Odbiór zróżnicowanych zjawisk z kręgu popkultury staje się kłusownictwem, jakie czytelnik uprawia w ramach dzieła. W kulturze popularnej śledzić więc można chętnie wykorzystywane metafory i modele budowania świata, rekonstruować społeczny wydźwięk przeżywania i nadawania sensu minionym lub aktualnym wydarzeniom, faktom historycznym i komentarzom do nich (o tym ostatnim przekonuje kariera kryminału retro). Zgromadzone w tomie artykuły ukazują problem wpływu poszczególnych sfer...
Trzyczęściowy tom IBL w PRL opisuje środowisko Instytutu Badań Literackich PAN, o wyjątkowym znaczeniu dla polskiej humanistyki. Na część drugą składają się wspomnienia o nieżyjących badaczach. „Teksty te istotnie wzbogacają wcześniejsze opracowania poświęcone poszczególnym przedstawicielom środowiska iblowskiego. Sylwetki zawierają zarówno charakterystykę dorobku naukowego, jak informacje biograficzne, a nawet pewne charakterystyki osobowości uczonych, sporządzone z różnym ...
Trzyczęściowy tom IBL w PRL opisuje środowisko Instytutu Badań Literackich PAN, o wyjątkowym znaczeniu dla polskiej humanistyki. Część pierwsza zawiera studia i wspomnienia, które ukazują z bliska zespoły badaczy oraz ich dorobek naukowy, a także legendarną bibliotekę, czasopisma, Olimpiadę Literatury i Języka Polskiego. „Autorzy, pochodzący z różnych pokoleń, prezentują wiedzę zaczerpniętą nie tylko z archiwaliów i materiałów publikowanych, ale i z własnych doświadczeń, co ...
Filolog stawia pytania o bogatyi zróżnicowany świat znaków, w którym żył pisarz, o sensy znaków, jakie pojawiają się w rozważanym tekście, o dynamikę zmian, które kształtują dzieło, a bardzo często są jego niezbywalną cechą i nie pozwalają zamknąć go w raz na zawsze ustalonej formie. Dla filologa istotne mogą okazać się wszystkie znaki, jakimi posłużył się pisarz, kształtując swój tekst. Edytor uzgadnia je z normą ortograficzną, zmienianą niemalże co dziesięciolecie. Najczęśc...
Czy strukturalizm z semiotyką poniosły klęskę, czy tylko zostały przedwcześnie porzucone, ponieważ nie dały rezultatów tak szybko, jak się spodziewano? Czy krytyka strukturalizmu, wniesiona przede wszystkim przez dekonstrukcję, jest słuszna, czy przesadzona? Analiza pism polskich strukturalistów pokazuje, że niejako wisiała w powietrzu jako nie wybierany wariant rozwiązań, jako ten właśnie rodzaj wniosków, które świadomie odrzucano. Kiedy w naukach empirycznych (a literaturo...
Zbigniew Goliński (1925–2008) – historyk literatury polskiego oświecenia, teoretyk edytorstwa naukowego, monografista Ignacego Krasickiego, wydawca pism Księcia Biskupa Warmińskiego i Stefana Żeromskiego, redaktor naukowy fundamentalnych prac związanych z literaturą osiemnastego i początku dziewiętnastego wieku, inicjator wielu ważnych przedsięwzięć naukowych środowiska polonistycznego. Niemal całe życie zawodowe związany był z Instytutem Badań Literackich PAN. W trudnych lat...
Pojęcie „teksty kultury uczestnictwa”, wokół którego ogniskują się prace zebrane w prezentowanym tomie, nawiązuje jednocześnie do dwóch terminów, dobrze zadomowionych we współczesnej refleksji kulturoznawczej: chcemy przyjrzeć się kulturze uczestnictwa od strony jej wytworów – tekstów kultury. To drugie określenie stosujemy tu w najszerszym zakresie – od opisu wszelkiego rodzaju produktów kulturowych o potencjale semiotycznym, co dotyczy zarówno utworów intencjonalnych (np. l...
Monografia Tomasza Kaliściaka Płeć Pantofla stanowi próbę uchwycenia odmieńczych form męskości w polskiej prozie XIX i XX wieku, które stanowią alternatywę wobec dominującego w społeczeństwach patriarchalnych modelu męskości hegemonicznej. Pantofel, będący aluzją do powieści Ludwika Sztyrmera z 1841 roku, reprezentuje tutaj zagadkową figurę deheroizacji kultu męskości poprzez groteskę, parodię i śmiech. Parametrami, za pomocą których autor wyodrębnia odmieńcze męskości, są: z...
T. 1: Adam Mickiewicz podziwiał „szczególną nad językiem władzę” Stanisława Trembeckiego i uważał go za najznakomitszego spośród poetów epoki poprzedniej. Twórczość Trembeckiego nasuwa wiele problemów, począwszy od niepewnej sprawy autorstwa wielu wierszy, a skończywszy na skomplikowanych relacjach tekstów poetyckich wobec realiów politycznych schyłku pierwszej Rzeczypospolitej. Tom Czytanie Trembeckiego, dedykowany pamięci Profesora Edmunda Rabowicza, wybitnego znawcy Trembe...
Nasza pamięć (indywidualna, rodzinna, środowiskowa…), pamięć każdego, kto nie dosięga PRL-owskiego doświadczenia, wydaje się trwale podzielona – i to w obu naraz znaczeniach tego słowa. Po pierwsze dlatego, że rozdziela, odróżnia, izoluje to, co jest prawdą naszego doświadczenia, od doświadczenia będącego (ponoć) powszechnym udziałem – i to ostatnie kontestuje, subwersywnie podkopuje, rozkłada na zatomizowaną konstelację indywidualnych przypadków czy świadectw. Po drugie, jes...
Książka Queerowe subwersje to pierwsza polskojęzyczna monografia literatury homotekstualnej pisana z perspektywy autorskiego rozumienia teorii queer. Część teoretyczna wprowadza rozważania dotyczące statusu teorii queer, jej obecności w polskiej akademii i w świadomości pisarskiej, kwestii wpływu społecznego poprzez literaturę oraz nowej sytuacji recepcyjnej nie tylko w instytucjach okołoliterackich, ale także w „kulturze uczestnictwa”. Partie interpretacyjne przedstawiają p...
Tom niniejszy prezentuje zbiór różnych propozycji badawczych z punktu widzenia materiału literackiego (od Starego Testamentu do konceptualizmu rosyjskiego), porównywanych faktów artystycznych (muzyka, plastyka), przynależności kulturowej i językowej tekstów (angielski, czeski, hebrajski, rosyjski) oraz wykorzystywanych ujęć metodologicznych, które łączy wspólny temat: organizacja brzmieniowo-rytmiczna wiersza. Z recenzji prof. Bożeny Tokarz Ta zróżnicowana pod względem prak...
Interesowały nas zjawiska komentowane w polskiej i zagranicznej debacie publicznej jako znak przemiany świadomości społecznej i „nowe otwarcie w stosunkach polsko-żydowskich” na przełomie pierwszego i drugiego dziesięciolecia XXI wieku. Pytaliśmy, czy istotnie mamy do czynienia z nową narracją o przeszłości. Czy i jak dalece przekształciły się warunki opowieści, a wraz z nimi zbiorowe imaginarium współtworzące społeczno-kulturową ramę porządkującą wiedzę rzeczową, której dost...
Katarzyna Liszka w swojej książce daje czytelnikowi jasno rozrysowaną mapę głównych stanowisk w sporze o „podział pracy pamięci” po Zagładzie, dokonuje przeglądu argumentów, jakie w tym sporze padają wraz z analizą implikacji etycznych, mających jej zdaniem podstawowe znaczenie dla większości myślicieli żydowskich zabierających głos w debacie. To ukierunkowanie, nacisk położony na początku rozprawy na pluralne „etyki pamięci”, pozwala autorce na łączenie w wywodzie różnych i...
Autorka przypomniała wiele biografii i kobiecych doświadczeń kompletnie dziś zapomnianych – a na pewno kompletnie nieobecnych w polskich badaniach nad ruchem emancypacyjnym i modernizmem. Ujawnienie i zanalizowanie tego kontekstu uważam za największą zaletę tej książki, w której rzeczywiście udało się pokazać cechy specyficzne środkowoeuropejskich ruchów i dyskursów emancypacyjnych. – prof. Ewa Paczoska URSZULA GÓRSKA – doktor nauk humanistycznych, pracę doktorską "W poszuki...
Istnieje pewien styl uprawiania humanistyki, który polega na tym, że autor innowacyjnego projektu narzuca własną konceptualizację jako powszechnie obowiązującą. Musimy wówczas albo przyjąć ów nowy projekt w całości, albo go odrzucić. Strategia Ryszarda Nycza jest inna. Wprowadza on nowe zagadnienia i metody, ale tak, by pozostający z nimi w dialogu badacze mogli prowadzić dalej na własny sposób zainicjowane przez niego wątki. Zaproponował typ refleksji "inkluzywnej", łączliwe...
Czytelnik otrzymuje omówienia twórczości naukowej najwybitniejszych uczonych związanych z Instytutem: Stefana Żółkiewskiego, Kazimierza Wyki, Marii Janion, Marii Żmigrodzkiej, Stefana Treugutta, Zofii Stefanowskiej, Aliny Witkowskiej, Ryszarda Przybylskiego, Jacka Trznadla, Jarosława Marka Rymkiewicza, Zdzisława Łapińskiego, Marty Piwińskiej, Aliny Kowalczykowej, a ich dorobek jest w pracy znakomicie sproblematyzowany i ukazany w procesie przemian współczesnych koncepcji meto...
Trzyczęściowy tom IBL w PRL opisuje środowisko Instytutu Badań Literackich PAN, o wyjątkowym znaczeniu dla polskiej humanistyki. W części trzeciej znalazły się materiały prezentujące unikalne badania archiwalne, „informujące o różnorodnych zbiorach dokumentów, zasługujących na dalsze opracowanie lub mogące stanowić źródło do przyszłych szczegółowych studiów poświęconym różnym aspektom działalności Instytutu, jak znaczenie cenzury dla publikacji prac naukowych, udział pracown...
Książka Marii Kobielskiej jest opracowaniem pogłębionym teoretycznie i dotyczącym spraw o pierwszoplanowym znaczeniu społecznym, przekonującą próbą zastosowania narzędzi krytycznej analizy kulturowej do badania transformacji mnemotopiki, która składa się na pejzaż pamięci zbiorowej. z recenzji prof. UJ dra hab. Tomasza Majewskiego Rozprawa Marii Kobielskiej jest jedną z najciekawszych prac o polskiej pamięci kulturowej, jakie zdarzyło mi się czytać. Jest to tekst wybitny po...
Bibliografia w serii Nowy Korbut dotycząca Henryka Sienkiewicza, w kolejności tom 17 vol. III, jest szóstym tomem poświęconym jednemu autorowi.
Sienkiewicz był przez półtora stulecia najpopularniejszym pisarzem na ziemiach polskich orz najbardziej znanym pisarzem polskim na świecie. W ankiecie "Polityki" zajął pierwsze miejsce pośród autorów polskich, a Trylogia uznana została za "dzieło wszech czasów".
Obraz i wir (...) trafia w miejsce do tej pory w istocie niemal puste w polskiej świadomości czytelniczej. (...) Książka jest dziełem wytrawnych znawców literatury (nie tylko anglosaskiej) i wybornych tłumaczy. To połączenie jest w przypadku imagistów szczególnie cenne, bowiem ruch ten, jak mało który z nurtów nowoczesnej literatury, zanurzony był w dyskusji z tradycjami kultury europejskiej przeżywającej moment głębokiego znużenia i kryzysu. Zwrot ku Wschodowi, tak widoczny ...
Problematyka Komentarza Jana z Dąbrówki do Kroniki mistrza Wincentego jest niesłychanie istotna. Dzieło to, praktycznie do lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia, było nieznane szerszemu gronu badaczy i powszechnie lekceważone przez historyków. Od czasu ukazania się przełomowej monografii M. Zwiercana (1969), charakteryzującej we właściwym świetle kulturowym dzieło Dąbrówki, sytuacja ta zaczęła ulegać zmianie. Dopiero jednak w ostatnich latach (2008) ukazała się edycja kryty...
Monografia Piotra Krupińskiego pt. „'Dlaczego gęsi krzyczały?' Zwierzęta i Zagłada w literaturze polskiej XX i XXI wieku" stanowi pierwszą w polskim literaturoznawstwie próbę całościowego spojrzenia na literaturę, której tematem jest Zagłada Żydów, przez pryzmat motywów i metafor zwierzęcych. Autor rozprawy wykorzystując nowohumanistyczną (postantropocentryczną) metodologię, stara się zmierzyć z podwójnym problemem. Po pierwsze, poszukuje odpowiedzi na pytanie, jak opowiadać ...
W kategorii „Pozostałe” odnaleźć możemy wszystkie publikacje, które należą do kategorii „Literatura”, ale nie można ich przyporządkować do żadnej z następujących podkategorii: „Fantastyka / Horror”, „Kryminał / Sensacja / Thriller”, „Literatura piękna”, „Poezja / Dramat”, „Powieść historyczna”, „Powieść obyczajowa”, „Romans / Erotyka”. Kategoria „Literatura” jest bardzo obszerna, a w jej ramy wchodzi wiele różnorakich gatunków i odmian gatunkowych rozróżnianych m.in. ze względu na podejmowaną tematykę, kompozycję dzieła czy też uczucia wywoływane u odbiorcy. Powieści przygodowe, przypowieści, mity, utwory o treści filozoficznej, estetycznej czy literacko-krytycznej to tylko niektóre z odmian gatunkowych, jakie możemy tu znaleźć. W kategorii „Pozostałe” pojawiają się również dzieła łączące w sobie kilka podgatunków literackich. W ofercie księgarni internetowej Woblink.com znajdują się więc utwory najznakomitszych polskich pisarzy, dla których zabawa i gra formą to codzienność i których książki w trakcie lektury okazują się być czymś zupełnie innym niż początkowo przypuszczano. W kategorii „Pozostałe” umieszczono również m.in. zapis przemówienia wygłoszonego przez J.K. Rowling dla absolwentów Uniwersytetu Harvarda pt. „Życie jest sztuką”, w którym autorka pisze o porażkach, problemach, najważniejszych wartościach w życiu i oczywiście o potędze wyobraźni, „Mitologię słowiańską” Jakuba Bobrowskiego i Mateusza Wrony, gdzie znaleźć możemy zbeletryzowane historie ze świata wierzeń pradawnych Słowian pisane w oparciu o najnowsze opracowania naukowe z dziedziny historii, religioznawstwa i językoznawstwa.
