Akcja powieści toczy się wokół historii trzech przyjaciół i ich spraw sercowych. Józef jest początkującym adwokatem odznaczającym się wieloma cnotami. Jego ojciec był zamożnym chłopem, który wychował go na mężczyznę kierującego się rozumem. Co innego przyjaciele Józefa. Kamil ma duszę artysty. Maluje obrazy i kocha się w aktorce, którą chce wyrwać z niemoralnego półświatka krakowskich teatrzyków. Ludwik natomiast darzy uczuciem hrabiankę Irenę. Młodzi widocznie mają się ku so...
Jedna z nowel Michała Bałuckiego pesymistycznie nawiązująca do kwestii oświaty. Bohaterką utworu jest panna Anielka z Obierzynki – tytułowa profesorka. Jej historia przedstawia tragiczne losy panny z dobrego domu, pełnej ideałów. Dziewczyna z pełnym zaangażowaniem i wytrwałością oddaje się pracy wiejskiej nauczycielki. Jej poświęcenie nie spotyka się jednak z uznaniem, na jaki zasługuje. Opowieść o życiu Anielki może przywoływać na myśl późniejszą i równie przejmującą nowelę ...
Młody nauczyciel z galicyjskiej szkółki po pracy oddawał się pracy w ogródku. W krótkim czasie zaczął sadzić drzewka, aż stworzył lasek, który przez wiele lat codziennie pielęgnował. Teraz mija czterdziesta rocznica jego powstania. W szkole wnuczka bohatera trwają przygotowania do majówki. Nauczyciel w trakcie rozmowy ze staruszkiem wspomina o uczczeniu jubileuszu lasku podczas uroczystości. Przed dotychczas skromnym mężczyzną rodzą się nadzieje na docenienie jego pracy. Ubie...
Pewien mężczyzna postanawia odpocząć od miejskiego gwaru. Chcąc zaczerpnąć tatrzańskiego powietrza, zagaduje parę górali spotkanych pod Wawelem. Nazajutrz korzysta z ich propozycji podwózki i wspólnie przemierzają trasę w Tatry. Towarzysze dzielą się z miastowym historiami z góralskiej rzeczywistości. Opowiadają o swoim życiu, a także przekazują lokalne legendy o ukrytych w lasach skarbach. A może to coś więcej niż tylko ludowe podania? Może zaklęte pieniądze czekają na odkry...
„Młodzi i starzy" to powieść zaliczana do wczesnej twórczości Michała Bałuckiego. Jej fabułę autor wykreował na podstawie wydarzeń z powstania styczniowego. Bohaterowie pochodzą z kręgu radykałów demokratycznych. W swoich działaniach dążą do jak najszybszego podjęcia otwartej walki z zaborcą. Wierzą, że wywołanie powstania pomoże im wprowadzić szereg reform społecznych, które na zawsze odmienią oblicze kraju. Język, postacie i poglądy zawarte w tej publikacji nie odzwiercied...
Mistrz komedii Michał Bałucki zabiera czytelników w podróż do XIX-wiecznego Krakowa. Doskonale obrazuje rzeczywistość ówczesnych mieszczan, ich relacje społeczne i wszystko to, czym żyło miasto u stóp Wawelu. Nie brakuje plotek, zdrad i spraw kryminalnych. Cięte pióro Bałuckiego nie szczędzi nikogo. Dostaje się zarówno przestępcom, jak i literatom. Opisom barwnej społeczności towarzyszą odniesienia do topografii Krakowa. Język, postacie i poglądy zawarte w tej publikacji nie ...
Radczyni Rzepska wybiera się na urlop zdrowotny. Z tej okazji wraz z mężem zapraszają wielu znamienitych gości na przyjęcie pożegnalne. Wśród nich znajduje się hrabia Rumpell, słynący ze swych porażek w relacjach damsko-męskich. Podczas przyjęcia kawaler czyni zaloty do jedynej kobiety, która nie korzysta z uroków zabawy. Jest nią kuzynka Rzepskiego – Pelagia. Rumpell wyczuwa w starej pannie szansę na zaślubiny, a jego ochotę dodatkowo pobudza pogłoska, że Pelagia posiada spo...
Jeden z ostatnich utworów Michała Bałuckiego. W powieści autor obwinia miasto za źródło moralnej zgnilizny świata. Przykładem miejskiej degeneracji i snobizmu są dekadenci, spotykający się w salonie prowadzonym przez ciocię Dorcię. W artystycznym świecie króluje rozpusta i nonsens. Bałucki pod koniec życia jednostronnie krytykuje ideę nowej sztuki. Język, postacie i poglądy zawarte w tej publikacji nie odzwierciedlają poglądów ani opinii wydawcy. Utwór ma charakter publikacj...
Rodzina Linowskich należy do grupy zubożałej szlachty. Mimo że nie posiadają majątku i ledwo wiążą koniec z końcem wciąż uważają się za przedstawicieli wyższych sfer. Ani myślą kalać się zarobkową pracą. W takim duchu wychowują też swoje dzieci: syna i dwie córki. Młodsza z sióstr Antosia nie podziela poglądów rodziców i lokuje swoje uczucia w pewnym rzemieślniku. Jednak na drodze do wspólnego życia stają Linowscy. Nie mogą pozwolić na taki mezalians! Bałucki w mistrzowski sp...
Wiara w zabobony może wyrządzić wiele szkód. Boleśnie przekonał się o tym Tomasz, właściciel dorożki o numerze 13. Przez wzgląd na „pechowość" swojego pojazdu nieustannie boryka się z brakiem klientów. Mimo że jego dorożka w niczym nie ustępuje pozostałym w mieście, ludzie boją się korzystać z jego usług, by nie ściągnąć na siebie nieszczęścia. Zrozpaczony mężczyzna próbuje nawet zmienić kłopotliwy numer w urzędzie, ale spotyka się z odmową. Niespodziewanie trafia na zamożneg...
Nowela z 1882 roku. Polska rodzina po prawie dwudziestu latach przymusowej emigracji wraca z wygnania. Pełni nostalgii wciąż zdają się żyć wydarzeniami powstania styczniowego. Tymczasem w kraju stykają się z obojętnością, a nawet wrogością rodaków. Nikt nie przejmuje się ich losem i nie chce zaoferować pomocy. Bałucki przedstawia gorzką satyrę na ówczesnych mieszkańców Galicji, bezdusznych i egoistycznych. Język, postacie i poglądy zawarte w tej publikacji nie odzwierciedlają...
Początkowy okres samodzielnego funkcjonowania Galicji. W prowincjonalnym miasteczku o wdzięcznej nazwie Pipidówka rządy obejmuje burmistrz Pocięgiel-Pocięglewicz. Wzorowo zarządza małą miejscowością, podejmuje rozsądne ekonomicznie decyzje, lecz wszystko zmienia się wraz z jego podróżą do Krakowa. Pod wpływem wielkomiejskiego blichtru Pocięglewicz postanawia wprowadzić zmiany w Pipidówce. Zamroczony snobizmem burmistrz na dalszy plan spycha prawdziwe potrzeby mieszkańców, a z...
Marek Kochliwski, weteran kawalerii i... przygód miłosnych przedstawia „podręcznik do szukania małżeństw". Bohater spisał wszystkie zgromadzone doświadczenia sercowe, które mają służyć kolejnym kawalerom szukającym drugiej połówki. W albumie znajdziemy kandydatki z każdego stanu i o różnych cechach charakteru: dworzanki i mieszczki, „antyki" i „podlotki", piękności i oszustki, które czyhają na majątek przyszłego męża. „Album kandydatek do stanu małżeńskiego" to humorystyczny ...
Młody Adolf Schmidt wraca właśnie z kilkuletnich studiów za granicą. Pochodzi z niemieckiej rodziny osiadłej i zasymilowanej w Polsce. Jego dziadek pracował w dworskiej kuźni, a ojciec po kilku perturbacjach został kapitalistą, z sukcesem rozwijającym fabrykę. Adolf ma w sobie niezmierzone pokłady energii, posiada wszechstronne wykształcenie oraz rozsądne podejście do polityki. Chce rozwijać fabrykę ojca. Na drodze do realizacji jego zamierzeń staje baron. Konserwatywny dworz...
Jedyna w polskiej literaturze historia w całości poświęcona rzemieślnikom. Tomasz Baryłkiewicz poślubiając żonę, otrzymał posag w wysokości kilkuset guldenów. Dzięki temu udało mu się zdobyć wykształcenie, otrzymać tytuł majstra i otworzyć własny warsztat. Jego kariera w cechu rozwija się w szybkim tempie, lecz wraz z sukcesami Baryłkiewicz coraz chętniej zleca pracę czeladnikom, a sam sięga po kieliszek... Inny rzemieślnik, Jędrzej Dyl marzy o tym, by jego synowie mogli wyrw...
Inżynier Jan Leszczyc darzy uczuciem pewną warszawską pannę – Julię. Gdy ta ostentacyjnie odrzuca jego zaloty, urażony młodzieniec opuszcza miasto i wraca do rodzinnej miejscowości. Na miejscu okazuje się, że jego matka ciężko choruje. Przy jej łóżku czuwa piękna nieznajoma - Amelia Holska. Dziewczyna już wkrótce skutecznie zabliźni zranione serce Jana. Młodzi nie zdają sobie jednak sprawy, że ojciec Amelii prowadzi szemrane interesy. Gdy prawda o przestępczej działalności Ho...
Satyra na obyczajowość mieszczaństwa. W galicyjskim miasteczku o wymownej nazwie Pipidówka ktoś puszcza plotkę, że niedługo zawita tam sam książę. Mieszkańcy w popłochu zaczynają wielkie przygotowania. Nawzajem prześcigają się w pomysłach, jak przypodobać się księciu i uświetnić jego wizytę. Michał Bałucki wyśmiewa mieszczańską obyczajowość. Drwi ze snobizmu miastowych, oszustów pozujących na arystokratów i panny uganiające się za idealnym kandydatem na męża. Język, postaci...
Opowieść o losach wiejskiego chłopaka, który żył na przełomie XIX i XX wieku. Fragment wprowadzenia: „Ojciec Grzesia nie był od tego, żeby jego chłopak umiał czytać i pisać i miał najszczersze chęci posyłać go do szkoły; ale zawsze się tak nieszczęśliwie składało, że nigdy na to czasu nie było. Zimy jedna po drugiej były takie ciężkie, mroźne, z zaspami śnieżnymi i zadymkami, że Wojciechowa – matka Grzesia, nie miała serca na taki czas gnać chłopca o pół mili blisko na pociej...
Przystojny a dodatek interesujący młodzieniec, niezbyt interesująca płeć brzydką panna Jadwinia, ale też inne miłe stworzonka, no i oczywiście drugi jeszcze kawaler, ba! a nawet mowa o pojedynku!… Zda się banalny romans, ale jednak nie do końca… A oto początkowy fragment opowiadania: „Siedziało ich dwoje w grabowej altanie. – Wypadek to tak często powtarzający się w powieściach, romansach i w poezji, że nie ośmieliłbym się nudzić nim, jak pan Jowialski pięknych czytelniczek, ...
Pewien mieszkaniec Krakowa wyjeżdża w Tatry, aby zażyć powietrza, odpocząć. Towarzyszący mu w drodze Górale – mężczyzna i niewiasta, opowiadają mu liczne historie o niesłychanych skarbach pochowanych w leśnych ostępach i o zaklętych pieniądzach. I bynajmniej nie uważają oni, iż owe historie to tylko zmyślenia i legendy, ale szczera prawda i że warto owych bogactw szukać.
Nowela Bałuckiego przenosi nas w czasy i do świata, który już dawno minął. Jest to piękna, można by chyba nazwać ja uroczą, opowieść o życiu, problemach, marzeniach, pierwszych miłościach pensjonarek. Oto fragment wprowadzenia: „Po ogrodzie spacerowało kilkanaście panienek. Wszystkie prawie ubrane były jednakowo w czarne sukienki, białe, sztywne kołnierzyki i takież mankiety. Choć były młode, bardzo młode, bo najstarsza z nich nie skończyła jeszcze osiemnastej wiosny, w rucha...
Przezabawna opowieść o dorożkarzu, któremu magistrat przydzielił nr 13, co sprawiło, że potencjalni klienci przeważnie go omijali, a z jego usług korzystali tylko wtedy, gdy już nie mieli innego wyjścia. Ale przyszedł dzień, że to się zmieniło i dorożka nr 13 stała się najbardziej rozchwytywaną w mieście… a jak do tego doszło, dowiesz się, miły czytelniku, po przeczytaniu tej książki. Lecz nie wszystko potem wyglądało już tak wspaniale, jak z pierwszych zdań można by wnioskow...
Marek Kochliwski, weteran kawalerii tak nas zachęca do lektury niniejszej książki: „Na każdego śmiertelnika – bez różnicy płci – przychodzi chwila, w której, przykrząc sobie samotność, poczyna oglądać się tęsknie za dopełnieniem się drugim rodzajem i zamyśla o małżeństwie. U panien period ten rozpoczyna się już w piętnastym roku i trwa do późnej starości, że nie powiem do deski grobowej; u mężczyzn trwa on nierównie krócej, a rozpoczyna się dopiero w dwudziestym którymś roku....
Wzruszająca i jednocześnie napawająca zadumą opowieść o biednej góralskiej dziewczynie zakochanej w kimś, kto nie potrafił odwzajemnić jej uczucia. Opowieść to smutna, ale jednocześnie niezwykle pouczająca, pokazująca, że życie nie jest takie, jakie byśmy je sobie wymarzyli, a uczucie nie musi być odwzajemnione. Zachęcamy do lektury.
