W tej klasycznej już, fundatorskiej dla filozofii muzyki współczesnej książce Theodor Adorno stawia pytania o istotę twórczych poszukiwań w sztuce dźwięku. Omawiając język artystyczny Strawińskiego i Schoenberga, zestawia ich ze sobą jako reprezentantów dwóch odmiennych dążeń: tendencji do wskrzeszania tego, co już zaistniało w historii, oraz potrzeby rewolucyjnego odrzucenia dawnych wzorców na rzecz wolności wyrazu. Pomimo upływu lat, dziś, wobec nieograniczonej swobody wypo...
W masowej wyobraźni Inkowie zajmują miejsce szczególne, związane z egzotyką, tajemnicą, bajecznym bogactwem. Równie fascynujące jak materialne pozostałości ich kultury są intelektualne osiągniecia tej cywilizacji. Inkowie z Cuzca (bo byli także inni Inkowie) stworzyli swoje imperium w bardzo krótkim czasie - zaledwie około stulecia - choć nie dysponowali żadną istotną przewagą technologiczną ani militarną. Źródło ich sukcesu tkwiło w zręcznej polityce wspieranej skuteczną pro...
W 120 rocznicę urodzin Stanisława Rembeka Państwowy Instytut Wydawniczy inauguruje pierwszą edycję Dzieł zebranych jednego z najwybitniejszych polskich prozaików pierwszej połowy XX wieku, przez peerelowską cenzurę skazanego na zapomnienie i literacki niebyt. A wszystko przez powieść W polu, w której po mistrzowsku opisał niszczycielski żywioł wojny polsko-bolszewickiej. Książka, choć po 1946 roku trafiła na indeks i została wznowiona dopiero w drugim obiegu, zapewniła mu trw...
"Jacques Amunont w swoich najważniejszych książkach, nie ograniczał się do metod i narzędzi teorii filmu. Wybierał podejście pluralistyczne, biorąc pod uwagę fakt, iż wybrany przez niego problem badawczy nie jest wyłącznie obiektem wiedzy o filmie, lecz przejawia się na gruncie innych dyscyplin, takich jak filozofia, socjologia, antropologia, literaturoznawstwo, historia sztuki i in., bądź wręcz zostaje przez nie wyłoniony. Wszystkie te cechy odnajdziemy także w Interpretacj...
Szkice Giorgia Manganellego - których bohaterowie to m.in. literatura fantastyczna, dyskretny, schizolidalny snob Ronald Firbank, Samuel Beckett i jego Murphy, szachownica Vladimira Nabokova, przebiegły mag W. B. Yeats czy Henry James - są błyskotliwe, często zaskakujące, dalekie od obiegowych sądów i akademickich analiz. Lekturę tego zbioru być może należałoby zacząć od tytułowego manifestu, który fascynuje niewyznaną miłością do literatury, tej aspołecznej, niemoralnej dzi...
Królik ucieka jak Huck Finn - przed próbami ucywilizowania go. Jak Holden z Buszującego w zbożu - ucieka przed dorosłością. Jak Ben z Absolwenta Mike’a Nicholsa - ucieka, choć nie wie dokąd. Jak bohaterowie Kerouacowskiej powieści W drodze - ucieka, aby uciekać, bo cel nie jest ważny, istotna jest zmiana. Harry Królik Angstrom to postać pełna przeciwieństw, człowiek Kierkegaardowski - w ciągłym stanie bojaźni i drżenia: niepokój pobrzmiewa już w jego nazwisku. Królik ucieka...
Podróżny i światło księżyca należy do klasyki literatury węgierskiej. Bohaterem książki jest Mihály, trzydziestosześciolatek, który w czasie podróży poślubnej po Italii porzuca żonę i odbywa samotną wędrówkę prowadzącą go do lepszego zrozumienia siebie i źródeł własnych pragnień, do rozwiązania zagadek z przeszłości. Podróż w świetle księżyca – będącego symbolem tajemnych, ukrytych stron natury – fascynująca i niebezpieczna, to rozpaczliwa ucieczka od jałowej mieszczańskiej e...
W siedmiu rozmowach, jakie Barbara Osterloff przeprowadziła z Giovannim Pampiglionem zawiera się nieprawdopodobne bogactwo doświadczeń włoskiego reżysera, którego miłość do polskiej literatury zawiodła na deski teatrów w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie (i nie tylko). Bogatszy o drugą ojczyznę – tę z wyboru ? G. Pampiglione całym swoim życiem zawodowym dowodził, że zasługuje na tytuł ambasadora kultury polskiej we Włoszech i włoskiej kultury w Polsce, o czym świadczy chociażby...
Czy pokój, harmonia społeczna i tradycyjne wartości są możliwe w dzisiejszym świecie? W. Julian Korab-Karpowicz, filozof polityki, autor wielu dzieł naukowych opublikowanych w Polsce i zagranicą, twierdzi, że tak. Przedstawia rozwiązanie, które jest idealistyczne, ale zarazem realne, ponieważ zakorzenione w samej naturze ludzkiej (tak jak była ona ujęta w klasycznej filozofii, sięgającej do Platona i Arystotelesa). W swojej książce roztacza wizję szczęśliwego społeczeństwa i...
W poetyckiej „serii mozaikowej” PIW-u prezentujemy tom wierszy Adriany Szymańskiej. Poetka opublikowała kilkanaście książek poetyckich, powieści oraz zbiory esejów. Jej utwory zostały przetłumaczone na kilka języków europejskich, a także na hebrajski i japoński. Pierwszą nagrodę literacką przyznał jej Julian Przyboś w roku 1969 za debiut poetycki Nieba codzienności. Następnie, w roku 1974, otrzymała Puchar Kryształowego Lwa z rąk Adama Ważyka. Jest też laureatką innych pres...
Praca Davida Brophy’ego ? jednego z najwybitniejszych światowych autorytetów zajmujących się historią Ujgurów ? powstała jako efekt wieloletnich badań archiwalnych i terenowych i jest najpełniejszą jak dotąd monografią prezentującą całość transgranicznej problematyki formowania się narodu ujgurskiego. Obejmuje zwłaszcza okres przełomu XIX i XX wieku, dotychczas na ogół ściśle rozgraniczany na dzieje współczesnego Turkiestanu Wschodniego, tj. chińskiego Xinjiangu oraz społec...
Obcy przyniósł Albertowi Camusowi popularność. Stał się bestselerem, czego Camus chyba nie do końca rozumiał, nie chciał być autorem wyłącznie Obcego. Chciał nie chciał, w roku 1940 dał światu zwierciadło, w którym może przejrzeć się człowiek. To jedna z książek (nie tylko francuskich czy dwudziestowiecznych, ale książek w ogóle), które są w ciągłym obiegu czytelniczym, to znaczy są nieustannie czytane, przemyśliwane, interpretowane. Wciąż aktualne, niepokojące. Domagające si...
Eleutheria, napisana po francusku w 1947 roku, pierwsza sztuka Samuela Becketta, zupełnie inna pod względem poetyki od późniejszych jego dramatów, które przyniosły mu sławę, przeleżała w szufladzie autora i światowych archiwach blisko pół wieku, zanim ujrzała światło dzienne. Stało się to zresztą w wyniku konfliktu dwóch głównych wydawców pisarza: Jérôme’a Lindona, szefa francuskiego Editions de Minuit, i Barneya Rosseta, szefa amerykańskiego Grove Press, i w atmosferze skand...
W serii „Poeci do kwadratu” Bernadetta Kuczera – Chachulska przedstawia autorski wybór wierszy Adama Mickiewicza „Wsłuchać się w szum wód”. Wybór poprzedzony jest osobistym esejem na temat życia i twórczości romantycznego wieszcza. Znajdą się w nim wszystkie najpiękniejsze wiersze i ballady Mickiewicza, a także fragmenty poematów, dramatów, czy „Pana Tadeusza”. Każdy wybór wierszy, jak pisze autorka, jest rezultatem wieloletniego obcowania z Poetą, doświadczeń kształtujący...
Po niemal czterdziestu latach PIW wznawia (wydanie poprawione i z dodanym posłowiem tłumaczki) klasyczną powieść japońskiego noblisty Yasunariego Kawabaty Głos góry. Ta z pozoru prosta historia o starzejącym się mężczyźnie i jego rodzinie – opisana pięknym, powolnym językiem – jest dla Kawabaty przyczynkiem do refleksji nad przemijającymi czasami oraz nad elementami niesamowitymi lub nadprzyrodzonymi w ludzkim życiu. Tłumaczka, Ewa Szulc w posłowiu zwraca uwagę, że „najistotn...
Trzytomowy Teatr przynosi nam żywiący się codziennością i konkretem surrealizm, fantastyczną cudowność, nagle dziwniejącą rzeczywistość. Prawda wyobraźni dominuje tu nad prawdą doświadczenia. „Zjawisko Ionesco” obejmuje sprzeczności: ja pożerające cały teatr, cały świat nawet, oraz ja, które ukrywa się, roztapia w tzw. obiektywnej rzeczywistości dzieła. Punktem wyjścia jest dla Ionesco komedia. Komedia i moralitet, który jest komedią serio. Fabułą sztuki zaś może być niemoc j...
Trzytomowy Teatr przynosi nam żywiący się codziennością i konkretem surrealizm, fantastyczną cudowność, nagle dziwniejącą rzeczywistość. Prawda wyobraźni dominuje tu nad prawdą doświadczenia. „Zjawisko Ionesco” obejmuje sprzeczności: ja pożerające cały teatr, cały świat nawet, oraz ja, które ukrywa się, roztapia w tzw. obiektywnej rzeczywistości dzieła. Punktem wyjścia jest dla Ionesco komedia. Komedia i moralitet, który jest komedią serio. Fabułą sztuki zaś może być niemoc j...
Trzytomowy Teatr przynosi nam żywiący się codziennością i konkretem surrealizm, fantastyczną cudowność, nagle dziwniejącą rzeczywistość. Prawda wyobraźni dominuje tu nad prawdą doświadczenia. „Zjawisko Ionesco” obejmuje sprzeczności: ja pożerające cały teatr, cały świat nawet, oraz ja, które ukrywa się, roztapia w tzw. obiektywnej rzeczywistości dzieła. Punktem wyjścia jest dla Ionesco komedia. Komedia i moralitet, który jest komedią serio. Fabułą sztuki zaś może być niemoc j...
Miguel de Unamuno (1864-1936) był jednym z najwybitniejszych hiszpańskich myślicieli, autorem wielu ważnych esejów, dramatów, poezji i nowatorskich powieści. Z jego bardzo różnorodnej twórczości wybija się pozornie niewielka książka Jak się tworzy powieść (1924-27) – dzieło szczególne, wielowarstwowe, zagadkowe, które zaciera granicę między życiem i literaturą. Unamuno właściwie napisał powieść, w której zwierza się ze swoich chęci napisania powieści o tworzeniu powieści. Moż...
Słoneczna ruleta to obszerny wybór wierszy Józefa Barana z lat 1969 – 2020. Jak zapowiada podtytuł, są to wiersze starannie przebrane, ale ponieważ autor tego tomu wydał już ponad 30 książek, tom choć obszerny pomieścił wiersze najlepsze. Znajdziemy tutaj samą esencję tej słonecznej, oddanej życiu, ale i gorzkiej poezji. Wiele skomplikowanych, ale pociągających smaków istnienia. Za odkrywcę poezji Józefa Barana uważa się Artura Sandauera, choć wcześniej całe kolumny wierszy...
Przypominamy wspaniałą powieść Roberta Walsera, osnutą wokół skrycie lub jawnie autobiograficznych wątków. Niemal pozbawiona akcji, utkana z rozmyślań, doświadczeń i lęków młodości, stanowi dziennik wychowanka surowej szkoły dla służących. Rola podwładnego, wiecznego dziecka pozwala na dystans wobec rzeczywistości, dystans, który daje przewagę. Daje możliwość naiwnej obserwacji, która wyostrza spojrzenie, pozwala wniknąć w istotę międzyludzkich relacji. „Nauczyć się tu można ...
Praca Charlesa Kinga Dzieje Morza Czarnego jest publikacją wyjątkową, łączy bowiem najlepsze cechy anglosaskiego pisarstwa historycznego z tradycjami francuskiej szkoły Annales (skojarzeniem ze słynną monografią Ferdynanda Braudela Morze Śródziemne i świat śródziemnomorski w epoce Filipa II jest nader uprawnione). Tego typu ujęcie, czyniące z Morza Czarnego w jego „długim trwaniu” bohatera książki, pozwala ukazać historię akwenu i wybrzeży pod kątem geograficznym, biologiczn...
Kolejnym poetą prezentowanym w tzw. „serii księżycowej”, czyli serii tomów poetyckich, przybliżających twórczość polskich twórców zmarłych kilkadziesiąt lat temu, wielokrotnie w sposób tragiczny w wydarzeniach wojennych, które to przerwały obiecujące kariery literackie, jest Władysław Sebyła (1902-1940) – poeta, podporucznik rezerwy piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej. Sebyła ogłosił zaledwie trzy samodzielne ciekawe i dojrzałe tomy poetyckie (Pieśni szczuro...
Wznowienie cenionej biografii Justyniana I, cesarza bizantyńskiego i jego żony Teodory uzasadnia wyjątkowość tej książki, bowiem - jak wspomina Robert Browning w przedmowie - jest ona próbą odmalowania takiego obrazu wydarzeń, jaki zapewne rysował się samemu cesarzowi i jego zadziwiającej, obdarzonej niezwykłą urodą, inteligencją i temperamentem małżonce. Mimo iż cesarze rzymscy nie byli samowładnymi dyktatorami i tak w zakresie informacji, jak i wprowadzania w życie swych de...
