GWARANCJA GROZY NA NAJWYŻSZYM POZIOMIE Joseph Sheridan Le Fanu (1814-1873) to irlandzki klasyk literatury grozy. Dziś najbardziej znany jest z powieści „Stryj Silas” i noweli „Carmilla” ze zbioru „W ciemnym zwierciadle” - uznawanej za niedościgniony wzór w literaturze wampirycznej. Jednak to wydany w 1923 roku, pół wieku po śmierci pisarza, tom „Duch pani Crowl” sprawił, że od tej pory nieprzerwanie wznawiane są jego powieści i opowiadania. A wszystko za sprawą samego M. R. ...
Elizabeth Gaskell (1810-1865) to jedna z najwybitniejszych brytyjskich pisarek XIX wieku. Znana jest z powieści „Północ i Południe”, „Żony i córki” czy „Ruth” - gdzie kobiece bohaterki walczą nie tylko z przeciwnościami losu, ale i o swoje prawa w świecie zdominowanym przez mężczyzn. Ceniona za swoją twórczość przez Charlesa Dickensa ma też w dorobku kilka prób z gatunku opowieści o duchach czy nowel gotyckich. Najsłynniejsza z nich „Opowieść starej piastunki” weszła już do k...
Montague Rhodes James (1862-1936) to jeden z najwybitniejszych brytyjskich twórców opowieści niesamowitych. Cztery jego niewielkie zbiory takich opowiadań wystarczyły, by uznano go dziś za jednego z mistrzów tego gatunku, obok Algernona Blackwooda i H. P. Lovecrafta. Teksty te, zebrane w dwóch tomach w edycji polskiej - „Opowieści starego antykwariusza” i „Opowieści o duchach” - uzupełnia jedyna dłuższa opowieść w dorobku Jamesa, także z pogranicza literatury grozy i fantasy....
Joseph Sheridan Le Fanu zasłynął w literaturze przede wszystkim powieścią "Stryj Silas" i nowelą "Carmilla", ale równie wysoko cenione są jego opowiadania o duchach, które w dziewiętnastowiecznej literaturze nie miały sobie równych, może poza tekstami Edgara Allana Poego. Pół wieku po śmierci Le Fanu kilkanaście takich wybornych historii zebrał sam M. R. James, autor "opowieści starego antykwariusza", opatrując je przedmową i krótkimi komentarzami. Fakt, że tom tych ghost sto...
Poza tworzeniem kolejnych historii spod znaku grozy H. P. Lovecraft zajmował się również poprawianiem opowiadań z tego gatunku na zlecenie. A jedną z jego klientek wiosną 1927 roku została Zealia Brown Reed Bishop. To z jej pomysłu na „Klątwę Yiga” powstanie w kolejnym roku tekst, który w większości jest autorstwa samego Lovecrafta. Podobnie stanie się z opowieścią „Kopiec”. Zarys fabuły tej historii autorstwa Bishop otrzymuje Lovecraft pod koniec roku 1929. Uznaje go za „cał...
Po latach oczekiwań, w nowym przekładzie Violetty Dobosz, legendarna opowieść z dorobku najsłynniejszego pisarza grozy. Jak pisał sam autor o ukończonej 22 stycznia 1927 roku opowieści: „to awanturnicza kronika niewiarygodnych przygód w krainie snu”. A z kolei S.T. Joshi w słynnej książce H.P. Lovecraft. Biografia dodaje, że: „W poszukiwaniu nieznanego Kadath pełne jest cudów, zachwycających elementów fantasy, a nawet horroru, które czynią z niego frapujące dzieło” (w tłum. ...
PIĘĆ OPOWIEŚCI GROZY MISTRZA GATUNKU Poza tworzeniem historii spod znaku grozy H.P. Lovecraft zajmował się również poprawianiem opowiadań z tego gatunku na zlecenie. A jedną z jego klientek wiosną bądź latem 1932 roku została Hazel Heald. Wynik tej współpracy to pięć historii, o których S.T. Joshi w monumentalnej biografii „H.P. Lovecraft” pisze: „jest bardzo mało prawdopodobne, by jedynie je wykańczał albo tylko proponował zmiany, które przeprowadzała Heald. Większość z nic...
NIEZNANE DOTĄD OPOWIEŚĆI AUTORA NOWELI „CZŁOWIEK I WĄŻ” - JEDNEJ Z NAJSŁYNNIEJSZYCH W GATUNKU GROZY. Ambrose Bierce (1842-1914?) znany jest czytelnikom polskim ze zbiorów opowiadań „Jeździec na niebie” i „Czy to się mogło zdarzyć?”. Do kompletu jego opowieści spod znaku grozy brakowało dwudziestu czterech opowiadań, które zawiera niniejsza edycja. Łącznie z legendarną już historią „Odpowiednie warunki”, którą cenił sam H. P. Lovecraft, umieszczając ją na prywatnej liście na...
13 OPOWIEŚCI GROZY Z NAJWYŻSZYM ZNAKIEM JAKOŚCI Edward Frederic Benson (1867-1940) jest autorem kilkudziesięciu opowiadań niesamowitych i w literaturze grozy jego twórczość oceniano bardzo wysoko. Czytelnikowi polskiemu jego teksty znane były dotąd z różnych antologii opowieści z dreszczykiem - łącznie z najsłynniejszym „Pokojem na wieży”. Niniejsza edycja to wybór trzynastu opowieści grozy Bensona - tłumaczonych po raz pierwszy na język polski. A za motto do tych historii n...
Zdaniem H. P. Lovecrafta „Żółty Znak” Chambersa to jedna z najlepszych opowieści grozy wszech czasów. A zdaniem S. T. Joshiego cały cykl czterech opowieści „Król w Żółci” to kamień milowy w dziedzinie horroru. Robert W. Chambers (1865-1933) był pisarzem bardzo płodnym i bardzo popularnym w rodzimych Stanach Zjednoczonych na początku XX wieku. Ale dzisiaj jego powieści i nowele zostały zapomniane. Poza cyklem „Król w Żółci”. Łączy te historie tajemnicza księga - pomysł, który...
NAJSŁYNNIEJSZY TOM OPOWIEŚCI GROZY KLASYKA GATUNKU Oliver Onions (1873-1961) to jeden z pisarzy, którego twórczość na polu literatury grozy wychwalana była od samego debiutu. Dziewięć opowieści składających się na tom „Na opak” (1911) uwodzi nie tylko pięknym językiem, ale i oryginalnością intryg. Do tego cechą charakterystyczną opowiadań Onionsa było unikanie bezpośredniego przedstawiania nadnaturalnych zjawisk - chociaż jednak... Pierwsza w zbiorze nowela „Zew pięknej” (z...
13 OPOWIADAŃ GROZY Z NAJWYŻSZYM ZNAKIEM JAKOŚCI Edith Nesbit (1858-1924) to - podobnie jak Elizabeth Gaskell, Edith Wharton czy Mary E. Wilkins Freeman - pisarka, która obok poważnych dzieł literatury z niebywałym talentem tworzyła nowele spod znaku grozy. Zasłynęła przede wszystkim historiami dla dzieci i dziś hasło z jej nazwiskiem - jako autorki powieści „Pięcioro dzieci i coś”, „Poszukiwacze skarbu” czy „Pociągi jadą do taty” - znajdziemy w każdym słowniku literatury dzi...
Stoker napisał kilka opowiadań, będących prawdziwymi arcydziełami - na przykład „Indiankę” czy „Dom sędziego”. Stephen King, „Danse macabre” Bram Stoker (1847-1912) to jeden z najsłynniejszych klasyków irlandzkich. Zasłynął powieścią „Dracula” - najbardziej znaną opowieścią o wampirze w historii literatury. Ale równie znane i cenione są jego opowiadania grozy. Niemal każda antologia ghost stories zawiera jedno czy dwa z nich. Zebrane w tym tomie opowieści wydano dopiero dw...
W latach dwudziestych minionego wieku, w Providence - swym rodzinnym mieście - umieścił Lovecraft tę makabryczną historię losów popadającego w coraz większy obłęd Charlesa Dextera Warda. A wszystko zaczyna się od pozornie niewinnego odkrycia, że Ward jest w linii prostej potomkiem - osiadłego półtora stulecia wcześniej w Providence, a przybyłego z osławionego Salem - Josepha Curwena. Tego tajemniczego alchemika i kabalisty, o którego życiu wszelkie wzmianki postanowiono z jak...
SIEDEM OPOWIEŚCI GROZY Z NAJWYŻSZYM ZNAKIEM JAKOŚCI Arthur Conan Doyle (1859-1930) to twórca postaci Sherlocka Holmesa, choć ma w swoim dorobku literackim także kilkanaście opowiadań i dłuższych nowel spod znaku grozy. Niniejsza edycja zawiera siedem z nich. Sześć pierwszych znalazło się w zbiorze „Kapitan Gwiazdy Polarnej” wydanym w roku 1890 nakładem londyńskiego Longmansa. A tytułowy utwór okazał się tak wyśmienity jako opowieść grozy, że jest często zamieszczany w antolo...
AUTOR „DOMU NA GRANICY ŚWIATÓW” ZACHWYCA MARYNISTYCZNĄ OPOWIEŚCIĄ GROZY Ta mrożąca krew w żyłach historia jest relacją Johna Winterstrawa. Był on jednym z rozbitków ze statku „Glen Carrig”, którzy musieli nie tylko stanąć oko w oko z Nieznanym, ale i stoczyć niejedną walkę z morskimi stworami przy użyciu karkołomnych forteli. William Hope Hodgson (1877-1918) to angielski klasyk opowieści grozy. Wcześnie opuścił dom rodzinny, by spędzić osiem lat na morzu jako marynarz i opłyn...
Prawdziwość opowieści o duchach traktuję tak sceptycznie, że już chyba trudno bardziej... Nie należę do tych, którzy "z zasady" w coś wierzą bądź nie wierzą. Wszelkie zgłoszenia "nawiedzeń" traktuję jako niedowiedzione, póki sam ich dogłębnie nie zbadam, i muszę przyznać, że w dziewięćdziesięciu dziewięciu przypadkach na sto mamy do czynienia z czystą blagą albo urojeniami. Ale te setne! Ech, gdyby nie te setne, niewiele miałbym wam do powiedzenia, hę?
Jeśli w ogóle gdzieś kogoś w nowoczesnych czasach duchy mistrzów grozy M.R. Jamesa, H.P. Lovecrafta czy E.A. Poego natchnęły talentem, to tym kimś musi być John Conolly... Tego pisarza znają już czytelnicy (i kolekcjonerzy) kryminalnych historii z życia Charliego "Birda" Parkera. Tym razem jednak John Conolly zaproponował cykl "opowieści z dreszczykiem". I choć wydawałoby się, że nawiedzone domy, dzieci ginące bez wieści czy stwory z tamtego świata już nikogo nie przestraszą,...
Kategoria „Fantastyka / Horror” zawiera książki należące przede wszystkim do gatunku fantastyki. Jest to obszerny, rozbudowany oraz bardzo pojemny gatunek literacki charakteryzujący się osadzaniem opisywanej historii w świecie przedstawionym różnym od rzeczywistego. Autorzy takich publikacji często opisują zjawiska nadprzyrodzone oraz wykreowane przez siebie technologie czy bronie. W ramy fantastyki należy włączyć fantastykę naukową (science fiction), której akcja toczy się zazwyczaj w przyszłości, oraz fantasy, w której znaleźć możemy elementy mitologii i folkloru. W obrębie dokładniejszych podziałów funkcjonują również liczne podgatunki, takie jak na przykład weird fiction, low fantasy, urban fantasy czy space opera. W kategorii „Fantastyka / Horror” znajdują się również książki należące do literatury grozy, czyli horrory. Charakteryzują się one takim ukształtowaniem świata przedstawionego, że występujące w nim wydarzenia nie mogą zostać wytłumaczone bez odwołania się do zjawisk paranormalnych czy nadprzyrodzonych. Celem horroru jest wywołanie u odbiorcy poczucia zagrożenia, strachu czy obrzydzenia. Najczęściej podejmowanymi w horrorze motywami są nawiedzenia (ludzi, przedmiotów, miejsc), wampiry, zombie, duchy, wilkołaki, demony, diabły, wiedźmy i tym podobne. W serwisie Woblink.com odnaleźć można należącą do fantastyki postapokaliptycznej serię „Metro” napisaną przez rosyjskiego pisarza Dmitrija Głuchowskiego, nominowaną do licznych nagród literackich i utrzymaną w steampunkowym klimacie „Zadrę” Krzysztofa Piskorskiego, książkę „Player One” Ernesta Cline’a, na podstawie której powstał film pod tym samym tytułem w reżyserii Stevena Spielberga, powieści Terry’ego Pratchetta (zarówno te należące do „Świata Dysku”, jak i te spoza serii). Miłośnicy grozy znajdą tu natomiast zarówno „Frankensteina” Mary Shelley, uznawanego za prekursora całego gatunku, „Draculę” Brama Stokera, dzięki któremu postać wampira na trwałe weszła do popkultury, czy „Dziecko Rosemary” Iry Levin, na podstawie którego Roman Polański wyreżyserował kultowy film pod tym samym tytułem.
