Pomimo niesłabnącego zainteresowania w najważniejszych kręgach uniwersyteckich, stan badań nad sztuką w państwie krzyżackim pozostawia wciąż wiele do życzenia. Szczególnie dotkliwy jest brak przekrojowych studiów, które pokazywałyby odrębność sztuki krzyżackiej w całej ciągłości historycznej, uwzględniających typowe dla zakonów rycerskich treści ideowe i wątki ikonograficzne. […] Z tym większym zadowoleniem i satysfakcją należy odnotować pojawienie się osobnej rozprawy poświę...

We wrześniu 1944 roku Armia Czerwona wkroczyła do Prus. Niemiecka armia stawiała zacięty opór radzieckim wojskom, prezentując wszystkie swoje walory w defensywie. Do walki na śmierć i życie, toczonej w obronie ziem uznawanych za militarne serce Rzeszy, rzucono setki tysięcy żołnierzy i bezbronnych cywilów. Były to nie tylko walki lądowe, ale także największa w historii morska ewakuacja i mające wówczas miejsce trzy z pięciu najtragiczniejszych katastrof morskich. Obie zmagają...

Opracowanie pod względem chronologicznym obejmuje okres od 1808 r. do wybuchu I wojny światowej. Powszechnie w historiografii przyjmuje się, iż w okresie wojen napoleońskich zapoczątkowany został, a po kongresie wiedeńskim kontynuowany był proces reform, który miał ułatwić w Prusach przejście na tory gospodarki kapitalistycznej. Wprowadzenie w życie tego programu rozciągało się na długi okres i przypadło na lata niepomyślnej koniunktury gospodarczej. Depresja gospodarcza spra...

Rozprawa S. Augusiewicza po raz pierwszy w polskiej historiografii w tak rzetelny oraz wyczerpujący sposób opisuje i analizuje wojskowość pruską w latach Potopu, a zatem w ważnym dla Rzeczypospolitej szlacheckiej okresie, gdy elektor brandenburski z przeciwnika „przerodził się” w sojusznika Polski. Dlatego istotnym problemem jest zaprezentowanie przez Autora genezy oraz mechanizmów owej reorganizacji armii pruskiej, w wyniku której powstała na bazie formacji obrony krajowej s...

Publikacja poświęcona Prusom Wschodnim w prozie niemieckich pisarzy: Alfreda Brusta, Agnes Miegel, Hermanna Sudermanna, Ernsta Wicherta i Ernsta Wiecherta. Sięgając po współczesny dyskurs pamięci, autorka koncentruje się na (nie)obecności plemion staropruskich, budzącej się tożsamości narodowej pruskich Litwinów i Mazurów, Mazur jako alternatywy dla społeczno-politycznych problemów Niemiec lat 20. i 30. oraz problematyce I wojny światowej. Monografia to próba przybliżenia pol...

Ranga prasy w kształtowaniu opinii publicznej i tym samym w formowaniu poglądów, postawy i zachowania ludzi nie jest przez nikogo podważana. Mimo zmiany warunków funkcjonowania prasy, zarówno prawno-instytucjonalnych i ekonomiczno-technologicznych, jak i społeczno-politycznych, zawsze odgrywała ona ważną i w gruncie rzeczy niezastąpioną rolę w społeczeństwie, które dzięki jej działalności stawało się lepiej poinformowane i bardziej aktywne publicznie, wyrażając również swoje ...

Wojna francusko-pruska z lat 1870-1871 brutalnie zmieniła bieg historii Europy. Zaniepokojony ambicjami terytorialnymi Bismarcka oraz miażdżącymi zwycięstwami armii pruskiej nad Danią w 1864 i nad Austrią w 1866 roku, francuski cesarz Napoleon III poprzysiągł zmusić Prusy do uległości. Oparta na wielu materiałach archiwalnych z Europy i Stanów Zjednoczonych, wykorzystanych tu po raz pierwszy, Wojna francusko-pruska Geoffreya Wawro opisuję wynikłą wskutek tego wojnę w porywają...

Carl Schmitt uchodzi w Polsce za liczący się autorytet prawicowej myśli konserwatywnej. Rzeczywiście, jest jednym z najznaczniejszych przeciwników liberalizmu i demoliberalnego bałaganu, ale czy to wystarczy, by go wynosić na ołtarze, w tym ołtarze katolickie? Jaki był ten myśliciel wychowany w katolickiej rodzinie w otoczeniu sprotestantyzowanej kultury niemieckiej? Jak zachował się w czasie próby, jaką dla intelektualisty był nazizm? Powodem przewartościowania politycznego...

Wojciech, Otto i Bruno – dwóch biskupów i cesarz; dwóch misjonarzy uwikłanych w politykę i polityk z ambicjami misyjnymi; dwóch moralnych rygorystów i pragmatyk władzy; dwóch wizjonerów męczeństwa i wizjoner polityczny. Ich zazębiające się ze sobą życiorysy stanowią typowy dla wczesnośredniowiecznych elit splot uwarunkowań wynikających ze zderzenia religijnej ortodoksji z brutalnością codziennego życia, wzniosłych ideałów z realiami politycznymi oraz strategicznego wizjonerst...

Listy pisane z obozów i zesłania w Związku Radzieckim to świadectwo bardzo cenne, ponieważ bezpośrednie. Rzadkością są obszerne zbiory korespondencji jednego nadawcy, obejmujące cały okres uwięzienia. Kolekcja 93 listów Jadwigi i Bolesława Haberów, pisanych do Ireny Sandeckiej w latach 1946–1959 z łagrów i zesłania, jest więc unikatowa. W książce jednak nie znajdziemy opisu życia w łagrach, gdyż ze względu na cenzurę listy nie mogły dotyczyć większości aspektów obozowej rzecz...

Przedmiotem zainteresowania Szymona Wieczorka jest historia Galla Anonima o obdarowaniu przez hojnego króla Bolesława Szczodrego nieznanego z imienia, biednego cudzoziemskiego duchownego. Monarcha ofiarować miał przybyszowi tyle złota i srebra, ile ten uniesie, wspomagając go nawet własnym płaszczem, gdy odzienie biedaka rozdarło się od ciężaru. Historia, którą Gall otwarcie stawia za przykład potomnym, dzisiejszym czytelnikom kojarzy się raczej z baśnią. Okazjonalnie poświęc...

Publikacja jest naukowym opracowaniem drogi życiowej bp. Bolesława Kominka od jego urodzenia w 1903 r. do objęcie rządów w diecezji wrocławskiej w 1956 r. To w tym okresie należy szukać genezy dokonań kard. Kominka, m.in. działań na rzecz uznania zachodnich granic Polski po wojnie, proces pojednania polsko-niemieckiego (inicjator i współautor „Orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich”), stabilizację administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych, inte...

Papcio znowu zaskakuje swoich czytelników! Kolejny, szósty już album historyczny przygód Tytusa, Romka i A’Tomka. Tym razem bohaterowie komiksu zostają wysłani w czasy wojny księcia Bolesława III Krzywoustego z Niemcami. Kultowy rysownik sięga do kronik Galla Anonima, Wincentego Kadłubka i Jana Długosza i prowadzi swoje postacie przez książęce dwory i pola bitewne. Tytus staje się Tytusławem, Romek – Romełem, a A’Tomek – Atomirem, i ruszają z odsieczą. A jeśli do tego dodać, ...

Książka przynosi opis XX-wiecznych dziejów kategorii wyobraźni oraz przedstawia jej funkcje w poezji Bolesława Leśmiana, Józefa Czechowicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Tadeusza Nowaka. Zestawiając czterech wskazanych twórców, autorka wytyczyła imaginatywną linię w historii polskiej literatury minionego wieku, biegnie ona w poprzek dotychczasowych uporządkowań. Anita Jarzyna przyjęła, że pierwszym tematem twórczości interesujących ją autorów jest wyobraźnia. Jako że wszy...

Kolejny tom serii Atlas Historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku dotyczy tym razem Prus Królewskich w drugiej połowie XVI wieku

Spisaną pod koniec XII w. przez Piotra Rigę wierszowaną Biblię znaną pod tytułem Aurora znaleźć można było na półkach wielu średniowiecznych bibliotek. Liczba sporządzonych kopii musiała być znaczna, skoro do dziś zachowało się niemalże 500 egzemplarzy tego obszernego tekstu, w którym odbija się wiele aspektów historii umysłowości średniowiecza. Typowo średniowieczny styl i sposób opracowania tematu wpłynął na fakt, że choć jego popularność w wiekach średnich jest bezdyskusyj...

Monografia prezentuje badania nad literaturą i kulturą Prus Wschodnich w latach 1933–1945 w obszarze wpływów polityki kulturalnej uprawianej w polu napięć pomiędzy centrum Rzeszy Niemieckiej a prowincją Prus Wschodnich. Problem badawczy przedstawiony jest w planie analizy wschodniopruskiej mentalności, której rozumienie pokrywa się z antropologicznym pojęciem kultury rozumianej jako rzeczywistość myślowa charakteryzująca daną wspólnotę ludzką w czasie i przestrzeni. W studiu...

Książę Wilhelm był nią zachwycony już od najmłodszych lat. Syn królowej Luizy i Fryderyka Wilhelma III Pruskiego bez pamięci zakochał się w Elizie, córce księcia Antoniego Radziwiłła. „Pełne blasku dni szczęścia" przeżywali spotykając się w królewskich pałacach Berlina, Poczdamu i Śląska. Litera „E" w pamiętniku Wilhelma była wyrazem jego uczucia, tęsknoty i nadziei. Cała Europa wiedziała o ich romansie i z niecierpliwością czekała na ślub. Wszelako król nie wyraził zgody na ...

Są to moje, bardzo osobiste wspomnienia obejmujące prawie cały okres istnienia przejściowego, zbiorczo-rozdzielczego obozu na terenie Warsztatów Naprawczych Taboru Kolejowego w Pruszkowie, likwidowanych wówczas przez Niemców. Prawie nikt z polskiego personelu pomocniczego nie przeszedł przez obóz już 12-13 sierpnia (jako uchodźca), by potem być pracownikiem dochodzącym z zewnątrz (od 2 września 1944 roku do 16 stycznia 1945 roku). Żadna z tłumaczek nie trwała u boku lekarzy n...

Z przedmowy: Postanowiłem więc, z czasem, gruntowniej zbadać stan gospodarczy Rzeczypospolitej po pierwszym rozbiorze. Okazało się, że temat ten jest bardzo obszerny, tak że nie mógł się pomieścić w ramach niniejszej pracy. Wobec tego, biorąc za punkt wyjścia wspomniany wyżej traktat z 1775 roku i jego skutki, ograniczyłem się do szczegółowego opisu rokowań handlowych polsko-pruskich, zwracając specjalną uwagę na obustronną akcję w latach bezpośrednio poprzedzających, oraz na...

Celem tej pracy będzie uzupełnienie luki w wiedzy na temat okresu fryderycjańskiego przez przedstawienie dziejów pruskiej fortyfikacji stałej powstającej w okresie panowania Fryderyka Wielkiego. Praca będzie się koncentrować na tych twierdzach, które powstały jako efekt osobistej aktywności tego pruskiego władcy. Zaprezentowane zostaną działania planistyczne, a także różnego rodzaju decyzje, które król podejmował w trakcie przebiegu procesu projektowego czy też już w czasie ...

Hureau de Sénarmont uznał, że nadeszła stosowna chwila dla niego i włączył się do boju z 36 działami I korpusu. Sformował je w dwie baterie po 15 dział i 6-działową rezerwę pod osłoną 1. batalionu 9. pułku piechoty i dywizji dragonów Lahoussaye`a (4 pułki). Wprowadził całość do bezpośredniej walki, zmuszając najpierw do milczenia rosyjskie działa ustawione na przeciwnym brzegu Łyny. Zajechał następnie na 600 m od pozycji przeciwnika, bijąc w ścieśnione masy i odpłacając za st...

Poświęcona okresowi zaborów książka Grzegorza Kucharczyka przybliża te działania państwa pruskiego, których celem było zneutralizowanie polskiego przekazu kulturowego i utrwalenie wizerunku Rzeczpospolitej jako kraju bez historii, społecznie i gospodarczo zapóźnionego. Jej podział przedstawiano jako dziejową konieczność, zaś trwałe wcielenie do Prus, a następnie Rzeszy Niemieckiej – jako szansę na rozwój cywilizacyjny. W długim dziewiętnastym stuleciu elity niemieckie rozwij...

Traktat pokojowy jest tylko tak dobry, jak dobrzy są jego negocjatorzy. Od dyplomatów wymagano, aby doprowadzili do kompromisu satysfakcjonującego wszystkie strony rozmów. Musieli rozwikłać i łagodzić skomplikowane, często nawarstwiające się konflikty i cierpliwie szukać możliwych do zaakceptowania przez wszystkie strony rozwiązań, nie dopuszczając do eskalacji pojawiających się napięć. Wymagało to dużej dozy elastyczności i talentów. W książce podjęto problematykę ni...