Pod redakcją prof. Lecha Mażewskiego ukazała się kolejna publikacja poświęcona dziejom politycznym Królestwa Polskiego. Tym razem praca zbiorowa poświęcona jest krótkiemu, ale niezwykle ważnemu okresowi 1861-1862, a dokładnie podjętej wówczas przez Aleksandra Wielopolskiego próbie rekonstrukcji ustrojowej Królestwa Polskiego, które, jak wiemy, utraciło swą podmiotowość polityczną w wyniku powstania listopadowego, a następnie przegranej z Rosją wojny 1830-1831. Aleksander Wiel...
Rzeczpospolita Polska w literaturze politycznej Zachodu powstawała „w atmosferze dyskusji nad rolą dziejową państwa polskiego, wartościami instytucji Rzeczpospolitej oraz przyczynami utraty niepodległości. Ten ostatni motyw wydaje się najważniejszy. Stanisław Kot posiadał wyraźną skłonność do wyławiania z przejrzanych tekstów nie tylko negatywnych, ale i pozytywnych opinii o Polsce, jej zasługami, zwłaszcza na polu myśli politycznej, uzasadniając powrót do grona państw niepod...
Po roku 1600 Europa weszła w pełni w epokę nowożytną. Był to wspaniały wiek Ludwika XIV, dynamicznej ekspansji handlowej Zjednoczonych Prowincji, rozkwitu i osłabienia Polski i Litwy, wzrostu znaczenia Prus i Rosji, rozwoju baroku i rewolucji naukowej. Było to jednak również stulecie pełne niszczycielskich konfliktów, takich jak wojna trzydziestoletnia (1618-1648) i rewolucja angielska (1642-1689). Rządy zaczęli sprawować pierwsi ministrowie (Oxenstierna, Richelieu, Mazarin, ...
Synod w Nablusie jest jednym z ciekawszych wydarzeń w historii wypraw krzyżowych. Epizod z 16 stycznia 1120 r. w zasadzie nie zostało poddane szczegółowej analizie, niemniej pojawia się na marginesie innych badań. W swej pracy przyjrzałem się zatem synodowi w nieco innej perspektywie, a to przez pryzmat lokalnej regulacji średniowiecznego prawa kanonicznego, w tym poprzez ukazanie przemian niektórych koncepcji teologicznych, które były owocem szeroko rozumianej reformy grego...
W sobotni wieczór 28 lutego 1953 r. Stalin podejmował swój wewnętrzny krąg na Kremlu, a potem na daczy w podmoskiewskim Kuncewie. Beria, Bułganin, Chruszczow i Malenkow opuścili go dopiero nad ranem. Stalin był pijany i w wyśmienitym humorze. Następnego dnia ochronę zaniepokoiła cisza panująca w prywatnych pokojach Stalina, jednak nikomu nie wolno było tam wejść bez wezwania. Gdy w końcu o dziesiątej wieczorem otworzono drzwi pod pretekstem przekazania Stalinowi urzędowej poc...
Kawaleria, czy też - jak ją dawniej nazywano - jazda, stanowiła przez wiele stuleci rodzaj broni, który odgrywał w Polsce szczególną rolę. Z nią były związane najwspanialsze zwycięstwa w historii wojen prowadzonych przez Polaków, a także późniejsze wysiłki zbrojne w dążeniu do odzyskania niepodległości lub jej obrony. Jazda polska w świadomości społeczeństwa stała się swoistym symbolem polskich dążeń niepodległościowych, snów o potędze i wolności Rzeczypospolitej. Zmiany pol...
„Radwan”, „Korab”, „Nina” . I jeszcze „Wir”, „Grom”, „Szyszka”, „Magik”, „Murzyn”, „Sarna”, „Orsza”, „Norbert” i inni – co dziś mówią te partyzanckie pseudonimy? Szpital leśny AK „665” to nie jest zwykła książka o partyzantach Armii Krajowej. To wnikliwa próba dotarcia i odtworzenia losów tych z nich, którzy w maju 1944 roku na Zamojszczyźnie, w Puszczy Solskiej, doprowadzili do niespotykanego fenomenu w okupowanej Polsce. Założyli szpital leśny o kryptonimie „665”, a miesi...
Jan Chryzostom Pasek (ok. 1636 – 1701), polski szlachcic, rozsławiony dzięki pozostawionym po sobie pamiętnikom. Pamiętniki te, odkryte dopiero w XIX w., wywarły znaczny wpływ na autorów powieści historycznych, zwłaszcza Henryka Sienkiewicza, gdzie wyraźnie pobrzmiewają w jego Trylogii. Niestety, pisane w języku staropolskim z bogatą domieszką języka łacińskiego, dla współczesnego czytelnika stały się po prostu nieczytelne. „A szkoda – pisze Zenon Gołaszewski we Wstępie – gd...
Praca na temat rzymskich wojsk pomocniczych może się wydawać jedynie kolejną monografią, gdzie badacze systemu wojskowego Cesarstwa Rzymskiego pracowicie zbierają materiał, który zostanie wykorzystany w późniejszych, bardziej kompleksowych opracowaniach. Choć sporo miejsca trzeba poświęcić kwestiom związanym ze strukturami wojskowymi, temat ten obejmuje również problematykę dotykającą zagadnień socjalnych i politycznych. Jak dalece ludność panująca może bezpiecznie korzystać ...
Wielkich dowódców można w historii policzyć na palcach jednej ręki, ale Fryderyk Wielki, król Prus, zajmuje wśród nich poczesne miejsce. Stary Fryc nie znajdował równych w taktycznej i strategicznej oryginalności, śmiałej i bezwzględnej determinacji oraz zdolności do inspirowania żołnierzy. Christopher Duffy, autor licznych prac na temat jego armii oraz wojsk jego przeciwników, relacjonuje w szczegółowym opisie życia Fryderyka militarny geniusz króla. Ta wybitna biografia prz...
Droga Jana z Brienne od rycerza średniego szczebla do króla Jerozolimy, a później łacińskiego cesarza Konstantynopola, kreśli jedną z najniezwyklejszych karier w całym okresie średniowiecza. Jak i dlaczego jednak udało mu się osiągnąć takie zaszczyty? To biograficzne studium społecznej i geograficznej mobilności arystokratów podczas „wieku krucjat” na nowo przygląda się fascynującemu życiu Jana i bada sposoby na jakie rody i dynastie, polityka, intryga, religia i wojna przycz...
Za nakarmienie własnych kur ziarnem kukurydzy GMO legalnie zakupionym w USA w krajach Unii grozi wieloletnie więzienie. Sądy wydadzą wyrok skazujący, mimo iż biegli stwierdzą, że wysypanie kurom ziarna GMO nie jest czynem społecznie szkodliwym. Rzymska zasada prawa nullum crimen sine periculo sociali [nie ma przestępstwa bez społecznego niebezpieczeństwa czynu] w przypadku GMO nie działa. Obywatel może siedzieć za kratkami za czyn pozbawiony szkodliwości społecznej, a więc za...
Recenzowane opracowanie oparte na solidnej bazie źródłowej oraz dzięki wykorzystaniu licznych dokumentów, opracowań, pamiętników i wspomnień oraz artykułów naukowych ukazuje rzeczywisty, mało znany obraz walki w zakresie dywersji i sabotażu. […] Cechą charakterystyczną opracowania jest próba obiektywnej oceny stanu przygotowań Polski do zbliżającej się wojny. Do cenniejszych fragmentów opracowania zawierających nowe ustalenia należy zaliczyć te dotyczące rekrutacji i szkoleni...
Strajk w Stoczni Gdańskiej, 16 miesięcy karnawału „Solidarności”, wreszcie „jesień ludów” w roku 1989 pokazały, że spontaniczny, pokojowy, masowy i efektywny udział społeczeństwa w walce o lepszy świat jest możliwy. Czy dorobek Polaków, Czechów, Słowaków, Węgrów i Niemców zaangażowanych w walkę o demokrację i wolność to tylko część historii? Opisane przez Timothy’ego Gartona Asha, obserwatora i uczestnika tamtych wydarzeń, demokratyczne rewolucje to potencjalne źródło wspania...
W publikacji przetłumaczone zostały fragmenty niemiecko- i francuskojęzyczne. Autor niniejszego życiorysu zajął się tą ciekawą żołnierską indywidualnością z wszelkim należnym jej staraniem, a zarazem z całym pietyzmem winnym pradziadowi stryjecznemu tej miary. Wyzyskał w tym celu przede wszystkim własne obfite archiwum rodzinne, obejmujące pozostawioną przez generała spuściznę pisemną; zużytkował także odpowiednie rękopisy Muzeum Czartoryskich i Biblioteki Jagiellońskiej w ...
Aby poznać życie społeczne danego narodu, warto pochylić się nad powstającymi na jego obszarze dokumentami prawnymi kodyfikującymi różne obszary działalności zarówno w sferze cywilnej, jak i wojskowej. Nie inaczej jest w odniesieniu do zachowanych świadectw działań legislacyjnych, jakie były podejmowane w Księstwie Warszawskim. Ten mały twór państwowy usytuowany był pomiędzy nadal potężnymi, i co najistotniejsze wywierającymi przez cały czas dość duży wpływ na polityczne pocz...
Królewska wojenna flota francuska pod koniec XVIII wieku była drugą co do wielkości i wartości bojowej flotą ówczesnego świata, nieznacznie tylko ustępując brytyjskiej Royal Navy, z którą zresztą walczyła ze zmiennym szczęściem od przeszło 100 lat, od czasów panowania króla Ludwika XIV. Za jego panowania i pod sprawnym kierownictwem ministra marynarski Jean-Baptiste Colberta Francja posiadała olbrzymią flotę, liczącą aż 120 okrętów liniowych.
Niniejsze opracowanie jest próbą przedstawienia polskiemu czytelnikowi drobnego wycinka z mapy napoleońskiej Europy początku XIX wieku, który przeszedł do historii pod nazwą królestwa Westfalii. Celem autora było przybliżenie czytelnikowi historii państwa, które na europejskiej mapie istniało zaledwie przez sześć lat, w burzliwym okresie lat 1807-1813. Państwa, którego historia powstania, władca i armia nie zostały dotychczas w polskiej literaturze historycznej przedstawione...
Dzieło Thiersa nie tyle wpisało się w legendę napoleońska, co stało się jej kamieniem milowym. Przesądziło o tym kilka czynników. Duże znaczenie miał styl autora: barwny, dynamiczny, umiejętnie podtrzymujący uwagę czytelnika, pełen świetnych chwytów literackich.(…) O sukcesie książki zadecydował jednak przede wszystkim rozmach przedsięwzięcia oraz – po prostu – jej temat w ujęciu tego właśnie a nie innego autora. Thiers na stronicach swego dzieła zawarł to, co czuły miliony F...
Rano, w dniu przyjazdu do Tulonu Bonaparte zrobił przegląd oddziałów, z którymi rozstał się przed ośmiu miesiącami, a które zachowały dla niego gorące uwielbienie. Łatwo sobie wyobrazić, z jakimi entuzjastycznymi okrzykami przyjęli przemówienie, w którym przypomniał obietnice, czynione im w chwili, gdy pozbawieni wszystkiego, pozostawali na wybrzeżu genueńskim; na zakończenie dodał: „Czyż nie dotrzymałem wam słowa?”. Armia odpowiedziała jednogłośnym okrzykiem. „Otóż pamiętajc...
Dzieło Thiersa nie tyle wpisało się w legendę napoleońska, co stało się jej kamieniem milowym. Przesądziło o tym kilka czynników. Duże znaczenie miał styl autora: barwny, dynamiczny, umiejętnie podtrzymujący uwagę czytelnika, pełen świetnych chwytów literackich.(…) O sukcesie książki zadecydował jednak przede wszystkim rozmach przedsięwzięcia oraz – po prostu – jej temat w ujęciu tego właśnie a nie innego autora. Thiers na stronicach swego dzieła zawarł to, co czuły miliony F...
Postać Marka Licyniusza Krassusa – polityka i wodza budzi szereg kontrowersji. Z jednej strony Krassus pojawia się jako bohater najważniejszych wydarzeń w Rzymie w schyłkowym okresie Republiki, z drugiej - pozostaje w cieniu wielkich tej epoki: Sulli, Pompejusza, Cezara. Jego działalność nie była tak spektakularna jak wielu współczesnych mu polityków. Z tego powodu jego aktywność w źródłach jest mniej eksponowana, do czego przyczyniał się także fakt, że Krassus działał zakuli...
TESSALOWIE mieli być późnymi przybyszami, którzy dopiero po wojnie trojańskiej przekroczyli góry Pindos i podbili rozległe niziny położone na południe od Olimpu. W latach poprzedzających najazd Kserksesa w 480 p.n.e., doszli do tak wielkiej potęgi, że podporządkowali sobie najbliższych sąsiadów i kontrolowali całą centralna Grecję niemal po granice Attyki. Taki obraz najdawniejszych dziejów Tessalii ukształtował się jeszcze w historiografii XIX wieku. Autor śledzi proces jego...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
