Niniejszy tom jest kontynuacją trzech poprzednich z lat 2009, 2011 i 2018. Przedstawia sylwetki oficerów wywiadu polskiego służących w latach 1939–1945 w PSZ na Zachodzie. Biogramy zawierają w miarę możności pełny ich życiorys, a więc przynosi informacje odnoszące się do wątków życiorysu także spoza ich służby wywiadowczej (dane rodzinne, wykształcenie, służba w WP, losy powojenne). Opracowanie oparte zostało przede wszystkim na materiałach archiwalnych znajdujących się w Cen...
Historia żydowskiej Warszawy to nie tylko czas Zagłady. To historia relacji warszawian z Żydami osiedlającymi się w mieście lub jego okolicach, to problemy, z jakimi od wieków borykały się obie strony, to miejsca ważne dla starozakonnych oraz zacni przedstawiciele potomków Mojżesza, którym Warszawa wiele zawdzięcza. Wszelkie zabytki, relikty obecności Żydów w Warszawie są jedynie pozostałościami: wyrwanymi z historycznego kontekstu, z żywej tkanki miejskiej, echami przeszłośc...
Materiały z konferencji zorganizowanej przez Amerykańską Akademię Sztuk i Nauk w marcu 1953 roku. W marcu 1953 roku świat był ogarnięty zimną wojną, a w Korei wciąż trwał konflikt między siłami komunistów a wojskami ONZ. W tym czasie kilkudziesięciu uczonych zgromadziło się w Bostonie, by podjąć próbę analizy zjawiska totalitaryzmu, pozostającego wtedy zagrożeniem dla całej ludzkości. Do rangi symbolu może urastać fakt, że rozpoczęcie konferencji przypadło na dzień po śmierci...
Był 15 sierpnia 1919 roku. Oczekujący od wielu godzin na wypłatę tłum górników stracił cierpliwość i wtargnął na plac mysłowickiej kopalni. Oddziały niemieckiego Grenzschutzu otworzyły ogień do nieuzbrojonych ludzi. Według oficjalnych danych zginęło sześć osób, w tym dwoje dzieci, a mysłowicka masakra stała się iskrą, która rozpoczęła otwarty konflikt o najcenniejsze i najlepiej rozwinięte gospodarczo ziemie zamieszkałe wówczas przez Polaków. Ryszard Kaczmarek, niezrównany z...
Józef Korycki przez całe dorosłe życie walczył z komunizmem. Nazwany przez Podlasian Janosikiem Podlaskim, rabował sołtysów i innych przedstawicieli peerelowskiej władzy, a pieniądze rozdawał biednym chłopom. Dla peerelowskiego aparatu propagandowego pozostawał zwykłym bandytą. Urodzony w 1934 roku Józef Korycki przez całe dorosłe życie walczył z komunizmem. Nazwany przez Podlasian Janosikiem Podlaskim, rabował sołtysów i innych przedstawicieli peerelowskiej władzy, a pienią...
Niniejsza edycja źródłowa jest kolejnym, czwartym już tomem normatywów wydawanych przez krakowski Oddział IPN w ramach serii Normatywy aparatu represji. Znajomość normatywów w zakresie rejestrowania spraw i osób, zasad i form dokumentowania czynności operacyjnych oraz archiwizowania i brakowania akt pozwala poznać procedurę obowiązującą zarówno pracownika operacyjnego, jak i pracownika pionu ewidencji operacyjnej. Wiedza ta daje możliwości lepszego i głębszego zrozumienia cel...
Monografia jest interdyscyplinarna. Obok kwestii z obszaru pedagogiki, które są wiodące, znajdują się tu fragmenty poświęcone historii polskiej prasy specjalistycznej, balneologicznej, a także dziejom medycyny i historii Polski pod wszystkimi trzema zaborami. Te ostatnie stanowią niezbędne tło spraw szczegółowo opisywanych przez Autorkę.
Z recenzji prof. zw dr hab. Andrzeja Felchnera
Przekazujemy Czytelnikom czternastotomową serię publikacji będących rezultatem badań zespołu historyków wychowania z kilku polskich ośrodków akademickich, prowadzonych w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, na temat Komisji Edukacji Narodowej model szkoły i obywatela – koncepcje, doświadczenia i inspiracje. TOM I: Kalina Bartnicka, Katarzyna Dormus, Agnieszka Wałęga: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Cz. I O Komisji – wprowadzenie. Cz. II Wybór tekstów ...
Przekazujemy Czytelnikom czternastotomową serię publikacji będących rezultatem badań zespołu historyków wychowania z kilku polskich ośrodków akademickich, prowadzonych w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, na temat Komisji Edukacji Narodowej model szkoły i obywatela – koncepcje, doświadczenia i inspiracje. TOM I: Kalina Bartnicka, Katarzyna Dormus, Agnieszka Wałęga: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Cz. I O Komisji – wprowadzenie. Cz. II Wybór tekstów ...
Przekazujemy Czytelnikom czternastotomową serię publikacji będących rezultatem badań zespołu historyków wychowania z kilku polskich ośrodków akademickich, prowadzonych w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, na temat Komisji Edukacji Narodowej model szkoły i obywatela – koncepcje, doświadczenia i inspiracje. TOM I: Kalina Bartnicka, Katarzyna Dormus, Agnieszka Wałęga: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Cz. I O Komisji – wprowadzenie. Cz. II Wybór tekstów ...
Duchowa stolica ziem polskich w ogniu walk Pasjonująca historia dramatycznej bitwy o wielonarodowy Lwów Pierwszego listopada 1918 roku we Lwowie wybucha powstanie zbrojne koordynowane przez tajny Ukraiński Komitet Wojskowy. Skierowane jest bezpośrednio przeciwko upadającym władzom austriacko-węgierskim, jednak nie mniej ważnym celem staje się udaremnienie zajęcia Lwowa przez polskie władze. W obronie polskich interesów występują samorzutnie pojedyncze grupy wojskowych oraz oc...
Najnowsza książka Adriana Jusupovicia jest istotnym uzupełnieniem niedawno wydanej edycji krytycznej Kroniki halicko-wołyńskiej (PAU–IH PAN) oraz jej polskiego tłumaczenia (AVALON). Jej przedmiotem jest analiza strategii chronologicznej i narracyjnej twórcy tego źródła. Autor książki wskazał na wyjątkowy charakter kroniki. Kronikarz bowiem zrezygnował z tradycyjnego układu rocznego, stosowanego w pisarstwie średniowiecznej Rusi. W jego miejsce pojawiły się cztery strategie ch...
Dla jednych dwieście lat rządów wywodzącej się z Litwy dynastii to złoty wiek, jakiego Polska nigdy już nie doświadczyła, dla innych stracona szansa, przekreślenie piastowskich wysiłków, po których pozostały popioły. Apologeci nie szczędzą pochwał dla umiejętności scalania różnych organizmów państwowych, tolerancji, rozkwitu sztuki. Krytycy skupiają się na przeniesieniu ciężaru polityki z Zachodu na Wschód, na nieumiejętności stworzenia spójnej koncepcji Europy Środkowej, odd...
Spośród najdawniejszych władców Litwy, poprzedników Jagiełły i Witolda, największą uwagę historiografii od dawna przyciąga pierwszy z nich – Mendog. Wynika to głównie z wybitnej roli tego monarchy w genezie państwa litewskiego. Dzieło jego życia – zjednoczenie ziem Litwy, dające podstawę dla jej bytu państwowego – okazało się trwałe i zapewniło mu poczesne miejsce w historii. Na widowni dziejowej pojawił się po raz pierwszy w 1219 r., kiedy to widzimy go w gronie zawierającyc...
Książę Konrad, syn Kazimierza Sprawiedliwego, wnuk Bolesława Krzywoustego, powszechnie znany z przydomkiem Mazowiecki, ma złą opinię w historiografii, jako książę, który sprowadził na polskie ziemie Zakon Krzyżacki. Źródła jednak, z zależności od miejsca ich powstania, dają dwa sprzeczne ze sobą obrazy Konrada I Mazowieckiego, jako wielkiego, sławnego, chrześcijańskiego władcy, albo księcia tyrana i okrutnika. Działalność Konrada Mazowieckiego bez wątpienia miała wpływ na los...
Gdańskie korespondencje Adama Czartkowskiego do „Kuriera Warszawskiego” z lat 1931–1939 to fascynująca lektura, w najlepszych momentach porywająca kronika Wolnego Miasta Gdańska zmierzającego do katastrofy. Autor, pracujący od 1928 roku w Polskim Gimnazjum Macierzy Szkolnej, okazuje się skrupulatnym obserwatorem wydarzeń wewnątrzgdańskich i okołogdańskich. Przez osiem lat nie tylko pisze o czystej faktografii wydarzeń w Wolnym Mieście, lecz także stara się je przybliżać i wyj...
10 listopada 1444 roku pod Warną miała miejsce jedna z najsłynniejszych bitew średniowiecznej Europy. Wojska koalicji antytureckiej, pod dowództwem polskiego króla Władysława III i wojewody siedmiogrodzkiego Jana Hunyadyego, starły się z wojskami tureckimi, dowodzonymi przez sułtana Murada II. Autor skrupulatnie opisuje przebieg kampanii wojennej z lat 1440–1444 oraz analizuje jej konsekwencje dla narodów bałkańskich i całej Europy. Jednocześnie osadza opisywane wydarzenia w ...
Żyjąc, zajmujemy miejsce tych, którzy byli przed nami, taka jest oczywista kolej rzeczy. Jak jednak żyć w miejscu, w którym garstka ludzi zajmuje miejsce po ośmiuset, jak wypełnić taką przestronną pustkę? Szczególnie gdy tych ośmiuset nie odeszło tak, jak nakazuje czas, lecz zmiotła ich historia? „Pusty las” to opowieść autorki o życiu w Wołowcu, beskidzkiej wsi, z której kolejno znikali szukający szczęścia za oceanem biedacy, wizjonerscy nafciarze, Żydzi, Cyganie, Łemkowie. ...
„Brawurowa jazda po prądach ideologicznych i mieliznach myśli dwudziestego wieku” - „Los Angeles Times” Rozważania o wieku XX to ostatnia książka wybitnego historyka Tony’ego Judta – zapis jego kilkumiesięcznych rozmów z Timothym Snyderem, znawcą dziejów Europy Środkowo-Wschodniej – którą można nazwać jego testamentem intelektualnym. Minione stulecie ożywa w niej jako wiek idei, okres, w którym myśli nielicznych decydowały o życiu milionów. Wychodząc od wspomnień osobistych, ...
Monografia dr Małgorzaty Ewy Kowalczyk, przedstawiająca zagraniczne podróże Polek w epoce oświecenia, odbywane głównie przez przedstawicielki najbogatszych warstw ówczesnego społeczeństwa, jest pierwszym tego typu opracowaniem w Polsce. Zawiera ona bogatą problematykę, poczynając od powodów podejmowania podróży, poprzez ich przebieg, a na ich skutkach kulturowych kończąc. Zostały w niej wykorzystane informacje uzyskane dzięki szerokiej kwerendzie przeprowadzonej w wielu archi...
Polsko-niemieckie miejsca pamięci t. 1: Wspólne / Oddzielne red. Robert Traba, Hans Henning Hahn, współpr. Maciej Górny, Kornelia Kończal Tom 1 zamyka czterotomowe dzieło Polsko-niemieckie miejsca pamięci. Polaków i Niemców łączy wiele wspomnień, które jednak wpisują się w potrzeby różnych tożsamości obu społeczeństw. Zawarte w tej książce eseje o wspólnych i oddzielnych polsko-niemieckich miejscach pamięci oferują analityczny wgląd w kultury pamięci obu narodów, w to, co je ...
Nie tylko w dziejach Rzeczypospolitej trudno o przykład większego męstwa i poświęcenia niż obrona Lwowa w okresie 1918–1919. Kiedy Wielka Wojna dobiegła praktycznie końca, mieszkańcy tego pięknego miasta w dzień Wszystkich Świętych, 1 listopada 1918 r., wyszli rankiem na ulice. Nie mogli jednak udać się na groby swych bliskich. Po Lwowie krążyły bowiem uzbrojone i strzelające w różnych kierunkach oddziały Ukraińców, którzy korzystając z wojennej zawieruchy postanowili z zasko...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
