Dominują w tomie piłsudczycy „cywilni”, ale przede wszystkim parający się polityką, administracją, samorządem, publicystyką, żurnalistyką, propagandą, nauką, czy nawet kulturą, bo już niekoniecznie gospodarką. To dowód, że pisanie prac z zakresu prozopografii bynajmniej do łatwych i prostych nie należy […]. Nie mam jednak wątpliwości, iż przygotowany obszerny tom poszerza naszą dotychczasową wiedzę w bardzo wielu zagadnieniach czy choćby ich wybranych aspektach, a w niektóryc...
To nie była wojna jak inne. Od samego początku nie miała polegać na walce z polską armią, ale głównie na masowym terrorze ludności cywilnej. Pierwsze bomby w Wieluniu nie spadły na żaden obiekt militarny, ale na prywatne domy, szpital, kościoły. Niemcy w latach 1939–1945 wymordowali, najczęściej bestialsko, ponad 6 milionów obywateli II Rzeczypospolitej. Naszych rodziców i dziadków, wujków i ciotki wywozili masowo na roboty przymusowe w głąb Rzeszy; była to praca niewolnicza....
Kolejna publikacja wydana we współpracy Uniwersytetu Łódzkiego z Instytutem Pamięci Narodowej, która wpisała się w cykl książek poświęconych wybitnym polskim historykom, działaczom społeczno-politycznym i publicystom. Tym razem wydobyty z zapomnienia został przedstawiciel panteonu polskich uczonych na emigracji – profesor Henryk Paszkiewicz, wybitny uczony wierny idei ciągłości państwa polskiego i zasadzie legalizmu zgodnego z konstytucją z 1935 roku. W publikacji zaprezento...
Książka jest pokłosiem konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej, Europejskie Centrum Solidarności i Muzeum II Wojny Światowej w siedemdziesiątą rocznicę spotkania przywódcy ZSRR Józefa Stalina, premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla oraz prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta w lutym 1945 r. w Jałcie. Autorzy publikacji podjęli się przedstawienia tematów często do tej pory marginalnych albo spojrzeli na niektóre znane sprawy z nieco inn...
Litwini nad Morzem Łaptiewów są świadectwem zesłania do syberyjskiej Jakucji, jednego z najbardziej traumatycznych doświadczeń narodu litewskiego w XX wieku. Dalia Grinkvičiute była zaledwie dziewczynką (urodziła się 28 maja 1927 roku w Kownie), kiedy 14 czerwca 1941 roku podzieliła los dziesiątek tysięcy swoich rodaków: wraz z rodziną została aresztowana i deportowana w głąb Związku Radzieckiego. Jej wspomnienia są lekturą szkolną na Litwie. Przekład książki ukazał się już ...
Buczacz, niewielkie kresowe miasteczko, dziś należy do Ukrainy. Założyli je Polacy, a obok nich mieszkali tu Żydzi i Rusini. Wybitny historyk Omer Bartov z imponującą precyzją i z dystansem analizuje kształtowanie się relacji pomiędzy nimi, odtwarza codzienność, opisuje, jak przez kilka stuleci, pomimo różnic religijnych i etnicznych, tworząc odrębne opowieści o przeszłości, inaczej rozumiejąc teraźniejszość i całkowicie odmiennie planując przyszłość, żyli obok siebie polscy,...
Po buncie generała Franco w lipcu 1936 roku przeciwko rządowi Frontu Ludowego w Madrycie prawie dwustu śląskich robotników wyjechało do Hiszpanii bronić Republiki, praw robotniczych i swoich marzeń. Historia jest polem walki. Wymazuje jedne losy, ozłaca drugie. Dzieje międzynarodowych ochotników podczas wojny w Hiszpanii są tego dowodem. W okresie PRL często mówiono o nich, wspominając „postępowe tradycje oręża polskiego”. Dziś, gdy wahadło polityczne wychyliło się w przeciw...
Teksty zebrane przez ks. dr. Adama Szota stanowią bardzo interesujące źródło do badań nad historią Polaków zamieszkałych na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej, które zostały zagarnięte przez Związek Sowiecki w wyniku agresji 17 września 1939 r. Mamy tu do czynienia z pamiętnikami osób, które w wyniku wojny trafiły do więzień i łagrów sowieckiej Rosji, a później w wyniku układu Sikorski-Majski opuściły „nieludzką ziemię” i przez Bliski Wschód dotarły do Europy. Ich wartoś...
Czy historia – idiosynkratyczny produkt wielowiekowej tradycji Zachodu – miała swój ekwiwalent na subkontynencie indyjskim? Czy to dopiero Zachód odsłonił przed Indusami wartość, jaką przeszłość może mieć dla teraźniejszości? Marathowie posiadali długą i bogatą tradycję własnego języka i jego formy literackiej, a mimo to ich wódz Śiwadźi w przededniu królewskiej konsekracji (1674) zlecił kompozycję dzieła poecie przynależącemu do innej kultury literackiej. Czy świadome wkrac...
Wspomnienia wybitnego oficera Wojska Polskiego płk. dypl. Józefa Szostaka – „beliniaka”, rasowego kawalerzysty, szwoleżera Józefa Piłsudskiego, ulubieńca generała Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego. Autor memuarów był uczestnikiem trzech wojen i wielu kampanii. Służbę wojskową rozpoczął w czasie Wielkiej Wojny, jako ochotnik-maturzysta, w I Brygadzie Legionów, potem walczył w wojnie o niepodległość i granice i wreszcie w kampanii polskiej 1939 r. Uniknął niewoli i od 1941 r. ...
Praca o udziale 163. rezerwowego pułku piechoty w kampanii polskiej 1939 r. jest szczególna, prezentuje bowiem historię oddziału funkcjonującego zaledwie piętnaście dni. Został on zorganizowany na czas wojny – wcześniej nie istniał. Był jednym z pułków rezerwowych zmobilizowanych przez Korpus Ochrony Pogranicza – formację działającą w II Rzeczypospolitej w latach 1924–1939, przeznaczoną do ochrony jej granic, w tym granicy polsko-sowieckiej. 163. pułk utworzono 27 sierpnia 1...
Walki toczone w miejscowościach, o każdą ulicę, nie były rzeczą nową, ale ruiny zbombardowanych miast oraz zaawansowana broń sprawiły, że podczas II wojny światowej poziom ich brutalności i gwałtowności stał się znacznie wyższy. Publikacja, oparta na rzadko spotykanych brytyjskich, amerykańskich, niemieckich i radzieckich dokumentach szkoleniowych z czasów wojny, nakreśla ewolucję doktryn dotyczących walk o budynki. Korzysta też z relacji żołnierzy, walczących zarówno na fron...
Apacze – jeden z najdzielniejszych i najbardziej znanych narodów indiańskich Ameryki Północnej. Lud legendarnych i nieposkromionych wojowników, ostatnich wolnych Indian, jacy ulegli cywilizacji białego człowieka, i słynnych wodzów, takich jak Mangas Coloradas, Cochise, Juha, Victorio i Geronimo, których imiona znają wszyscy miłośnicy Indian. Będąc ludem bardzo wojowniczym, Apacze rodzili się i żyli do walki. Ich legendarne umiejętności i wytrzymałość są potwierdzone zeznani...
Niniejsza praca powstała pod wpływem wieloletniego zainteresowania i zbliżania się 200. rocznicy jednego z najbardziej nieprawdopodobnych wydarzeń historycznych, kiedy to armia rosyjska triumfalnie przemaszerowała przez Włochy, a następnie, ku powszechnemu zdumieniu, wywalczyła sobie drogę przez jedne z najwyżej położonych przełęczy Alp Szwajcarskich, nie zważając na szybko nadciągającą zimę, i stoczyła walkę z Soultem, Masséną, Molitorem oraz innymi postaciami przyszłego nap...
Prezentowane dzieło jest wyjątkowe pod co najmniej kilkoma względami. To prawdopodobnie najczęściej krytykowana praca poświęcona epoce napoleońskiej, a zarazem obiekt najbardziej zaciekłych polemik. Z drugiej strony jest dziełem, w którym przez całe dekady zaczytywano się najchętniej. Sam autor, odwiedziwszy pewnego razu swego przyjaciela, ujrzał Historię Konsulatu i Cesarstwa na ulubionym stoliczku gospodarza obok dzieł Platona i Tacyta. „Jak widzisz – stwierdził z uśmiechem...
Ponieważ w XVIII w. dokonano rozbioru państwa polskiego, a ono samo przestało istnieć, setki tysięcy polskich żołnierzy zostało powołanych lub wstąpiło do służby w odrębnych jednostkach w armiach licznych innych państw – głównie Imperium Rosyjskiego i Austro-Węgier, ale również Cesarstwa Niemieckiego i Republiki Francuskiej. Wszystkie te siły otrzymały umundurowanie i wyposażenie armii, w skład których weszły – choć często zawierały one wyraźnie polskie elementy. Upadek carsk...
Książka Architektura Okrętu. Transatlantyk m/s Batory to dość niezwykłe i zarazem nietypowe opracowanie, w którym autor przedstawia sylwetkę jednego z najsłynniejszych statków jakie pływały pod polską banderą. Jego niezwykła historia, która zaczęła się w 1936 roku spostrzegana jest dzisiaj niemal jako legenda i nie jedna osoba, której bliskie są dzieje polski na morzu uważa go za wyjątkowy. Znany z zamiłowania do dziejów floty polskiej autor Witold Koszela w swojej książce ...
"Dzieło francuskiego historyka już w momencie publikacji wzbudziło duże emocje. Autor opisał epopeję lewantyńskich wypraw krzyżowych, traktując je jako przedsięwzięcie „francuskie” oraz przedstawiając państwa krzyżowe w Palestynie i Syrii jako zamorskie, kolonialne enklawy średniowiecznej Francji. Dla Grousseta Królestwo Jerozolimy było dwunastowieczną Francją w miniaturze, Hrabstwo Trypolisu – Prowansją w Libanie, a Księstwo Antiochii to syryjskie państwo francuskich Normanó...
"Zimą 1812 r. Armia Napoleona wycofała się z Moskwy w przerażających warunkach, ścigana przez trzy odrębne armie rosyjskie, a jej szanse na przetrwanie najwyraźniej były zerowe. Pod koniec listopada Napoleon dotarł nad brzeg rzeki Berezyna – ostatniej naturalnej przeszkody między jego armią a bezpieczną polską granicą. Nie zastał jednak rzeki zamarzniętej na tyle mocno, by mogli przez nią przejść ludzie; niestabilna odwilż zamieniła Berezynę w lodowaty potok. Ponieważ wcześni...
Niniejsza praca opisuje i przedstawia uzbrojenie ochronne, zaczepne, fortyfikacje i okręty wykorzystywane w trakcie jednej z najmniej znanych faz średniowiecznego ruchu krucjatowego – ekspedycji podejmowanych przez skandynawskich katolików przeciwko pogańskim ludom zamieszkującym przeciwległy brzeg Morza Bałtyckiego, oraz następujących po nich starciach z prawosławnymi książętami Nowogrodu Wielkiego i Moskwy. Operując z odizolowanych zamków położonych w niedostępnym otoczeniu...
"Słownik ten obejmuje ogółem 554 biogramy dowódców i urzędników wojskowych czynnych w siłach zbrojnych Rzeczypospolitej w latach 1648-1699. W aspekcie zawodowym zaprezentowano biogramy 338 oficerów armii konnej zaciągu narodowego (jazda i piechota) oraz 216 oficerów zakwalifikowanych do jednostek zaciągu cudzoziemskiego (jazda, piechota, dragonia i artyleria). Selekcji biogramów dokonano w taki sposób, aby zaprezentować w miarę możliwości przedstawicieli wszystkich struktur z...
"Przebieg wojny z lat 337-363, nazywanej przez autora wojną o Nisibis, był wyjątkiem od tradycyjnej rzymskiej metody prowadzenia działań zbrojnych, opierającej się na doprowadzeniu do rozstrzygającej bitwy. Cesarz Konstancjusz II przyjął strategię defensywną i stosował obronę mobilną, polegającą na małych siłach granicznych (limitanei) broniących umocnionych miast, wspieranych przez ograniczone kontrofensywy armii polowej Wschodu. Ten sposób prowadzenia walki skutecznie powst...
"Niniejsze opracowanie traktuje o 16. Brygadzie Pancernej. Właściwie mowa tu o dwóch formacjach pancernych, istniejących w tym samym okresie, ale w dwu różnych systemach militarnych, tj. 16. Dnowsko-Łużyckiej Brygadzie Pancernej (2. Armia WP) oraz 16. Samodzielnej Brygadzie Pancernej (PSZ na Zachodzie). Mają one kilka wspólnych cech: były formacjami pancernymi, na takim samym szczeblu organizacyjnym (przynajmniej z nazwy) oraz były formacjami Wojska Polskiego – choć to ostatn...
Czy możliwe jest, aby walka o wolność i obecność Polski na mapie miała dopiero się rozegrać? Jakimi środkami? Gdzie? A przede wszystkim – kiedy?! Czy w 1918 roku Komendant wiedział więcej, niż zostało to zanotowane w historycznych dokumentach? A może istnieją dokumenty, o których jeszcze nie wiemy? Mogliby nam o tym powiedzieć Wanda Ziębicka i Adam Zalewski oraz ich szefowie z Agencji Bezpieczeństwa Temporalnego, ale zostali zobowiązani do zachowania wszystkich swoich dział...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.