Tupak Amaru II (José Gabriel Túpac Amaru) był potomkiem ostatniego władcy Inków i przyjął jego imiona. Stanął na czele wielkiego powstania tubylców przeciwko hiszpańskim kolonizatorom w Peru w latach 1780-1783. Rozprzestrzeniło się ono na duże obszary Ameryki Południowej - od Kolumbii po Argentynę. Mimo początkowych sukcesów rebelia została krwawo stłumiona przez wojska hiszpańskie. Jej przywódca został schwytany i stracony podczas makabrycznej egzekucji 18 maja 1781 roku ...
Przez prawie dwa stulecia Hiszpanie, Meksykanie i Amerykanie utrzymywali kontakty z grupami Komanczów, Kiowów oraz Południowych Czejenów i Arapahów. Niektóre relacje były wzajemnie korzystne, jak choćby te związane z handlem. Ale od początku XIX wieku, kiedy coraz więcej białych wędrowało na Zachód, najeżdżając terytoria rodzimych plemion, przybrały na siłę gwałtowne konflikty. Apogeum osiągnęły one po zakończeniu wojny secesyjnej w 1865 roku, gdy migracja białych w kierunku ...
Tupak Amaru II (José Gabriel Túpac Amaru) był potomkiem ostatniego władcy Inków i przyjął jego imiona. Stanął na czele wielkiego powstania tubylców przeciwko hiszpańskim kolonizatorom w Peru w latach 1780-1783. Rozprzestrzeniło się ono na duże obszary Ameryki Południowej - od Kolumbii po Argentynę. Mimo początkowych sukcesów rebelia została krwawo stłumiona przez wojska hiszpańskie. Jej przywódca został schwytany i stracony podczas makabrycznej egzekucji 18 maja 1781 roku na ...
Rankiem w niedzielę 16 września 1810 roku ksiądz Miguel Hidalgo, proboszcz wiejskiej parafii Dolores w pobliżu Guanajuato, leżącej 440 km na północny zachód od miasta Meksyk, zaczął bić w dzwon kościoła, aby zgromadzić ludzi w świątyni wcześniej niż zwykle. Kiedy się zebrali, wszedł na ambonę i wezwał parafian, aby przyłączyli się do powstania przeciwko Hiszpanom i obalenia trzystuletniego ucisku kolonialnego. Wezwanie ojca Hidalgo, znane jako „Okrzyk z Dolores”, zapoczątkowa...
"Czarny Kocioł wyciągnął amerykańską flagę i zatknął ją na długą tyczkę wraz z kawałkiem długiej materii. Stał pod namiotem z gwiaździstym sztandarem powiewającym na wietrze i wołając, że to nieporozumienie, wzywał ludzi do gromadzenia się wokół flagi i zachowania spokoju. Wokół niego zbierały się tymczasem tłumy kobiet, dzieci i starców wierząc, że tak długo ja będzie powiewać nad nimi flaga Stanów Zjednoczonych, wojsko nie będzie do nich strzelać. Od strony obozu Białej Ant...
Latem 1918 roku nad Marną załamało się natarcie Niemców na Paryż – jak się okazało, była to ich ostatnia operacja ofensywna na froncie zachodnim podczas pierwszej wojny światowej. Alianci przejęli inicjatywę strategiczną i ruszyli na wschód. Ważną rolę w tym przełomie odegrały oddziały amerykańskie dowodzone przez gen. Johna Pershinga. 26 września amerykańska 1. Armia przystąpiła do ofensywy na linii Moza–Argony. Na 40-kilometrowym odcinku frontu, zwłaszcza w rejonie Lasu ...
"Atak federalny poprzedził ponad dwugodzinny ostrzał artyleryjski i zmasowany ogień strzelców wyborowych w całym pasie natarcia McClernanda. Około godziny 13.00 ruszyły do ataku dywizje A.J. Smitha i Carra. Gen. Stephen Lee opisał to natarcie w następujący sposób: Nagle (...), jak zaczarowane, wszystkie działa i karabiny wstrzymały ogień (...) przerwanie kanonady tak wielu dział polowych i grzechotu tysięcy karabinów strzelców wyborowych oszołomiło ciszą. Ale trwała ona tylko...
Pod koniec lat dwudziestych XIX w. amerykańscy osadnicy w Teksasie, których wcześniej rząd meksykański sam zachęcał do kolonizowania północno-wschodnich kresów, podjęli próby uniezależnienia się od Meksyku. Wraz z upływem lat, ufni w swoją siłę i protekcję Stanów Zjednoczonych, nabierali pewności siebie i jawnie ignorowali prawa i interesy Meksyku. Początkowo próbowali uzyskać szeroką autonomię w ramach Republiki Meksyku, później dążyli do utworzenia niepodległego państ...
Po klęsce w wojnie ze Stanami Zjednoczonymi w 1898 r., na mocy Traktatu Paryskiego z 10 grudnia tego samego roku, Hiszpania oddała swą odległą kolonię Filipiny Amerykanom. 4 lutego 1899 r., na dwa dni przed ratyfikacją traktatu pokojowego przez Senat USA, w Manili wybuchły walki pomiędzy wojskami amerykańskiego korpusu ekspedycyjnego, a siłami powstańców filipińskich wiernych prezydentowi Emilio Aguinaldo, który domagał się niepodległości kraju, a nie zmiany władzy kolonialn...
Książka poświęcona historii indiańskiego plemienia Nez Perce (przekłutych nosów) i jego porywającej walce o prawo do wolności w wojnie ze Stanami Zjednoczonymi w 1877 r. Przez 70 lat, od czasu spotkania z uczestnikami słynnej wyprawy badawczej Lewisa i Clarka (1804-1806), Indianie Nez Perce żyli w pokoju z białymi, szczycąc się tym, że nie przelali krwi białego człowieka. W 1877 r. rząd Stanów Zjednoczonych próbował pozbawić to niewielkie, pokojowo nastawione plemię reszt...
W latach 1790–1791 rząd Stanów Zjednoczonych stanął w obliczu pierwszego wielkiego kryzysu związanego z atakami Indian zamieszkujących ziemie pomiędzy rzeką Ohio a Wielkimi Jeziorami. Bez uzyskania kontroli nad tymi obszarami trudno było myśleć o rozwoju osadnictwa na zachód od gór Appalachów. Wybór był prosty: rząd amerykański mógł je od Indian wykupić albo wydrzeć zbrojnie. Pierwsze kampanie zakończyły się jednak bolesnymi porażkami Amerykanów. Dotkliwa była zwłaszcza ...
Monografia wojny amerykańsko-meksykańskiej 1846-1848 przedstawia wydarzenia kompleksowo: uwarunkowania historyczne, polityczne, przebieg i skutki wojny, z racji specjalizacji autora – ze szczególnym uwzględnieniem czynnika militarnego. Książka przedstawia walki o miasto Meksyk i zdobycie stolicy przez wojska inwazyjne generała Waltera Scotta. Opisuje także okoliczności inwazji Amerykanów na północny Meksyk oraz zdobycie terytoriów Nowego Meksyku i Kalifornii przez USA. Ksią...
Któż nie słyszał o legendarnym generale Pancho Villi? Ikonie rewolucji meksykańskiej, osieroconym wyrzutku i rozbójniku, który po wejściu Meksyku w 1910 roku w okres rewolucji, przestał być zwykłym bandytą, a stał się zadeklarowanym rewolucjonistą. Rewolucja potrzebowała takich ludzi jak on – twardych, odważnych, inteligentnych i charyzmatycznych „bandoleros”, naturalnych przywódców zahartowanych w trudnych warunkach i znających rzemiosło wojenne. Nic dziwnego, że ten "Cent...
Podczas I wojny światowej Imperium Osmańskie było sprzymierzeńcem Niemiec i Austro-Węgier. W styczniu 1915 r. ponad 20 000 żołnierzy tureckich wyruszyło z pustynnego regionu Negew na południu Palestyny i przekroczyło pustynię Synaj, aby zaatakować Kanał Sueski, znajdujący się wtedy pod kontrolą Brytyjczyków. Ataki prowadzone 3 i 4 lutego zakończyły się niepowodzeniem. W kwietniu 1916 r. Turcy, wspomagani przez doradców niemieckich, zorganizowali nową ofensywę w kierunku ...
Wojna Dwóch Róż (Wars of the Roses) toczyła się okresami w latach 1455-1486 pomiędzy dwiema gałęziami królewskiej dynastii Plantagenetów, Lancasterami (ich herbem była Czerwona Róża) i Yorkami (ich herbem była Biała Róża). Prawie wszyscy uczestnicy wojny byli ze sobą spokrewnieni lub spowinowaceni, dlatego konflikt ten bywa często nazywany „wojną kuzynów”. W ciągu ponad dwudziestu pięciu lat jego trwania korona Anglii zmieniała posiadacza co najmniej pięć razy. Jak wszys...
Indianie przybyli tu w pogoni za stadami zwierząt. Chcieli po prostu znaleźć miejsce do życia. W ciągu tysięcy lat zasiedlili kontynent. Polowali na bizony, walczyli między sobą, stworzyli barwny konglomerat kultur. Biali przybyli tu kierowani żądzą złota. Żądzą podbojów. A niektórzy gnani chęcią krzewienia wiary. Jeszcze inni chcieli jedynie lepszego losu dla siebie i swoich rodzin. Starcie obu cywilizacji było nieuchronne. W wojnie o panowanie nad kontynentem Indian...
Myśl niepodległościowa w Ameryce Południowej i Środkowej narodziła się w końcu XVIII w. Poprzedziły ją liczne bunty niewolników, wystąpienia ludowe i rebelie miejskie oraz rewolucyjno-niepodległościowe powstania zbrojne ogarniające kolonie hiszpańskie w latach 1780-1783. Ruchy te zostały brutalnie stłumione przez władze, nie osłabiły jednak tendencji niepodległościowych mieszkańców kolonii. Rządy hiszpańskie w koloniach amerykańskich budziły sprzeciw ludności tych krajów. R...
Wojna narzucona przez Hiszpanię Peru i jego sąsiadom w roku 1865 nie była dziełem przypadku. Podczas walk o niepodległość państw Ameryki Łacińskiej (1810-1825), ta najbogatsza ze wszystkich kolonii hiszpańskich do końca pozostała bastionem rojalistów w Ameryce, a jej legendarne bogactwa były oczkiem w głowie Madrytu, który nie chciał ich stracić. Peruwiańczyków wsparły Chile (militarnie), Boliwia oraz Ekwador (politycznie). Po bitwie pod Abtao (7 lutego 1866) admirał hiszpa...
W 1652 roku Holendrzy założyli stację zaopatrzeniową dla swoich statków w Kapsztadzie na południowym krańcu Afryki, koło Przylądka Dobrej Nadziei. W niedługim czasie jej mieszkańcy, głównie mieszanina Europejczyków uzupełniona miejscową ludnością afrykańską oraz kolorowymi niewolnikami sprowadzonymi z Malajów, zasiedlili nie tylko sam Kapsztad. Wielu z nich, mając nadzieję znaleźć więcej swobody, powędrowało w głąb lądu w poszukiwaniu nowego terytorium, bogactwa i perspektyw ...
W latach 1817-1858 Stany Zjednoczone stoczyły na Florydzie trzy wojny z Seminolami i ich sprzymierzeńcami. Ich historia jest ogólnie mało znana, nawet w samych Stanach. A przecież trwały one znacznie dłużej i miały dużo większą skalę niż wiele innych wojen indiańskich na Zachodzie, także tych najbardziej znanych na całym świecie. Druga z nich ciągnęła się siedem lat, zaangażowała większość ówczesnej armii USA i zepsuła reputację prawie wszystkich kolejnych dowódców amerykańsk...
Historia odnotowuje niewiele bardziej dramatycznych wydarzeń niż starcia białych z Indianami na zachód od Missisipi w XIX stuleciu, zwłaszcza w okresie rozpoczętym sławną „gorączką złota” w Kalifornii w 1849 roku, a zakończonym tragedią nad Wounded Knee w 1890. Teatr działań wojennych był ogromny i niezwykle zróżnicowany – walki toczyły się na obszarach od Minnesoty do wybrzeży Oceanu Spokojnego i od Kanady po granice Meksyku. Największe ich nasilenie miało miejsce w la...
Historia odnotowuje niewiele bardziej dramatycznych wydarzeń niż starcia białych z Indianami na zachód od Missisipi w XIX stuleciu, zwłaszcza w okresie rozpoczętym sławną „gorączką złota” w Kalifornii w 1849 roku, a zakończonym tragedią nad Wounded Knee w 1890. Teatr działań wojennych był ogromny i niezwykle zróżnicowany – walki toczyły się na obszarach od Minnesoty do wybrzeży Oceanu Spokojnego i od Kanady po granice Meksyku. Największe ich nasilenie miało miejsce w latach 6...
Apacze – jeden z najdzielniejszych i najbardziej znanych narodów indiańskich Ameryki Północnej. Lud legendarnych i nieposkromionych wojowników, ostatnich wolnych Indian, jacy ulegli cywilizacji białego człowieka, i słynnych wodzów, takich jak Mangas Coloradas, Cochise, Juha, Victorio i Geronimo, których imiona znają wszyscy miłośnicy Indian. Będąc ludem bardzo wojowniczym, Apacze rodzili się i żyli do walki. Ich legendarne umiejętności i wytrzymałość są potwierdzone zeznani...
„Czarny Kocioł wyciągnął amerykańską flagę i zatknął ją na długą tyczkę wraz z kawałkiem długiej materii. Stał pod namiotem z gwiaździstym sztandarem powiewającym na wietrze i wołając, że to nieporozumienie, wzywał ludzi do gromadzenia się wokół flagi i zachowania spokoju. Wokół niego zbierały się tymczasem tłumy kobiet, dzieci i starców wierząc, że tak długo ja będzie powiewać nad nimi flaga Stanów Zjednoczonych, wojsko nie będzie do nich strzelać. Od strony obozu Białej Ant...
