Wzrost: 1,65 m; postać: wysmukła, silna; włosy: gęste, miękkie, ciemnoblond; twarz: zdrowa, okrągła; czoło: średnie; oczy: niebieskie, normalne; usta: średnie, wąskie; zęby: brak 3, równe, 2 plomby złote; postawa i chód: prosty, normalny; wymowa: normalnie; głos: niski; wykształcenie: umie tylko czytać i pisać. To charakterystyka więźnia Bolesława Bieruta zapisana w aktach z lat trzydziestych. Aleksander Wat zapamiętał go tak: „zawsze był taki impersonnel, miał tę gładkoś...
Wojna w byłej Jugosławii zaskoczyła świat, który sądził, że cywilizowana Europa ma już za sobą czasy bestialstwa na tak ogromną skalę. Vulliamy był jednym z pierwszych dziennikarzy, który donosił o ludobójstwie niemającym w skali europejskiej precedensu od czasów II wojny światowej i oskarżał zachodni świat o hipokryzję i bezczynność, równoznaczną z tolerowaniem zbrodni. Był też świadkiem w procesach zbrodniarzy wojennych w Hadze, za to został potępiony przez wielu kolegów p...
Z jednej strony kolonializm, głód, konflikty plemienne, epidemie i klęski naturalne, krzywdy wyrządzone przez białego człowieka. Z drugiej – safari, nieskażona natura, piękno krajobrazu i wieczne lato. Tyle stereotypy. A jaka Afryka jest naprawdę? Tego próbuje się dowiedzieć Dariusz Rosiak, który – na szczęście dla czytelnika – zawsze chodzi własnymi drogami i zawsze zadaje wnikliwe pytania. Dzięki temu jego Afryka jest inna, ale nadal piękna i fascynująca. „Gdyby ...
Oddziały radzieckie przez dziesięć lat „udzielały narodowi afgańskiemu braterskiej pomocy”. Od 1979 do 1989 roku życie straciło co najmniej kilkaset tysięcy Afgańczyków, a kilkadziesiąt tysięcy radzieckich żołnierzy poniosło śmierć lub zostało rannych. Wyjeżdżali, by zostać bohaterami. Do kraju wracali jako bankruci – bez nóg, bez rąk, bez złudzeń, z koszmarami, które miały ich nigdy nie opuścić. Niektórzy wracali w cynkowych trumnach. Z opowieści weteranów, pielęgniarek...
Lato 1915 roku. Armia rosyjska pod naporem wroga wycofuje się z Królestwa Polskiego i zachodnich krańców Imperium. „Niemiec będzie babom cycki obcinał” – niesie się po wsiach. Spod Lublina, Chełma, Łomży, Ostrołęki, a nawet Warszawy obładowane wozy ruszają w głąb Rosji. Z obszarów na wschód od Białegostoku wyjeżdża nawet osiemdziesiąt procent mieszkańców. Wędrują w skwarze, bez wody i jedzenia. Niemieckie samoloty bombardują wojsko, nie szczędząc uciekinierów. Przy drogach z...
"26 kwietnia 1986 o godzinie pierwszej minut dwadzieścia trzy i pięćdziesiąt osiem sekund seria wybuchów obróciła w ruinę reaktor i czwarty blok energetyczny elektrowni atomowej w położonym niedaleko granicy białoruskiej Czarnobylu. Katastrofa czarnobylska była najpotężniejszą z katastrof technologicznych XX wieku." Dwadzieścia lat później Swietłana Aleksijewicz wróciła do Czarnobyla. Rozmawiała z ludźmi, dla których ten dzień był końcem świata, którzy żyć nie powinni, a...
"To jest najsmutniejsza książka jaką czytałam napisana przez najbardziej pogodną osobę jaką znam". Wisława Szymborska "Jedna z najważniejszych i najbardziej dramatycznych książek ostatniej dekady". Ryszard Kapuściński "Lektura tej książki wywołuje niemal fizyczny ból, nie sposób się od niej oderwać. Anna Bikont z niezwykłą przenikliwością wczuwa się w cierpienie ofiar i daje porażający obraz nienawiści, która latem 1941 r. ogarnęła mieszkańców miasteczka Jedwabn...
Wybór znakomitych reportaży poświęconych Czechom, uwikłanym w czasy, w jakich przyszło im żyć. Czechosłowacja i Czechy - Gottland - to kraj horroru, smutku i groteski. Gottland Mariusza Szczygła nie ma nic wspólnego ze stereoptypową opowieścią o kraju wesołków, zabijających czas przy piwie. Aktorka Lida Baarova - kobieta, przez którą płakał Goebbels; rzeźbiarz Otakar Szvec – twórca największego pomnika Stalina na kuli ziemskiej, który nim skończył dzieło, postanowił się zab...
Polska z reportaży Michała Olszewskiego to kraj podwójny: pod powierzchnią małej stabilizacji, na obrzeżach zwyczajnego życia rozgrywają się wydarzenia dramatyczne. Oto zagubiona w jednej z podkarpackich kotlin wioska, w której maltretowany przez księdza ministrant popełnia samobójstwo. Oto małopolskie Skawce, gdzie przywiązanie do ziemi musi przegrać z wielką inwestycją hydrotechniczną. Oto kraj, w którym pamięć o wojnie i jej ostatnich świadkach przybiera coraz bardziej gr...
Kiedy w 1979 roku wojska radzieckie najechały Afganistan, w obronie kraju stanęły wspierane przez Stany Zjednoczone grupy miejscowych partyzantów zwanych mudżahedinami. W wojnę zaangażował się także saudyjski milioner Osama bin Laden ze swoją grupą słabo wyszkolonych i źle zorganizowanych idealistycznych bojowników. Lawrence Wright na podstawie setek relacji, dokumentów i przeprowadzonych osobiście wywiadów opowiada, jak chaotyczna początkowa organizacja Bin Ladena z czasem...
Dan Baum od dziecka interesował się bronią. Z wiekiem do zachwytu dołączyła refleksja: czy w dobie masakr można jeszcze mówić o „zdrowej fascynacji bronią”? Czy kolejne strzelaniny nie powinny wpłynąć na zaostrzenie prawa? A może przeciwnie – jedynie powszechny dostęp do broni poprawiłby bezpieczeństwo mieszkańców USA? W tym kraju wolności druga poprawka do konstytucji gwarantująca prawo do noszenia broni nieustannie podsyca żar dyskusji. Czy to możliwe, że prawda leży p...
"Bukareszt (...) jest jak wrzątek albo kipiel, wzburzony i zmętniały. (...) Atrybuty miasta: czarne kłęby przewodów na słupach jak gniazda porzucone przez ptaki, atmosfera rozkopania i prowizorki obok bankietów w sklepowych witrynach, przeszywający zapach lip i rozgniecionych winogron. Elegancja architektury z zamierzchłego świata. Stukot rozchybotanych tramwajów, klaksony rozwścieczonych taksówek na sekundę przed stłuczką. Zaśpiew cygańskich dzieci i staruszek włóczących...
Po zmianie granic w Polsce Ludowej zostało siedemset tysięcy Ukraińców. Nie pasowali do nowej wizji państwa, dlatego wiosną 1947 roku władze postanowiły „rozwiązać ostatecznie problem ukraiński”. Rozpoczęto deportacje, które objęły wszystkich „podejrzanych o ukraińskość”, włączając Łemków i mieszane rodziny polsko-ukraińskie. Zmasowana akcja trwała trzy miesiące. Niektórzy badacze przyjmują, że zakończyła się na przełomie września i października 1947 roku, a...
Białystok. Według rankingu „Guardiana” żyje się tam lepiej niż w jakimkolwiek innym polskim mieście, lepiej nawet niż Wiedniu czy Barcelonie. To na Podlasiu mieszkali obok siebie Polacy, Ukraińcy, Białorusini, Żydzi i Tatarzy. To tu narodził się język esperanto i tutaj przyszło na świat pierwsze polskie dziecko z in vitro. Jak doszło do tego, że w medialnym przekazie dominują płonące mieszkania, swastyki na murach, antysemityzm, rasizm i kibolskie porachunki? Marcin Kąck...
Książka może pisarza dręczyć. Może też – i w tym przypadku to jest lepsze słowo – uwierać. Drobnym szczegółem. Jakby był jakimś ziarenkiem piasku, które dostało się do buta i uniemożliwia chodzenie. Przyznaję: latami uwierało mnie kilka słów. Nie były odpowiednie, a ja przecież mam pod ręką lepsze. Parandowski stwierdził, że książka nazajutrz po wydaniu odmawia autorowi posłuszeństwa. Dlatego zapewniam dawnych i nowych czytelników „Gottlandu”, że tym razem stworzyłem książk...
To nie jest kolejna książka o Majdanie i o wojnie w Donbasie. Owszem, jest tam i Donbas, jest i Majdan, ale stanowią tylko część skomplikowanej układanki, która nazywa się Ukrainą. To podróż przez tworzące się państwo. Niekiedy postapokaliptyczne, niekiedy ryczące od entuzjazmu. To wyprawa opłotkami najnowszej historii Ukrainy, mająca przybliżyć Polakom ten kraj, o którym czytali już sporo, ale raczej nie w ten sposób. To książka podróżnicza, ale podróże, które opisuje, są p...
Północ Norwegii to surowy klimat, garstka ludzi, tysiące reniferów, lodowate morze i wicher, który mąci świadomość. Dla bohaterów tej książki Finnmark, region przez wieki utożsamiany z ultima Thule, to centrum świata i niekończąca się opowieść. Najdalszą północ Europy Ilona Wiśniewska ogląda matowymi oczami umierającego starca, wsłuchuje się w nią razem z Mari Boine – najsłynniejszą na świecie saamską wokalistką, godzi się na nią z tymi, którzy nie mają dokąd wyjec...
Rumunia i Mołdawia – dwa kraje na marginesie Europy. Postsowieckie dziedzictwo, walka z kompleksami, wielonarodowa tradycja i skomplikowane stosunki z sąsiadami oraz raczej nieodwzajemniona sympatia do Polski. Rumun goni za happy endem to wielowątkowa opowieść o spotkaniu dwóch dużych narodów – Polski i Rumunii – oraz próbującej ich dogonić Mołdawii. Ponad trzydzieści lat osobistych przeżyć, spotkań i doświadczeń, które stały się udziałem autora – dziennikarza, publicyst...
„Jeżeli do białego lukru dostanie się choć jedna ciemniejsza kropla, lukier nigdy nie będzie już biały” – królowa Ku Klux Klanu uczy dzieci, jak przygotować bożonarodzeniowy tort. Chociaż dziś Amerykanie odruchowo wzdrygają się na hasło „Ku Klux Klan”, ten ma się całkiem nieźle i działa w pełni legalnie. W USA jest aktywnych kilkadziesiąt organizacji ze słowem „Klan” w nazwie. W ciągu ostatnich dwóch dekad FBI kilkakrotnie udaremniło zamachy przygotowywane przez ich ekstrem...
„Pragniesz przeżyć przygodę swojego życia? Z nami zwiedzisz bunkry i poczujesz się jak Janek z Czterech pancernych!” – krzyczy tandetna ulotka. Manewry wojskowe, military shows, paintball dla znudzonych pracowników korporacji. Życie po życiu radzieckich poligonów, państwa w państwie, które rozporządzało nie tylko czołgami, śmigłowcami i głowicami atomowymi, ale prowadziło także szpitale, szkoły, kina i piekarnie. Po jednej stronie muru tęskniący za domem żołnierze, często n...
Kresy to wbrew nazwie aż połowa odrodzonej w 1918 roku Rzeczypospolitej. Zniszczony pierwszą wojną światową i wojną polsko-bolszewicką kraj rozpoczyna wielką odbudowę. Także Kresów. Miało być tak jak na Zachodzie, tylko jeszcze piękniej. Wystartował program budowy domów dla urzędników państwowych. W Wilnie ruszyła nowa radiostacja – podniecony dyrektor Hulewicz spoglądał na chmury i rozstawiał nad Wilią mikrofony do eksperymentalnego słuchowiska w plenerze. W Pińsku zalś...
„Pepiki” to opowieści o ludziach. O ich losach, często tragicznych, ale także o wielkich zwycięstwach. Obok sławnych Czechów, takich jak pisarz Karel Čapek czy urodzony w Karlowych Warach Karl Hermann Frank, hitlerowski zarządca Protektoratu Czech i Moraw, poznajemy postaci mniej znane: amerykańską żonę pierwszego prezydenta Czechosłowacji, astronoma, który walczył o utworzenie wspólnego państwa Czechów i Słowaków, księdza-prezydenta oskarżonego o współudział w ludobójstwie,...
U północno-zachodnich wybrzeży największej wyspy świata leży skalista wysepka o powierzchni dwunastu kilometrów kwadratowych, zamieszkana przez tysiąc trzysta osób. To tutaj znajduje się najstarszy w Grenlandii dom dziecka, w którym Ilona Wiśniewska pracowała jako wolontariuszka przez trzy miesiące wiosną 2017 roku. Pisząc kolejny reportaż z Północy, chciała na coś się przydać tym, których historii przyjechała wysłuchać. Grenlandczycy opowiadali jej o swoim kraju podczas ło...
Wyniszczona trwającą od dwudziestu pięciu lat wojną domową, sterroryzowana samobójczymi atakami terrorystycznymi, doświadczona klęską głodu Somalia od lat plasuje się w czołówce państw, w których panują najtrudniejsze warunki życia. Zagraniczni dziennikarze nie ruszają się nigdzie bez uzbrojonych po zęby ochroniarzy, ale miejscowi muszą radzić sobie sami. Niektórzy – tak jak Baszir, właściciel hoteli, w których zatrzymują się wszyscy zagraniczni goście w Mogadiszu – wierzą,...
Jednym z najlepszych sposobów, by poznać życie, codzienność i przemyślenia sławnej postaci jest sięgnięcie po jej dziennik lub pamiętnik. Niektóre z tych dzieł stanowią jedne z najbardziej znanych książek tych autorów - tak jest chociażby w wypadku Witolda Gombrowicza i jego “Dziennika 1953-1969”. Rozpoczął go tworzyć w Buenos Aires, a skończył tuż przed śmiercią w Vance, stanowi on więc w pewnym sensie dzieło jego całego życia. “Dziennik” Gombrowicza powstał jako owoc współpracy pisarza z miesięcznikiem emigracji polskiej “Kultura”, który wydawany był w Paryżu przez Jerzego Giedroycia. Po dzienniki sięgali też chętnie inny twórcy światowej literatury. Przemyślenia i wydarzenia z życia spisane w tej formie zawarł także Jerzy Pilch w tomach “Dziennik”, “Drugi dziennik. 21 czerwca 2012 - 20 czerwca 2013” oraz “Trzeci dziennik. 7 maja 2017 - 15 lipca 2018”. Z kolei refleksje zawarte w zapiskach Sándora Márai stanowią zapis intelektualnych refleksji nad światem, przemyśleń z przeczytanych lektur, ocenę moralną otaczających go, współczesnych społeczeństw czy namysł nad losem emigranta i kondycją ludzką. Błyskotliwe i pełne ironicznego dystansu do świata i samego siebie zapiski zapełniają karty pięciu tomów - są to: “Dziennik 1943-1948”, “Dziennik 1949-1956”, “Dziennik 1957-1966”, “Dziennik 1967-1976” oraz “Dziennik 1977-1989” opublikowane przez Wydawnictwo Czytelnik. Jednym z najwybitniejszych przykładów polskiej diarystyki XX wieku są “Szkice piórkiem” Andrzeja Bobkowskiego będące zapisem jego życia we Francji w latach 1940-1944. Cztery lata i trzy miesiące wojny w znakomitej prozie Bobkowskiego. “Dzienniki” stworzył także Jarosław Iwaszkiewicz - obejmują one lata 1949-1980. Dzięki nim możemy poznać życie rodzinne, uczuciowe, towarzyskie i polityczne tego jednego z największych polskich XX-wiecznych pisarzy. Wszystkie te, a także wiele innych pozycji pozwalających na wejrzenie w prywatne, często nieznane życie mniej i bardziej znanych osób znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki, a przede wszystkim ebooki (epub, mobi, pdf).
Często podczas lektury takich zapisków pojawia się pytanie: czy dziennik i pamiętnik to to samo? Te dwie formy wiele łączy - przede wszystkim autentyczność przekazywanych wydarzeń, emocji i przemyśleń. W obydwu wypadkach notatki nierzadko tworzone były z myślą o tym, że nikt poza autorką lub autorem nigdy ich nie zobaczy. Są to literackie formy autobiograficzne spisywane w pierwszej osobie, często jako ciąg notatek opatrzonych datą. Są jednak między nimi subtelne różnice. Jak sama nazwa wskazuje, pamiętnik spisywany jest “z pamięci”, a więc z pewnej perspektywy czasowej. Pamiętniki z reguły w związku z tym pozwalają na pewien dystans do opisywanych przeżyć i opis wydarzeń przez pryzmat nieco późniejszych interpretacji czy poznanych faktów, stanowiąc przestrzeń refleksji. Nierzadko wpisy opatrzone są datami, jednak te znacznie częściej pojawiają się w dziennikach, gdzie uzupełnione są niekiedy także konkretnym czasem i/lub miejscem, w jakich zostały spisane. Dzienniki pomagają ustalić pewną kolejność wydarzeń, a co za tym idzie wiernie odtworzyć opisywane w nich historie. Te spisywane są na bieżąco, stanowiąc pewien dokumentalny wgląd w życie tworzącej je osoby - jej przemyśleń i emocji, jakie miały miejsce dokładnie w momencie zdarzenia. Jednym z najbardziej znanych w Polsce dzieł pamiętnikarskich są zapiski Jana Chryzostoma Paska - “Pamiętniki” tworzone były pod koniec XVII wieku i stanowią cenne źródło wiedzy o życiu w tamtych czasach. Do chętnie czytanych pamiętników literackich należy dzieło Stephena Kinga - nietypowe jak na tego twórcę, autobiograficzne wejrzenie w swoją karierę. “Jak pisać. Pamiętnik rzemieślnika” łączy w sobie opowieść o samym Kingu z serią porad dla początkujących pisarek i pisarzy. Podobny zabieg zastosował Remigiusz Mróz w swoim “O pisaniu. Na chłodno”, zapraszając do spojrzenia w głąb jego warsztatu literackiego. Ważną pozycją jest także dzieło “Jestem Żydówką” Miriam Synger. Są to zapiski z jednego roku życia ortodoksyjnej Żydówki - Polki, patriotki, matki pięciorga dzieci, a przy tym feministki i kobiety niezwykle silnej oraz wrażliwej. Dzięki niej możemy przyjrzeć się codzienności często dla nas niedostępnej, a także dowiedzieć się więcej o współczesnym judaizmie oraz życiu Żydów w dzisiejszej Polsce. Jeśli szukacie autobiograficznego opisu codzienności ludzi znanych i mniej znanych, których przemyślenia i zapiski pozwalają na refleksję także nad naszym życiem, koniecznie sięgnijcie po pamiętniki i dzienniki! Wiele z takich ebooków znajdziecie właśnie na Woblink - czekają w formatach epub, mobi lub pdf.
