Wywiad-rzeka przeprowadzony z Edmondem Jabesem przez jednego z najbardziej wnikliwych znawców jego twórczości pod koniec życia pisarza. Doskonałe wprowadzenie w wielowymiarową filozofię autora „Księgi Pytań”. Ze wstępu Marcela Cohena: „»Z pustyni do Księgi« ukazuje potrójną drogę Edmonda Jabesa jako pisarza: jego biografię związaną w całości z Egiptem i pustynią, jeszcze przed wykorzenieniem, z którego zrodzi się potem »Księga Pytań«, historyczną drogę Żyda – ponieważ biogra...
Księga Jukiela jest drugą częścią wielkiego cyklu poetyckich medytacji zapoczątkowanych przez Księgę Pytań. We wstępie do tego tomu Poeta mówi: "Miejsce gdzie pisarz zadaje sobie pytania, to miejsce nieobecności księgi; miejsce z przed-życia i miejsce spoza-śmierci. Znajduje sie pomiędzy dziełem już zakończonym, a tym które sie narodzi. Cóż wiec dziwnego, że postacie które tam spotykamy wydają sie nam duchami?"
Podjąć problem podziału przez pytanie: "Co należy do mnie?" Bilans życia, zatwierdzony przez śmierć. To co jest nie ma innego bytu niż ten, jaki nadaje mu podział.
Dobro zapieczętowane, to dobro utracone.
Dawać, ofiarować się po to, aby w zamian otrzymać od bliźniego dar o takim samym znaczeniu, byłby to, na pierwszy rzut oka, podział doskonały.
Ale czyż Wszystko jest podzielne?
„W Księdze – rzeczy, a także i żywe istoty – poruszają się we wszechświecie słowa, który jest ich światem. Właśnie w ten sposób świat jest w Księdze. Postrzeganie świata dokonuje się poprzez słowa i bardzo szybko zauważamy, że to postrzeganie jest tylko naszą własną przemianą w słowie, najpierw nieświadomą, potem akceptowaną. Stajemy się słowem, które nadaje rzeczywistość rzeczom, istotom. Pisanie to zawsze mierzenie się z tą rzeczywistością, aby ją uznać za swoją. Wszystko s...
Bóg przed stworzeniem jest Wszystkim; a po, ach po, czyżby był Niczym ?
Wszystko jest niewidzialne. Widzialność jest pomiędzy Wszystkim i Niczym, w Każdej cząstce odjętej Wszystkiemu.
Stwarzając, Bóg postawił się poza sobą Samym, aby móc wniknąć w Siebie i Siebie unicestwić.
Edmond Jabes, fragment ksiązki.
Przyszłaś dziewczyno,
z twymi wonnymi myślami
i usiadłaś u moich wrót.
A to był drugi dzień
naszego spotkania.
A on powiada:
Czego żądasz ode mnie, dziewczyno, której ziemia każe wirować aż do zawrotu głowy? Nasze ciała, splecione w uścisku, niosą ku światu lampy opowieści twego snu i twych marzeń.
Gdzie będzie koniec?
Ciało zawsze zaczyna.[...]
Fragment książki
Edmond Jabes – żydowski poeta i teozof piszący po francusku – urodził się w Kairze w 1912 r. Do 1967 mieszkał w Aleksandrii, mieście, którego duchowy klimat przesycony żywą tradycją filozoficznych sporów, Kabały i myśli gnostyckiej pozostawił znaczący ślad w jego twórczości. Po fali zamieszek antysemickich w 1967 r. przeniósł się na stałe do Francji. Na jego dorobek poetyki składa się kilkanaście tomów. Za najważniejsze dzieło uważana jest siedmiotomowa Księga pytań (Księga P...
...Tu, w cienistych alejach pierwszego wieku dzieła, które już mnie odrzuca, jak nie płacić za niepowodzenie dzieła niewykonalnego, a przecież dopełnionego wewnątrz słowa; dzieła, którego niebawem nie będę już mógł — u jego kresu, albo u kresu siebie samego — zniszczyć, ani prowadzić dalej.
Fragment
Na zadane pytanie: "Czym jest dialog i w jaki sposób może nawiązać się między dwoma nieznajomymi"? - odpowiedział: "Naprzód jest przed-dialog, będący naszym powolnym albo gorączkowym przygotowaniem do dialogu. Nie wiemy, oczywiście, jak się potoczy, ani jaką przybierze formę, nie mogąc go wszakże wyrazić, z góry jesteśmy przekonani, że już się nawiązał: milczący dialog z nieobecnym rozmówcą.
E.J.
