Celem zebranych w niniejszym tomie artykułów jest próba odpowiedzi na pytanie, co współcześnie pozostało z historycznego pojęcia autonomii sztuki i na czym miałaby polegać nowa formuła autonomii? Czy wypracowana przez nowożytną filozofię figura sztuki, która posiada właściwy sobie język, logikę/gramatykę, narzędzia i środki wypowiedzi jest do utrzymania? Czy jest do utrzymania towarzysząca sztuce autonomicznej i legitymizująca jej wartości filozofia reprezentująca coraz bardz...
Ziemia pracuje! to siódmy numer humanistycznego magazynu „Format P” przybierający formę wystawy-książki. Poświęcony jest konceptualnemu dziedzictwu Roberta Smithsona (1938 – 1973). Koncentrujemy się na współczesnych legendach, fikcji oraz zawłaszczeniach związanych z twórczością tego radykalnego artysty 40 lat po jego śmierci. Smithson jest artystą skrajnie zmitologizowanym a jego twórczość pozostaje jedną z najbardziej żywotnych legend XX-wiecznej sztuki. W polskim piśmienni...
Znacząca część krytycznej uwagi, jaką otrzymuje science fiction, skierowana jest na narracyjnie zorientowane formy gatunku: literaturę, film, telewizję, rzadziej komiksy. Jednak SF od zawsze była również obecna w całym szeregu mediów „mniejszych”, zaś eksplozja cyfrowych narzędzi produkcji i dystrybucji jedynie poszerzyła i skomplikowała ten multimedialny krajobraz gatunku. Jako głos w badaniach nad science fiction, korzystający jednocześnie z narzędzi groznawstwa, medioznaws...
W latach 60. i 70. XX wieku odbywało się w Elblągu Biennale Form Przestrzennych. Było ono wówczas największą w kraju cykliczną artystyczną imprezą plenerową. Brały w nim udział takie sławy jak Magdalena Abakanowicz, Edward Krasiński czy Henryk Stażewski. Biennale było wynikiem współpracy Galerii EL i Zakładów Mechanicznych Zamech. Zaproszeni przez galerię artyści przyjeżdżali na kilkumiesięczne pobyty twórcze, by z pomocą fachowców z Zamechu tworzyć ogromne metalowe rzeźby zw...
Tom poświęcony historii Szkoły Głównej Warszawskiej, działającej w latach 1862–1869. Zawiera cenne informacje dotyczące organizacji uczelni, realizowanych programów nauczania, wybitnych wykładowców z nią związanych, miejsca tej instytucji w historiografii polskiej, a także teksty poświęcone obrazowi Szkoły Głównej w oczach jej uczniów i ówczesnego społeczeństwa. Publikacja powstała w Instytucie Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki UW we współpracy z naukowcami z ośmiu pol...
Do pomieszczeń, w których pan nie dostrzega niczego, poza banalnością innych oraz odbicia swej nudy, Chardin wchodzi niczym światło, nadając barwę każdej rzeczy, odnosząc się jakby do wiecznej nocy, w której wszystko pozostawało ukryte, wszelkie istoty, martwa i ożywiona natura, wraz ze znaczeniem jej kształtu, jakże jasnego dla naszego spojrzenia, jakże ciemnego dla naszego umysłu. Każdy zostaje przywrócony do życia niby przebudzona księżniczka, wypełnia się swymi barwami, z...
Ameryka Łacińska to obszar fascynujący, a zarazem obfitujący w niezwykłe wydarzenia historyczne. To tutaj powstało wiele cudów sztuki. To tutaj ukształtowało się latynoskie społeczeństwo na bazie mieszania ras i kultur: europejskich, prekolumbijskich i afrykańskich. Książka Mirosława Olszyckiego stanowi bogate opracowanie poświęcone kulturze, historii, działalności Kościoła oraz procesów narodotwórczych w kolonialnym Nowym Świecie. Przybliża podstawowe zagadnienia dotyczące h...
Pięknie wydany katalog towarzyszący wystawie, która odbyła się w Zachęcie w roku 2008. Prezentacja stała się ważnym głosem w dyskusji o dadaizmie, którego celem było nie tylko podkreślenie złożonego charakteru tego ruchu poprzez przypomnienie zapomnianej kwestii jego rumuńskich źródeł, ale także przyjrzenie się potencjałowi i obecnemu znaczeniu koncepcji „Dada East” dla rumuńskiej sceny kulturalnej, odkrycie, jaki jest stosunek twórców współczesnych do dawnego ruchu Dada. Zai...
Arkadiusz Gola dotarł do fotoreporterów z „Dziennika Zachodniego” i „Trybuny Śląskiej” pracujących w tych dwóch największych regionalnych dziennikach w latach 60., 70. i 80. ubiegłego stulecia. Na podstawie przeprowadzonych rozmów oraz bogatego zbioru archiwalnych materiałów stworzył plastyczny obraz tego, jak wyglądał świat fotoreportażu w ówczesnej śląskiej prasie. Publikacja stanowi wielki wkład w historię polskiej fotografii. […] Gola przedstawia ludzi i wydarzenia, ukaz...
Żyjące biblioteki Indii to próba rekonstrukcji przestrzeni kulturowej tradycji tekstu wedyjskiego w konkretnie wybranej społeczności postrzeganej poprzez historyczną zmianę – a więc biblioteka nie tylko jako zaaranżowany i uporządkowany zbiór tekstów, ale także żyjąca w co najmniej dwóch znaczeniach: zawierająca się w pamięci ludzi, a zwłaszcza tworzonej przez nich (i wyobrażonej) społeczności, oraz podlegająca procesowi historycznej zmiany. Biblioteka ta stanowi podstawę fun...
Teatr w Polsce – to rocznik poświęcony polskiemu życiu teatralnemu, gromadzący kompletne informacje dotyczące wszystkich działających w Polsce teatrów – zarówno instytucjonalnych wszystkich szczebli, jak i działających jako stowarzyszenia, fundacje, jednostki prywatne czy inicjatywy społeczne – a także szkół artystycznych, festiwali, instytucji, agencji itd. Wiedza o zdarzeniach ułożona jest w alfabetycznym układzie miast – od Andrychowa do Żywca, w obrębie których powtarzan...
Magdalena Saryusz-Wolska, adiunkt w Instytucie Kultury Współczesnej Uniwersytetu Łódzkiego, w latach 2010–2015 pracowała w Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie, od 2015 roku współpracuje z Niemieckim Instytutem Historycznym w Warszawie. Autorka książki Spotkania czasu z miejscem. Studia o pamięci i miastach (2011), redaktorka i współredaktora wielu opracowań zbiorowych, w tym: Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka (2009) oraz Modi memorandi. Lek...
Autorka podąża tropem Mariana Pankowskiego piszącego historię Auschwitz postrzeganą jako „irracjonalne jasełka”, prywatną, nieoficjalną, obsceniczną, skupioną na cielesnym detalu, głodną zmysłowych doświadczeń, pamiętaną przez dźwięki, smaki, zapachy. Tytuł książki jest zaczerpnięty z dramatu Chrabąszcze. „Niech się pan nie wyteatrza!” – mówi Dziennikarz, reprezentujący oficjalną wersję pamięci zbiorowej, do pojawiającej się znikąd zjawy Andrzeja, emanacji przeszłości, wnoszą...
Nowe słowa w piosence. Źródła. Rozlewiska pod redakcją Magdaleny Budzyńskiej-Łazarewicz i Krzysztofa Gajdy to monografia poświęcona refleksji nad rolą i formą tekstów piosenek w ostatnich dziesięcioleciach. Tytuły poszczególnych części książki pochodzą z pieśni Źródło Jacka Kaczmarskiego i mają przede wszystkim charakter metaforyczny. Opisują jednak merytoryczny podział tekstów, powiązanych wspólnymi wątkami, czasem chronologią, tematyką lub celem badawczym. I tak część I (Śc...
„«Pustka» synonimicznie bywa zastępowana szeregiem takich określeń, jak: nicość, próżnia, nieskończoność, pustkowie, nieobecność, niewidzialność, niewyrażalność… Czytelność i zrozumienie kategorii pustki w kulturze europejskiej zasadza się na pewnej grze interpretacyjnej, w której znaczenia pustki tłumaczy się, dopełnia i dopowiada w różnych tekstach kultury, pozostawiając jednak pewien wspólny bagaż wyobrażeń o niej. Tytułowe po-widoki pustki byłyby zatem wypadkową dialogu ...
Każdy, kto uprawiał fotografię w czasach PRL czy interesował się nią, wie, jak ważną rolę obok wystaw pełniły czasopisma.. Tytuły takie jak „Fotografia” czy „Obscura” pełniły funkcje podobne, jak w literaturze pismo „Literatura na Świecie”, a w filozofii i językoznawstwie „Teksty” – periodyki na bieżąco zapoznające odbiorców z dużą częścią najciekawszych zjawisk rodzimych i zagranicznych w danej dziedzinie. Bogato ilustrowana książka Karoliny Ziębińskiej-Lewandowskiej, przed...
Twórczość Juliana Józefa Antoniszczaka analizowano dotąd w wąskim kontekście animacji bezkamerowej, skupiając się na rozstrzygnięciach formalnych i zagadnieniach technicznych. Rausz kinetyczny Ewy Borysiewicz wpisuje dorobek artysty w zupełnie nowe ramy teoretyczne, w których drobiazgowa rekonstrukcja metody twórczej Antonisza jest jedynie punktem wyjścia do dalszych rozważań. Odnosząc się zarówno do tradycji kina non-camerowego, jak i ustaleń współczesnych teoretyków kultury...
Książka jest pokłosiem drugiej konferencji z cyklu NOWE HISTORIE, którą Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego zorganizował wspólnie z Katedrą Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej celem było podjęcie refleksji nad faktami w dyskursie historycznoteatralnym, a także w domenie samego teatru rozumianego jako sztuka i jako praktyka społeczna, bo tu właśnie pojęcie faktu wydaje się wyjątkowo złożone i otoczone dodatkowymi trudnościami.
Książka Życie. Instrukcja zawiera wybór tekstów literackich (w tym fragmenty prozy Georges’a Pereca) oraz teksty z zakresu literaturoznawstwa, socjologii i sztuki. artyści: Eleanor Antin, Apsolutno, Martin Arnold, Krzysztof Bartnicki &Wojciech Kucharczyk, Michał Chudzicki, CT Jasper &Joanna Malinowska, Omer Fast, Hans-Peter Feldmann, Bartosz Fic, Kaja Gliwa &Mikołaj Moskal, Johan Grimonprez, Nicolas Grospierre, Grzegorz Jankowicz, Lukáš Jasanský &Martin Polák, Alicja Karska ...
Esej o aktorach i teatrze francuskim został zredagowany przez Humboldta na podstawie zapisków, które młody uczony prowadził regularnie w Paryżu od grudnia 1797 do sierpnia 1799, i które zostały wydane drukiem dopiero w XX wieku. Duża część obserwacji, notowanych w celu wykorzystania ich w przyszłości w dziele z zakresu antropologii porównawczej dotyczy życia teatralnego. Można nawet odnieść wrażenie, że właśnie teatr, scena, widownia, krytyka stanowiły dla Humboldta najlepszy...
Książka zabierze Państwa w podróż do miejsc, doskonale znanych łodzianinowi w czasach PRL-u, w których grały najlepsze ówczesne orkiestry (m.in. „Bracia Łopatowskich”, Krochmalskiego, „Braci Wander”). O godzinie jedenastej rano czytelnik będzie mógł posłuchać opowieści przy klezmerskim stoliku w „Grand Café”, popołudnie spędzi na studiowaniu osobistego pamiętnika muzyka, by wieczorem obejrzeć niesamowity bal i posłuchać m.in. „La Cumparasita” w sali „Malinowej”. A skąd autor ...
Uniwersytet przeżywa zawał – to fakt, z którym trudno dyskutować. Dlaczego dopuszczono właściwie do całkowitej blokady etatów? Dlaczego nawet najlepsi młodzi ludzie nie mają dziś żadnych szans na zatrudnienie na Uniwersytecie? Wyjaśnię to. Akademią włada obłąkana idea minimum kadrowego, które oznacza, że każdy wydział musi mieć pewną ilość utytułowanych pracowników. Trzyma się więc starych profesorów, którzy od dawna powinni przejść na emeryturę, właśnie przez wzgląd na owe m...
W kategorii „Kultura / Sztuka / Design” znajdują się książki, podręczniki, monografie, albumy i reportaże poświęcone głównie filmowi, teatrowi i innym ciekawym elementom kultury. Wśród książek i e-booków z tej kategorii znajdują się wywiady z aktorami, reżyserami, pisarzami i projektantami, zapiski z ich podróży, pamiętniki i wspomnienia. Punktem łączącym wszystkie pozycje są szeroko pojęte kultura i sztuka. Dlatego znajdą tutaj coś dla siebie zarówno fani malarstwa, sztuk wizualnych, teorii kultury, jak i miłośnicy książek ogólnie podejmujących tematykę twórczości artystycznej. Z pozycji dotyczących kina warto wyróżnić książki wydawnictwa słowo/obraz terytoria poświęcone różnym gatunkom i zagadnieniom filmowym – między innymi „Kino bezpośrednie”, „Seks na ekranie”, „Polska szkoła animacji”, „Historia myśli filmowej”, „Kino włoskie”, „Kino nieme” itp. Interesujące książki proponuje także Instytut Studiów nad Sztuką Świata, pod którego szyldem ukazały się między innymi publikacje o historii Japonii, malarstwie Luciana Freuda, sztuce ubioru, Oriencie, średniowieczu czy rzeźbie. Z kolei tematykę okołoliteracką podejmuje krakowska Korporacja Ha!art, dzięki której czytelnicy mogą poznać „Życie literackie w Krakowie”, „Krótką historię kuratorstwa”, „Literaturę polską po 1989 roku w świetle teorii Pierre'a Bourdieu” czy „Nowe formy opowieści”. Jednym z czołowych wydawców specjalizujących się w książkach o designie jest inne krakowskie wydawnictwo – Karakter. Pod ich szyldem ukazały się między innymi książki o polskiej sztuce krytycznej, Bauhausie, polskiej szkole ilustracji, architekturze czy projektowaniu oraz o tym, jak uczyć designu.
