O żołnierzach mówi się różnie. Dla jednych są bohaterami, dla innych zaledwie „mięsem armatnim”, a tylko nieliczni mają czas i odwagę zgłębiać naturę wojny i w jej „przestrzeni” sytuują żołnierza, z całym bogactwem jego osobistych doświadczeń, zarówno tych koszarowych, jak również frontowych. Wśród „cnót żołnierskich”, niemal jednym głosem, na pierwszym miejscy wymieniamy honor. Cóż to jest za cecha, skoro wszyscy ją dostrzegamy, podkreślamy i wręcz żądamy, by żołnierz w każd...
Nie ulega żadnej wątpliwości – organizatorzy zdali sobie z tego sprawę, gdy opadły emocje – że podjęte na XII Forum Historyków Wojskowości w Rzeszowie w 2014 r. zobowiązanie do przygotowania, na kolejnym, gdyńskim spotkaniu dyskusji „o powinnościach żołnierskich”, z wielu powodów zasługuje na poważną debatę środowiska historyków wojskowych oraz przedstawicieli innych dyscyplin naukowych, których udział w Forum nadałby dyskusji charakter interdyscyplinarny. Tak też się stało, ...
W połowie XIX wieku nastąpił rozkwit polskiej kultury uzdrowiskowej. Na ziemiach polskich obok kilku znanych już i szybko rozwijających się kurortów pojawiło się wiele miejscowości, w których „odkryto” źródła mineralne. Były to miejscowe słodkie wody czy też żętyca i kumys wykorzystywane w procesie leczenia pacjentów cierpiących na różne schorzenia. Przez lata prywatni właściciele lub przedstawiciele władz centralnych i lokalnych (głównie Galicja) intensywnie starali się rozw...
Autorzy w 9. tomie dokumentów operacyjnych do wojny 1920 r. analizują genezę wojny, podkreślając, że Rosja sowiecka pozostała w swojej polityce kontynuatorem imperialnej carskiej Rosji. Uświadamiają celowość i dalekosiężność programu Józefa Piłsudskiego – stworzenie federacji krajów Europy Wschodniej zagrożonych sowieckim imperializmem.
Kojący szum morza, złociste piaski, lasy sosnowe… i pławienie czarownic! Tajemniczy piraci zwabiali i rabowali przepływające statki, Szwedzi krwawo bronili swego okrętu, a morze pochłonęło rozpustne miasto. Trudno uwierzyć, że w tak romantycznej scenerii odbyły się te mrożące krew w żyłach wydarzenia. Ale nie tylko. Tu również Wojciech Kossak miał filię swojej „Kossakówki”, wakacje spędzali artyści, jak choćby Stefan Żeromski z rodziną i Karol Szymanowski, oraz prezydenci II ...
Położenie geograficzne Sycylii od wieków predysponowało ją do odgrywania kluczowej roli w świecie śródziemnomorskim. W starożytności Grecy rywalizowali o nią z Kartaginą i między sobą, aż wreszcie ich spór rozstrzygnęło pojawienie się nowego gracza w postaci Rzymu, dla którego wyspa odegrała ogromną rolę w ekspansji, szczególnie w kierunku Afryki Północnej, ale także dla wyżywienia Italii i swobody żeglugi po ich mare nostrum. Ponad dwadzieścia wieków później znaczenie tej po...
Książka o Janie z Czyżowa to studium kariery dwu pokoleń rodziny Półkozów, która wywodząc się z kręgu średniozamożnej szlachty małopolskiej w ciągu pierwszej połowy XV w. weszła do elity społecznej i politycznej, wspięła na najwyższy szczebel władzy, jakim była w latach 1440-1447 funkcja namiestnika (tytułowanego też wicekrólem). Autorka stara się wyjaśnić drogi awansu Michała z Bogumiłowic, ojca głównego bohatera, i jego samego, analizując ich powiązania rodzinne, działania ...
Publikowane w niniejszym tomie akta stanowią pokłosie działalności sejmiku lubelskiego z lat 1572-1632. Nie znamy dokładnej liczby mających wówczas miejsce zgromadzeń szlachty lubelskiej, gdyż - poza zbierającymi się od 1578 r. regularnie we wrześniu w pierwszy poniedziałek po święcie Narodzin Marii Panny (8 września) sejmikami deputackimi, na których wybierano deputata do Trybunału Koronnego - pozostałe sejmiki nie miały stałych terminów obrad. Obradowały one w terminach wyz...
Opracowanie porusza następujące zagadnienia związane z kaplicą pw. św. Tomasza Kantuaryjskiego na zamku w Raciborzu: kaplica jako perła gotyku i pomnik dziejowy, władcy Raciborza wobec idei zjednoczenia Polski - tło historyczne poprzedzające powstanie kaplicy, kolegiata raciborska jako wotum dziękczynne biskupa wrocławskiego Tomasza II, symbolika patrocinium kaplicy oraz dzieje kolegiaty raciborskiej (do 1416 roku) i kaplicy zamkowej. W formie aneksów zawarto opracowania Mari...
"Raj dla U-bootów" - tak najczęściej dowódcy pierwszych niemieckich U-boootów, które dotarły do brzegów Ameryki określali stan amerykańskiej obrony przeciwpodwodnej. Pierwszym dowódcą, który dotarł do brzegów tego "raju" był Reinhard Hardegen. To on wyznaczył nowy szlak do Nowego Jorku. Szlak ten wyznaczały płonące jak pochodnie zbiornikowce. Hardegen, niedoszły lotnik, zrobił błyskawiczną karierę jako dowódca U-bootów. Został zapamiętany przede wszystkim z dwóch ostatnich, p...
„Do tej pory brakowało, nie tylko zresztą w polskiej historiografii, takiej właśnie syntetycznej, systematyzującej i podsumowującej pracy, prezentującej skomplikowany kompleks rozliczeń wojny i okupacji w „naszej” części Europy. Procesy te, znacznie różniące się od tych w Europie Zachodniej i Północnej, są znane w niewielkim stopniu. Dotyczy to zresztą nie tylko państw tak egzotycznych jak Albania, ale zarówno krajów nam historycznie i geograficznie bliższych (jak Węgry cz...
Historia wojen morskich obfituje w opisy wielu kampanii, bitew i starć. Rozpala umysły nie tylko historyków, miłośników okrętów, ale również tych dla których morze i okręty stają się atrakcją w kilka dni co roku. Jest coś niezwykłego w ludzkim marzeniu by władać morzami, oceanami świata. Jest coś niezwykłego w szumie wiatru, gdy okręt powoli przyspiesza i odkłada większa falę, rozcinając toń morza swoim dziobem. Ile razy człowiek staje na pokładzie takiej jednostki czuje się ...
Książki z serii "Kresowa Atlantyda" adresowane są nie tylko do osób o rodowodach z Ziemi Lwowskiej, Podola, Wołynia, Polesia czy Wileńszczyzny, ale do wszystkich Polaków - również tych, którzy dziś mieszkają na Mazowszu, na Kujawach, Pomorzu, Śląsku, w wielkopolsce, na Warmii i Mazurach. Adresatem moich książek są wszyscy Polacy: również ci na najdalszej emigracji - po australię i Amerykę Południową. To przekonanie bierze się stąd, iż wykształcony Polak powinien znać historię...
Publikacja jest poświęcona osobie polityka, którego zdolności, energia i determinacja przywróciły Polsce legitymację państwa wolnego i suwerennego wobec Europy i świata. Nie można jednak zaprzeczyć, że była to równocześnie postać kontrowersyjna, która mogła mieć jedynie oddanych przyjaciół lub zaciekłych wrogów.
Autor był dowódcą placówki Armii Krajowej „ŻURAW”, działającej w Zakopanem w latach 1943-45 i w swoich wspomnieniach opisuje działania nie tylko dowodzonej przez siebie jednostki, ale także współpracujących z nią innych grup podziemia zakopiańskiego: S3, „Rettungstelle” i grupy „Radosławskiego”. Na podstawie własnych przeżyć i doświadczeń skrupulatnie – a zarazem ciekawie – dokumentuje dramatyczne niekiedy akcje ruchu oporu w stolicy Tatr i na Podhalu. Ukazuje ludzi, którzy n...
Przekład autobiograficznej trylogii Wiktora Szkłowskiego: "Podróż sentymentalna. Wspomnienia 1917–1922" (1923), "ZOO. Listy nie o miłości albo Trzecia Heloiza" (1923) oraz "Trzecia fabryka" (1926) na podstawie rosyjskiej edycji ich nieocenzurowanych wydań. We wspomnieniach z końcowych lat I wojny światowej oraz rewolucji i wojny domowej w Rosji a następnie pobytu autora na emigracji w Berlinie wątki osobiste przeplatają się z wydarzeniami historycznymi różnego porządku: milit...
W historii pojawiają się osoby o ponadludzkiej energii produktywnej. Tworzą one coś dzięki własnej żywiołowej sile i na nadchodzące stulecia kładą podwaliny pod prawa myśli oraz działania. Nie należał do nich cesarz Karol V. Można go zaliczyć do innej grupy: tych zwanych wielkimi, gdyż skoncentrowały się w nich odwieczne siły historii, gdyż stopili w nowe formy odziedziczone idee władzy, wiary i postępowania, tym samym rozwiązując w samych sobie wieczne sprzeczności ludzkie. ...
Część pierwsza (A-K) tomu trzeciego "Portretów Uczonych" zawiera eseje biograficzne poświęcone wybitnym postaciom, których najbardziej znacząca działalność naukowa i dydaktyczna przypadła po 1945 r. Mowa będzie zatem o osobach stopniowo, ale konsekwentnie odtwarzających Uniwersytet po zniszczeniach wojennych oraz budujących jego pozycję społeczną i rangę naukową. Przedstawione w tomie trzecim "Portretów” grono 186 uczonych cechuje duże zróżnicowanie. Niektórzy z nich urodzil...
Publikacja wypełnia istotną lukę w naszej wiedzy o najważniejszych postaciach Uniwersytetu Warszawskiego. Brak było do tej pory pełnego opracowania wszystkich rektorskich biografii. W zestawieniach rektorów pomijano np. okres Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Autor wykonał ogromną pracę archiwalną, czerpiąc informacje m.in. z teczek personalnych przechowywanych w Archiwum Akt Nowych, Archiwum PAN, Archiwum Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Archiwum UW. Teksty ko...
Część druga (L-R) tomu trzeciego "Portretów Uczonych" zawiera eseje biograficzne poświęcone wybitnym postaciom, których najbardziej znacząca działalność naukowa i dydaktyczna przypadła po 1945 r. Mowa będzie zatem o osobach stopniowo, ale konsekwentnie odtwarzających Uniwersytet po zniszczeniach wojennych oraz budujących jego pozycję społeczną i rangę naukową. Przedstawione w tomie trzecim "Portretów” grono 186 uczonych cechuje duże zróżnicowanie. Niektórzy z nich urodzili s...
Część trzecia (S-Ż) tomu trzeciego "Portretów Uczonych" zawiera eseje biograficzne poświęcone wybitnym postaciom, których najbardziej znacząca działalność naukowa i dydaktyczna przypadła po 1945 r. Mowa będzie zatem o osobach stopniowo, ale konsekwentnie odtwarzających Uniwersytet po zniszczeniach wojennych oraz budujących jego pozycję społeczną i rangę naukową. Przedstawione w tomie trzecim "Portretów” grono 186 uczonych cechuje duże zróżnicowanie. Niektórzy z nich urodzili...
Trzeci tom "Dziejów Uniwersytetu Warszawskiego" obejmuje okres od zakończenia II wojny światowej w 1945 r. aż do współczesności. Autorzy, oprócz syntetycznej prezentacji dziejów instytucji, kreślą też plastyczne portrety społeczności pracowników i studentów UW oraz – co szczególnie istotne, zważywszy na dramatyzm losów Polski w ostatnich dwóch stuleciach – opowiadają historię stosunków uczelni z władzami politycznymi. W latach 1945-1989, podobnie jak w dwudziestoleciu międz...
Drugi tom "Dziejów Uniwersytetu Warszawskiego" obejmuje okres od września 1915 r., gdy niemieckie władze okupacyjne reaktywowały Uniwersytet Warszawski z językiem polskim jako wykładowym, do zakończenia II wojny światowej w 1945 r. Autorzy, oprócz syntetycznej prezentacji dziejów instytucji, kreślą też plastyczne portrety społeczności pracowników i studentów UW oraz – co szczególnie istotne, zważywszy na dramatyzm losów Polski w ostatnich dwóch stuleciach – opowiadają histori...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
