Tom otwiera artykuł Sebastiana Piątkowskiego, który opisuje wykorzystanie zbrodni katyńskiej przez niemiecką propagandę w polskojęzycznych dziennikach wydawanych w Generalnym Gubernatorstwie. W kolejnym tekście Tomasz Sudoł weryfikuje dotychczasowe ustalenia w sprawie zbrodni popełnionych przez Panzer-Division „Kempf” na żołnierzach Wojska Polskiego w Zakroczymiu we wrześniu 1939 r. W trzecim artykule Marcin Przegiętka omawia działalność organizacji Selbstschutz Südostpreußen...
Dzieje polskiego pieniądza są prawie tak długie jak historia polskiego państwa. Produkcję pieniądza rozpoczął Bolesław Chrobry; był to świadomy krok nie tyle gospodarczy, co polityczny, wręcz propagandowy, podjęty w celu zamanifestowania pozycji władcy. Odtąd polski pieniądz dzielił losy polskiego państwa. W chwilach potęgi Rzeczypospolitej jej moneta była silna i poszukiwana. W czasach klęsk i upadków jej pozycja stawała się znakiem aktualnego stanu państwa. Stanowiła wię...
Książka profesora Jerzego J. Wiatra nie ogranicza się do rejestracji i opisu faktów, ale stanowi próbę budowy teorii. Autor przedstawia paradygmaty wykorzystywane w literaturze światowej do wyjaśniania mechanizmów upadku komunistycznych reżimów autorytarnych i na tym tle formułuje własną propozycję. Podkreśla w niej znaczenie ,,brzemienia historii", zróżnicowania politycznych form realizacji idei komunistycznych, sposobu upadku tych reżimów, pierwszych wyborów konstytucyjnych...
Publikacja stanowi reprint oryginalnej, niemieckiej listy proskrypcyjnej z początku 1940 r., zawierającej nazwiska osób z terenu Polski przeznaczonych do natychmiastowego aresztowania. Reprint przygotowany na podstawie egzemplarza z zasobu Oddziałowego Archiwum IPN w Katowicach sygn. IPN Ka 32/899 z uzupełnieniami z egzemplarza z zasobu Biblioteki Śląskiej w Katowicach sygn. II 849588, opatrzony krytycznym wstępem przygotowanym przez dr. hab. Grzegorz Bębnika....
Aleksandra Paprot prezentuje spojrzenie młodej osoby na dzieje wsi – wnikliwe, ale dojrzałe, a zarazem życzliwe. Na uznanie i podkreślenie zasługuje źródłowa i dokumentacyjna podstawa pracy. Autorka wykorzystała różnorodne źródła danych: zapisy bezpośrednich rozmów z mieszkańcami wsi, obszerną literaturę przedmiotu, zasoby archiwalne i zachowane zdjęcia oraz rysunki. Wykazała dużą staranność w zbieraniu i prezentowaniu danych. Książka ta dotyczy przede wszystkim procesu kszta...
Obaj Autorzy – archeolog i historyk sztuki – od wielu lat prowadzą badania terenowe i studia źródłowe nad krakowską(a także kazimierską) zabudową, co dokumentują ich liczne opracowania. Od lat badają też rolę piwowarstwa w życiu gospodarczym miasta. (...) [Praca] zawiera cenne podsumowanie dotychczasowego stanu badań nad lokacyjnymi układami przestrzennymi obu miast oraz ich późniejszymi adaptacjami, przekształceniami, częściowymi destrukcjami (co dotyczy zwłaszcza Kazimierza...
Cezura początkowa wybranego do badań okresu związana jest z upadkiem stalinizmu w Polsce, natomiast końcowa zbiega się z kresem najbardziej siermiężnego, poststalinowskiego autorytaryzmu, którego symbolem był sprawujący wówczas władzę w państwie Władysław Gomułka. Chronologia ta wyznacza zarazem okres względnej stabilizacji systemu politycznego, jaka zaistniała pomiędzy kryzysem politycznym z października 1956 r. a masakrą robotników Wybrzeża z grudnia 1970 r. i związanymi z ...
Historia żołnierza-fotografa Tadeusza Rożka (1897–1940), jednego z wielu Polaków, których losy spięte były światowym konfliktem zwanym Wielką Wojną, czasami II Rzeczypospolitej i początkiem II wojny światowej. Jego pasja – fotografia, uprawiana od lat młodzieńczych i towarzysząca mu na frontach I wojny światowej stała się inspiracją do powstania albumu, poświęconego fotografii wojennej oraz losom Tadeusza Rożka – ofiary zbrodni katyńskiej
Zbiór źródeł Europejskie drogi staropolskich peregrynantów pod redakcją naukową Bogdana Roka i Filipa Wolańskiego zawiera trzy niezwykle cenne teksty źródłowe: Teofila Szemberga Diariusz peregrynacji Neapol – Lizbona (1595) w opracowaniu Mariana Chachaja, Protazego Neveraniego Diariusz drogi hiszpańskiej na Kapitułę Generalną w Valladolid w opracowaniu Bogdana Roka i Filipa Wolańskiego w tłumaczeniu Dariusza Piwowarczyka i Tomasza Babnisa oraz Dziennik podróży z lat 1787-1788...
NSZZ „Solidarność”, powstały w konsekwencji fali strajków latem 1980 r., odegrał niezwykle istotną rolę nie tylko w najnowszej historii Polski, ale i naszej części Europy. To fenomen w historii nie tylko Europy, ale także świata. Dlatego to fenomenalne zjawisko społeczne i polityczne pilnie warto i trzeba dokumentować, badać, opisywać, a następnie ustalenia historyków i innych badaczy popularyzować w społeczeństwie. Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989, której ...
„Błyskotliwa narracja Robina Waterfielda w pełni oddaje wszystkie aspekty tego niezwykłego półwiecza” - Paul Cartledge, autor Aleksandra Wielkiego oraz Spartan. Porywająca, dramatyczna opowieść. - Tom Holland, autor Perskiego ognia. W niespełna dziesięć lat Aleksander Wielki zbudował jedno z największych imperiów w dziejach świata. Po niespodziewanej śmierci wielkiego zdobywcy w 323 roku p.n.e. nastało pół wieku zdrad, zmiennych sojuszy, rzezi i morderstw, gdy jego spadkobier...
Gestorum, czwarty tom w serii Biblioteka Staropolskiej Myśli Politycznej, to chronologicznie pierwsza wydana drukiem książka Andrzeja Maksymiliana Fredry. Przedstawia ona historię polityczną Polski od śmierci Zygmunta II Augusta w 1572 roku, przez okres panowania Henryka Walezego, do objęcia tronu przez Stefana Batorego w 1576 roku. Jest to również, a może przede wszystkim, traktat polityczno-prawny – wszechstronny opis i zarazem komentarz do ustroju Rzeczypospolitej, w tym d...
Wydawnictwo zawiera edycję 194 relacji, dotyczących pomocy udzielanej Żydom przez Polaków na terenie dystryktu warszawskiego Generalnego Gubernatorstwa w latach 1939–1945. Materiały te – obecnie przechowywane w zasobie Archiwum Instytutu Pa-mięci Narodowej - zostały zgromadzone przez Główną Komisję Badania Zbrodni Hitle-rowskich w Polsce, w ramach wieloletniego śledztwa, prowadzonego przez prokuratora Wacława Bielawskiego. Autorami świadectw są zarówno Polacy, jak i ocaleni z...
Filip Czekała i Tomasz Mikszo zapraszają na wyjątkowy spacer po Powszechnej Wystawie Krajowej i Poznaniu z 1929 roku. Jest trochę sensacji i skandali, garść anegdot i masa ciekawostek. Gdzie znajdowała się największa restauracja w Polsce? Dlaczego pewnego łodzianina zamknięto w klatce i przetrzymywano w niej bez jedzenia przez 40 dni? Co siało zgorszenie wśród poznaniaków? Co robiła kopuła kościoła Świętego Marcina na wieży Górnośląskiej? Na te wszystkie pytania – i wiele wi...
Poczet książąt i księżnych mazowieckich otwiera Konrad I, protoplasta Piastów mazowieckich i kujawskich, kończy zaś Anna, córka Konrada III Rudego, ostatnia księżna mazowiecka. Publikacja zawiera biogramy pięćdziesięciu książąt i księżnych mazowieckich. Autor w swojej pracy uwzględnił wszystkie najnowsze ustalenia z zakresu genealogii Piastów mazowieckich, dając w wielu wypadkach pierwszeństwo wynikom własnych badań i przemyśleń. W książce celowo zrezygnowano z przypisów, któ...
Historia budynków przy ul. Gołębiej 14-20, stanowiących dziś główną siedzibę Wydziału Polonistyki UJ, jest fascynująca od samego początku i znakomicie obrazuje, niczym w pigułce, dzieje Krakowa. Teren, należący wcześniej w fazie lokacyjnej do gminy żydowskiej, zaczął zmieniać swą przynależność wraz z działalnością Akademii Krakowskiej. Przy bezimiennej ulicy, następnie zwanej Garncarską, zmienionej później na Gołębią znalazły pomieszczenie dwie bursy: Sysyniusza i Starnigiels...
Przekazujemy Czytelnikom czternastotomową serię publikacji będących rezultatem badań zespołu historyków wychowania z kilku polskich ośrodków akademickich, prowadzonych w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, na temat Komisji Edukacji Narodowej model szkoły i obywatela – koncepcje, doświadczenia i inspiracje. TOM I: Kalina Bartnicka, Katarzyna Dormus, Agnieszka Wałęga: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Cz. I O Komisji – wprowadzenie. Cz. II Wybór tekstów ...
Dziennik „Staszka” to autentyczny zapis wydarzeń z okresu kilku miesięcy (od czerwca do października 1943 r.) służby młodego człowieka w szeregach Armii Krajowej, w owianych sławą Zgrupowaniach Partyzanckich AK „Ponury”. Dwa zeszyty zapisków odnalezione zostały przez Niemców w plecaku Autora, poległego 14 października 1943 r. Przetłumaczone na język niemiecki, przetrwały II wojnę światową. Odnalezione po latach i ponownie przetłumaczone na język polski, w niezwykły i dotychc...
Normatywy Wojskowej Służby Wewnętrznej (1957–1990) to edycja dokumentów wybranych i opracowanych przez Bartosza Kapuściaka z Oddziału IPN w Katowicach, ukazująca działalność WSW w szerszym spectrum od zaprezentowanego w poprzednim tomie serii „Normatywy aparatu represji” (tom 2), który poświęcony był działaniom operacyjnym i ewidencji kontrwywiadu wojskowego PRL (Instrukcje pracy kontrwywiadowczej Wojskowej Służby Wewnętrznej wraz z instrukcjami prowadzenia dokumentacji i ewi...
Książka prezentuje dzieje utworzonej w 1940 r. Unii – organizacji polityczno-wojskowej, odwołującej się do katolickiej nauki społecznej oraz polskiego mesjanizmu. Liderzy Unii pragnęli, aby stała się ona zaczątkiem wielkiego ruchu ideowego reformującego Polskę, Europę, a nawet świat. Na kartach książki zostały omówione zarówno różne formy aktywności unionistów w okresie okupacji oraz w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej, jak i kwestie programowe. Doktryna uni...
Czy w latach pontyfikatów papieży Jana XXIII i Pawła VI wywiadowi PRL udało się skutecznie spenetrować struktury Stolicy Apostolskiej? Czy jako narzędzie tej infiltracji udało się podstępnie wykorzystać przedstawicieli polskiego Kościoła? Czy w Moskwie i w Warszawie prawidłowo rozumiano założenia watykańskiej polityki wschodniej? Czy zdołano przewidzieć wybór Jana Pawła II i skutki tego wydarzenia dla Polski i świata? Władysław Bułhak próbuje odpowiedzieć na powyższe pytania....
MKZ Katowice NSZZ „Solidarność” powstał w wyniku strajku w Hucie Katowice we wrześniu 1980 r. Jego działacze doprowadzili do podpisania z komisją rządową porozumienia społecznego, czwartego po szczecińskim, gdańskim i jastrzębskim. Wkrótce MKZ Katowice stał się jednym z największych w kraju ośrodków regionalnych Związku. Jego przewodniczący Andrzej Rozpłochowski brał udział w pracach Krajowej Komisji Porozumiewawczej i Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Książka prezentuje s...
Drugi tom wydawnictwa zawierającego dokumenty sprawy obiektowej krypt. „Klan”, w ramach której Służba Bezpieczeństwa w Gdańsku od 14 listopada 1980 r. do 10 listopada 1983 r. inwigilowała NSZZ „Solidarność”. Niniejsza publikacja, która w całości została poświęcona jednemu z najważniejszych wydarzeń w historii związku – I Krajowemu Zjazdowi Delegatów. Obradował on w gdańskiej hali „Olivia” w dwóch turach: 5–10 września i 26 września – 7 października 1981 r
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.