Rarańcza, czyn wielki, krwawy szaleńczy, owiany tajemniczością ponurej nocy zimowej, rozświetlonej błyskiem wybuchających granatów bojowych i szczekotem maszynowych karabinów. Marsz długi, przeciągły, pospieszny marsz i ukoronowanie jego, to zamiana kilku słów z przeciwnikiem, strzały, śmierć, jęki rannych i dogorywujących. Huk i świst pocisków artylerji austrjackiej. Masą szli, nie było jednego, któryby się zawahał. Tyle nocy spędzonych przy ogniskach obozowych prześnili i ...
Zagadnienie starszej młodzieży w organizacji harcerskiej w dużej mierze zostało już rozstrzygnięte. Zwyciężyła teza, że harcerstwo tej młodzieży winno przede wszystkiem dopomóc do wypracowania sobie światopoglądu. Harcerstwo nareszcie dla tej młodzieży (w jej poczuciu) przestało być tylko zabawą, a stało się poważną pracą. Im większe masy młodzieży będą uważały harcerstwo jako pracę dla Polski, tem bliższe realizacji będzie hasło uharcerzenia społeczeństwa. Wytyczne niniejs...
Książka jest antologią najpiękniejszych i najpopularniejszych pieśni patriotycznych: wojskowych, harcerskich, szkolnych i religijnych. Wśród nich znajdują się lubiane i często śpiewane przez pokolenia Polaków piosenki, takie jak: „Błękitne rozwińmy sztandary”, „Góralu, czy ci nie żal” czy „Idzie żołnierz borem, lasem”. Do każdego tekstu dołączone są linie melodyczne. Dzięki temu każdy czytelnik będzie miał możliwość poczuć się jak profesjonalny muzyk i samodzielnie wykonać po...
Książeczka niniejsza jest przeznaczona wyłącznie dla instruktorów skautowych, t. j. dla osób, pragnących pokierować chłopcami w ich pracy skautowej. Nie ma ona bynajmniej zastąpić podręczników technicznych umiejętności skautowych, których parę już w naszej literaturze posiadamy; jest ona raczej metodyką ich zużytkowania w praktyce. Sądzę, że zakres, który obejmą moje wywody, powinien stanowić osobny przedmiot wykładowy na przyszłych kursach instruktorskich. Żegnając się z mło...
Najwyższą, decydującą wartością myśli i czynów ludzkich jest czystość i głębokość idej przewodnich. Z czystej krynicy wypłynąć może wartki, burzliwy, często nawet szkodliwy prąd - ale nigdy mętny, ni wrogi. Na tem polegał przedewszystkiem wzniosły idealizm „przedwojennej“ młodzieży. Po wojnie w rozgwarze małostkowych spraw w mieliznę zmienił się głęboki nurt życia młodz. akademickiej, tak, że ogólna bezideowość i bezprogramowość ogarnęła szeroki ogół, nie wyłączając starszych...
Weszło w zwyczaj, że każdy autor uniewinnia się po napisaniu książki przed publicznością i szuka okoliczności łagodzących swą winę. Tak też uczynię. Pisząc „Gawędy Instruktorskie“ miałem na celu ten pożytek, jaki przynieść powinny czytającym je. Zawierają one szereg referatów, przygotowujących daną sprawę do rozstrzygnięcia osobistego instruktora, wielką ilość definicyi, określeń, wskazań, gdzie szukać należy punktu ciężkości wielu zagadnień. Są to rzeczy ogromnie potrzebne...
W latach 1944-1989 oficjalna nazwa państwa polskiego ulegała zmianie. Do 1952 r. Polska korzystała z nazwy Rzeczpospolita Polska (RP), następnie zaś, aż do 1989 r., Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL). Nieoficjalnie jednak posługiwano się nazwą Polska Ludowa. „Ludowy” charakter tego państwa wyrażały jego nowatorskie, rzekomo postępowe cechy, przede wszystkim zaś sprawiedliwość społeczna. Polska miała być dla „ludu pracującego” miast i wsi, a nie dla ,,panów” i burżuazji. Tzw....
Książka opisuje jedno z najbardziej znanych zwycięstw Rzeczypospolitej i jednego z największych wodzów hetmana Jana Karola Chodkiewicza. Bitwa stoczona 27 września 1605 r. w Inflantach podczas wojny polsko-szwedzkiej, w której naprzeciw siebie stanęła armia króla szwedzkiego Karola IX i znacznie mniej liczne wojska polskie dowodzone przez hetmana Chodkiewicza jest przykładem mistrzowskiego dowodzenia przez stronę polską jazdą. Zwycięstwo Polaków nad Szwedami, katolików nad pr...
W historiografii ustalił się podział dziejów Europy na dwie połowy: dzieje Wschodu i dzieje Zachodu. Wzajemne przeciwieństwo tych dwóch części świata wyrażało się w ciągu wieków rozmaicie; w postaci etnicznej, wyznaniowej, kulturalnej, państwowej, i do dziś dnia zachowało się w postaci tzw. sprawy wschodniej. Ale czy podział ten i stanowisko w dziejach wyczerpują cały zakres pytań, związanych z rozwojem geograficzno-historycznym Europy? Niekoniecznie, gdyż obok sprawy wsc...
W niniejszych studiach została zaprezentowana architektura militarna osiemnastowiecznych fortec europejskich, ich uzbrojenie i garnizony, działania zbrojne w których brały udział oraz funkcje pozawojskowe. Twierdze te miały kilka podstawowych zadać. Przede wszystkim osłaniały mobilizację wojsk w głębi kraju, a następnie stanowiły podstawę operacyjną działań ofensywnych lub zasadniczy element linii obronnych, dzięki czemu niejednokrotnie wpływały na przebieg ówczesnych konflik...
„Pod każdym względem budziła litość ta parada, którą odprawialiśmy. Szli wszyscy sztabsoficerowie, kapitanowie, subalterni i szeregowi, zupełnie wymieszani ze sobą, pieszo, na miejsce przeznaczenia. Wielu straciło mundur i maszerowało w bieliźnie, która po części była zabarwiona ich krwią. Jeden utykał, drugi miał ramię na temblaku zrobionym z własnej chustki, a trzeci pojawił się z zabandażowaną w ten sam sposób głową”. Tak oto pruska armia Fryderyka II, którego zdążono już...
Bitwa pod Lovošicami nie jest tak znana jak pod Lutynią, Rossbach czy Kunowicami, ale znaczenie dla przebiegu wojny ma nie mniejsze. Dlatego jest jak najbardziej zasadne oddanie do rąk polskiego Czytelnika monografii tej batalii. Co prawda ma ona już swoje lata, lecz nie ulega wątpliwości, że również dla dzisiejszego historyka może stanowić wzór niezwykle skrupulatnego badania źródeł, by z godną podziwu akrybią odtworzyć na papierze zdarzenia z przeszłości. O wartości tej ksi...
Z przedmowy: Postanowiłem więc, z czasem, gruntowniej zbadać stan gospodarczy Rzeczypospolitej po pierwszym rozbiorze. Okazało się, że temat ten jest bardzo obszerny, tak że nie mógł się pomieścić w ramach niniejszej pracy. Wobec tego, biorąc za punkt wyjścia wspomniany wyżej traktat z 1775 roku i jego skutki, ograniczyłem się do szczegółowego opisu rokowań handlowych polsko-pruskich, zwracając specjalną uwagę na obustronną akcję w latach bezpośrednio poprzedzających, oraz na...
Od redaktora: Przyjmuje się, że podczas I wojny światowej w siłach zbrojnych cesarskich Niemiec służyło około 850 000 żołnierzy polskiej narodowości. Już podczas mobilizacji w sierpniu 1914 roku w szeregi kaiserowskiego wojska trafiło 320 000 Polaków. Niezwykle trafnie ujął to jeden z tych żołnierzy Leon Gawroński, pisząc kredą na tablicy podczas pamiątkowego zdjęcia w atelier: „Obcy mundur — dola taka...”. Oddaję do rąk czytelnika wspomnienia doktora i chirurga Wojciecha Je...
Celem niniejszej publikacji jest ukazanie zadań wykonywanych przez żołnierzy Wojska Polskiego w tym regionie na początku XXI wieku ze szczególnym uwzględnieniem okresu II wojny w Zatoce Perskiej oraz misji stabilizacyjnej w Republice Iraku prowadzonej w okresie 2003–2008. Praca składa się z pięciu rozdziałów przedstawionych w porządku tematyczno-chronologicznym.
W zbiorowej pamięci tragedia drugiej wojny światowej przysłoniła dramat wojny pierwszej. A jeśli o niej pamiętamy, to najczęściej w aspekcie czysto polskim (Piłsudski, Legiony) lub jako opowieści o odległej Marnie, Verdun, gazie pod Ypres, pierwszych czołgach. Dwa razy dłuższy niż zachodni, 1500-kilometrowy front wschodni zniknął ze świadomości. Po stu latach wspominamy go tylko z okazji kilku bitew na ziemiach dzisiejszej Polski (Łódź, Limanowa, Gorlice). Kto jednak wie, co ...
Niniejszy tom zasadza się przede wszystkim na zamiarze wniknięcia w niemiecki dyskurs tożsamościowy: poprzez prześledzenie refleksji i debat nad obecnością i przydatnością kategorii pokolenia w pozyskiwaniu wspólnotowego lepiszcza narodowego oraz tropienia narodowych traum. Pokolenie jako miejsce pamięci badacze łączą m.in. z takimi przywołaniami, kategoriami i formułami analitycznymi jak: wiodące pojęcia orientujące w kulturze politycznej, pytanie o zbiorową samoświadomość, ...
Sambor II, pochodzący ze wschodniopomorskiej dynastii Sobiesławiców, syn Mściwoja I, był przykładem typowego księcia-juniora z okresu rozbicia dzielnicowego. Jako dwudziestoletni młodzik osadzony został w 1233 r. na niewielkim księstwie z ośrodkiem w Lubiszewie. Sambor II od początku domagał się od starszego brata powiększenia dzielnicy. Na ucztach w lubiszewskim grodzie snuł z młodszym bratem młodzieżowo-awanturnicze plany pozbycia się najstarszego z braci (z upiciem go, wyw...
„Autorka postanowiła zrealizować ważny cel naukowy, a mianowicie umiejscowić medycynę w historycznym kontekście społeczno-kulturowym [...]. Praca Bożeny Płonki-Syroki niewątpliwie przyczyni się do rozpropagowania w środowisku historyków nauki (i nie tylko) takiego postępowania ba-dawczego, które rozpatruje dzieje nauki w szerszym kontekście teorii, doktryn, poglądów, koncepcji etc., nie przeceniając ich obecnych konotacji. Mnie, jako historykowi i filozofowi medycyny, tak sko...
Książka zbiera niekiedy ciężko dostępne dokumenty i obrazuje rozwój na przestrzeni kilkunastu lat tajnego, elitarnego ciała decyzyjnego Narodowej Demokracji - od grupy działaczy niepodległościowych do gremium kierującego masową formacją ideowo-polityczną, aspirującego do roli rządu narodowego. Całościowa lektura zawartych treści może być impulsem by inaczej oświetlić już istniejące bądź wskazać kolejne wątki w historii obozu wszechpolskiego, a w niektórych miejscach zaskoczyć...
Nie tylko pracy o takim zakresie jeszcze nie było, ale i – szerzej ujmując – zagadnienia komunikacyjne nie cieszą się żywszym zainteresowaniem historyków (a szkoda). Rozprawa jest ważnym uzupełnieniem dawnych ustaleń, nierzadko polemicznym i prostującym pomyłki […]. A już na pewno uzupełniającym i porządkującym konstatacje dotyczące tranzytu niemieckiego przez Polskę i problemu „korytarza” pomorskiego. Ukazuje nowe, czasem zaskakujące tło przebadanych już wydarzeń. Może dziwi...
Czy totalitaryzmy mogą zostać rozliczone ze zbrodni? Bestialstw popełnionych przez narodowych socjalistów i komunistów nie da się ani cofnąć, ani wymazać – choć pamięć o nich i ich ocena, zwłaszcza w świecie zachodnim, nie jest jednolita. Jednocześnie w świadomości społecznej na całym świecie funkcjonują obecnie najróżniejsze stanowiska odnoszące się do dziedzictwa totalitaryzmów, doświadczanego bezpośrednio lub pośrednio. Do dziś wiele państw boryka się także, mimo rosnącego...
Oddajemy do rąk czytelnika drugie już wydanie felietonów wybitnego varsavianisty. Pierwsze, opublikowane jako zbiór „100 dawnych adresów warszawskich“, rozeszło się błyskawicznie. Ten tom, ładniej wydany, poprawiony i uzupełniony m.in. o informacje pod ilustracjami, a także indeks osobowy, stanowi doskonałe otwarcie nowej serii. Autor wiele lat był dziennikarzem, jest pasjonatem historii Warszawy, Poczty Polskiej i mundurów wszelakich, a także kolekcjonerem varsavianów. W swo...
Niniejsza książka stanowi pierwszy w nauce polskiej syntetyczny tom poświęcony czasom IV wieku. W stuleciu tym państwo rzymskie przeszło fundamentalne reformy, które trwale zmieniły polityczne, ustrojowe, religijne i gospodarcze oblicze świata śródziemnomorskiego. Książka została podzielona na dwie części. W pierwszej – zatytułowanej Dzieje – autorzy przedstawiają losy cesarstwa rzymskiego od wstąpienia na tron cesarza Dioklecjana (284) do śmierci Teodozjusza I (395), jak rów...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
