Konferencja „Militaria w edukacji historycznej” sytuowała się w ciągu ważnych wydarzeń edukacyjno-historycznych roku 2014, które wyznaczały: XII Powszechny Zjazd Historyków Wojskowych w Rzeszowie (Lwowie) oraz XIX Powszechny Zjazd Historyków Polskich w Szczecinie. Wielu z nas było uczestnikami obu tych ważnych wydarzeń i stąd nasza refleksja dotycząca roli militariów we współczesnej edukacji historycznej była naznaczona doświadczeniem z nich wyniesionym. Niewątpliwie, najważn...
Burzliwe czasy trzeciego bezkrólewia, budziły zawsze wśród historyków duże zainteresowanie. Rzecz dziwna jednak, że ograniczali się oni przeważnie do przedstawienia przebiegu samej niezgodnej elekcji, i do spraw polityki zagranicznej, zwracając stosunkowo niewielką uwagę na te wypadki polityki wewnętrznej, które stanowiły bezpośrednie następstwo wypadków na Woli. A przecież są one choćby dlatego godne uwagi, że w walce stronnictw, toczącej się bezpośrednio po elekcji i w pi...
Dzieje polityczne Europy wieku XVII w ogromnym zakresie związane są ze Śląskiem. Mało który skrawek Europy w dobie wojny trzydziestoletniej był widownią takich dni grozy i takiego moralnego upadku człowieka, jak Śląsk. Ale nie tylko los wielu bitew ważył się na szali śląskiej przez długi korowód ponurych lat, lecz ziemia ta była również przedmiotem wielu tajemnych narad dyplomatów europejskich, albowiem ilekroć zagadnienie Śląska wkraczało na widownię polityczną, tylekroć wi...
Jest coś niezwykłego w tym mikroskopijnym wycinku dziejów, zaledwie chwili, jeśli uwzględni się globalny wymiar historii, co sprawia, iż trudno jest przejść obojętnie wobec wydarzeń i związanych z nimi postaci epoki, która od imienia głównego bohatera przyjęła miano napoleońskiej. Z jednej strony może to być totalne zauroczenie, nieomalże apologetyczne uwielbienie, bliższe romantycznym bohaterom powieści Stendhala, jak chociażby Julian Sorel, niż pragmatycznej współczesności....
Tak zwana „pierwsza wojna polska” toczona przez Napoleona z czwartą koalicją w latach 1806–1807, zakończona druzgocącą klęską Prus oraz ciężką porażką Rosji, miała doniosłe konsekwencje polityczne. Negocjacje pokojowe prowadzone w Tylży przyniosły efekt w postaci dwóch traktatów – francusko-rosyjskiego oraz francusko-pruskiego, które podpisano 7 i 9 lipca 1807 r. Ich postanowienia w sposób istotny zaważyły na przyszłości znacznej części ziem polskich. Z tego punktu widzenia n...
Spośród klasycznych, niemieckich dzieł z obszaru historii wojskowości atlas bitew starożytnych Johannesa Kromayera, stworzony we współpracy z Georgem Veithem jest publikacją wyjątkową. Kolejne tomy, będące zarówno syntezą na temat wojskowości antycznej, poczynając od wojen perskich, a kończąc na schyłku Republiki Rzymskiej, jak i graficzną jej ilustracją połączoną z dociekaniami terenowymi oraz przedstawieniem różnych hipotez oraz kontrowersji na temat poszczególnych kampanii...
Wielkie Księstwo Litewskie pod rządami Aleksandra Jagiellończyka. Studia nad dziejami państwa i społeczeństwa na przełomie XV i XVI wieku, jest zbiorem studiów poświęconych epoce panowania Aleksandra Jagiellończyka w Wielkim Księstwie Litewskim w l. 1492-1506. W tym okresie Litwa straciła mocarstwowe stanowisko Europie Wschodniej, sprawowane od chwili podboju większości ziem ruskich w XIV wieku. W końcu XV wieku rozpoczął się proces utraty zdobyczy litewskich na wschodzie na...
W czasie czteroletniego zmagania się narodów podczas wielkiej wojny powstała i rozwinęła się potężna i nowoczesna broń – czołgi. Umysły twórcze i rozwój przemysłu wojennego dały wreszcie na obronę państwa od dawna poszukiwaną broń, może jeszcze niezbyt doskonałą, dającą jednak dużą przewagę na polach bitew. Pojawienie się czołgu – to potężny skok w rozwoju broni, w szczególności broni pancernej. Pierwsze walki na polach Francji i ofiary krwi zadecydowały o jego miejscu w sile...
Strategiczne działania bombowe prowadzone w Europie podczas II wojny światowej były tak samo istotne jak kontrowersyjne i żadna pozycja w historiografii nie przedstawia tak wszechstronnej analizy wszystkich ich aspektów jak Strategiczna Ofensywa Powietrzna przeciwko Niemcom autorstwa Charlesa Webstera i Noble Franklanda. Oddawany w Państwa ręce jest pierwszy tom tej pracy, która jest jedną z części oficjalnej brytyjskiej serii wydawniczej History of the Second World War trakt...
Prezentowana monografia jest uzupełnioną i poprawioną wersją rozprawy doktorskiej „Kadra oficerska armii koronnej w drugiej połowie XVII w.”, przygotowaną pod naukowym kierunkiem Prof. dr hab. Jana Wimmera i obronioną na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego w 1989 r. Jej fragmenty zostały już opublikowane, albo w formie książkowej albo w formie artykułów. Obecna publikacja wymagała znacznych uzupełnień z powodu pojawienia się licznych monografii czy artykułów, om...
Prezentowana Czytelnikowi książka jest główną pozycją w dorobku naukowym Ludwika Kolankowskiego. Praca dzieli się na dwadzieścia rozdziałów, w których autor omawia historię Litwy od momentu śmierci wielkiego księcia Olgierda w 1377 r. i objęcia jego schedy przez Jagiełłę po zakończenie polsko-litewskich działań przeciw Mołdawii Stefana Wielkiego w latach 1497-1499 (dwa krótkie rozdziały I i II, poświęcone początkom i dziejom Litwy do 1377 r. mają charakter wprowadzający). Aut...
W odróżnieniu od pierwszego, drugi tom poświęconego kampanii jesiennej 1813 roku opracowania postawił przed autorem znacznie większe wymagania. Sierpniowe operacje Napoleona i koalicyjnych armii, przedstawione w tomie pierwszym, toczyły się na trzech, daleko od siebie oddalonych teatrach wojny. Ich przejrzyste przedstawienie nie stanowiło zatem większych trudności. Po bitwie pod Kulm krąg tworzony przez otaczające Napoleona koalicyjne armie zawężył się do tego stopnia, że ic...
Przypuszczam, że każdy miłośnik epoki napoleońskiej ma swojego ulubionego pamiętnikarza. Historyk powinien wprawdzie wszystkie źródła traktować sine ira et studio, ale są autorzy, po których sięga się z większą przyjemnością. Mamy w czym wybierać – relacje wojskowych i cywili, Polaków i cudzoziemców, kobiet i mężczyzn. Przyjaciół i wrogów. Szukamy w nich interesujących, w miarę możliwości autentycznych, okruchów minionych wydarzeń. Myślę, że różnorodność to także cecha tej ks...
Kampania francuska, w której nieustępliwość żołnierzy dorównywała geniuszowi ich wodza, składała się z trzech różnych części. Trwający od 25 stycznia do 8 lutego okres pierwszy odznacza się groźnymi postępami aliantów. Na próżno Napoleon odnosi zwycięstwo pod Brienne, na próżno przez dwanaście godzin utrzymuje się pod La Rothiere, walcząc przeciwko trzykrotnie większym siłom, w końcu i tak zarządza odwrót. Sytuacja wydaje się katastrofalna, koniec wojny bliski, a jej rezulta...
[Sir Frederick Maurice] napisał (...) – jak sam dokładnie ujął – krytyczną analizę strategii Lee. Nie jest to nieobiektywna pochwała, akceptacja wszystkiego co zrobił Lee, tylko dlatego, że on to zrobił. Jest to analiza powściągliwa, którą należy docenić szczególnie za jej umiarkowanie, szczerość oraz zwrócenie uwagi na to, co sir Frederick uznał za błędy generała Lee. Przede wszystkim jest to analiza autorstwa człowieka, który – jak żaden inny autor anglojęzyczny – łączy w s...
Niniejsza książka jest biografią komendanta Białej Cerkwi, generał-majora Jana Stachurskiego. W pierwszych rozdziałach autor przedstawia położenie i historię znajdującej się pod kontrolą głównego bohatera placówki oraz sytuację na Ukrainie (a więc w regionie, w którym znajdowała się twierdza) w latach wcześniejszych. Ta ostatnia była bardzo skomplikowana, gdyż o wpływy rywalizowały tam: Chanat Krymski, Moskwa i Rzeczypospolita. Biała Cerkiew była jedną z ważniejszych twierdz...
Zadaniem moim w niniejszym studium było nakreślenie politycznych dziejów kilkuletniego panowania Władysława I na Węgrzech, które w literaturze węgierskiej nie doczekało się dotychczas odpowiedniego opracowania, a w naszym piśmiennictwie historycznym, poza nielicznymi wyjątkami, traktowane było raczej pobocznie czy dodatkowo. Ponieważ zaś rządy Władysława w Polsce, najpierw z powodu jego małoletniości, później zaś z powodu opuszczenia kraju, bardzo mało przynoszą nam, z koniec...
Celem niniejszej pracy, idącej oczywiście tropem poprzedników, jest zatem przezwyciężenie niektórych uprzednich ograniczeń historiograficznych, przede wszystkim przez możliwie pełne wykorzystanie nie drukowanej i drukowanej bazy źródłowej oraz realizację wysuwanych już wcześniej, zwłaszcza przez S. Herbsta, postulatów badawczych. Autor dążyć więc będzie do pokazania całokształtu działań wojennych na lądzie i na wodach Bałtyku, akcji politycznych i dyplomatycznych z lat 1519-1...
Kongres wiedeński 1515 r. był jednym z najważniejszych wydarzeń politycznych w dziejach Europy u progu czasów nowożytnych. Zdaniem wielu historyków rzucił on trwałe podwaliny pod budowę wielonarodowościowej monarchii Habsburgów nad Dunajem i Wełtawą, Cisą i Drawą, a okresowo nawet nad Odrą, Wisłą i nad Padem. Przyczynił się do powstania państwa które wśród wielu ewolucyjnych zmian przetrwało niemal 400 lat, pełniąc w czasie tych kilku stuleci jedną z czołowych ról w „koncerci...
Korpus Kawalerii miał być młotem wzniesionym na północnym skrzydle naszego frontu, młotem miażdżącym wszelki opór frontowy przez działania na skrzydło i tyły. Jakże piękna koncepcja, o której do znudzenia często mówi się w czasie pokoju, a którą mimo to, tak rzadko wciela się w życie w czasie wojny! Jakże śmiały jest ten rozmach operacyjny, który z korpusu kawalerii tworzył czynnik zwycięstwa na skalę operacyjno-strategiczną! A jednocześnie musimy się zapytać, czy ten młot wz...
Autor w oparciu o historie obu kanonierek prezentuje w przystępny sposób trudną, mozolną ale i pełną entuzjazmu drogę jaką przebyli twórcy Polskiej Marynarki Wojennej w okresie II Rzeczypospolitej. Na pokładach opisywanych okrętów wyszkolono setki marynarzy różnych stopni i specjalności, którzy swoje umiejętności i wolę walki wykazali na morzach i oceanach w trakcie najkrwawszego konfliktu w dziejach ludzkości. A jak te okręty wyglądały, czym się charakteryzowały i jakie był...
Książka ta śledzi – w dużej mierze w oparciu o dowody udostępnione po upadku Związku Radzieckiego – bieg losów Armii Czerwonej, od r. 1918, gdy narodziła się ona jako awangarda światowej rewolucji, do r. 1941, w którym stowarzyszyła się z „twierdzą kapitalizmu”, Stanami Zjednoczonymi. Praca zajmuje się w szczególności zagadnieniami dowodzenia i doktryny wojennej, zaś dominującą postacią jest Józef Stalin. Na podstawie doświadczeń wojny domowej (1918-1920) Armia Czerwona zaczę...
