Kultura, Sztuka, Design

W publikacji Tatarskie dziedzictwo kulturowe. Rękopiśmienne księgi religijne. 50 lat kitabistyki prezentujemy oryginalne naukowe opracowania, tematycznie związane z wielowiekowym dziedzictwem kulturowym Tatarów Polski, Litwy, Białorusi (dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego), Krymu i Tatarstanu.

Autorzy niniejszego tomu koncentrują uwagę badawczą na procesach zachodzących w przestrzeni poradzieckiej. Skupiają się zwłaszcza na problemach związanych z integracją tej przestrzeni, także z polityką, prawem, kulturą i bezpieczeństwem państw poradzieckich.

Starożytną historię Chin spowijają mgły mitów, z których wyłaniają się sylwetki legendarnego Żółtego Cesarza oraz cesarza Yana. Te dwie bohaterskie postacie miały nieoceniony wkład w rozwój narodu chińskiego. Zaciekłe spory, jakie między sobą toczyli, nie umniejszyły ich znaczenia jako ojców chińskiego narodu, który po dziś dzień mieni się "potomkami cesarza Yana i Żółtego Cesarza".

W naszej monografii zajmujemy się głównie wyrażaniem sacrum przez kobiety używające języka polskiego. To bardzo rozległa i długa tradycja, od średniowiecza związana z chrześcijaństwem, najczęściej w jego monastycznej formie. Chcemy jednak skupić się nie tylko na tekstach religijnych mistyczek, ale również na obrazach literackich, figurach na wskroś fikcyjnych, które powstawały i wciąż powstają w polskojęzycznej poezji, prozie i dramacie. Zwłaszcza interesują nas obecne ekspre...

Książka dotyczy pracy uznanej za pierwszą polską monografię etnograficzną, zatytułowanej Okolica Za-dniestrska Między Stryiem i Łomnicą czyli Opis Ziemi i dawnych klęsk, lub odmian tey Okolicy; tudzież, iaki iest lud prosty dla religii i dla Pana swego? Zgoła, iaki ón iest? w całym sposobie życia swego, lub w swych Zabobonach albo zwyczaiach, która ukazała się w 1811 roku we Lwowie, w drukarni Jana Sznaydera. Jej autor, Ignacy Lubicz Czerwiński, przez co najmniej kilkanaście ...

Jako podstawę do rozważań na temat etnodizajnu mogłam wybrać twórczość ludową dowolnego regionu etnograficznego Polski. Jednak wziąwszy pod uwagę, że pierwsze wyraźne przejawy fascynacji rękodziełem ludowym i ludem w ogóle miały miejsce na Podhalu, było dla mnie oczywiste, że designem związanym z tym właśnie regionem powinnam się zająć. [...] Interesuje mnie ciągłe zwracanie się ku dawnym wzorcom z kultury ludowej. W swoich badaniach chciałam dowiedzieć się, co etnodizajn wsp...

Celem monografii jest ukazanie procesu mistycznego z perspektywy roli, jaką pełnią w nim obraz i wyobraźnia. Zagadnienie to badane jest na przykładzie opisu indywidualnych doświadczeń mistycznych dwojga świętych zakonu karmelitańskiego: Jana od Krzyża (1542-1591), hiszpańskiego doktora kościoła, a zarazem poety, oraz Edyty Stein (1891-1942), znanej też pod imieniem siostry Teresy Benedykty od Krzyża, niemieckiej filozof. Mistyków tych dzieli historia, ale łączy silny związek ...

Biografia polistopadowego emigranta, jedynego cudzoziemca, który odegrał znaczącą rolę w londyńskim ruchu czartystów w latach trzydziestych XIX wieku. Jest pierwszą próbą odtworzenia losów tej barwnej postaci na wielokulturowym tle – od Rosji carskiej poprzez Francję orleańską i Egipt Mehmeta Alego, aż po liberalną Anglię. Pokazuje Beniowskiego jako człowieka konsekwentnie przez całe życie wspierającego idee demokracji, działającego na rzecz emancypacji Żydów, popularyzatora ...

Książka poświęcona jest problematyce rytualnych praktyk, które bułgarscy wierni podejmują w prawosławnych monasterach „dla zdrowia”. Czynności te obejmują m.in. inkubowanie, obmywanie się w leczniczych źródłach, kontakt z przedmiotami sakralnymi, Cyprianowe Modlitwy, sakrament namaszczenia olejami, spożywanie poświęconego pokarmu i składanie ofiar (kurbanów). Badaczka pokazuje, że moment uzdrowienia wierni utożsamiają z doświadczeniem pozytywnego działania na ich ciała „życi...

Kursywa angielska, zwana dziś częściej Copperplate script to jeden z najbardziej popularnych stylów pisma. Wykształcił się z pism kaligraficznych na przełomie XVI i XVII w. Do dziś wykorzystywany w praktyce – w sporządzaniu napisów, czy wypisywaniu dyplomów. To, zdaje się, również najczęściej przekładany styl pisma na rodzinę fontów tzw. “handlettering”. To właśnie na uproszczonej kursywie angielskiej oparta była w szkole przedwojennej nauka pisma. To ona kształciła chara...

Osoby polskiego pochodzenia z Kazachstanu – wskutek procesów wywołanych zmianami ustrojowymi w Europie Środkowo-Wschodniej i byłym Związku Radzieckim – stanęły w obliczu konieczności rekonstrukcji własnej tożsamości społeczno-kulturowej. Autorka książki, posługując się narzędziami badawczymi antropologii kulturowej, podejmuje próbę zobrazowania wyników tych rekonstrukcji, głównie w oparciu o rozmowy z polskimi repatriantami z Kazachstanu. Ukazujące się w ten sposób obrazy moż...

Książka jest faktograficznym zapisem historii dziewiętnastowiecznego plakatu francuskiego i jego miejsca w społeczeństwie. Czytelnik odnajdzie w niej informacje o prekursorach tej sztuki, którą we Francji nazwano art de la rue – sztuką ulicy. Nim rzeczywiście stała się sztuką, musiała udowodnić, że język, którym się posługuje, nie jest „podrzędnym”, „gorszym” od spotykanego na oficjalnych salonach paryskich. Prowadziła do tego długa droga, której opis znajduje się na kartach ...

Książka poświęcona jest inicjatywom artystycznym Eustachego Potockiego (od roku 1738 starosty tłumackiego, od 1754 cześnika koronnego, a od 1758 generała artylerii litewskiej), inicjatora m.in. przebudowy pałacu w Radzyniu Podlaskim oraz kościoła p.w. Marii Magdaleny w Sernikach – dzieł o niebagatelnym znaczeniu dla polskiej sztuki XVIII w. W przypadku analizy jego fundacji szczególnie cenne okazały się, lekceważone przez dłuższy czas w nauce, ulotne druki panegiryczne, pozwa...

W połowie XVIII wieku w Europie , wraz z pojawieniem się pierwszych rozpraw - estetycznych manifestów Johanna Joachima Winckelmanna, zaczęła się kształtować nowa postawa wobec sztuki, która znalazła swój wyraz w niezwykłym, dotąd niespotykanym uwielbieniu piękna artystycznego oraz absolutyzacji sfery artystycznej. Zjawisko to, bardzo różnorodne, określono mianem „religii sztuki”: przenikało ono kulturę artystyczną i estetyczne teorie całego XIX stulecia, jego najzupełniej zas...

Książka, która powstała jako projekt badawczy we współpracy z Uniwersytetem Artystycznym w Poznaniu, opisuje poszukiwanie eksperymentalnych, alternatywnych praktyk w polu kształcenia akademickiego młodych artystów. Zadajemy pytanie o to, w jaki sposób w obowiązujących ramach kształcenia wypracować nowe metody edukacji, w jaki sposób umieścić w nich niemożliwe do zdefiniowania nieustająco zmieniające się doświadczenia aktualnych sztuk wizualnych. Istotne jest tu określenie mi...

Książka stanowi podsumowanie wystawy o tym samym tytule oraz sesji naukowej, które odbyły się w Galerii Miejskiej Arsenał w 2017 roku. Praca zbiorowa pod redakcją Izabeli Kowalczyk. Zbiór tekstów naukowych poświęconych najnowszej sztuce feministycznej w Polsce, nakreślających nowe narracje postfeministyczne w obliczu pytań o wyczerpanie dotychczasowych narracji i stylistyk. Książka odnosi się do aktualnych problemów związanych z sytuacją kobiet w Polsce, takich jak czarne pro...

W swej najnowszej książce Piotr Jakub Fereński ukazuje relacje zachodzące pomiędzy kulturą, miastem i życiem jego mieszkańców. Autor proponuje specyficzny sposób czytania nakładających się na siebie w przestrzeni miejskiej kodów. Stara się pokazać, jak można interpretować zawarte w niej przekazy i znaczenia. Interesuje go zarówno to, co materialne, namacalne, bezpośrednio obserwowalne, jak i to, co niewidzialne, ukryte, a co zarazem stanowi klucz do zrozumienia sposobów myśle...

Polski Hamlet sytuuje się wobec nierozwiązywalnych problemów: wobec ojca, który zginął w Katyniu, więc nie można się przeciwko niemu buntować; wobec niemożności realizacji własnej seksualności obarczonej społecznym tabu; wobec kryzysu rodziny, w której kobiety redefiniują swoją pozycję; wobec władzy, która od 1945 roku zawsze jest podejrzana; wobec państwa, które jest, ale równie szybko może go nie być. Nasz Hamlet wciąż tkwi w czasie wyłamanym ze stawu, dlatego jest Bohate...

Tom 1 Archiwum Sztuki Polskiej XX wieku zawiera monografie dwóch artystów, których dorobek malarski jest istotnym wkładem do międzywojennej sztuki polskiej. Konrad Winkler i Aleksander Rafałowski należeli do awangardowych grup artystycznych: Winkier do krakowskich Formistów (1917- 1922), zaś Rafalowski do warszawskiego Bloku (1923-1926), a następnie do Praesensu (1926-1929). Twórczość pierwszego z nich wiązała się z ekspresjonizmem, zaś drugiego łączyła się z konstruktywizmem...

Książka Tomasza Z. Majkowskiego należy do ciągle nielicznych polskich opracowań jednego z najważniejszych zjawisk współczesnej kultury popularnej, jakimi są cyfrowe gry wideo. Łączy w sobie zalety kompetentnego przewodnika (przydatnego zarówno dla początkujących, jak i dla zaawansowanych) po tym rozległym kontynencie powszechnej rozrywki, coraz bardziej wyrafinowanej technologii, niezwykle dochodowego kulturowego przemysłu oraz nieprzerwanie rosnącej, wielomilionowej rzeszy e...

Inne tańce to wystawa o jednym z najważniejszych zjawisk nowej sztuki w Polsce ostatnich lat: o śmiałych eksperymentach twórców tańca, teatru, performansu, muzyki oraz sztuk wizualnych, które ułożyły się w rozległy fenomen określany jako zwrot performatywny. Wśród prac pokazanych na wystawie znajdują się m.in. zapisy przełomowych spektakli Marty Ziółek, Komuny//Warszawa, Anny Karasińskiej czy Chóru Kobiet, fragmenty ekscentrycznych scenografii Aleksandry Wasilkowskiej, intera...

Książka do pisania poświęcona jednemu z najpiękniejszych polskich miast, perle polskiego wybrzeża. Budowane od lat 20. XIX w. łaźnie do kąpieli zapoczątkowały historię tutejszego kurortu, przyciągając nie tylko rzesze turystów, ale również wybitnych przedstawicieli kultury. Po wojnie Sopot stał się przystanią dla literatów, szukających oddechu od wielkomiejskich intelektualnych ograniczeń. Bywali tu Zbigniew Herbert (który w przywołanym w Książce cytacie opisuje przeżycia „wi...

Książka jest próbą opisu procesu otwierania się polskiej neoawangardy lat 70. na rzeczywistość, a zarazem analizą napięcia między postesencjalistycznym a pragmatycznym rozumieniem sztuki, które determinowało wówczas kształt tej formacji. Tłem opisywanych strategii artystycznych jest pluralizacja postaw i gestów artystycznych, narastająca od początku lat 70., a niespotykana wcześniej w polskiej sztuce. To zróżnicowanie było efektem m.in. przekraczania dyskursu czysto awangardo...

Tekst Stefana Themersona O potrzebie tworzenia widzeń został opublikowany po raz pierwszy w 1937 roku w drugim numerze f.a., pisma Spółdzielni Autorów Filmowych, założonego przez Themersonów w tymże roku (Stefan był redaktorem naczelnym, a Franciszka redaktorem artystycznym). Jest to najważniejszy tekst teoretyczny dotyczący filmu awangardowego, jaki ukazał się w Polsce w okresie międzywojennym. Jednocześnie posiada on znamiona wysokiej rangi utworu literacko-filozoficznego, ...