University przekonują, że wzrost średniej globalnej temperatury może przekroczyć punkt krytyczny (1,5ºC) nie – jak dotąd sądzono – w połowie wieku, ale już w latach 2027–2042.  Mimo destrukcyjnych skutków dzia...

Michał Heller. Pytania o Boga i ateizm Dużo mówi się dziś o odejściach od wiary z powodu rozczarowania Kościołem. Jednakże przyczyny ateizmu tkwią często głębiej: w przekonaniu, że religijny obraz świata kierowanego przez Opatrzność jest już niewiarygodny. Że katechizmowy Pan Bóg nie przystaje ani do naukowego opisu rzeczywistości, ani do naszego doświadczenia zła i cierpienia w świecie. Ks. Michał Heller jest jednym z najważniejszych polskich autorów, którzy na pow...

Którędy do snu? Choć z jednej strony często marzymy o tym, by wydłużyć dobę, a zamiast snem zająć się kolejnymiobowiązkami, to z drugiej – coraz bardziej niepokoimy się o jakość i ilość naszego snu. Naszymi lękami karmi się rynek, wypuszczając nowe gadżety mające zapewnić lepszy odpoczynek: są to już nie tylko poradniki dobrego snu, ale także suplementy diety, opaski na oczy, specjalne poduszki, kołdry obciążeniowe czy aplikacje na smartfony. Pandemiczna rzeczywisto...

Kościół bez Jezusa? System kościelny jest niereformowalny. Niezmienna jest sakralna aura władzy, która sprawia, że dostojnicy kościelni czują się bezkarni. To teza nowej książki Tomasza Polaka, przez wiele lat jednego z najwybitniejszych polskich teologów, a dziś człowieka sceptycznego wobec Kościoła. Gdy polscy biskupi nie przestają lekceważyć doniesień o nadużyciach w swoim gronie, jakby przyznają Polakowi rację. Alternatywą wobec nich są zwykli chrześcijanie, którzy n...

Wiesław Myśliwski. Słuch absolutny Julian Przyboś recenzję pierwszej powieści Wiesława Myśliwskiego zatytułował Niezwyczajny debiut. I choć to trafne podsumowanie odnosiło się wówczas wyłącznie do Nagiego sadu, okazało się również antycypacją całej pisarskiej drogi Myśliwskiego. Tworzona przez niego literatura nigdy nie uciekała od tego, co powszednie i ludzkie, ale jednocześnie wymykała się wszelkim konwencjom czy banalności. Język mówiony w kunsztowny sposób splata się...