Odważ się popłynąć pod prąd – a potem zapłać za swoją odwagę… Nowa powieść autora Listy nieobecności „Przepraszam, czy mogłabym zrobić panu zdjęcie?” Takie pytanie słyszy Wiktor. Zgadza się, ale jest zaskoczony – przecież nie jest nikim szczególnym. Prowadzi nudne życie rozpięte między schematyczną pracą, sobotnimi wypadami do pubu, niedzielnymi wizytami u rodziców i pustymi wieczorami w znienawidzonym mieszkaniu. Nie ma nic do zaoferowania. Komu potrzebne jest jego zdjęcie? ...
"Heliogabal" różni się wyraźnie od innych dzieł Artauda. On sam jednoznacznie to potwierdza: "być może książka ta jest mniej prawdziwa niż inne dzieła, które stworzyłem; w tym sensie, że jest mniej bezpośrednia i że musiałem wyrazić siebie w sposób okrężny". Nie jest jednak jakimś ciałem obcym, przeciwnie: "moja prawdziwa natura oraz moje bezpośrednie i masywne ja mimo wszystko objawiły się w niej". Heliogabal - pochodzący od Słońca, trwale związany ze źródłem, z pierwotnym c...
Serce pełne skorpionów to powieść o pierwszej miłości, piłce nożnej, Warszawie i politycznym spisku. Wszystko to w scenerii lat sześćdziesiątych. Główny bohater, Jacek, licealista z dobrego domu, nosi jeansy Lee i biały podkoszulek. Wygląda jak James Dean. Gdy do pokoju wypełnionego dymem papierosowym, butelkami i dźwiękami rock’n’rolla wchodzi Nina, atmosfera gęstnieje. Dziewczyna, która przyjechała do Warszawy ze Związku Radzieckiego, nie wygląda na licealistkę. Jacek nie ...
Apolonia Ptak - urodzona 16 sierpnia 1933 roku w Janówce. Prozaiczka, reportażystka, poetka, malarka, emerytowana nauczycielka, od roku 2001 członkini Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Debiutowała w "Kulturze". Uprawia rzadki obecnie gatunek "prozy myśliwskiej". W swoich reportażach opisuje także powojenne walki zbrojnego podziemia z siłami podległymi Urzędowi Bezpieczeństwa PRL. Prywatnie: malarka krajobrazów i portretów. Członkini Koła Łowieckiego. Niestrudzona wędrowniczka...
Jak żyć w świecie, w którym nie wolno nikogo dotykać? Ceniony chirurg plastyczny Tomas Augustus jest jedną z niewielu osób, którym udaje się przeżyć, kiedy jego kraj paraliżuje zakaźna śmiertelna choroba. Ukryty we własnym domu, Tomas wraca wspomnieniami do życia sprzed pandemii. Z jego opowieści wyłania się historia życia zimnego i cynicznego człowieka, który nie przejmuje się niczym: ani groźnym wypadkiem z dzieciństwa, ani antypatią rówieśników czy nawet śmiercią matki. ...
„Pisanie jest po trosze umieraniem” – hołdując tej zasadzie, Maurice Blanchot, jeden z wielkich samotników dwudziestowiecznej literatury, poświęcił się pisaniu. Wyrok śmierci, najsłynniejsza z jego krótkich powieści, ma pozory autobiografii, ale kiedy Blanchot pisze: „Te wypadki przydarzyły się w 1938 roku”, nie ma rzeczy mniej pewnej niż to, kiedy i czy owe wydarzenia się rozegrały. To proza medytacyjna, skupiona na umieraniu bliskiej osoby, być może naznaczona własną chorob...
– Przestrzegaliście żydowskich przepisów pokarmowych – ciągnął sędzia monotonnym głosem – jadaliście tylko mięso owiec, krów, jagniąt i cieląt, jadaliście tylko mięso zwierząt przeżuwających i parzystokopytnych, nie jadaliście mięsa świni ani innych zwierząt nieparzystokopytnych i nieprzeżuwających, jadaliście ryby tylko pokryte łuskami i obdarzone płetwami, innych ryb nie jadaliście, czekaliście sześć godzin między potrawami mięsnymi a potrawami mlecznymi, gotowaliście...
Christine pracuje w prowincjonalnym urzędzie pocztowym w Austrii po I wojnie światowej, kraju ogarniętym bezrobociem. Nieoczekiwanie otrzymuje telegram od bogatej ciotki, która zaprasza ją do kurortu w szwajcarskich Alpach. Christine z nową tożsamością natychmiast zostaje wciągnięta w świat niewyobrażalnego bogactwa i wyrafinowanych rozrywek, cieszy się powodzeniem. Czuje się całkowicie odmieniona: nic nie jest niemożliwe. Jednak zazdrość i intrygi hotelowego towarzystwa ujaw...
Ponad pół wieku temu, w 1967 roku, w Krajowej wyższej Szkole Inżynierii w Limie odbyło się osławione spotkanie dwóch młodych pisarzy latynoamerykańskich: Maria Vargasa Llosy i Gabriela Garcíi Marqueza. W kilkugodzinnej rozmowie poruszyli temat ludzkiej samotności, roli powieściopisarza w społeczeństwie oraz genezy, prawdy i fantazji w Stu latach samotności. Snując rozważania o kondycji powieści w Ameryce Łacińskiej, zastanawiali się także nad istotą tak zwanego boomu latynoam...
Jak zwięźle określić premierową – po kilku dekadach – powieść Kalmana Segala? Cóż, spróbujmy: to proza zachwycająca i przerażająca zarazem. Modlitwa i przekleństwo. Powieść balsam i powieść potwór, która zaczyna się jak sielanka, by przejść w tragedię z domieszką horroru, zwieńczoną pesymistycznym epilogiem. Książka niejednorodna i niejednowymiarowa, zbudowana z nakładanych na siebie kolejnych historii, idei, narracji, stylów – jak kolejnych kręgów dantejskiego piekła. Istna ...
Nowa powieść KRISTIN HANNAH, autorki bestsellerów “Słowik”, “Wielka samotność”, “Zimowy ogród” i "Firefly Lane" - książki, na podstawie której powstał serial z Katherine Heigl i Sarah Chalke w rolach głównych. Jaką cenę ma amerykański sen? Teksas, rok 1934. Miliony ludzi pozostają bez pracy, a susza pustoszy Wielkie Równiny. Rolnicy walczą o zachowanie ziemi i dobytku. Plony są niskie, studnie wysychają, a burze pyłowe niszczą wszystko na swojej drodze. W tych niepewnych, nie...
Wiem doskonale, że Polacy ratowali Żydów w czasie Zagłady. Robiły to także siostry zakonne oraz księża diecezjalni (dawniej mówiło się świeccy) i zakonnicy. Dużo się na ten temat pisze. Ja sam napisałem książkę o pomocy Żydom „Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów”. Spory rozdział poświęciłem tam ratowaniu w klasztorach. Według danych z 2007 roku wśród Polaków uhonorowanych Medalem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata jest czterdzieści sióstr zakonnych i dwudziestu księży. Na s...
Powieść jednej z najważniejszych współczesnych pisarek i autorka świetnie przyjętej w Polsce powieści „Normalni ludzie”! Mieszkająca w Dublinie Frances ma dwadzieścia jeden lat i chłodny umysł obserwatorki. Jest studentką i początkującą pisarką; ze swoją najlepszą przyjaciółką i byłą dziewczyną Bobbi występuje na slamach poetyckich. Przypadkowa znajomość z Melissą, popularną dziennikarką, której mąż Nick jest aktorem, otwiera im drzwi do świata pięknych domów, hałaśliwych pr...
Najnowsza powieść Kristin Harmel szturmem zdobyła listę bestsellerów "New York Timesa". „Od czasu „Słowika” aż do dziś nie zdarzyło mi się skończyć książki i nie móc mówić ze wzruszenia. Poruszająca i monumentalna.” – Fiona Davis Powieść zainspirowana prawdziwymi wydarzeniami z okresu II wojny światowej. Pewnego dnia Eva Traube Abrams, bibliotekarka z Florydy, układając książki na półkach zauważa w gazecie niezwykłe zdjęcie. Zamiera... zdjęcie przedstawia książkę, której n...
Luna ma w sobie coś z żywiołu. Gdy się śmieje, świat śmieje się wraz z nią. A gdy kocha, to całym sercem. Latając, czuje się wolna. I choć wciąż ściga ją wspomnienie przeszłości, wierzy, że wypełniając swoją misję w przestworzach, zagłuszy czarne myśli. Daniel musi być silny. W jego zawodzie chwila zawahania może oznaczać czyjąś śmierć. Tajemniczy samotnik nie wie, czym jest strach. Przy Lunie dowie się, czym jest miłość. Połączy ich gorący romans. Rozdzielą setki kilometrów ...
Krew na rękach moich to czwarta powieść Wacława Holewińskiego, która ukazuje się nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego. Czytelnicy odnajdą w tej książce to, co u Holewińskiego najlepsze: oszczędny styl, bogactwo historycznego detalu, a także sugestywnie odmalowane portrety bohaterów. Tym razem są nimi dwaj Polacy mieszkający w Warszawie. Jednak zdecydowanie więcej ich dzieli, niż łączy. Pierwszy to Emanuel Szafarczyk, uczestnik powstania styczniowego, skrytobójca-sztyle...
Najnowsza książka Elżbiety Isakiewicz, to zbiór literackich miniatur z pogranicza epiki i liryki, czyli miejsca w literaturze, gdzie autorka – znana reporterka i prozatorka, od dekad regularna czytelniczka poezji – czuje się u siebie. W Szelmie i innych opowieściach przyziemnych autorka chwyta historie, które przynosi jej los, ludzie, książki, a potem opowiada je po swojemu. A „po swojemu” w wypadku Isakiewicz, przedstawiającej się jako „miłośniczka kotów, Czechowa, dobrego ...
Każdego dnia rozpoczyna się kolejna podróż. Pociągom jest wszystko jedno, czy jadą do przodu, czy do tyłu. Wiozą zakonnice z kieszeniami habitów pełnymi cukierków, studentów pogrążonych w nerwowej nauce, zapracowanych biznesmenów i tarasujących przejścia kiboli. Ciągną w swych wagonach historie sukcesów i porażek, miłości i zgryzoty. Stają pośrodku niczego na długie, leniwe godziny lub mkną przed siebie, niebezpiecznie kołysząc się na boki. Nawet jeśli z opóźnieniem, zawsze ...
Layla oczarowała Leedsa swoją szczerością i bezpośredniością. Znany muzyk już od pierwszej chwili czuł, że łączy ich wyjątkowa więź. Po pierwszej wspólnie spędzonej nocy oboje byli pewni, że są bratnimi duszami, że będą razem już do końca życia… Jednak ktoś ma inne plany i próbuje zabić Laylę. Dziewczyna przez wiele tygodni dochodzi do siebie po brutalnym ataku. Niestety jej psychiczne rany nie goją się równie szybko jak fizyczne. Leeds ma wrażenie, że to zupełnie inna kobie...
Arkadij Dołgoruki nie jest pewien, czy jego ojciec to bardziej łajdak, czy bohater. Jako młody chłopak marzy o tym, by tak jak on być potężnym i bogatym. Wie jednak, jak może wyglądać jego życie, jeśli mu się to nie uda. Młodość powoduje przy tym, że nie panuje nad emocjami. Nerwowo i ze złością wygłasza swoje idee, dążąc do celu za wszelką cenę. Portret psychologiczny Arkadija jest mistrzowski. Widać, jak toczy się w jego duszy walka dobra ze złem, jak kształtuje się jego o...
Ta książka powstała z radości pisania i dla radości powinna być czytana – twierdzi twórca serii książek Stehlík – Mariusz Szczygieł. Wyobraźnia czeskiego autora, znanego z utworów humorystycznych, to studnia bez dna. Studnia nonsensów oczywiście! Tytuły opowiadań – takie jak Taniec śmierci. Opowieść stałego klienta gospody Na Rozkoszy przy stole gospody Na Rożku albo Mania, puść mnie! Horror minimalistyczny lub Miłość w leju po bombie – oddają szalony charakter tej książki. ...
Edgar Allan Poe – prekursor horroru i opowiadań detektywistycznych. Żył krótko i burzliwie, zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach, a osiągnięcia literackie okazały się nadzwyczaj trwałe. Jego utwory cieszą się niesłabnącą popularnością i powoli zdobywają uznanie również w kręgach akademickich. Sama postać amerykańskiego twórcy silnie oddziałuje na współczesną kulturę popularną, o czym świadczy niedawno nakręcony film osnuty na tajemniczych okolicznościach jego śmierci, a ta...
Gorący czerwiec 1941 roku. Jasne księżycowe noce, niskie bagienne łąki, cienisty sad i zimna żyła rzeki, która podzieliła świat na pół. Na jednym brzegu Niemcy, żelazny wąż czołgów, ciężarówek, maszyn. Na drugim Rosjanie. Pośrodku wiejski przewoźnik, który z jednego brzegu na drugi wozi nocą każdego, kto zapłaci. Żydowskie rodzeństwo, które w drodze do wyśnionej ziemi obiecanej, chowa się w stodole tuż obok kałuż świńskich wnętrzności. Chłopcy z partyzantki, wierzący jeszcze...
Jak długo będzie trwać życie dziecka, które właśnie się urodziło? Kim jesteśmy, gdy wybija nasza godzina? Kto będzie odczuwał po nas żałobę? Jenny Erpenbeck zabiera nas ze sobą w podróż przez te wszystkie życia, które mogą się zawierać w jednym istnieniu. Autorka rzuca wnikliwe spojrzenie na rozwidlenia, na których rozstrzygają się sprawy zasadnicze. Główna bohaterka jej powieści umiera jako dziecko. A może jednak nie? Umiera jako młoda zakochana kobieta. A może jednak nie? U...
Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.
Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.
Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.
E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.
Okładka to wszystko, co zostało od zewnątrz trwale złączone ze znajdującym się w środku wkładem. Składa się z przedniej i tylnej okładziny (potocznie zwanej okładką), a także z grzbietu okładki. To właśnie okładka definiuje i określa ostateczny wygląd książki, gdyż determinuje między innymi sposób, w jaki łączą się ze sobą wszystkie kartki i jaka jest wewnętrzna budowa książki. Oprawy mogą być miękkie, twarde czy też zintegrowane – różnią się przede wszystkim wielkością, wagą, wytrzymałością oraz ceną. Przykładowo książki w twardej oprawie są większe, cięższe, bardziej wytrzymałe i droższe od tych w miękkiej.
W powieści obyczajowej spotkacie wzloty i upadki, miłość i rozpacz, radość i gniew, sukcesy i porażki... tak jak w prawdziwym życiu. Na Woblink znajdziecie historię dla każdego - zarówno romanse (jak dzieła Danielle Steel czy Julii Quinn z serii o Bridgertonach), jak i dzieła historyczne (jak sagi autorstwa Joanny Jax), powieści obyczajowe zagraniczne i polskie, a wśród nich zarówno wielowątkowe historie, jak i lekkie powieści idealne do przeczytania w jeden wieczór. Kategoria powieści obyczajowej pełna jest wyjątkowych tytułów - sprawdźcie sami!
Powieść obyczajowa, a właściwie społeczno-obyczajowa, wywodzi się z powieści realistycznej, a książki będące reprezentantami tego gatunku literatury zaczęły dominować w II połowie XIX stulecia. Z uwagi na zakładaną prawdziwość opisu społeczeństwa, tendencji czy środowiska charakterystycznych dla danych czasów, ten rodzaj powieści jest często ich stosunkowo wiernym odbiciem. Gatunek ten odznacza się także dużym zainteresowaniem każdym aspektem ludzkiego życia. Powieść obyczajowa ewoluuje i obecnie nie jest tak łatwa do zaklasyfikowania czy zdefiniowania jak w okresie pozytywizmu.
Jej podstawy ukształtowały się w pozytywizmie, epoce szczególnego zainteresowania codziennym życiem zwykłych ludzi i społeczności. Autorzy literatury obyczajowej starali się jak najwierniej przedstawić ówczesne realia. Cechami książki obyczajowej były więc przede wszystkim realizm oraz skupienie na ukazaniu problemów ekonomicznych, społecznych czy światopoglądowych. Rozwój powieści społeczno-obyczajowej uznaje się za jeden z najważniejszych etapów w historii rozwoju prozy. Współcześnie kategoria powieści obyczajowej wciąż skupia się przede wszystkim na dziełach wiernie odzwierciedlających realia życia bohaterów, jednak w dziełach z tego gatunku literatury znajdziemy także wiele innych ważnych wątków. Obok sięgających do rzeczywistego świata opisów pewnych grup społecznych, środowisk i poszczególnych ludzi znajdziemy tu także dzieła z pogranicza fikcji historycznej, romansu czy kryminału. Polecamy chociażby dzieła Charlotte Link, w tym jej sagę historyczną składającą się z tomów "Czas burz", "Dziki łubin" oraz "Niespokojne niebo". Ta bestsellerowa autorka powieści obyczajowych ma na swoim koncie wiele wartościowych dzieł - na Woblink czekają na Was chociażby jej audiobooki "Bez winy" czy "Poszukiwanie".
W kategorii „powieść obyczajowa” w księgarni internetowej Woblink znajdziecie takie tytuły jak „Ósme życie” Nino Haratischwili - powieść napisaną z epickim rozmachem, pełną bohaterów z krwi i kości oraz wielkich namiętności, „Wszystko, czego pragnęliśmy” Emily Giffin - powieść dojrzałą, aktualną społecznie i prowokującą do zadawania pytań o współczesne wychowanie oraz o nadużycia wobec kobiet, a także poruszającą i inspirującą opowieść autorstwa Catherine Isaac pod tytułem „Francuskie lato”. „Na plaży Chesil” Iana McEwana jest z kolei złożoną i emocjonującą powieścią obyczajową o pokonywaniu własnych barier, rozmowie i problemach prowadzących do nieuchronnego dramatu. Nie zabrakło tutaj również powieści kojarzonych z najlepszymi i najgłośniejszymi obyczajowymi serialami i filmami – to na przykład „Seks w wielkim mieście” Candace Bushnell, „Dziennik Bridget Jones” Helen Fielding oraz polska pozycja „Magda M. Ciąg dalszy nastąpił” Radosława Figury.
Współczesne historie z gatunku powieści obyczajowej często skupiają się na silnych postaciach kobiecych - spotkacie je chociażby w "Pani Churchill" lub "Pani Einstein" Marie Benedict, a także w "Życiu Violette" Valerie Perrin czy u mistrza romantycznych historii Nicholasa Sparksa w powieści "Jedno życzenie". Wśród najlepszych książek obyczajowych wymienia się również tytuły autorstwa Jojo Moyes, takie jak "Ostatni list od kochanka", "Zakazany owoc" czy "Światło w środku nocy".
W polskiej literaturze obyczajowej dużą popularnością cieszy się między innymi Magdalena Witkiewicz. Większość jej dzieł to pełne humoru, lekkie powieści romantyczno-obyczajowe. Sięgnijcie chociażby po "Czereśnie zawsze muszą być dwie", "Moralność Pani Piontek" lub "Panny roztropne", które czekają na Was na Woblink także jako ebooki. Chętnie czytane polskie książki obyczajowe pisze także Agnieszka Lingas-Łoniewska (seria "Szukaj mnie wśród lawendy" lub autonomiczna powieść "Molly"). Warto zwrócić uwagę także na twórczość Idy Żmijewskiej i jej cykl powieści społeczno-obyczajowych "Warszawianka", w którym oprócz tomu pod tym samym tytułem znajdziecie także dzieła "Gdy zgasną światła" oraz "Od zmierzchu do świtu".
Miłośnikom współczesnych historii poruszających bliskie nam obecnie problemy polecamy na przykład "Nie jesteś sama, Meredith" Claire Alexander, empatyczną prozę o zmaganiach z własnymi lękami i traumami. Szukajcie ich na Woblink między innymi w formacie ebooka!
Nie sposób wymienić wszystkich popularnych autorów książek obyczajowych. Postaramy się jednak pomóc Wam wybrać spośród tej niezwykle przyjemnej mnogości tytułów! Może skusi Was "Miłość i inne obsesje" Liane Moriarty, znanej autorki dzieł "Wielkie kłamstewka" albo "Dziewięcioro nieznajomych"? To historia miłosna, którą czyta się jak thriller! A może nieco lżejsze w tonie polskie książki obyczajowe "Znachorka" Małgorzaty Starosty, "Domek nad potokiem" Katarzyny Michalak czy "Igrając z pokusą" Ewy Maciejczuk, opowieść o skomplikowanej relacji pomiędzy dwojgiem ludzi, których różni bardzo wiele, ale łączy biuro i potrzeba miłości.
Z kolei "Maybe Now. Maybe Not" Colleen Hoover to połączenie dwóch wyjątkowych historii, w ramach których pojawia się wiele pytań - czy miłość faktycznie zjawia się często tam, gdzie już nikt na nią nie czeka? Czy warto zaryzykować dla niej wszystko? I czy należy to zrobić właśnie teraz? Dla ludzi szukających w książkach wyciszenia (a wiemy, że jest nas tutaj sporo) polecamy "Kuchnię książek" Kim Jee Hye. Pewnego dnia życie Yujin zmienia się całkowicie, a dziewczyna postanawia zrezygnować z życia w wielkim mieście i założyć wyjątkową księgarnię - "Kuchnię książek". Kto z nas nie chciałby się w niej znaleźć? My na pewno! Zresztą sami sprawdźcie, jaka siła drzemie w literaturze, sięgając po te wyjątkowe historie obyczajowe w postaci książek papierowych, audiobooków lub ebooków (epub, mobi, pdf), które znajdziecie na Woblink!
Bohaterowie powieści obyczajowych doświadczają emocji, które sami doskonale znamy z własnego życia - a równocześnie przecież tak często wydarza się w ich codzienności coś, co nam samym nigdy nie przyszłoby do głowy! To połączenie jest zasadniczo definicją powieści obyczajowej! Najlepsze książki obyczajowe, takie jak ebook "Tego ci nie powiedziałam" Kelly Rimmer, "Najważniejsze to przeżyć" Ałbeny Grabowskiej czy "Strażniczka spalonych książek" Brianny Labuskes ukazują codzienność bohaterów w niecodziennych sytuacjach. Joanna Balicka w swoim "Poemacie letniej tęsknoty" zderza losy dwójki bohaterów pochodzących z zupełnie innych światów, których rodzącemu się uczuciu zdecydowanie sprzeciwia się ich otoczenie. Z kolei "Zdejmij z nieba księżyc" Kristan Higgins to idealna propozycja dla wszystkich, którzy poszukują momentami trudnej i bolesnej, ale także pełnej wzruszeń i miłości historii ostatecznie podnoszącej na duchu i dającej nadzieję.
Gatunek powieści obyczajowej ma wiele do zaoferowania - skorzystajcie z naszych sugestii, by zanurzyć się w ten wyjątkowy świat! Wyjątkowe historie obyczajowe czekają na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf).