Publikowany w tym tomie wybór tekstów Oskara Schlemmera (1888–1943) jest pierwszym polskim wydaniem materiałów związanych z eksperymentalną sceną Bauhausu w Weimarze i Dessau. Schlemmer wraz ze studentami warsztatu scenicznego podejmował wielokierunkowe badania nad relacjami między formą, barwą i ruchem w przestrzeni, wychodząc od żywego organizmu tancerza, którego postać przekształcał za pomocą kostiumu-maski.Deklarował: „Nie jestem wyznawcą Dionizosa… Moją dome...
Kino na biegunach to nie tyle historia kinematografii niemieckich epoki politycznego podziału Niemiec, ile głównie próba skonfrontowania ze sobą dwóch sąsiednich i jednojęzycznych, a przecież antagonistycznych kultur filmowych RFN i NRD. Zamysł to z dzisiejszego punktu widzenia tym bardziej intrygujący, że jednego z tych państw już nie ma, a drugie nie jest już tym samym, którym było przed zjednoczeniem. Dlatego tak ważne i fascynujące pozostają historie, które filmy te opowi...
Życiorysu Williama Szekspira w tej książce nie będzie. Nie rozwiążemy zagadki Czarnej Damy ani nie ustalimy tożsamości tajemniczego pięknego młodzieńca z sonetów. Nie będziemy się zajmować ulubionym tematem żurnalistów: „kto właściwie napisał Szekspira?”. Zamiast tego o wielkim poecie i dramatopisarzu będziemy mówić jako o mistrzu słowa i żartu, zwłaszcza żartu frywolnego, będącego nie prostackim świntuszeniem dla rozbawienia gawiedzi, lecz ...
Od Banjo Patersona do Meliny Marchetty to kolejny tom w serii poświęconej adaptacjom filmowym literatur narodowych. Autorzy niniejszego zbioru analizują wybrane utwory literatury australijskiej – zarówno klasycznej, z przełomu XIX i XX wieku, jak i tej bardziej współczesnej – oraz ich filmowe lub telewizyjne adaptacje. Znalazło się tu miejsce zarówno dla powieści Oko cyklonu noblisty Patricka White’a, jak i dla Ptaków ciernistych krzewów Colleen McCul...
„Książka Małgorzaty Kozubek jest pierwszym w polskiej literaturze przedmiotu naukowym opracowaniem zagadnienia filmoterapii. […] Przesłanki tej metody autorka analizuje w rozległym kontekście kultury terapeutycznej, a także w ramach problematyki stricte filmoznawczej, związanej z percepcją filmu”.Tadeusz Szczepański„Małgorzata Kozubek zadaje pytanie o możliwości teoretyczne, a także o szanse praktycznej skuteczności wykorzystania filmu do psychoterapii, a zwłaszcza do ...
Książka Bożeny Kudryckiej, złożona z ośmiu analityczno-interpretacyjnych studiów twórczości Bernarda Bertolucciego (Kostucha, Przed rewolucją, Partner, Strategia pająka, Konformista, Ostatnie tango w Paryżu, Ostatni cesarz, Pod osłoną nieba), w istocie rzeczy jest pierwszą polską monografią włoskiego reżysera, skoncentrowaną na kulturowej genezie jego dzieł. Autorka, uwzględniając rozliczne konteksty literackie, plastyczne, operowe i filmowe...
Napisać, że adaptacje to jeden z największych tematów filmoznawstwa, byłoby truizmem – do dziś najwięcej scenariuszy filmowych powstaje na podstawie już istniejących źródeł, choć współcześnie (w dobie adaptacji komiksów, gier komputerowych, a nawet budowania fabuł wokół zabawek) nie jest już oczywistością, że będzie to beletrystyka. Sięganie po inspiracje literackie było jednak naturalną strategią twórców filmowych już od początków kina, a powieści, opowiadania i...
Ryszard Wagner – jedna z najgłośniejszych postaci muzyki i dramatu muzycznego w XIX wieku – był i nadal jest przedmiotem skrajnych opinii, od uwielbienia przez ostrą krytykę po czasowy niebyt za wykorzystywanie jego sztuki w czasach nazizmu. Opery i dramaty Wagnera wystawia się jednak na całym świecie, z czym nie idzie w parze znajomość jego pism i poglądów. Tymczasem akurat w tym zakresie dokonuje się swoista rewaloryzacja ocen Wagnera na podstawie...
Główna fala ekspresjonizmu przypada na drugie dziesięciolecie XX wieku. W ciągu zaledwie kilku lat ekspresjonizm stopniowo zawładnął wszystkimi obszarami sztuki. Ale już w roku 1920 Wilhelm Worringer zapowiadał jego koniec, a rok później Yvan Goll obwieścił śmierć ekspresjonizmu. Dramat i teatr ekspresjonistyczny wykraczają poza te wąskie ramy, z jednej strony znajdując inspiracje we wcześniejszej twórczości dramatycznej i zjawiskach związanych z re...
Prezentowany po raz pierwszy w tłumaczeniu na język polski Teatr komediowy Goldoniego powstał w roku 1750. Wraz ze Wstępem autora do pierwszego zbioru komedii stanowi nie tylko manifest reformy włoskiego teatru komediowego, ale także istotny dokument w historii osiemnastowiecznej sceny weneckiej. Goldoni splata nowoczesność z tradycją dell’arte, przedstawia na scenie „poetykę w akcji”, polemizuje z rywalami scenicznymi, komentuje własny dorobek oraz walczy o...
Działalność literacka Tiecka – wybitnego poety, publicysty, tłumacza i edytora – obejmowała niemal trzy epoki: rozpoczęła się krytyką estetyki późnooświeceniowej, przeszła fazę romantyczną, by na koniec zwiastować nowe tendencje w sztuce. Dla niemieckiego teatru pisma Tiecka miały duże znaczenie przede wszystkim dlatego, że zapoczątkowały nurt reformy, której celem było znalezienie modelu sceny umownej w opozycji do teatru iluzjonistycznego. Tieck b...
Druga część opracowania poświęconego polskim kontaktom z teatrami azjatyckimi. Część pierwsza zawiera szczegółową kronikę, dokumentującą wizyty twórców i zespołów z Chin, Japonii, Indii czy Indonezji w Polsce. Studia zebrane w niniejszym tomie obejmują takie zagadnienia, jak: polska recepcja opery pekińskiej i japońskiego teatru nō, wizyty zespołów kabuki i współczesnej „opery dziewczęcej” Takarazuka. Szczególnie uważnie przygląda się Zbigniew Osiński temu, jaki s...
Pierwsza część opracowania poświęconego polskim kontaktom z teatrem azjatyckim. Niniejszy tom zawiera kronikę dokumentującą pobyty twórców i zespołów z Chin, Japonii, Indii czy Indonezji w Polsce. Autor na podstawie afiszów, recenzji, fotografii i zapisów filmowych stworzył szczegółową relację, dzięki której dosiadujemy się, jakie przedstawienia zostały pokazane w Polsce przez ostatnie sto lat, a także kto, co i gdzie na ten temat napisał. Uzupełnienie kroniki sta...
Esej o aktorach i teatrze francuskim został zredagowany przez Humboldta na podstawie zapisków, które młody uczony prowadził regularnie w Paryżu od grudnia 1797 do sierpnia 1799, i które zostały wydane drukiem dopiero w XX wieku. Duża część obserwacji, notowanych w celu wykorzystania ich w przyszłości w dziele z zakresu antropologii porównawczej dotyczy życia teatralnego. Można nawet odnieść wrażenie, że właśnie teatr, scena, widownia, krytyka stanow...
Antologia tekstów dotyczących francuskiego teatru średniowiecznego. Przez wieki zapomniany, stał się bliski pokoleniu, które współtworzyło współczesny teatr eksperymentalny, brało udział w happeningach, spektaklach ulicznych, zajmowało się sztuką performance. Szkice zawarte w niniejszej książce skupiają się na takich aspektach teatru, jak gra aktorska, organizacja przestrzeni czy popularne wówczas gatunki. Pokazują średniowieczną scenę rozdartą między sacrum i pro...
Pisany wierszem traktat Lopego de Vegi jest wykładem teorii dramatu, poradnikiem dla autorów teatralnych i źródłem inspiracji dla autorów późniejszych traktatów i poetyk. Jest on zarazem świadectwem procesu transformacji, jakiemu poddał się hiszpański dramat i teatr przed ponad czterema wiekami, w konsekwencji którego ukształtowała się jedna z najbogatszych tradycji teatralnych nowożytnej Europy.
Zbiór esejów jednego z najlepszych polskich teatrologów. Książka opowiada o różnych sposobach uprawiania historii teatru – zarówno z kręgu teorii, jak i historii tej dziedziny sztuki, z obszaru czytania dramatu, zwłaszcza polskiego, ale także Szekspira i szeroko rozumianej antropologii widowisk. Okolica bowiem to nie tylko obszar rozciągający się dookoła jakiegoś miejsca, stanowiący jego fizyczne otoczenie – ale również krajobraz oglądany z określonego pun...
Georg Fuchs, którego program odnowy sceny europejskiej należałoby postawić obok koncepcji teoretyków tej miary co Craig i Appia, pragnął przywrócić teatrowi jego pierwotny charakter – zbiorowej uroczystości, obrzędu, wyraziciela idei. Niektóre postulaty Fuchsa, takie jak udział widzów w przedstawieniach czy projekt uproszczonej architektury teatralnej, okazały się na tyle atrakcyjne, by odżyć – często w oderwaniu od ich pomysłodawcy – w drugiej połowie XX ...
Max Reinhardt był człowiekiem teatru – aktorem, reżyserem, wychowawcą. Jeśli pisał – jego teksty miały zazwyczaj zastosowanie. Pisma składające się na ten tom prezentują poglądy wybitnego praktyka, który wprowadził na scenę koncepcje teoretyków wielkiej reformy teatru – znalazł dla ich idei praktyczne rozwiązania.
Książka, wydana po raz pierwszy w 1750 roku, jest rodzajem rozprawki w formie podręcznika dla aktorów i obejmuje różne obszary działalności teatralnej, od technik gry (gest, deklamacja, problem talentu scenicznego) aż po ogólne rozważania poświęcone znaczeniu sztuki dramatycznej w życiu człowieka. Ponadto jej autor, artysta Komedii Włoskiej, jako pierwszy myśliciel teatru odrzucił zasadę identyfikacji aktora z graną postacią. Jego wypowiedź, wpierw ocenion...
Oto, jak mówił o swej twórczości Hogarth: „chciałem komponować obrazy na płótnie podobne do przedstawień na scenie”; a dalej: „mam nadzieję, że będą mierzone tą samą miarą i krytykowane wedle tego samego kryterium […]. Starałem się traktować mój temat jak pisarz dramatyczny; obraz jest dla mnie sceną, a mężczyźni i kobiety to aktorzy, którzy przez czynności i gesty mają ukazywać pantomimę. Skierowałem więc myśl ku najnowszemu rodzajowi, to jest ku malarstwu i grafice na nowoc...
Żywo reagujemy, gdy widzimy w zachodnim filmie postać polskiego bohatera lub gdy akcja takiego filmu dzieje się choć przez moment w Polsce. Każda zachodnia adaptacja rodzimej literatury – skądinąd rzadka – wywołuje od razu falę emocji. Mało kto jednak wie, że polskie wątki są obecne w kinie od przeszło stu lat. Jerzy Maśnicki śledzi te najstarsze. Pokazuje, jak nas postrzegano w okresie zaborów, I wojny światowej oraz w chwili kształtowania się i um...
Pierwsza w Polsce monografia twórczości jednego z najbardziej popularnych i najczęściej nagradzanych reżyserów europejskich. Jakie jest kino Almodóvara? – pyta autorka. Z jednej strony wulgarne, przejaskrawione, kiczowate i ekshibicjonistyczne, z drugiej – subtelne, ciepłe, nostalgiczne, czasem eleganckie. I chociaż hiszpański reżyser lubuje się w historiach melodramatycznych oraz z pogranicza życiowego prawdopodobieństwa, a niekiedy dobrego smaku, ...
Autor, analizując filmy europejskich twórców o Stanach Zjednoczonych i reakcję na nie amerykańskiej krytyki, stara się dociec, dlaczego na ogół nie podoba nam się to, jak opisują nas inni. Stawia też tezę, że filmy te są wyrazem określania europejskiej tożsamości wobec dominującej pozycji USA w świecie. Analizując dzieła Antonioniego, Wendersa, Herzoga czy von Triera, Giżycki ukazuje ponadto, czym różnią się filmy kręcone po obu stronach Atlantyku, jak duc...
