Jan Tomkowski, prozaik, eseista, historyk literatury i badacz idei, łączy w swej twórczości rozmaite gatunki, tematy i dziedziny. Obok monografii, syntez, esejów, szkiców i przyczynków publikuje również powieści i opowiadania. W 1985 zadebiutował jako prozaik powieścią Ragadon, cztery lata później ukazały się Opowieści Szeherezady. Mniej więcej z tego okresu pochodzą pierwsze fragmenty powieści Zanim przyjdą Chińczycy. Jest to konstrukcja wielowątkowa, hermetyczna, pełna ukry...
Koncepcja numeru zakłada poświęcenie wiodącego bloku tekstów chrześcijańskiej koncepcji męczeństwa. Szczególnie istotna będzie perspektywa interpretująca to zagadnienie z pozycji politycznych i społecznych. Punktem wyjścia do rozważań będą przekłady klasycznych tekstów teologicznych i historycznych analizujących figurę męczennika (m.in. artykuł niemieckiego teologa Erika Petersona, żywot św. Tomasza Becketa). Rozwinięciem będą eseje redaktorów pisma i zaproszonych autorów, kt...
Na przełomie XIX i XX wieku wśród Wyspiańskich, a także spokrewnionych z nimi rodzin Rogowskich, Parvich czy Waśkowskich, talenty artystyczne nie były rzadkością. Poświęcali swoje życie sztuce, chwytając za pióro, pędzel, dłuto rzeźbiarskie, a czasem nawet aparat fotograficzny. Młode panny grały na fortepianie, śpiewały pieśni i pisały wiersze. Talentów wśród nich nie brakowało, ale geniusz zdarzył się tylko jeden – Stanisław Wyspiański, w którego cieniu pozostają do dziś poz...
Koncepcja numeru zakłada poświęcenie wiodącego bloku tekstów chrześcijańskiej koncepcji męczeństwa. Szczególnie istotna będzie perspektywa interpretująca to zagadnienie z pozycji politycznych i społecznych. Punktem wyjścia do rozważań będą przekłady klasycznych tekstów teologicznych i historycznych analizujących figurę męczennika (m.in. artykuł niemieckiego teologa Erika Petersona, żywot św. Tomasza Becketa). Rozwinięciem będą eseje redaktorów pisma i zaproszonych auto...
Koncepcja numeru zakłada poświęcenie wiodącego bloku tekstów zagadnieniu końca cywilizacji. Główna perspektywa interpretacyjna polega nie na zastanawianiu się nad tym, czy cywilizacja Zachodu przeżywa kryzys, ale na postawieniu mocnej tezy, że już dawno upadła. Rozpoznanie to stoi u punktu wyjścia różnym wizjom nowej sytuacji cywilizacyjnej. Szczególnie istotnym kontekstem publikowanych tekstów stały się wydarzenia roku 2020, takie jak kryzys Kościoła katolickiego i społeczne...
Jak czytać dziś Pana Tadeusza? Smakując barszcz i bigos, zachwycając się pejzażami, przyznając, że Wenecja nie tak piękna jak polski, litewski, białoruski las, a zachód słońca na Seszelach czy Dominice naprawdę ma mniej uroku niż świt nad Nowogródkiem? Ciesząc się, że w Panu Tadeuszu Mickiewicz zszedł na ziemię z tych ciemnych mistycznych obłoków okrywających Dziady? Można tak, ale można też inaczej, kręcąc nosem na owe nieco podejrzane arkadyjskie realia, ryzykując i wydz...
Główny blok tematyczny nowego numeru „44 / Czterdzieści i Cztery” poświęcono wzajemnym relacjom chrześcijaństwa i myśli anarchistycznej. Autorzy analizują kontestatorski wymiar Objawienia, wskazują na podobieństwa pomiędzy różnymi tradycjami myśli chrześcijańskiej a anarchistycznymi koncepcjami politycznymi oraz przedstawiają obecność wątków religijnych i wywrotowych w tekstach kultury masowej. Tej tematyce poświęcone są eseje polskich autorów zaproszonych do współtworzenia ...
„W kierunku Ziemi mknęła zabłąkana asteroida i prawdopodobnie zbliżał się koniec świata. A ja miałem jeszcze tyle spraw do załatwienia! Musiałem odnaleźć Henryka i pozbyć się Pauliny, uratować Justynę, a potem zdobyć bilet na podróż w czasie”. Jesień – najnowsza powieść Jana Tomkowskiego, prozaika, eseisty, historyka literatury – to błyskotliwa, znakomicie napisana, przewrotna, chwilami wręcz sensacyjna opowieść o współczesnym człowieku stającym w obliczu Armagedonu. Wyjątko...
Główny wątek numeru koncentruje się wokół interpretacji literatury romantycznej w kontekście duchowości chrześcijańskiej i teologicznych interpretacji rzeczywistości społecznopolitycznej. Polski romantyzm traktujemy jako tradycję niezbędną do interpretacji świata nowoczesnego i ponowoczesnego. W omawianym bloku przedstawione zostały aktualizujące interpretacje najważniejszych myślicieli polskiego romantyzmu (Juliusza Słowackiego, Adama Mickiewicza, Zygmunta Krasińskiego czy ...
Przedstawiany czytelnikowi wybór prac Jana Tomkowskiego "Słoneczne gospodarstwo. Szkice o literaturze polskiej" przynosi studia, szkice i drobne artykuły napisane w ciągu minionych czterdziestu lat. Znalazły się tu wyłącznie teksty poświęcone literaturze polskiej. Najwcześniejsze, jeszcze z lat 70. i 80. minionego wieku, dotyczyły mistyki europejskiej i jej recepcji w poezji romantycznej. Już wówczas autor traktował wiek XIX jako całość, poszukując również w drugiej połowie s...
Na przełomie XIX i XX wieku wśród Wyspiańskich, a także spokrewnionych z nimi rodzin Rogowskich, Parvich czy Waśkowskich, talenty artystyczne nie były rzadkością. Poświęcali swoje życie sztuce, chwytając za pióro, pędzel, dłuto rzeźbiarskie, a czasem nawet aparat fotograficzny. Młode panny grały na fortepianie, śpiewały pieśni i pisały wiersze. Talentów wśród nich nie brakowało, ale geniusz zdarzył się tylko jeden – Stanisław Wyspiański, w którego cieniu pozostają do dziś po...
Skice o literaturze xx wieku można czytać jako opowieść o długim trwaniu pewnych idei w historii i kulturze. Chodzi w szczególności o światopogląd pozytywizmu i jego obecność w dwudziestowiecznej kulturze polskiej (zwłaszcza po roku 1945). [...]. Można też rozumieć książkę Jana Tomkowskiego jako przewodnik po miejscach o szczególnym znaczeniu dla kultury i literatury polskiej ubiegłego stulecia. Kresy i Galicja w prozie Leopolda Buczkowskiego, Warszawa w twórczości Marka Nowa...
Szkice młodopolskie zawierają piętnaście tekstów napisanych na przestrzeni mniej więcej trzydziestu lat. Całość rozpoczyna się i kończy nawiązaniem do Marcela Prousta, bo przecież autor W poszukiwaniu straconego czasu to niemal rówieśnik Berenta, Staffa, Przybyszewskiego. I Stanisława Wyspiańskiego, rzecz jasna, który jest ukrytym bohaterem zbioru. A prócz niego – Miriam, Rittner, Ostrowska, Reymont, Miciński… Zamiast Żeromskiego – jego wielki temat, zaborcza szkoła, znana na...
Najkrótsza historia literatury polskiej to znakomita synteza autorstwa prof. Jana Tomkowskiego, twórcy bestsellerowej Literatury Polskiej wydanej przez PIW w 2004 roku. Książka jest niezastąpionym dodatkiem do podręczników szkolnych zarówno na poziomie szkół średnich jak i akademickim. Pozwala zebrać i usystematyzować wiedzę na temat epok, prądów literackich oraz twórców i ich dzieł. Książka szczególnie ucieszy uczniów, maturzystów, ale i studentów kierunków humanistycznych. ...
Pewnego dnia dojdziecie może do wniosku, że wszystko, co najważniejsze, zdarzyło się wam w czasach dzieciństwa i wczesnej młodości. Spróbujecie zawrócić, a tam - ileż niebezpieczeństw, poplątanych wątków, niedokończonych historii, wstydliwych tajemnic domagających się rozjaśnienia...
... "Czarny elementarz" to najbardziej niesamowita powieść Jana Tomkowskiego, znakomitego historyka literatury, która przenosi czytelnika w czas PRL-u i przypomina smak dzieciństwa.
Książka jest zbiorem trzydziestu eseistycznych portretów twórców polskiego eseju, wśród nich Norwida, Stempowskiego, Miłosza, Herberta, Rymkiewicza. Autor odpowiadając na pytanie czym jest esej jako dzieło sztuki, znajduje go jako jedną z najważniejszych form artystycznej wypowiedzi, z którą mierzyli się najważniejsi polscy pisarze.
