Historia

Historia Polskiego Ruchu Wolnościowego "Niepodległość i Demokracja"
Londyńska "Trybuna" - oficjalny organ prasowy PRW "NiD"
Inne tytuły prasowe wydawane pod auspicjami PRW "NiD"

Twórczość artystyczna nie ma ani wagi, ani miary. Nie można jej wyrazić w cyfrach porównawczych. Albo się podoba, albo się nie podoba. To rzecz ściśle subiektywna, ściśle prywatna. Wprawdzie zawodowa krytyka artystyczno - literacka wypracowała pewne konwencjonalne formy smaku, poziomu, wartości itp., przeistaczając je w autorytatywne tzw. kryteria, ogólnie przyjęte i uświęcone przez erudytów danej dziedziny artystycznej, ale mnie się one wydają zawsze dlaczegoś sztuczne....

Niniejsze opracowanie jest studium historyczno-geograficznym o migracjach przymusowych w ZSRR, dokony­wanych z upoważnienia władz państwowych zarówno w obrębie Związku Radzieckiego, jak i poza jego granicami. Wewnętrzne migracje przymusowe, począwszy od deportacji Kozaków w 1919 r., po deportację „pasożytów” w połowie lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku stanowią wielkie zjawisko historyczne, które dotknęło około 6 mln ludzi. Były one częścią totalitarnego państwowego systemu...

"Bohaterowie, renegaci, zdrajcy…" to zbiór felietonów biograficznych autorstwa prof. Wieczorkiewicza, historyka znanego ze swych burzących utarte schematy poglądów. Wybrane przezeń postaci miały niebagatelny wpływ na bieg historii narodu i państwa polskiego, z rozmysłem czy nieświadomie chwiały jego podstawami lub wręcz przeciwnie – budowały byt, stawiając czasem na szali wartości dla jednostki najwyższe. Wielkie indywidualności i pozornie szare myszki, Polacy i cudzoziemcy,...

"Książka „Sprawiedliwi“ opowiada o Polakach, którzy podczas okupacji hitlerowskiej ratowali Żydów, a wielu z nich przypłaciło to nawet życiem (jak np. rodziny Ulmów, Kowalskich czy Baranków). Autor przypomina, że po to, by uratować jednego zbiega z getta, potrzebna była pomoc co najmniej dziesięciu wtajemniczonych Polaków. Hanna Krall wspominała łańcuszek aż 42 ludzi dobrej woli, którzy zaangażowali się w ocalenie jej życia jako małej dziewczynki. Konspiracja w obronie Żydów ...

Teksty zamieszczone w czwartym tomie Polsko-niemieckich miejsc pamięci to zaproszenie za kulisy projektu. Prezentujemy w nim teoretyczne i metodologiczne założenia całego przedsięwzięcia. Na pytanie, jak powstają kultury pamięci i za pomocą jakich instrumentów można je analizować, tom daje nie jedną, lecz wiele uzupełniających się odpowiedzi. Zebrane w nim artykuły dotyczą różnych aspektów badań nad pamięcią i wpływu poszczególnych dyscyplin na powstawanie tożsamości zbiorowy...

Przedstawione do recenzji szkice wyróżniają się rzetelnym i nowatorskim ujęciem wybranej problematyki badawczej, nadto zakresem wykorzystanych źródeł rękopiśmiennych i literatury przedmiotu, ale także stawianiem nowych interesujących problemów badawczych. Rozprawy stanowią dobry przykład rosnącego zainteresowania, również nowego spojrzenia, polskich historyków młodego pokolenia na nadal rozwijającą się problematykę badań naukowych nad dziejami wojen i wojskowości dawnej Rzecz...

Demonstracje uliczne, przeradzające się w starcia z siłami porządkowymi lub też innymi grupami ludzi, stanowiły i stanowią niezwykle ważną część życia społecznego i politycznego. Nie inaczej było w Krakowie pomiędzy dwiema wojnami światowymi. […] Dotychczasowe opracowania dotyczące codziennego życia mieszkańców Krakowa, problem szeroko pojętych zajść ulicznych przedstawiały wzmiankowo, traktując je raczej jako uzupełnienie opisu stosunków politycznych czy też społecznych. Jed...

Niniejsza publikacja to rozprawa doktorska obroniona na Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie w 2012 roku. Stanowi ona efekt wielu lat badań naukowych. Jest to pierwsza pełna biografia Antoniego Giełguda – dowódcy powstania listopadowego na Litwie. Dotychczas żaden z badaczy nie podjął się próby szczegółowego opracowania życiorysu pochodzącego ze Żmudzi generała. Publikacja przedstawia kolejne etapy jego życia i wojskowej kariery na tle burzliw...

XVIII-wieczni myśliciele, krytykując ówczesny system sprawowania władzy i bezczynność rządzących, prezentowali tragiczne konsekwencje tych zjawisk, w tym zbiorową i indywidualną pauperyzację, i domagali się reform w zakresie szkolnictwa oraz higieny i zdrowotności. Reformy miały wyprowadzić Rzeczpospolitą z kryzysu ekonomicznego i przywrócić jej dawną świetność. Polscy działacze podkreślali pierwszorzędną rolę państwa w organizacji opieki społecznej, podczas gdy Kościół miał ...

Wojskowość polska nie rozwijała się w próżni. Państwo jagiellońskie czerpało wzory z doświadczeń innych monarchii. Stąd więc konieczny jest mały wstęp dotyczący składu narodowościowego sił zbrojnych ówczesnych państw europejskich. Przegląd rejonów werbunkowych pozwoli nam uświadomić sobie, które z poszukiwanych i cenionych za swe wojenne walory żołnierskich nacji, trafić mogły do koronnej służby zaciężnej za ostatnich Jagiellonów.

Wielkie rody fabrykanckie Łodzi i ich rola w ukształtowaniu oblicza miasta Olbrzymia część zabudowy Łodzi w okresie najbardziej dynamicznego rozwoju miasta, do wybuchu pierwszej wojny światowej, wzniesiona została dzięki inwestorom reprezentującym stosunkowo wąską i zawodowo jednorodną grupę ludzi – łódzkich przedsiębiorców. Książka przybliża w dużej mierze zapomnianą rolę łódzkich fabrykantów w budowaniu miasta. Przedstawia ich sylwetki jako inwestorów, fundatorów i mecena...

Do tej pory na polskim rynku wydawniczym ukazało się niewiele cennych publikacji ujmujących syntetycznie dzieje chrześcijaństwa. Z zadowoleniem powitałem więc zapowiedź wydania wielotomowego dzieła Warrena H. Carrolla, autora wielu cennych publikacji z dziejów Kościoła, skrupulatnego badacza i świetnego polemisty. Język, jakim się posługuje Carroll, sprawia, że jego dzieła czyta się jednym tchem. O sprawach trudnych i zawiłych pisze w sposób prostym i łatwo przyswajalny. Dzię...

Najtrudniej jest pisać biografie politycznych realistów, którzy zdają sobie sprawę z tego, że droga ku Polsce wolnej i silnej wcale nie jest prosta, że wiedzie przez liczne kompromisy, gry taktyczne i piętrowe operacje polityczne. Przyświeca im ten sam cel co nieskorym do ustępstw, niezłomnym i nieprzejednanym, ale wyróżniającym się odwagą i umiejętnością rozgrywania politycznych szachów. I to tylko oni są gotowi wziąć na swoje barki odpowiedzialność za zbiorowe losy, kiedy w...

Pierwsza w Polsce biografia najważniejszego polityka Irlandii XX wieku. Cudem uniknął śmierci w 1916 roku po Powstaniu Wielkanocnym. Pierwszy raz prezydentem nieuznawanej przez świat Irlandii został w 1919 roku. Gdy odchodził z polityki miał 91 lat i był rok 1973. Łącznie przez ponad 21 lat był premierem, 14 lat prezydentem. Uniezależnił Irlandię od Wielkiej Brytanii, uchronił ją przed udziałem w II wojnie światowej, napisał wciąż obowiązującą konstytucję oraz stworzył partię...

Cesarz Trajan był niewątpliwie bardzo lubiany za swego życia, kiedy to nazywano go Optimus Princeps – „Najlepszym Princepsem”. Po jego śmierci mawiano, że żaden inny cesarz nie tylko nie zdoła go przewyższyć, ale nawet nie dorówna mu pod względem popularności wśród ludu, a pamięć o nim pozostawała żywa przez wieki. W połowie IV w. utrzymywano, że okazywał najwyższą uczciwość i cnotę w sprawach państwowych, a największe męstwo – w wojskowych, podczas gdy senat rzymski zapowied...

Studia dedykowane Profesor Marii Dzielskiej. Książka zawiera kilkadziesiąt artykułów badaczy polskich i zagranicznych, dotyczących różnych problemów świata antycznego i bizantyńskiego.

Książka prezentuje blisko 100 widokówek Białegostoku sprzed 1915 roku. Był to czas intensywnego rozwoju miasta jako „Manchesteru Północy” – dużego ośrodka przemysłu włókienniczego. To miasto bardzo nietypowe, z charakterystycznymi cechami pogranicza, podlegające wpływom zachodnim i wschodnim, miejsce spotkań wielu kultur, nacji i wyznań. Większość białostotczan była pochodzenia żydowskiego, jednak od przełomu wieków odradzała się polskość, dobrze prosperowali tutejsi Niemcy, ...

Żadne inne duże polskie miasto nie ma tylu tajemniczych i niezwykłych historii co Szczecin. Dlaczego? Bo nigdzie indziej losy nie potoczyły się w tak skomplikowany sposób. W ciągu wieków miastem władali na przemian Niemcy, Polacy, Francuzi i Szwedzi. W czasie II wojny światowej największe zniszczenia spowodowali w nim nie Rosjanie, lecz… Anglicy. Wiele razy w oficjalnej historii Szczecina próbowano przemilczać niewygodne fakty lub wymyślać nieprawdziwe propagandowe hasła. Tym...

Jeśli podróże w czasie były by możliwe, kogo spotkalibyśmy na ulicach międzywojennego Sosnowca? Może w restauracji „Sala Angielska” siedzi młodziutki Jan Kiepura, a na ulicy Kołłątaja zakochana Pola Negri czeka na męża? Przechodnie szepcą o sukcesie w stolicy ich sąsiada Władysława Szpilmana. O poranku miejscowe gazety informują o miłosnej strzelaninie z wiceprezydentem w roli głównej. Ulicę wypełniają rozmowy udających się do pracy robotników huty „Katarzyna”, kopalni „Hrab...

Codziennie przechodzimy obok zwyczajnych budynków, ulic, miejsc. Nie przywiązujemy do nich wagi, nie widzimy w nich niczego specjalnego, a tymczasem niejedne z nich kryją niesamowite historie. Niezwykłe tajemnice takich zwykłych wydawałoby się miejsc na Pomorzu odkrywa przed nami Jerzy Łukaszewski. Jak sam mówi: „Nie ma rzeczy i spraw nieciekawych. Wszystko zależy od tego, jak podejdziemy do tematu i ile czasu, wysiłku i umiejętności mu poświęcimy”. Czy można podgrzać wodę ...

Polska siła zbrojna posiada ponad tysiącletnią historię. Z kolei szkolnictwo wojskowe przygotowujące kadrę dla niej liczy niespełna trzysta lat, do tego uwzględnić należy 123 lata niewoli narodowej. Było to znaczne opóźnienie wobec państw Europy Zachodniej. W pracy pokazane zostały tego przyczyny. Niniejsza publikacja podzielona została na pięć rozdziałów. W pierwszym analizie poddano funkcjonowanie tegoż szkolnictwa do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. Korzyst...

Tematem albumu jest okupacja niemiecka w Polsce w latach 1939-1945. Poszczególne jego części ukazują swoiste światy równoległe: Niemców, polskiego miasta i wsi, ludności żydowskiej oraz konspiracji. Ponad 400 fotografii, które składają się na książkę, pochodzi ze zbiorów około 50 instytucji polskich i zagranicznych, osób prywatnych i kolekcji własnej Muzeum II Wojny Światowej. Większość publikujemy po raz pierwszy, przybliżając czytelnikowi atmosferę okupacji poprzez detal, m...

Obok Holocaustu jest to największa zbrodnia wojenna, o wszelkich cechach ludobójstwa, dokonana na ziemiach polskich. Według różnych szacunków na małym obszarze jednej tylko dzielnicy w ciągu zaledwie kilku dni zostało zamordowanych od 30 do 60 tysięcy całkowicie bezbronnych ludzi. Pod względem liczby ofiar tę hekatombę – Rzeź Woli – „przewyższa” tylko Rzeź Wołyńska. Uwzględniwszy jednak czynnik czasu i miejsca, nie było drugiego takiego wydarzenia w dziejach Polski. I to nie ...