Z okazji kolejnych znaczących jubileuszy Zakładu Narodowego im. Ossolińskich powstało wiele ważnych tekstów – nie tylko omawiających historię i zbiory Instytucji, ale często też świetnych literacko impresji i wspomnień. W pierwszej części tegorocznej antologii zebrano najciekawsze wypowiedzi powstałe przy okazji kolejnych rocznic – od 100-lecia świętowanego we Lwowie w 1917 roku do 190-lecia obchodzonego w 2007 roku we Wrocławiu. Znalazły się tu dzieła twórców takich jak Korn...
Pierwsza część monografii dr. M. Mitery zawiera opis ustroju Generalnego Gubernatorstwa (GG) oraz prawnego charakteru tego podmiotu. Ideologiczną podstawę do stosowania odpowiednich rozwiązań prawnych stanowiły segregacja rasowa, antysemityzm, imperializm. Na bazie tych założeń ideologicznych powstawały przepisy, które eliminowały społeczność obcą rasowo z obszarów życia społecznego, prawnego, kulturalnego i gospodarczego III Rzeszy i terytoriów podbitych przez Niemców. Krótk...
Celem niniejszego opracowania jest wyjście naprzeciw potrzebom uczniów i nauczycieli, którzy poszukują skutecznej metody przygotowania swoich wychowanków do matury z historii. Od 2015 r abiturienci starają się sprostać nowym wymogom egzaminu z tego przedmiotu, który w wyniku ewolucji treści arkuszy otrzymał formułę złożoną z hybrydowego testu opartego o wiązki zadań wyposażonych w różne źródła oraz wypracowanie związane z tematem jednej z pięciu epok (starożytność, średniowie...
Ta książka ma historię równie tajemniczą, jak działalność służb specjalnych PRL. Pułkownik Henryk Piecuch od końca lat 70. gromadzi, z lepszym lub gorszym skutkiem, wiedzę na ten temat i publikuje książki. Choć osiągnał już wiek dojrzały (ur. w 1939 r.), to - jak sam mówi – jest osobą pyskatą, przewrotną i naiwną. Zawierzywszy niegdyś Krzysztofowi Kąkolewskiemu, który rekomendował mu warszawskie wydawnictwo „Nowy Świat”, zaprzyjaźnił się z jego szefem Kamilem Witkowskim i da...
Mit Piłsudskiego to podsumowanie wielu działań Marszałka, który w swoim życiu zmieniał swoje wizje polityczne, postępował niezgodnie z prawem i ma na sumieniu śmierć wielu niewinnych osób. Jego postać okryta legendą przez wiernych sprzymierzeńców jawi się zupełnie inaczej, gdy zapoznamy się z faktami.Trwający do dziś kult Piłsudskiego zaciemnia rozumienie procesów politycznych, nie uczy społecznej mądrości i co gorsza promuje niebezpieczne wzorce. Najwyższy czas, aby z tym sk...
15 i 16 sierpnia 1920 roku doszło do bitwy pomiędzy sowieckimi wojskami i Wojskiem Polskim w okolicach miejscowości Garbatówka, Głębokie, Cyców. Bitwa ta była epizodem bitwy warszawskiej , IV Brygada Jazdy wchodziła w skład 3 Armii generała Zygmunta Zielińskiego. Zadaniem 3 Armii była osłona koncentracji 4 Armii generała Leonarda Skierskiego, która była główną siłą uderzeniową planowanej ofensywy. Początkowo, 16 sierpnia oddziały Dotola zepchnęły Polaków do odległej o 2 kilom...
AFERA SZCZECIŃSKIEJ BALTONY, AFERA MIĘSNA, AFERA SKÓRZANA, AFERA „KONSULA”, CZYLI CZESŁAWA ŚLIWY VEL JACKA SILBERSTEINA ORAZ „ZŁOTEGO GANGU MARSZANDÓW” I WIELE INNYCH. Oszustwa gospodarcze bulwersowały społeczeństwo w czasach PRL-u i dlatego niektóre z nich usiłowano „zamieść pod dywan”. Pod płaszczykiem tajnych operacji służb specjalnych dokonywano malwersacji finansowych na wielką skalę. Aż do czasu transformacji ukrywano aferę „Żelazo”. Polegała ona na tym, że ludzie pracu...
O Mariannie z Żeglińskich wiemy stosunkowo niewiele, a to, co wiemy, co ocalało w drukowanych i rękopiśmiennych zapisach, często jest bałamutne, niejednoznaczne, począwszy od jej imienia: Marcjanna czy Marianna? Awanturnica, niepanująca nad emocjami, gwałcicielka, alkoholiczka, zagorzała antysemitka – mówią jedne źródła; oddana matka, kobieta niezwykłego męstwa, patriotka gotowa poświęcić życie dla ojczyzny, a potem czartystka i mesmerystka – podpowiadają inne. Świadectwa z ...
W historii literatury Pan Podstolic Edwarda Tomasza Massalskiego wymeiniany jest czasem wśród kilku powieści-traktatów będących naśladownictwami Pana Podstolego Ignacego Krasickiego. Nawiązanie do tego utworu dziewiętnastowieczny autor sygnalizuje już samym tytułem i koncepcją głównego bohatera, Pana Podstolica, który jest synem Pana Podstolego i kontynuuje jego filozofię życiową o pokolenie później. Fakt, że książka Massalskiego, byłego filarety podejrzanego i więzionego w c...
To dzięki niej budowano w Łodzi mieszkania z łazienkami. Starała się interweniować w kwestii zatrudnienia kobiet. Warunki w fabryce włókienniczej znała z autopsji i zdawała sobie sprawę z tego, jak ciężka była praca w „przemyśle lekkim”… Choć Michalina Tatarkówna-Majkowska była ważną postacią w dziejach powojennej Łodzi, dotąd niewiele wiadomo było o jej życiu prywatnym, osobistych poglądach politycznych i społecznych. W książce Czerwona Michalina autor opisał rodzinę Tatarkó...
Obchody Milenium Chrztu Polski w Diecezji Łódzkiej w latach 1966–1967, którym towarzyszyły konkurencyjne obchody państwowe Tysiąclecia Państwa Polskiego, to intrygujący i mało znany temat. Kościelne uroczystości centralne odbywały się w 1966 roku, a główne uroczystości na obszarze Diecezji Łódzkiej w czerwcu 1967 roku w Łodzi i w pobliskim Tumie. Nie zostały one dotąd szerzej opisane, dlatego celem tej książki jest wypełnienie istotnej luki w historii. W pracy zostały omówion...
„Dozorca otworzył drzwi i jak ich było kilku, weszli do wnętrza i do cna zbaraniełi. W celi na podłodze stało, leżało i siedziało kilkunastu ludzi różnego wieku i wyglądu, a wśród nich jak jaki naczelnik stał brodaty Filipek. [...] Cela pełna nikczemnych charakterów, ulegających każdej sile, zarechotała gromadnie [...]. Speszeni przybysze przez chwilę doprawdy nie wiedzieli, co zrobić ze sobą. Wiara bawiła się ich zakłopotaniem”. Tak w wydanej w 1937 r. powieści pt. Cynk Mari...
Książka Abdelwahaba Meddeba (1946-2014) – tunezyjsko-francuskiego pisarza, poety, tłumacza i eseisty - przedstawia historyczne korzenie współczesnej „choroby” islamu – integryzmu. Tkwią one, zdaniem autora, w jednym z najradykalniejszych odłamów islamu, osiemnastowiecznym wahhabizmie i jego średniowiecznych prekursorach. Autor pokazuje narodziny państwa saudyjskiego, które przyjęło wahhabizm jako obowiązującą doktrynę państwową. Pozwala zrozumieć przyczyny obecnej wrogości n...
Jednym z centralnych problemów Polski, którą znałem, był problem personalny, była selekcja ludzi, a ściślej: źle działający system selekcji materiału ludzkiego dobieranego do kierowania narodem. Adolf Bocheński był człowiekiem niewątpliwie genialnym. Wpływ jego na ludzi w Polsce ograniczał się do stosunkowo bardzo małego koła osób, wpływ na wypadki, na politykę polską – był żaden. Chcielibyśmy zawołać: gdyby selekcja ludzi działała w Polsce tak, jak działać powinna, ten młody...
Publikacja zainspirowana obchodami setnej rocznicy urodzin Profesora Aleksandra Gieysztora (2016). Zawiera zarówno teksty wspomnieniowe, jak i szkice, które są efektem pogłębionej refleksji naukowej na temat działalności tego wybitnego uczonego. Niezwykła aktywność Aleksandra Gieysztora widoczna była w wielu dziedzinach: w badaniach naukowych, w kierowaniu instytucjami nauki i kultury, we współpracy z jednostkami administracji państwowej i organizacjami społecznymi. Przeważaj...
Pierwsze pełne studium jednego z ważniejszych i bardziej kontrowersyjnych tematów w stosunkach polsko-żydowskich w XX wieku – relacji polskiego podziemia w czasie II wojny światowej z Żydami. Autor szuka odpowiedzi na wiele trudnych, czasem bolesnych pytań: Jakie było oficjalne stanowisko władz Polskiego Państwa Podziemnego wobec Żydów w Warszawie i w innych rejonach Polski? Czy temat Żydów pojawiał się w prasie podziemnej i w jaki sposób go przedstawiano? Jaką rolę odegrało ...
Książka przygotowana w ramach projektu Muzeum Miasta Łodzi. Bałuty – miejsce wręcz legendarne i znane nie tylko łodzianom. Niegdyś osnute złą sławą bandyty Ślepego Maksa i budzące strach, bo jak mówiono „bez kija i noża nie podchodź do Bałuciorza”. Czarna legenda – biednych i niebezpiecznych – Bałut, choć nie do końca prawdziwa, przylgnęła jednak do tej części miasta, dziś dzielnicy Łodzi. W książce „Bałuty. Legenda i rzeczywistość” przedstawione zostały długie dzieje osady,...
Ostatni tom oklaskiwanej trylogii Richarda J. Evansa o narodzinach, rozkwicie i upadku nazistowskiego państwa. "Wojna Trzeciej Rzeszy" opisuje jak Niemcy ruszyły z impetem ku własnej zagładzie, niszcząc po drodze cały kontynent. "Wszyscy wiemy, jak kończy się ta historia (…), ale Richard Evans wieńczy ją po mistrzowsku. (…) wspaniała." Peter Preston, Observer "Mrożąca krew w żyłach, kapitalna lektura." Dominic Sandbrook, Sunday Telegraph (Książka Roku) "Niełatwo oddać spra...
Książka ta związana jest z propozycją Autora wmurowania Tablicy Pamięci na frontonie siedziby Wielkopolskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej w Poznaniu, zawierającą 51 nazwisk lekarzy weterynarii związanych z Wielkopolską, którzy zginęli/polegli czy zostali zmordowani w okresie walk z okupantami i innymi wrogami, ponad 70 lat temu. "Niepowtarzalni z Wielkopolski" jest dziesiątą publikacją Autora omawiającą losy niewielkiej grupy zawodowej (2173 osoby) lekarzy weterynarii, pracuj...
Antidotum czy cichy zabójca? Mroczna historia błogosławionego, pożądanego i przeklętego narkotyku. Opium i jego pochodne – morfina i heroina – zniszczyły, upodliły, zdeprawowały lub zabiły liczne jednostki, rodziny, społeczności, a nawet całe narody. Jednak w tym samym czasie wielu lekarzy twierdziło, że bez cudownych skutków, jakie opium wywierało na ich pacjentów, nie byliby w stanie wykonywać swojego zawodu, a żadna szanująca się placówka medyczna nie mogłaby funkcjonować...
W momencie wybuchu I wojny światowej Austro-Węgry posiadały do dyspozycji cztery nowoczesne lekkie krążowniki oraz szesnaście nowoczesnych niszczycieli budowanych na początku XX wieku dla ochrony rosnących zamorskich interesów. To te szybkie lekkie jednostki, a nie cenione przez flotę pancerniki, widziały najwięcej akcji podczas wojny poczynając od bombardowania wrogich baterii artylerii podczas kampanii czarnogórskiej, aż po wygraną nad flotą Ententy podczas bitwy w cieśnini...
Podbój Saksonii przez Karola Wielkiego był najcięższą i najdłuższą z toczonych przez niego wojen. Składał się z 18 kampanii, do których doszło na przestrzeni 33 lat, a także licznych pomniejszych walk oraz jednego z najsurowszych traktatów pokojowych, jakie Karol kiedykolwiek wymusił na pokonanym nieprzyjacielu. Karolińska kampania, która rozpoczęła się w 772 roku od serii najazdów, przemieniła się wkrótce w podbój o charakterze religijnym, który być może stał się później ins...
Pierwotnie zatrudniani przez bogate włoskie państwa-miasta, by chronić ich bogactwa w trakcie niekończących się wojen, w XIV i XV stuleciu wielu włoskich kondotierów zdobyło sławę za sprawą swego majątku, sprzedajności i braku zasad moralnych. Niektórzy nawet sami władali miastami. Praca ta, bogato zilustrowana ikonografią z epoki i współczesnymi ilustracjami, przybliża skomplikowaną organizację militarną, werbunek, szkolenie i uzbrojenie kondotierów. Dr David Murphy, zagłębi...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
