Tom poświęcono udostępnieniu treści wybranych wytworów XVI-wiecznych kancelarii miast Świdnicy, Strzegomia i Wrocławia. W przypadku edycji materiałów, których niemal pięćset lat temu pozbyto się ze świdnickiej kancelarii, o edycji zadecydowała nie treść każdej z osobna zapiski, listu, kwitu czy dokumentu, ale absolutna unikatowość znaleziska makulatury jako całości. Dzięki niemu zyskujemy wgląd w kulisy warsztatu pracy miejskiego urzędnika. Z kolei dwa zamieszczone spisy poda...
W badaniach etykiety językowej szczególną wartość mają źródła autentyczne: pamiętniki, dzienniki i wspomnienia. Często możemy w nich znaleźć zapisy przynajmniej fragmentów konwersacji. Choć nieraz były one rekonstruowane przez autora po długim czasie, to możemy przyjąć, że przywoływane formy są prawdopodobne i dobrze obrazują język potoczny w badanym okresie. Ich ważna zaleta to również fakt, że w przeciwieństwie do konwersacji pochodzących z powieści czy dramatów, zwykle poz...
Badania nad starością i ludźmi w starszym wieku od pewnego czasu przeżywają wyraźny rozkwit, szczególnie w obszarze nauk społecznych. Wynika to z dość oczywistych względów: wydłużenia się życia ludzkiego i stałego, przynajmniej w państwach zamożniejszych, spadku urodzin, co ma zapowiadać szybki, zawrotny statystycznie wzrost udziału ludzi starych w społeczeństwach europejskich. Dość dynamicznie rozwija się też w tym kontekście historiografia starości — z niedostatecznym jedna...
Nieurodzaje, braki żywności, wreszcie klęski głodu były zjawiskiem powszechnym w przednowoczesnej Europie, ale słabo zbadanym w przypadku ziem polskich. Dzięki wykorzystaniu wielu różnorodnych materiałów archiwalnych, w tym ksiąg metrykalnych, udało się ustalić, że dla południowej Małopolski nie tylko katastrofa roku 1847, będąca efektem zarazy ziemniaczanej, ale też klęski głodu z XVIII wieku skutkowały ogromną umieralnością i spadkiem urodzeń. Ich skutki demograficzne i gos...
Niniejsza książka jest poprawionym i uzupełnionym wydaniem monografii opublikowanej w języku litewskim z 2017 r. Ukazuje historię biologicznej egzystencji rodu książąt Radziwiłłów z linii na Birżach i Dubinkach, istniejącej od końca XV do schyłku XVII w. Jak mawiali ówcześni, w imieniu Radziwiłłów poznajemy Litwę. Książęta Radziwiłłowie na Birżach i Dubinkach należeli do tych, którzy najlepiej reprezentowali Wielkie Księstwo Litewskie oraz Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Dziej...
Nauczanie filozofii moralnej, oparte na autorytecie Arystotelesa, Cycerona, Scholastyków i nowszych autorów - czyli na klasycznym ówczesnym kanonie lektur w tej dziedzinie - odbywało się w Akademii Krakowskiej od ok. 1410-1414 roku, od kiedy zaczęto przywozić z zagranicy a następnie pisać pierwsze rodzime komentarze do Etyki, Ekonomii i Polityki Arystotelesa. Drugą uczelnią, w której od 1595 roku nauczano filozofii, była Akademia Zamojska. Równoległym nurtem arystotelizmu fil...
W 2018 r. autorzy niniejszego opracowania rozpoczęli na zlecenie Instytutu POLONIKA badania nad wybranymi zasobami polskiego dziedzictwa artystycznego w Gruzji. Jednym z głównych działań była dokumentacja twórczości i docelowo napisanie monografii architekta Aleksandra Szymkiewicza, który - choć urodzony i wykształcony w Petersburgu - w większości opracowań, tak gruzińskich, jak i polskich, uznawany jest za Polaka. Przeprowadzone przez nasz zespół badania i kwerendy archiwaln...
Pierwsza w polskiej historiografii tak rozległa panorama napływu i obecności niemieckich chłopów w Polsce środkowej. Historia blisko stu lat poszukiwań lepszych warunków życia oraz wysiłków właścicieli ziemskich i władz, by stworzyć je przybyszom. W tle pasjonujący spór polskich i niemieckich historyków o uznanie zasług cywilizacyjnych osadników. Książka wzbogacona nieznanym dotychczas materiałem kartograficznym.
Oddajemy do rąk czytelników zbiór tekstów źródłowych opisujących życie polskiego ziemiaństwa na Wołyniu, Podolu i Ukrainie w pierwszych dekadach po upadku Rzeczypospolitej. Składają się na niego wybór listów Antoniego Pruszyńskiego, jednego z wyższych urzędników na dworze ks. Hieronima Sanguszki, oraz fragmenty wspomnień Antoniego Mikoszewskiego, dzierżawcy i administratora dóbr ziemskich na Wołyniu, silnie związanego z rodem Sanguszków. [...] Korespondencja Pruszyńskiego prz...
Badania nad starością i ludźmi w starszym wieku od pewnego czasu przeżywają wyraźny rozkwit, szczególnie w obszarze nauk społecznych. Wynika to z dość oczywistych względów: wydłużenia się życia ludzkiego i stałego, przynajmniej w państwach zamożniejszych, spadku urodzin, co ma zapowiadać szybki, zawrotny statystycznie wzrost udziału ludzi starych w społeczeństwach europejskich. Dość dynamicznie rozwija się też w tym kontekście historiografia starości — z niedostatecznym jedna...
Kto gotował obiady czwartkowe? Skąd się wzięła zupa rumfordzka i co ją łączy z tytułem szlacheckim? Jak na kuchnię wpłynęła rewolucja francuska? Wielcy kucharze, wykwintne potrawy i wystawne stoły, zwykłe kuchty, publiczne jadłodajnie i żołnierskie kantyny, czyli historia opowiedziana od kuchni. Dzięki Marii Barbasiewicz mamy okazję poznać smaki i zapachy, które cieszyły podniebienia królów i syciły biedaków. Autorka opisuje związki kuchni i historii na tle wydarzeń polityczn...
Wielkie Księstwo Litewskie pod rządami Aleksandra Jagiellończyka. Studia nad dziejami państwa i społeczeństwa na przełomie XV i XVI wieku, jest zbiorem studiów poświęconych epoce panowania Aleksandra Jagiellończyka w Wielkim Księstwie Litewskim w l. 1492-1506. W tym okresie Litwa straciła mocarstwowe stanowisko Europie Wschodniej, sprawowane od chwili podboju większości ziem ruskich w XIV wieku. W końcu XV wieku rozpoczął się proces utraty zdobyczy litewskich na wschodzie na...
XVIII-wieczni myśliciele, krytykując ówczesny system sprawowania władzy i bezczynność rządzących, prezentowali tragiczne konsekwencje tych zjawisk, w tym zbiorową i indywidualną pauperyzację, i domagali się reform w zakresie szkolnictwa oraz higieny i zdrowotności. Reformy miały wyprowadzić Rzeczpospolitą z kryzysu ekonomicznego i przywrócić jej dawną świetność. Polscy działacze podkreślali pierwszorzędną rolę państwa w organizacji opieki społecznej, podczas gdy Kościół miał ...
Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.
Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.
Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.
E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.
Okładka to wszystko, co zostało od zewnątrz trwale złączone ze znajdującym się w środku wkładem. Składa się z przedniej i tylnej okładziny (potocznie zwanej okładką), a także z grzbietu okładki. To właśnie okładka definiuje i określa ostateczny wygląd książki, gdyż determinuje między innymi sposób, w jaki łączą się ze sobą wszystkie kartki i jaka jest wewnętrzna budowa książki. Oprawy mogą być miękkie, twarde czy też zintegrowane – różnią się przede wszystkim wielkością, wagą, wytrzymałością oraz ceną. Przykładowo książki w twardej oprawie są większe, cięższe, bardziej wytrzymałe i droższe od tych w miękkiej.