Spis treści Wstęp / 7 Małgorzata ŚWIDER, Rok 1968 jako zjawisko międzynarodowe / 15 Martina MANDERA, Młodzież polska w przededniu wydarzeń marcowych / 25 Mariusz PATELSKI, Studenci i władza. Wydarzenia marcowe 1968 roku w środowisku akademickim Opola / 35 Marzena LEŻAK, Losy uczestników wydarzeń Marca 1968 / 49 Damian BRZOSKA, Samospalenie Ryszarda Siwca jako przejaw protestu / 61 Anna GOŁĘBIOWSKA, Czterdziesta rocznica Marca 1968 na łamach wybranych opiniotwórczych t...
Dziejom rodziny Zborowskich towarzyszy wiele zagadek, a do najbardziej spektakularnych należy historia porywczego i walecznego rotmistrza królewskiego na Podolu, banity i skazańca Samuela Zborowskiego. Dla jednych wspaniałego rycerza i szermierza wolności szlacheckiej zagrożonej przez despotyczne rządy Stefana Batorego i wybujałe ambicje jego prawej ręki – Jana Zamoyskiego. Dla innych natomiast anarchisty i awanturnika uosabiającego najgorsze cechy szlacheckie, czyli butę, pr...
Publikacja zawiera 154 listy drugiej żony H. F. Radziwiłła, reprezentanta jednego z najznamienitszych rodów I Rzeczypospolitej. Mimo wielkiego uczucia, łączącego tę parę, małżeństwo zakończyło się rozwodem z uwagi na trudny, wręcz psychopatyczny charakter Radziwiłła, o czym świadczy np. fakt, że Magdalena musiała za każdym razem uzyskiwać zgodę męża na wyjazd do matki, a książę miał do niej pretensje o jakiekolwiek samodzielne kroki. Radziwiłł wręcz gardził mężczyznami uległy...
Publikacja Andrzeja Marca przedstawia ważny okres w dziejach państwa polskiego, jakim były dwunastoletnie rządy Ludwika Węgierskiego. Ostatnie monograficzne opracowanie tego zagadnienia wyszło spod pióra Jana Dąbrowskiego sto lat temu (Ostatnie lata Ludwika Wielkiego 1370–1382, Kraków 1918). Marzec, wziąwszy pod uwagę szereg kwestii dotyczących zarówno ustroju Królestwa Polskiego, jak i wiedzy na temat funkcjonowania ówczesnego społeczeństwa, przedstawił całościowe ujęcie tem...
W 1920 roku do granic państwa polskiego, które dopiero co uzyskało niepodległość zbliżały się hordy bolszewików. Pod naporem przeważających sił nieprzyjaciela Wojsko Polskie zostało zmuszone do wycofania się w głąb kraju. Naród Polski stanął przed trudnym zadaniem obrony ojczyzny. Władze Państwa zwróciły się do narodu z odezwą. Polacy odpowiadając na wezwanie: "pro patria in periculo" (łac. "dla ojczyzny w niebezpieczeństwie") wstępowali w szeregi ochotniczych pułków. Wśród ...
Tom Polska i sąsiedzi na przestrzeni wieków otwiera cykl prac doktorantów Akademii Pomorskiej w Słupsku. Studia doktoranckie na tej uczelni zostały uruchomione w 2012 roku, równolegle z historii i literaturoznawstwa. Utworzenie studiów trzeciego stopnia to ważny etap rozwoju słupskiego ośrodka historycznego, dowodzący jego dojrzałości. Kształcenie na poziomie szkoły wyższej rozpoczęto tu w 1969 roku wraz z powołaniem Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Słupsku. Do 1984 roku stud...
Spis treści: Wstęp / 7 Zbigniew Bukowski Wprowadzenie do problematyki / 15 Jacek Woźny Symbolika i magia żywiołu wody w światopoglądzie archaicznym / 27 Jacek Kabaciński Przejawy kontaktów międzykulturowych na stanowisku wczesnomezolitycznym w Krzyżu Wielkopolskim / 37 Agnieszka Czekaj-Zastawny, Jacek Kabaciński, Thomas Terberger Kontakty późnomezolitycznych społeczności Pomorza z rolniczymi kulturami Europy Środkowej na podstawie stanowiska w Dąbkach / 53 Marcin Bigos, Dobr...
Pokucie oraz granicząca z nim Huculszczyzna - były najbardziej wysuniętymi na południe regionami II Rzeczypospolitej. Stanowiły one niezwykłą mozaikę kultur. Tworzyła ją mieszanka narodów - Polaków, Ukrainców, Żydów, Niemców i Ormian. Pośród nich szczególnie w górskich wsiach i przysiółkach Czarnohory oraz Gorganów, dominowali Huculi[...]
Praca niniejsza jest próba uchwycenia wszystkich duchownych pełniących określone funkcje i posiadających beneficja w instytucjach kościelnych działających na terenie ziemi wieluńskiej w latach 1456-1505. Omówione zostało również duchowieństwo zakonne, związane z trzema klasztorami działającymi na terenie Wieluńskiego.
Od autorki Wprowadzenie Cel i struktura pracy Wstęp Lucjusz Anneusz Florus i jego epoka Charakterystyka źródeł Florusa Stan badań Metoda badawcza Rozdział I Koncepcja historiograficzna Florusa 1. Stoicka zasada etyczna jako klucz do periodyzacji dziejów rzymskich 2. Koncepcja Florusa na tle historiograficznych idei innych dziejopisarzy rzymskich Rozdział II Problem obiektywizmu u Florusa Rozdział III Czynniki kształtujące historię państwa 1. Virtutes Romanae 2. Virtus Roma...
„Wieś” nie jest zjawiskiem odwiecznym ani uniwersalnym, lecz wytworem pewnych unikalnych okoliczności historycznych, w których spotkały się stabilizacja osadnictwa i intensyfikacja gospodarki rolnej oraz idea samorządnej gromady kmiecej. Powstały w wiekach XII–XIV model wsi lokacyjnej trwał w niezmieniających się w sposób zasadniczy ramach aż po wiek XVIII. Dopiero stulecia XIX i XX doprowadziły do stopniowej dekompozycji struktur średniowiecznej i wczesnonowożytnej wsi, wy...
Dzieje rodu Morysów ze Śląska Cieszyńskiego od XVIII do początku XX wieku to owoc 21 lat poszukiwań genealogicznych. Zaczęło się od rozmów z najstarszymi krewnymi, a zakończyło na kwerendach archiwalnych w Polsce, Czechach i Austrii. Biogramy Tomasza Morysa (ok. 1706–1750) i jego 142 potomków do szóstego pokolenia to nie tylko zestaw dat, ale niemal wszystko, co udało się „wycisnąć” ze źródeł. Jednocześnie to nietypowa książka historyczna, gdzie wielkie wydarzenia dziejowe po...
Publikacja pt. Stosunki społeczne na wsiach księstw opolskiego i raciborskiego w epoce Habsburgów (XVI–XVII wiek) w świetle aktów prawnych i akt sądowych. Materiały przybliża nieznane lub mało znane i w większości niepublikowane źródła z okresu panowania Habsburgów na Śląsku. Wykorzystano w niej dwie grupy dokumentów: źródła normatywne regulujące stosunki społeczne na wsiach w XVI–XVII wieku oraz akta sądowe. Prawie wszystkie spisane zostały w języku czeskim, który był języki...
Wspomnienia opracował i do druku przygotował radomyski historyk dr Andrzej Przybyszewski. Dwa lata wcześniej wydał on wspomnienia Klaczyńskiego obejmujące okres jego służby w 9. Pułku Ułanów w kresowej Trembowli (Służyłem w najlepszym Pułku. Wspomnienia oficera 9. Pułku Ułanów Małopolskich). Tym razem Autor wspomnień cofa się w czasie do lat dzieciństwa i młodości. Swoim barwnym językiem opisuje przeżycia z czasów I wojny światowej w Pińczowie, następnie pobyt rodziny w Szczu...
Jan Newlin Mazaraki (1840-1922) był uczestnikiem powstania styczniowego w 1863 roku. Swój udział w walkach na terenie województwa małopolskiego w stopniu rotmistrza kawalerii opisał w sposób niezwykle żywy i dokładny. Jego "Pamiętnik....", publikowany tu po raz pierwszy, jest bezcennym źródłem wiadomości o tej epoce.
Wydarzenia 1930 roku, jak można ogólnie określić ukraińskie sabotaże oraz przeprowadzoną w ich konsekwencji przez władze polskie akcję represyjną, wpłynęły w sposób znaczący na bezpieczeństwo II Rzeczypospolitej. Najpierw, na skutek przeprowadzanych przez ukraińskich nacjonalistów licznych zniszczeń mienia państwowego i prywatnego, zachwiany został stan bezpieczeństwa wewnętrznego regionu. Następnie zaś, ze względu na skargi ukraińskie wniesione przeciw Polsce na forum Ligi N...
Wojskowość · Ułani Krechowieccy i ich groby w Stanisławowie (Iwano-Frankiwsku) Bezpieczeństwo · Pokucie i Ziemia Stanisławowska w latach 1919-1920. Aspekt bezpieczeństwa · „Skrzydlaty Stanisławów”. Działalność Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej w Stanisławowie i na Ziemi Stanisławowskiej a bezpieczeństwo miasta i regionu (1924-1939) · Społeczeństwo Kresów Południowo-Wschodnich a bezpieczeństwo państwa w pismach wicewojewody stanisławowskiego w latac...
Spis terści Pijarzy w historii Szczuczyna Zakon Kleryków Regularnych Ubogich Matki Bożej Szkół Pobożnych Pijarzy w Szczuczynie Miejsca pochówku pijarów szczuczyńskich Pijarzy zmarli w Szczuczynie i ich identyfikacja Opis pochówków Między regułami a życiem Szaty pijarów szczuczyńskich a Konstytucje zakonne Szaty liturgiczne Szaty liturgiczne a rzeczywistość w szczuczyńskich kryptach Varia Rodzaje tkanin w wyposażeniu grobowym Dewocjonalia Trumny...
Traktat O duszy zajmuje szczególne miejsce w spuściźnie intelektualnej Arystotelesa, a to choćby z uwagi na specyficzną naturę samego przedmiotu: studia nad duszą lokują się pomiędzy badaniem tego, co ogólne (koina), a więc powszechników, a tego, co indywidualne, określone. Kojarzona z formą indywidualnej istoty żywej duszy definiuje ową istotę, określając ją, tak w kontekście przynależności gatunkowej, jak i czystej indywidualności
Kawaleria, czy też - jak ją dawniej nazywano - jazda, stanowiła przez wiele stuleci rodzaj broni, który odgrywał w Polsce szczególną rolę. Z nią były związane najwspanialsze zwycięstwa w historii wojen prowadzonych przez Polaków, a także późniejsze wysiłki zbrojne w dążeniu do odzyskania niepodległości lub jej obrony. Jazda polska w świadomości społeczeństwa stała się swoistym symbolem polskich dążeń niepodległościowych, snów o potędze i wolności Rzeczypospolitej. Zmiany pol...
Od dłuższego czasu, w związku z rocznicowymi obchodami wybuchu i zakończenia I wojny światowej, jej dzieje budzą żywe i jak się wydaje rosnące zainteresowanie polskiej historiografii. Pojawiają się też, co należy odnotować z dużym zadowoleniem, prace podejmujące tematy rzadko do tej pory poruszane przez badaczy, a dotyczące choćby szeroko rozumianych społecznych aspektów tego konfliktu. Poza tym od pewnego czasu kolejnym ważnym obszarem studiów historyków oraz publicystów pol...
Profesor Zygmunt Szultka z dużym powodzeniem łączy i godzi fundamentalne dyrektywy metodologii badań historycznych, syntetycznie ujęte przez Leopolda von Ranke: "pragnie ona [historia] tylko wiedzieć, jak to rzeczywiście było", ze strukturalno-integracyjnym ujęciem procesu dziejowego szkoły "Annales". Dlatego w jego piśmiennictwie zawsze przedmiotem dziejów jest dynamicznie ujmowane społeczeństwo w możliwie szerokim kontekście genetycznie ukazanych uwarunkowań kształujących ż...
