Przedmiotem monografii jest rycerski (szlachecki) ród Grąbek-Grąbkowski z Pomorza Słupskiego XIII-XVIII w. W historii był znany pod zniemczonym nazwiskiem von Grumbkow, którego reprezentanci od wojny trzydziestoletniej (1618-1648) do połowy XVIII w. wnieśli ogromny wkład w budowę absolutystyczno-militarnego państwa brandenbursko-pruskiego i udział w budowę jego potęgi europejskiej. Ich rodowód, kaszubska świadomość i polskie relacje zostały przez dotychczasowe piśmiennictwo h...
Spis treści: Wprowadzenie / 11 Bibliografia ważniejszych prac Profesora Wojciecha Fałkowskiego /17 Tomasz Jasiński - Curriculum vitae Galla Anonima / 25 Stanisław Rosik - Żelazem znaczona granica i starodawna wolność Polski. Wokół Gallowej wizji złotego wieku Bolesława Wielkiego / 35 Edward Skibiński - Chrześcijańska paideia w Kronice polskiej mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem. Studium źródłoznawcze /47 Władysław Duczko, Michał Brzostowicz - Wielkopolski smok skrzydlaty....
Wojciech Piasek, Piotr Oliński Bariery – możliwości – wyzwania. Wprowadzenie do lektury / 9 Wojciech Piasek Przyroda jako bariera, możliwość oraz wyzwanie a interpretacja humanistyczna interakcji człowieka z przyrodą w historii / 11 Rafał Kleśta-Nawrocki Bariery i wyzwania współczesnego postrzegania przyrody. Ponowne oczarowywanie świata / 23 Filip Rogalski Kiedy w ciele etnografa ujawnia się pewien staruszek – idiosynkrazje cielesne i ontologia animistyczno-perspektywisty...
Jadwiga Lechicka interesuje autora jako historyczka. Temu zainteresowaniu daje on pierwszeństwo i z takiego punktu wychodzi w swych rozważaniach. Bohaterkę książki przedstawia jako człowieka pojedynczego – jednostkę podejmującą wybory życiowe, mającą indywidualne pragnienia i oczekiwania wobec siebie. Wykorzystuje do tego ślady – biografemy, które pokazują ją jako podmiot prywatny z niepowtarzalnym jednostkowym doświadczeniem, bohaterkę swojego życia. Biografemy to informacje...
Książka przedstawia historię ponad dwudziestu sierocińców i internatów, funkcjonujących w getcie warszawskim od 1940 do 1943 roku, z których najbardziej znany jest Dom Sierot prowadzony przez Janusza Korczaka i Stefanię Wilczyńską. Autorka, prezentując wyniki swoich najnowszych badań, opisuje warunki życia codziennego dzieci w dzielnicy zamkniętej oraz ich dorosłych opiekunów. W swojej książce zajmuję się tymi, którzy zagubili się w historii i przez historię zostali zapomn...
Publikacja opowiada o zaangażowaniu Żydów w walkę o niepodległość Polski, a także o ich zróżnicowanym stosunku do zrywów patriotycznych. Śledzi losy osób biorących udział w powstaniach narodowych i działaniach niepodległościowych, m.in. Berka Joselewicza i jego syna Józefa, Ozeasza Lublinera czy rabinów Dow Bera Meiselsa, Markusa Jastrowa i Izaaka Kramsztyka. Ich biografie zostają osadzone w kontekście stosunków z polską większością oraz starań społeczności żydowskiej o uzysk...
Jeden z żołnierzy, który wyleciał w powietrze na minie, ale przeżył, tyle że bez nóg, poprosił kolegów o spirytus, bo było mu zimno w… nogi. Podano mu kubek. Wypił. Podano następny, chciałoby się rzec „na drugą nóżkę”, wypił. I tak zasnął na wieki z uśmiechem na ustach. W żadnej armii świata alkohol nie odgrywał takiej roli jak w Armii Czerwonej. Codzienny przydział żołnierza wynosił 100 gram wódki. Ale to było o wiele za mało na potrzeby rosyjskiego sołdata. Dlatego wódka st...
W pierwszej połowie XVII wieku Chanat Krymski był jednym z najsilniejszych państw w Europie Środkowo-Wschodniej. Był on częścią rozległego świata muzułmańskiego, który rozciągał się od Maroka po Indonezję i stanowił jednolitą przestrzeń kulturową. Państwo Girejów obejmowało Półwysep Krymski (z wyjątkiem Wybrzeża Południowego i Kerczu, rządzonych przez turecką administrację ejaletu Kaffy) oraz stepy od Dniepru po Kubań włącznie. Chanowie krymscy uważali ziemie czerkieskie na P...
The volume consists of materials that were presented during the international scientific conference entitled Migrations in the Slavic Cultural Space, held at the Department of Slavic Philology of the University of Lodz on May 6, 2022, in cooperation with researchers from the Institute of History Belgrade. This symposium received an extraordinary amount of attention in the circles of specialists representing various disciplines of the humanities and social sciences. The volum...
Książka ukazuje zamojski fragment dziejów Resortu Bezpieczeństwa Publicznego oraz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, organów państwowych, które wpłynęły na powstanie i funkcjonowanie Polski Ludowej. Przyjęte ramy czasowe obejmują bardzo spójny w najnowszej historii Polski okres: od lipca 1944 do stycznia 1947 roku. Otwiera go wkroczenie Armii Czerwonej na Lubelszczyznę i Zamojszczyznę w ostatnich dniach lipca 1944 r. oraz wprowadzenie komunistycznych rządów PKWN. Druga ...
Książka jest próbą analizy dziejów kultu św. Jana Nepomucena ba terenie Ordynacji Zamojskiej, w przedziale czasowym obejmującym lata 1725 - 1944, czyli od czasu odnotowania pierwszej figury, do zlikwidowania Ordynacji przez władze komunistyczne. Znaną w literaturze informację o sprowadzeniu kultu św. Jana Nepomucena na obszar dominium Zamoyskich przez przebywającego w Pradze młodego Tomasza Antoniego Zamoyskiego, potwierdziła analiza czasu powstania rzeźb. Rzadko zdarza się, ...
Cmentarz parafii św. Dominika i Matki Bożej Szkaplerznej w Łabuniach należy do typowych wiejskich miejsc pochówku. Jest niewielki, odpowiada zapotrzebowaniu parafian. Jako trzeci – parafialny, funkcjonuje w obecnym miejscu od prawie 170 lat. Dla każdego, kto interesuje się dziejami swojej Małej Ojczyzny książka będzie dodatkowym źródłem informacji. Motywowana chęcią poznania dziejów Łabuń i okolic końca XIX i 1. połowy XX wieku przez pryzmat miejsc pochówków, postanowiłam ska...
Jak przetrwać podczas konfliktu wojennego? Uciekać z miasta, czy w nim pozostać? Co trzeba wiedzieć, gdy zabraknie elektryczności lub ogrzewania? Czy można liczyć na ewakuację zorganizowaną według zasad Konwencji Genewskiej? Co powinno znaleźć się w worku ewakuacyjnym? Jakim mediom ufać w warunkach wojny dezinformacyjnej? Jak zachować się podczas eksplozji broni jądrowej? Pytań jest dużo. Autorzy sugerują, pouczają i zalecają, jak przygotować się mentalnie i materialnie na na...
„Jeśli by mnie uśpiono na sto lat i po tych stu latach obudzono i zapytano jaka jest doktryna wojenna Rosji, odpowiedziałbym, że taka sama jak w drugiej wojnie światowej. Nic się nie zmieniło od tych czasów do dzisiaj i nie zmieni się w przyszłości” – Oleksiej Arestovicz, doradca prezydenta Zełeńskiego i najpopularniejszy komentator wojny rosyjsko-ukraińskiej. „Gdy dają mi stu ludzi pod komendę, to wiem że po dwóch tygodniach walk z tej setki nie zostanie przy życiu prawie n...
Odzyskanie niepodległości przez Polskę po 123 latach można uznać za cud. Jeszcze w 1913 roku niewielu wierzyło, że może dojść do takiej sytuacji. Była jednak grupa śmiałków, która uważała, że niepodległość to nie tyle marzenia a cel, jaki można osiągną, realny cel. Jednak samo się nie zrobiło, a wybicie się na niepodległość to była praca, która trwała dziesiątkami lat. To trud budowania niezależności materialnej, to podtrzymywanie przywiązania do idei Rzeczpospolitej, to w ko...
Dzisiejsza Republika Południowej Afryki to kraj, który boryka się z wieloma problemami. Skorumpowani politycy, kiepska kondycja gospodarcza, niski poziom edukacji, wysokie bezrobocie (szczególnie wśród młodych) i ogromna przestępczość. W tym miejscu niech wystarczy wspomnieć, że przeciętna kobieta ma tam większe szanse na bycie zgwałcona, niż na zdobycie wyższego wykształcenia! Od kilku lat w RPA na sile przybiera zjawisko plaasaanvalle, czyli niezwykle okrutnych ataków na f...
Po raz pierwszy w historiografii autor w odrębnym opracowaniu przedstawia studenckie czasy Mikołaja Kopernika, przybliżając realia pobytu torunianina w Krakowie, Bolonii, Rzymie, Padwie i Ferrarze. Ze względu na skąpe informacje o samym Koperniku opisano środowisko, w którym przebywał, czyli miasta, uniwersytety, wspomniano o ludziach, z którymi się spotkał lub mógł spotkać, omówiono także książki, które w tym czasie nabył lub czytał. Dużo miejsca poświęcono przedstawieniu pr...
Fenomen archiwum roztrząsać można wielorako, najprościej jest analizować teksty uczone obserwatorów tego fenomenu. Autorzy natomiast tomu VII Toruńskich Konfrontacji Archiwalnych tym razem proponują drogę inną – wielokrotnego studium przypadków tworzenia i wykorzystywania archiwów. Ogólne cele powoływania i posługiwania się archiwami są znane. Są to potrzeby: prawno-administracyjne, informacyjno-polityczne, budowania pamięci i tożsamości, strzeżenia przywilejów i czystości gr...
„Czy średniowieczny duchowny mógł być jednocześnie mieszczaninem? Sprzeczność tego pytania jest tylko pozorna. Wynika ze stereotypowego przekonania o nieruchomej strukturze społeczeństwa średniowiecznego, sztywno podzielonego na ściśle odseparowane stany. Tymczasem problem ówczesnej przynależności społecznej nie jest wymysłem współczesnego historyka. Pytanie czy kapłan jest mieszczaninem zadawali już średniowieczni rajcy. Znalazło się ono w zestawie problemów prawno-ustrojowy...
Konstrukcje megalityczne niemal od zawsze budziły niezwykłe zainteresowanie, fascynację i podziw. Niewątpliwie należą do najbardziej spektakularnych źródeł archeol ogicznych w kontekście pradziejów nie tylko Polski, ale i całej Europy. To właśnie te monumentalne grobowce kamienne, określane w literaturze megalitami, są z pewnością jednym z najciekawszych fenomenów europejskiej prahistorii. Pod pojęciem megalitów kryje się wiele różnorodnych konstrukcji. Główne ich formy to gr...
Książka Czas żupanów, czas czechmanów to efekt ponad 30-letnich prac autorki związanych m.in. z poznawaniem zagadnień kultury funeralnej czasów nowożytnych – badań archeologicznych prowadzonych w kościołach na terenie Polski, analiz materiału zabytkowego i jego konserwacji oraz rekonstrukcji. Konfrontacja źródeł archeologicznych, pozyskanych przede wszystkim z krypt i grobów pod posadzką kościołów, z dostępną ikonografią oraz wcześniejszą literaturą pozwoliła na szczegółowy o...
Kolejny, trzeci tom serii poświęconej Dogonom wypełniony jest publikacjami etnologa-afrykanisty – Lucjana Buchalika. To jeden z tych nielicznych badaczy, który nie potrafi pisać o Afryce bez bliskiego, wielokrotnego kontaktu z jej mieszkańcami. Tę pasję przejawiał już jako student, organizując w niełatwych warunkach komunistycznego systemu, w roku 1984, wyprawę do Afryki. Chociaż wyprawa nie zakończyła się spektakularnym sukcesem (prawie wszyscy jej uczestnicy musieli wracać ...
Niniejsza praca jest próbą przedstawienia trudnej i kontrowersyjnej historii nielegalnych migrantów na granicy polsko-sowieckiej w okresie między I a II wojną światową. Głównymi bohaterami tej pracy są przeciwnicy pograniczników – nielegalni migranci, którzy w latach dwudziestych XX w. przekraczali granicę do ZSRS (państwa gwarantującego wówczas rozwój kulturalny Ukraińców, Białorusinów i Żydów), a na początku lat trzydziestych uciekali do Polski przed bolszewickimi represjam...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
