W monografii przedstawiono Fryderyka II zwanego Wielkim jako człowieka, władcę i polityka, z rzadko podejmowanej w Polsce europejskiej perspektywy XVIII wieku. Autor zwraca szczególną uwagę na działania króla w czasach, kiedy liberalne idee polityczne zaczęły dominować w literaturze politycznej, a po jakimś czasie również w praktyce. Historiografia polska ocenia często tego władcę zdecydowanie negatywnie, przypisując mu inicjatywę i dokonanie pierwszego rozbioru Rzeczypospoli...
Tom zawiera wykłady z zakresu epigrafiki rzymskiej (łacińskiej), wygłaszane na Uniwersytecie Lwowskim u schyłku XIX i na początku XX wieku przez profesora Bronisława Kruczkiewicza (1849-1918), wybitnego filologa klasycznego. Publikowane są na podstawie sporządzonego przez niego i szczęśliwie zachowanego rękopisu. Można śmiało zaryzykować tezę, że oto mamy do czynienia najprawdopodobniej z pierwszym polskim podręcznikiem epigrafiki rzymskiej (łacińskiej), ponieważ rękopis ten ...
Słownik terminów archeologicznych polsko-hiszpański i hiszpańsko-polski stanowi dwujęzyczny spis pojęć z zakresu archeologii pradziejowej, średniowiecznej i śródziemnomorskiej. Hasła zostały ułożone w porządku alfabetycznym i zaopatrzone są w kwalifikatory gramatyczne w obu wersjach językowych. Poza terminami stricte archeologicznymi, słownik uwzględnia także najważniejsze pojęcia z dziedzin współpracujących z archeologią. Jest to pierwsza praca tego typu zestawiająca terminy...
Spis treści: Od autora / 7 1. ZAGADNIENIA WPROWADZAJĄCE / 9 1.1. Ramy chronologiczno-terytorialne i cel pracy / 11 1.2. Zakres merytoryczny / 18 2. STAN BADAŃ NAD OBRZĘDOWOŚCIĄ WCZESNOŚREDNIOWIECZNYCH POMORZAN NA TLE DYSKUSJI NAD RELIGIĄ POGAŃSKĄ SŁOWIAN ZACHODNICH / 23 3. MOŻLIWOŚCI POZNAWCZE ARCHEOLOGII W BADANIACH NAD KULTURĄ DUCHOWĄ WCZESNOŚREDNIOWIECZNYCH SPOŁECZNOŚCI POGAŃSKICH / 51 4. MIEJSCA SPRAWOWANIA PRAKTYK KULTOWYCH W ŚWIETLE ŹRÓDEŁ ARCHEOLOGICZNYCH / 75 4.1. Mo...
Niniejsza książka śledzi dziedzictwo absurdalnego przeinterpretowania przez Rosenberga wczesnonowożytnych procesów o czary na rzecz propagandy nazistowskiej. Jak pokazuje autorka Bożena Ronowska, Reichsführer SS Heinrich Himmler, zainspirowany teorią Rosenberga, zorganizował specjalny oddział SS (Die Schutzstaffeln der NSDAP, Sztafety Ochronne NSDAP), tak zwany Hexen-Sonderkommando, którego celem było archiwizowanie oraz zarządzanie wszystkimi aktami i zapisami dotyczącymi ...
Oddział partyzancki NOW-AK Józefa Zadzierskiego „Wołyniaka“ walczył z Niemcami, Sowietami, zwalczał komunistów i tych wszystkich, którzy im sprzyjali, bronił Polską ludność na Zasaniu przed napadami UPA, pacyfikował ukraińskie wsie wspierające UPA, m.in. Piskorowice, wsławił się wieloma akcjami przeciw UB, KBW, PPR, NKWD, MO i UPA na terenie Rzeszowszczyzny i południowej Lubelszczyzny.
Książka przedstawia obecność i rolę armii rosyjskiej w Królestwie Polskim w latach 1815-1856. Na podstawie szerokiej kwerendy źródłowej scharakteryzowano jej strukturę, liczebność, skład osobowy, politykę kadrową, wyszkolenie, dyslokację, zaopatrzenie itp. Ukazano proces stopniowego włączania Królestwa Polskiego w struktury administracyjne i wojskowe Cesarstwa Rosyjskiego, rozpoczęty przed wybuchem powstania listopadowego i kontynuowany w późniejszym okresie. Oprócz zagadn...
Przestrzeń publiczna jest fizycznym, namacalnym obszarem, który z reguły można dość precyzyjnie określić. Jednocześnie stanowi także konstrukt myślowy wyposażony w liczne atrybuty konotujące idee m.in. z dziedziny prawa, polityki bądź estetyki. Naukowe rozpoznanie miejskiej przestrzeni publicznej to jeden z kluczy do zrozumienia tego nieskończenie skomplikowanego układu fizyczno-społeczno-mentalnego, jakim jest miasto. W niniejszym tomie, drugim w serii „Architektura w mieśc...
Publikacja dotyczy wymiany handlowej Polski z państwami Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu w okresie międzywojennym. Na tle ogólnej sytuacji odrodzonej Rzeczypospolitej oraz ewolucji relacji handlowych z zagranicą przedstawiono nowy układ geopolityczny w świecie arabskim uwarunkowany stopniem niezależności i potencjałem poszczególnych krajów. Ukazano sytuację polityczną i gospodarkę państw regionu, a także eksport i import między Polską a danym krajem w latach 20. i 30., co...
Jak wyglądały dwory? Kim byli ich mieszkańcy? Czym charakteryzowała się domowa przestrzeń i kto ją tworzył? W jaki sposób pisarze utrwalili ten mikroświat w literaturze? Dwór czy dworek stanowi główne tło wielu polskich utworów literackich z XIX i początku XX wieku. Nie tylko jako dom, w którym prowadzi się bogate życie towarzyskie. Oprócz sfery obyczajowej w literackim obrazie dworku również ważna jest również specyfika polska, co wynikało z uwarunkowań historycznych. Nawet ...
Trzymające w napięciu relacje z walk na froncie wschodnim spisane przez niemieckich generałów walczących na niegościnnej rosyjskiej ziemi Wojna w Związku Radzieckim – Der Russland Krieg – była pod każdym względem tak trudna i brutalna, że w porównaniu z nią zbladły wszelkie wcześniejsze niemieckie doświadczenia. Pewien grenadier pancerny, który walczył na Zachodzie i w Rosji, tak wspominał: Na Zachodzie wojna była tą samą starą, honorową grą. Nikt nie wychodził z siebie, żeb...
Afryka - różne twarze dyktatury Paul Kenyon przedstawia przejmujące losy afrykańskich krajów, w których po dekolonizacji do władzy doszli chciwi i bezlitośni despoci. Paranoidalny prezydent Gwinei Równikowej, uznający Hitlera za zbawcę Afryki, prowadzi krwawą kampanię terroru przeciwko własnemu narodowi. Oficer libijskiej armii, żyjący w namiocie z haremem żołnierek i kierujący swoim państwem jak rodzinnym interesem mafijnym. Ascetyczny, nieprzekupny przywódca Erytrei, który...
Potężna władczyni starożytnej Saby od wieków działa na naszą wyobraźnię. Kim była? Co łączyło ją z Salomonem, uważanym za najmądrzejszego władcę starożytnego świata? Czy była współautorką Pieśni nad Pieśniami? Kto był ojcem jej jedynego syna? Kto wykradł z Jerozolimy Arkę Przymierza? Miłość trwalsza niż czas, legendarna świątynia Salomona, kapłanki bogini, magiczne rytuały, wojny, spiski, niezmierzone bogactwo, sunące przez pustynię karawany, mirra i kadzidło, walczący ze sob...
Książka Piotra Zychowicza, autora bestsellera Pakt Ribbentrop-Beck, nagrodzona tytułem Książki Roku 2013 „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” Polskie Państwo Podziemne nie zdało egzaminu, twierdzi autor "Paktu Ribbentrop–Beck", książki, która zachwiała świadomością historyczną Polaków. Swoje koncepcje, zamiast na realiach, kierownictwo naszego podziemia oparło na złudzeniach i pobożnych życzeniach. Nakazując wspierać oddziałom AK wkraczającą do Polski Armię Czerwoną, dopuściło się...
Książę Ernest jest chyba najpopularniejszym poematem niemieckiego średniowiecza. Opowiada o buncie wasala przeciw swojemu ojczymowi, cesarzowi Ottonowi I, o wojnie, wygnaniu i pielgrzymce do Jerozolimy, o licznych przygodach tytułowego bohatera na morzu i na lądzie, wreszcie o jego powrocie do ojczyzny i odzyskaniu łaski cesarskiej. Barwna opowieść roztacza przed czytelnikiem obraz egzotycznego świata Orientu w jego baśniowym wymiarze. Edycja polskiego przekładu opatrzona ...
Publikacja stanowi pokłosie konferencji naukowej zorganizowanej wspólnie przez Oddziałowe Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach oraz Muzeum w Gliwicach, która odbyła się w dniach 25–27 października 2017 r. w Gliwicach. Wzięli w niej udział historycy, socjologowie, politolodzy, literaturoznawcy i reprezentanci innych dziedzin humanistyki, którzy zaprezentowali fenomen szeroko rozumianej „pamięci Kresów” w czasach PRL, prób jej rekultywacji w pierws...
Wydarzenia lat 1648-1658 na południowowschodnich kresach Rzeczypospolitej Obojga Narodów nazywano rozmaicie: powstaniem Bohdana Chmielnickiego, buntem kozackim, rewolucją, wojną domową, wojną narodowowyzwoleńczą, wojną polsko-ukraińską. Końcowa cezura tytułu odnosi się głównie do podpisania aktu ugody (unii) hadziackiej i wskazuje jubileuszowy charakter monografii (w 2018 r. obchodzono 360. rocznicę unii Rzeczypospolitej z Kozaczyzną, rok 2019 to jubileusz 450-lecia unii lube...
Referaty poświęcone Długoszowi wygłosili uczeni z Opola, Łodzi, Gdańska, Koszalina oraz naukowcy lokalni, związani ze środowiskiem słupskim. Zbigniew Zielonka przedstawił Kroniki Jana Długosza jako ukoronowanie myśli patriotycznej w historiografii polskiego średniowiecza. Franciszek A. Marek skupił uwagę słuchaczy na erudycyjnym wykładzie o Janie Długoszu jako wychowawcy królewiczów. Anna Pobóg-Lenartowicz zaprezentowała kronikarza jako propagatora kultu św. Jacka i bł. Czesł...
Teksty do tomu trzeciego powstawały z akcentem na „ludzi, przedmioty, interakcje”. Dążenie do posiadania dóbr zawsze było jednym z głównych motywów ludzkiej aktywności (o ile nie zasadniczym). Nie jest prawdą, że istnieją tylko rzeczy i relacje między nimi. Dzieje są bardziej skomplikowane. Ale relacje ludzi tworzących i zabiegających o rzeczy tworzą pokaźną część historii homo sapiens. Były nimi wyprawy morskie Słowian, średniowieczne ważenie piwa, mandżurskie imperium leśne...
Ponownie stajemy dziś przed fenomenem kulturowym Wielkiego Pomorza. Po namyśle nad kwestiami omówionymi w opracowaniach: Mit i literatura (2009), Tożsamość i wielokulturowość (2011), Kultura i sztuka (2013), Wierzenia i religie (2015), Społeczności i narody (2017), zastanawiamy się dzisiaj nad biegunowo wywołanymi hasłami: Wojna i pokój. Przywołując problematykę historyczną, literacką i kulturoznawczą Pomorza, zamierzamy opisać zjawiska wielkich przewartościowań, konfliktów o...
Subiektywne kompendium historii Brześcia - od początków jego istnienia po współczesność. Witold Rucki, wieloletni przewodniczący brzeskiego oddziału Związku Polaków Białorusi, pasjonujące losy miasta ukazał na tle ogólnoeuropejskich, a nawet ogólnoświatowych przemian. Ta książka nie jest opracowaniem naukowym. To raczej refleksja człowieka związanego ze swoim miastem, czującego się mała?, ale znaczącą cząstką wielorakich globalnych procesów. Refleksja Polaka, który trwał w s...
„Stan bibliotek w Polsce. Raport 2014” to czterdziesty czwarty rocznik, trzeci w rozszerzonym zakresie przedmiotowym i podmiotowym. Analizą objęte zostały, oprócz bibliotek publicznych, pozostałe biblioteki wykazywane w statystyce Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), tj. naukowe, pedagogiczne, fachowe, fachowo-beletrystyczne, ośrodków inte i towarzystw naukowych. Kolejny rok prezentowania danych o ujednoliconym, rozszerzonym zakresie, obejmującym organizację bibliotek w Pols...
„Rocznik Biblioteki Narodowej” to czasopismo naukowe poświęcone kulturze piśmiennej w szerokim znaczeniu – zagadnieniom historycznym, ikonograficznym, muzykologicznym, badaniom nad książką, zarówno dawną, jak i współczesną, a także nad rękopisami, problemom związanym z katalogowaniem materiałów piśmiennych i wielu innym. Tom XLIX „Rocznika Biblioteki Narodowej” zawiera 10 artykułów, dzielących się na dwa bloki tematyczne. Teksty Marii Nasiłowskiej, Katarzyny Nosal oraz Graży...
„Polska Bibliografia Bibliologiczna” (PBB) rejestruje piśmiennictwo z zakresu szeroko pojętej nauki o książce. Rocznik 2011 został zredagowany wedle nowych zasad, ustalonych przez zespół bibliograficzny Zakładu Zbiorów Bibliologicznych. Zmodyfikowano schemat klasyfikacyjny, co spowodowało zmniejszenie liczby zarejestrowanych publikacji. Zastosowano także nowe rozwiązania typograficzne m.in. w zakresie nagłówków, skrótów, pogrubiania tekstu i zapisu dodatkowych uwag pod rekord...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.