Kolejny tom opracowany w ramach zakrojonego na ogromną skalę Słownika historyczno-geograficznego ziem polskich w średniowieczu i stanowi integralną część tomu Słownika historyczno-geograficznego Pomorza Gdańskiego w średniowieczu, obejmującego rdzenne, historyczne ziemie Pomorza Wschodniego, Pomorza Nadwiślańskiego albo Pomorza Gdańskiego.
Niniejsza książka może być podręcznikiem akademickim, mającym na celu prezentację w możliwie przystępnej formie cywilizacji starożytnych, które w ostateczności ukształtowały oblicze współczesnej Europy. Choć autorom chodziło też jeszcze o coś więcej – o przedstawienie jej z perspektywy różnych, ważnych dla współczesnego świata, aspektów historycznych – historii powszechnej, religijnej i etnicznej.
Błyskotliwy i fascynujący opis historii świata. Opisanie historii świata w błyskotliwy i fascynujący sposób mogłoby się wydawać zadaniem niemożliwym, jednak E.H. Gombrich podjął to wyzwanie, a rezultat jest zachwycający: spod jego pióra wyszła prawdziwa perełka. Krótka historia świata ukazała się po raz pierwszy w 1936 roku, w Wiedniu. Było to dzieło napisane w zaledwie sześć tygodni, w obliczu braku możliwości podjęcia pracy po ukończeniu przez autora doktoratu z historii sz...
Książka stanowi efekt badań nad problematyką zmian warunków i przejawów życia codziennego mieszkańców małych ośrodków miejskich Pomorza Nadwiślańskiego w dobie przeobrażeń cywilizacyjnych i społecznych zachodzących od początków XIX do połowy XX stulecia. Przemiany, zarówno w sferze kultury materialnej, jak i w dziedzinie życia społecznego, które na przełomie wieków znacząco przyspieszyły, zbiegły się z fundamentalnymi zjawiskami i wydarzeniami epoki (I wojna światowa, powrót ...
W późnośredniowiecznej Europie istniało wiele instytucji prawnych, które dla współczesnego odbiorcy mogą nie być w pełni zrozumiałe. Zalicza się do nich niewątpliwie proskrypcja - postrzegana w kategoriach przymusu administracyjnego oraz banicja — będąca już samoistną karą, znane prawu chełmińskiemu i lubeckiemu, czyli dwóm rodzajom niemieckiego prawa miejskiego dominującym na terenie późnośredniowiecznego państwa zakonnego w Prusach. Prezentowane studium omawia funkcjonowani...
Dokąd wiodą tropy tajnych badań III Rzeszy? W jaką głowicę uzbrojono doświadczalną rakietę V-2? Tę samą, którą późnym wieczorem 16 marca 1945 roku Niemcy wystrzelili z okolic Ichtershausen w Turyngii? Czy była to prymitywna głowica jądrowa, czy może równie groźny ładunek paliwowo-powietrzny? Kilkanaście dni wcześniej, 3 marca, Adolf Hitler błagał zgromadzonych w Bad Freienwalde generałów, by odparli przewidywany atak Armii Czerwonej na Berlin. Chciał w ten sposób zyskać czas ...
Opowieść Jerzego Besali przenosi nas tym razem w czasy antycznej Grecji, Rzymu i tak zwanych kultur barbarzyńskich, które zaznaczyły się decydująco w dziejach Europy: Celtów, Germanów i pierwszych Słowian. Na przestrzeni wieków uczucia determinowały wiele posunięć politycznych; wpływały na kierunek zdarzeń, prowadzenie wojen, prawo, ekonomię, były przyczyną szaleństwa ludzi władzy, stanowiły źródło mniej lub bardziej sensownych decyzji. Czasy starożytne były okresem szczególn...
6 sierpnia 1944 roku Dowódca Armii Krajowej wysłał do Sztabu Głównego Polskich Sił Zbrojnych w Londynie depeszę o uruchomieniu przez oddziały podległe mu w Warszawie 5 czołgów i liczbę tę można określić jako prawdopodobną. W czasie Powstania oddziały Armii Krajowej wprowadziły do walki 4 zdobyczne samochody pancerne (w tym jeden „półpancerny” uzyskany w lipcu, przed rozpoczęciem działań bojowych) oraz jeden improwizowany – „Kubuś”. „Kubuś”, zbudowany przez powstańców dzielni...
„(...) po kilkuletniej przerwie oddajemy do druku kolejny tom studiów z zakresu staropolskiej medycyny i higieny autorstwa kilku młodych historyków, absolwentów historii Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. (...) Podobnie jak poprzednio, podstawę źródłową poszczególnych tekstów stanowią przede wszystkim wczesnonowożytne traktaty i poradniki medyczne oraz zielniki. Autorzy szkiców korzystali także m.in. z pamiętników i relacji polskich oraz cudzoziemskich obser...
„Kiedy myślę o fascynującym fenomenie rewolucji rosyjskiej, modlę się, by moje dzieci nie musiały żyć w podobnie ciekawych czasach”. (od autora) Przed czytelnikiem, który pamięta akademie z okazji rocznicy Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej, wiersze sławiące Lenina-wodza i apologetyczne dzieła przedstawiające to wydarzenie jako nieunikniony etap w rozwoju ludzkiej cywilizacji, ożyje zapomniany nieco obraz rosyjskiego Października. Młodsi będą mogli poznać ten...
"Kochana Wisiu! Jeszcze żyję, chociaż są to prawdopodobnie już ostatnie dla mnie dni. Siedzę z oficerem gestapo. Oni otrzymują listy, a ja nie. A tak bardzo chciałbym otrzymać chociaż parę słów Twoją ręką napisanych (...). Ten ból składam u stóp Boga i Polski (...)." (z grypsu Łukasza Cieplińskiego do żony, wysłanego z więzienia na Rakowieckiej) "Staję przed zarzutem zdrady narodu polskiego, a przecież już w młodości życie moje Polsce ofiarowałem i dla niej chciałem pracować....
Jest to powieść z obszernymi załącznikami faktograficznymi/dokumentacyjnymi ukazująca KOMPLETNIE dotychczas nieznaną kartę z historii Kościoła - kartę krwawą i nieludzką, która usuwa w cień nawet działalność świętej inkwizycji (związaną głównie z funkcjonowaniem tzw. Państwa Kościelnego). Autor nie skupił się jednak na okrucieństwie, lecz na przybliżeniu umysłowości za tym stojącej, co jednak wywołuje jeszcze większy szok, bo pokazuje rzeczywistość dzisiaj zupełnie niepojętą....
Książka ukazuje głównie starożytną wiedzę zakodowaną dla przyszłych pokoleń - w postaci wymiarów budowli, odległości pomiędzy nimi, stałych matematycznych itp. Wiele miejsca poświęcono metodom obróbki i budowy, które niejednokrotnie są niemożliwe do powtórzenia nawet dzisiaj. Pod tym względem książka jest prawdziwym ewenementem, opierając się w części na własnych badaniach autora. Nie mniej ważna jest też zawarta w niej bardzo szczegółowa analiza danych zawartych w piramidach...
"Zapobiec klęsce" jest próbą analizy przyczyn, które doprowadziły do klęski we wrześniu 1939 roku. Błędów zarówno w przygotowaniach do wojny jak też sposobie jej prowadzenia. Autor pokazuje proces budowania Wojska Polskiego, osiągnięte efekty, relacjonuje przebieg walk w pierwszych dniach września. Na tej kanwie dokumentuje pomyłki i zaniechania ówczesnych władz cywilnych i wojskowych. Dalej ukazuje jak w tamtych realiach gospodarczych można było lepiej przygotować polską arm...
W latach 30. XX w powstało osiedle domów jednorodzinnych na Grunwaldzie. Położone było wśród pól obsianych zbożem w sporym oddaleniu od miejskiej zabudowy Poznania. Niepodzielnie rządziła na nim nowoczesna, modernistyczna architektura. Z lotu ptaka kubistyczne formy, płaskie dachy i białe elewacje domów wśród pól mogły przypominać oazę. Ktoś nazwał osiedle Abisynią. Dzisiaj tylko nieliczni poznaniacy kojarzą tę nieformalną nazwę z grunwaldzkim osiedlem. Ale może to się zmieni...
W niniejszym opracowaniu Autorka poddaje analizie Główny Urząd Rasy i Osadnictwa SS jako kluczowy instrument imperium SS. Eksperci rasowi SS zostali przedstawieni jako specyficzna grupa funkcjonariuszy narodowosocjalistycznych. Książka pokazuje, jak zaplanowano rasistowską selekcję, w jaki sposób zastosowano ją w praktyce i jakie miała konsekwencje. W kolejnych sześciu studiach monograficznych zaprezentowano, jak decyzje ekspertów rasowych SS wpłynęły na politykę przymusowych...
Artykuły, dokumenty i recenzje Profesora przypominają, czasami rozdrapują bolesne, jeszcze niezabliźnione rany z najnowszej historii Polski i Polaków. Zespala je gruntowna wiedza Autora o minionych wydarzeniach, doświadczenie, głęboki patriotyzm i miłość do ojczyzny. Nie szczędził dla niej krwi w Powstaniu Warszawskim, nie żałuje też wysiłku, by skomplikowane dzieje państwa i narodu polskiego przybliżyć i objaśnić pokoleniom, dla których lata drugiej wojny światowej są czasam...
Barwne dzieje bizantyńskiego imperium i spływającego krwią dworu, który pod względem zamiłowania do zbytku, przepychu, ale i okrucieństwa przewyższył niedościgłych wydawałoby się pod tym względem rzymskich cezarów. W publikacji opisano wyczyny cesarzowej Ireny, która zamordowała własnego syna, cesarzowej Teodory, której kariera wiodła od zawodu ulicznicy do roli błogosławionej Kościoła prawosławnego, i innych władców imperium aż do jego kresu pod ciosami osmańskich Turków...
Przedstawione w książce teksty dotyczą różnych zjawisk z odległej przeszłości – od połowy VI tysiąclecia do połowy I tysiąclecia cal BC, o dużym zróżnicowaniu kulturowym – od pierwszych społeczności rolniczych na ziemiach polskich po wspólnoty kręgu kultur pól popielnicowych końca epoki brązu i początku epoki żelaza. Łączą je – z jednej strony – kategoria źródeł, czyli wytwory ze skał krzemionkowych, z drugiej – metoda: traseologia.
Człowieku, wyjdź na ulicę, przypatrz się, napełnij nozdrza bezwiedną trwogą niemowląt skazanych na rzeź. Bądź silny, nie płacz! Bądź silny, niech nie drży twe serce, tak byś mógł jasno i logicznie opisać choć najdrobniejszą cząstkę tego, co się wydarzyło w getcie w pierwszych dniach września roku 1942!... Biegną matki ulicami. Jedna noga obuta, druga bosa, włosy wpół uczesane, a wpół rozczochrane, opadła z pleców chustka wlecze się po ziemi. Wciąż trzymają w ramionach swoje d...
Wędrując po Polsce, co krok można natknąć się na materialne dowody przeszłości w postaci rozmaitego typu pałaców czy dworów. Podziwiając lub nie (z powodu ruiny, w jaką często popadły) ich konstrukcję i wygląd, nawet przypadkowemu obserwatorowi mogą nasunąć się pytania: kto je zbudował?, kto tu mieszkał?, czym się zajmował i jak żył?, o czym myślał? itp. Próbę odpowiedzi na tak postawione pytania w odniesieniu do terenu Pomorza Gdańskiego, Kujaw i ziemi dobrzyńskiej podjęli a...
Książka przedstawia zbrodnie zarówno w Polsce południowo-wschodniej w granicach z 1939 roku, jak i zbrodnie popełnione w Polsce południowo-wschodniej w obecnych granicach. Autor ujął w szerokim kontekście historycznym skalę ludobójstwa, jego zasięg i niespotykane w dziejach ludzkości bezwzględne okrucieństwo. Dotychczas ukazały się publikacje obejmujące ludobójstwo Polaków w województwie wołyńskim, tarnopolskim, lwowskim, stanisławowskim, lubelskim i rzeszowskim. Natomiast ni...
Przez Piotrowice wędrowały szwadrony wojsk, szli kupcy, poselstwa, orszaki królewskie. Tutejsza ziemia bogata jest w zasoby naturalne – węgiel kamienny, kamień wapienny i urodzajną glebę, a przede wszystkim w ludzi, z pozoru małomównych, lecz serdecznych, pracowitych i miłujących swoje strony. Z dawien dawna gmina ta słynęła ze wzorowo prowadzonych gospodarstw rolnych i stawów hodowlanych. Swoisty lokalny koloryt nadawały jej działające towarzystwa kulturalne i oświatowe. Pio...
Autor zajął się analizą trzech najważniejszych aspektów procesu, którego efektem było trwałe włączenie Polski w krąg kultury łacińskiej. Najbardziej istotnym czynnikiem pozwalającym budować Piastom własne silne państwo było chrześcijaństwo oraz oferowane przez nie niezwykle bogate instrumentarium ideowe, religijne, kulturowe czy wreszcie polityczne. Autor posiłkuje się bardzo bogatym zachodnioeuropejskim materiałem porównawczym; przy niezwykle ubogim stanie źródeł dotyczących...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
