Mowa uczuć to praca ważna i potrzebna. Stanowi ona ważny głos w dyskusji dotyczącej genezy i odrębności polskiej powieści nowożytnej. Jest przy tym erudycyjnym podsumowaniem wieloletnich badań samej autorki, jak i innych badaczy przywołanych w tekście. Wnikliwe obserwacje, dotyczące wyłaniania się polskiej powieści sentymentalnej, reprezentowanej w książce przez Malwinę, czyli domyślność serca Marii z Czartoryskich Wirtemberskiej oraz Dziennik Franciszki Krasińskiej Klementyn...
Zimą 1753 roku we wsi Szczurowczyki doszło do strasznego wydarzenia. Dzieci Iwana Petrowycza znalazły w chlewie martwego noworodka i pobiegły opowiedzieć tacie o swoim makabrycznym odkryciu. Plotki wskazywały na nowoprzybyłą Jewkę Stanorychę. Tłum ruszył do karczmy, gdzie kobieta zamieszkała. Kateryna Dysa w książce "Historia z wiedźmami" zajęła się w nowatorski sposób badaniem procesów o czary w dawnych województwach ukraińskich Rzeczpospolitej. Autorka zwraca uwagę na nowe...
Dr Nina Seiler – studiowała literaturoznawstwo slawistyczne oraz kultury popularne w Zurychu i Krakowie. Podczas programu doktoranckiego Gender Studies przez półtora roku prowadziła badania w Instytucie Badań Literackich PAN (2015-2016). W 2017 r. obroniła doktorat na temat krytyki feministycznej w polskim literaturoznawstwie lat 90. (opublikowany po niemiecku w 2018 r.). Po doktoracie pracowała w ramach projektu badawczego na Uniwersytecie w Zurychu nad książką Transgressive...
Istnieje wiele powodów, dla których monografia bibliograficzna Aleksandry Błasińskiej poświęcona twórczości Antoniego Langego zasługuje na wysokie uznanie […]. Powód pierwszy: badaczka wypełnia sporą lukę w badaniach nad modernistycznym poetą, prozaikiem, dziennikarzem, erudytą, tłumaczem i edytorem. Drugi: przedłożona do recenzji monografia bibliograficzna Langego świetnie przygotowuje grunt pod współczesną, zbiorową i krytyczną edycję wszystkich jego pism literackich oraz w...
W błyskotliwej analizie Ostlinga polska czarownica stoi na skrzyżowaniu światów europejskiego i słowiańskiego, kultury wysokiej i niskiej, Kościoła i państwa, formalnej procedury sądowej i nieformalnych obrzędów pojednania oraz kontrmagii, religii i „zabobonu”, rzeczywistości i fantazji oraz kultury i jednostki. – Valerie Kivelson, „Slavic Review” 2013 Michael Ostling jest doktorem religioznawstwa i wykładowcą na Arizona State University. Współredaguje czasopismo „Magic,...
Wymagamy od intymistów, oprócz szczerości, by opowiadali historię swojego życia w sposób otwarty, klarowny i jawny. Ten warunek nie jest spełniony, jeśli autorzy z jakichś względów nie piszą o sobie wprost i zamiast tego prowadzą gry z przyjętymi konwencjami wyznawania. Podstawowym celem tej książki jest scharakteryzowanie rozmaitych przetworzeń tradycyjnego paradygmatu gatunkowego autobiografii. Materiał empiryczny stanowią teksty Kazimierza Brandysa, Stanisława Lema, Roman...
Model romantyczny, choć dziś już jest głównie częścią historii medycyny, może być oceniany rozmaicie. Niektórzy, istotnie, uznają go za niewiele znaczący epizod w dziejach sztuki lekarskiej, do tego o charakterze konserwatywnym albo nawet wstecznym. Inni natomiast, i chyba nie są oni w mniejszości, uważają, że medycyna romantyczna odegrała pewną rolę zarówno w przezwyciężeniu kryzysu, jaki zapanował w XVIII stuleciu, jak i w ponownym samookreśleniu się medycyny somatycznej i ...
Co oznacza tytuł dramaty Mickiewicza? Czym i kim są DZIADY? Czemu i komu w dramacie i w całej twórczości Mickiewicza przysługiwało to miano? Czym były dziady w roku 1823, a w co przeobraziły się w roku 1832? Dziady to święto, obrzęd, ale dziady to też zmarli, postaci mediumiczne, guślarze, poeci. Dziad jest typem bohatera literackiego, ale dziad (lirnik) to także forma poetyckiej autokreacji. Dziady nie stanowią jednak wyłącznie sfery wartości. Dziady to również czynnik zagro...
Wspólnoty emocjonalne nie opierają się na jednej bądź dwóch emocjach, ale na całych ich konstelacjach albo zestawach. Specyficzny charakter tych wspólnot bierze się nie tylko z emocji, na które kładą nacisk - a nie jedynie ze sposobów i kontekstów takiego działania - lecz także z emocji, które klasyfikują jako uczucia niższej rangi lub których w ogóle nie dostrzegają. Aby odszukać i zbadać wspólnoty emocjonalne, czytam powiązane ze sobą teksty, wynotowując wszystkie słowa, ge...
Drugie, zmienione i poprawione wydanie listów Marii z Szetkiewiczów Sienkiewiczowej [...]: Po pierwsze - rozbudowuje, poszerza i w niektórych wypadkach zmienia naszą wiedzę o biografii i twórczości Sienkiewicza. Określa rolę, jaką w kształtowaniu się osobowości i ewolucji warsztatu pisarza odegrała jego pierwsza żona. Szczególnie ważne - uwidocznione w listach - są relacje między małżonkami, co dodatkowo podkreślają dopiski, najczęściej o charakterze żartobliwym. Tu również ...
Druga część Form męskości pod redakcją Adama Dziadka przynosi kapitalny przegląd sposobów użycia kategorii męskości (męstwa) do opisu kultury polskiej epok dawnych. Domysł redaktora tomu i współpracujących z nim autorów był bowiem jak najbardziej słuszny: jeśli męskość jest ważną kategorią kulturową, to musi mieć swoją historię, musi potwierdzać się w wielu ewoluujących wcieleniach i ujęciach, musi grać na różnych piętrach dyskursu publicystycznego, artystycznego, stricte pol...
Piotr Forecki świetnie rozpoznał procedury manipulowania, maskowania czy mistyfikowania pamięci o Zagładzie w różnych obszarach polskiego dyskursu publicznego. Swobodnie porusza się po ogromnym i zróżnicowanym materiale źródłowym: od gazet i czasopism po film, radio i telewizję; od dokumentów parlamentarnych, przez akty prawne do podręczników szkolnych. Odsłania przed czytelnikami zarówno myślowy rodowód, jak i mechanizmy tego, co określa zapożyczonym z nowej humanistyki term...
W polskiej humanistyce i naukach społecznych od kilku lat odbywa się wielkie nadrabianie zaległości w dziedzinie studiów (o) męskości/ach. Tzw. masculinity studies, które na świecie od dawna stanowiły ważny obszar badań nad płcią kulturową, u nas zaistniały zastanawiająco późno. Jeszcze do niedawna perspektywa genderowa w zasadzie tożsama była z women studies i akademickimi nurtami feministycznymi. Z czasem włączyły się do niej studia nad nienormatywnymi seksualnościami, któr...
SŁAWOMIR BURYŁA - profesor w Instytucie Polonistyki i Logopedii Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego w Olsztynie. Zajmuje się współczesną literaturą polską, a zwłaszcza prozą wojny i okupacji, Holokaustu oraz edytorstwem i kulturą popularną. Jest autorem m.in. Opisać Zagładę (Wrocław 2006), Tematy (nie)opisane (Kraków 2013), Wokół Zagłady (Kraków 2016), Rozrachunki z wojną (Warszawa 2017). W 2012 roku w IBL PAN ukazała się pod jego redakcją, Doroty Krawczyńskiej oraz Jacka Le...
Nowa poezja polska wobec tradycji czyni przedmiotem namysłu lirykę polska po 1989 roku tworzoną przez autorów urodzonych w latach 60. i młodszych, tych, których debiuty przypadły na okolice przełomu XX i XXI wieku. Poezja po „zmianie paradygmatu” ukazana jest tu w kontekście jej wieloaspektowych relacji z szeroko rozumianą tradycją - literacką i kulturową - zarówno tą rodzimą (bliską, którą stanowią dzieła generacyjnych poprzedników oraz Starych Mistrzów), jak i obcą (krąg wp...
Napisane zapewne ok. połowy VI wieku Elegiae Maksymiana należały przez pewien czas do kanonu średniowiecznych lektur szkolnych jako tekst odpowiedni zwłaszcza dla młodszych uczniów. Zalecano je szczególnie z uwagi na ich specyficzny walor edukacyjny: w sposób dokładny, nawet przejmujący opisują bowiem udręki i nieszczęścia starości. W Akademii Krakowskiej był Maksymian czytany jeszcze w XV wieku. Co zaś najbardziej niezwykłe, gdyż zadecydował o tym zbieg okoliczności, to on w...
(…) Książka zarówno zawiera rozważania pojęciowe i teoretyczne, jak i zdaje sprawę z dzisiejszych zastosowań badań nad dyskursami konfliktu w różnych dziedzinach humanistyki (zwłaszcza okołoliterackiej). Mamy nadzieję, że zainspiruje dalsze badania tego skomplikowanego, ale równocześnie centralnego zjawiska współczesnej komunikacji – nie tylko literackiej.
Od Redaktorów
Tom Afektywne historie sytuuje afekt jako pojęcie kluczowe, skupiające różne perspektywy, które przełamują racjonalne formy poznawania rzeczywistości. Autorzy odsłaniają mnogie oblicza teraźniejszości postrzeganej przez pryzmat afektywnego pojmowania historii, często traumatycznej czy niesamowitej (unheimlich). W jaki sposób nastroje, emocje, czy namiętności odciskają się na kształcie wspólnotowych ram pamięci? A może uchylające się świadomości (lecz poniekąd konstytuujące ją...
Ciała zdruzgotane, ciała oporne są pracą o kapitalnym znaczeniu dla współczesnych badań humanistycznych w Polsce, pracą jednoznacznie wpisującą się w „zwrot afektywny”, który dokonał się w humanistyce światowej już jakiś czas temu, ale też ujmującą zagadnienie afektów na swój własny, oryginalny sposób. Chodzi nie tylko o krytyczną refleksję wobec różnych nurtów myślenia o afektach, ale też lekturową egzemplifikację powiązaną ściśle z historią. Jest to praca, która po raz pier...
Pierre-Marc de Biasi (ur. 1950), literaturoznawca, filozof, malarz i rzeźbiarz. Od stycznia 2006 dyrektor naukowy Instytutu Tekstów i Rękopisów Współczesnych (ITEM) w paryskim CNRS, wykładowca uniwersytetów Paris 7 i Paris 4, współpracownik wydawnictw naukowych, członek redakcji pisma „Genesis”. Pierre-Marc de Biasi jest współtwórcą francuskiej krytyki genetycznej, autorem wielu książek i rozpraw dotyczących tej dziedziny, jak również historii pisma, papieru i nowych technolo...
Dyskont słów to książka która w pewnym sensie napisała się sama. Jeśli w tym stwierdzeniu jest przesada, to tylko niewielka. To książka o porywającej przygodzie, jaką są nowe technologie i gwałtowna zmiana technologiczna i komunikacyjna, oraz o języku nowych mediów. Zmiany są tak szybkie, że czasami można mieć obawy, czy jeszcze wiemy, o czym mówimy i czy się rozumiemy. Słownik uzupełniają szkice pisane w latach 2006-2013. Nie są one wzorem chłodnego akademickiego dystansu, g...
Krytyczne wydanie „Pism zebranych” Stefana Żeromskiego pod redakcją Zbigniewa Golińskiego zaczęło ukazywać się w roku 1981 nakładem SW "Czytelnik". Edycja została zaplanowana na 39 tomów podzielonych na sześć serii: trzy serie utworów literackich (nowele, powieści, dramaty – łącznie 23 tomy), serię utworów publicystycznych (3 tomy), dzienniki (7 tomów) oraz listy (6 tomów). W latach 1981-1996 ukazało się kilkanaście tomów „Pism”; w latach późniejszych – w wyniku najpierw prze...
