Pozostałe - Książki

To, co nazywamy literaturą, jest instytucjonalnym systemem pamięci kulturowej – to respublica litteraria. Podstawową dyscypliną naukową, dzięki której poznajemy literaturę, jest filologia, a jej maszyną Turinga jest to, co uczeni nazywają edycją krytyczną. Niniejsza książka zainspirowana została pojawieniem się komunikacji elektronicznej i zgłębia naturę tych zjawisk oraz zachodzące między nimi relacje. Mimo że teksty w niej zawarte tworzą całość, każdy rozdział jest autonomi...

Tematem tej książki jest zderzenie reguł rządzących cenzorską wizją literatury i tych, które leżały u podstaw literatury „nowoczesnej”. Interesuje mnie przede wszystkim ta płaszczyzna zderzenia między cenzurą i literacką „nowoczesnością”, na której poetyka przecina się z polityką, a więc m.in. formy literackie, które rozwijały się pod wpływem samego istnienia cenzury (proza paraboliczna, pozwalająca łączyć znaczenia „uniwersalne” z aktualnymi treściami społeczno-politycznymi)...

„Gdyby przed wojną zapytało się gdańszczan, kto, ich zdaniem, należy do najbardziej znanych pisarzy rodem z Gdańska, wówczas wielu z nich wymieniłoby w czołówce Johannesa Trojana. W ich żywej pamięci pozostawał przede wszystkim jako dziennikarz i autor żartobliwych wierszy, które cieszyły się ogromną popularnością. Ale to, że pisywał też o swoim rodzinnym mieście, nie było faktem powszechnie znanym. Dziś już mało kto o tym wie. A szkoda, bo te fragmenty jego twórczości stanow...

Komiks i kryminał, zbuntowana awangarda, melancholijne „mgły Północy”, realizm fantastyczny, wyparta historia z bohaterskim Dylem Sowizdrzałem w tle, flamandzkie malarstwo czy wreszcie artystyczna francuszczyzna belgijskich twórców, ochrzczona w końcu XIX wieku mianem „małpiego wykwitu” – oto Belgia i jej różnorakie wcielenia, ukazujące kulturową niejednorodność, złożoność i bogactwo. Trzy języki, trzy wspólnoty i jedna, dwujęzyczna Bruksela w samym sercu zjednoczonej Europy....

Utrzymana w eseistycznym tonie rozprawa rekonstruuje trzy powieści Franza Kafki (Ameryka 1912, Proces 1914 oraz Zamek 1922) w kontekście społecznie istotnych dyskursów ówczesnej epoki. Jest to między innymi zrealizowana po raz pierwszy rekonstrukcja współzależności zachodzących między aspektami biograficznymi a literackimi, z których wyrastają powieści Franza Kafki. Zrozumieć je można jako literackie kodowanie nad wyraz namiętnie prowadzonego dyskursu asymilacji, jaki towarzy...

Nieoczywiste może w pierwszej chwili, bo dotyczące tak biegunowo różnych osobowości twórczych, porównanie: „Norwid – Dostojewski” przynosi wiele ciekawych ustaleń dotyczących punktów wspólnych w portretach literackich obu pisarzy: tropów, motywów, obrazów, postaw artystycznych i stojących przed nimi wyzwań w obliczu rodzącej się w drugiej połowie XIX wieku nowoczesności.

Dwaj wielcy pisarze. Dwie odmienne osobowości, dwa różne temperamenty. Wydawać by się mogło, że Stanisława Lema ze Sławomirem Mrożkiem niewiele łączyło. Okazuje się jednak, że pisarze przez wiele lat byli przyjaciółmi i pisali do siebie arcyciekawe listy. Nie tylko o literaturze, nie tylko o wielkiej polityce, ale i o czymś tak przyziemnym jak… samochody, których byli wielkimi miłośnikami. Mnóstwo w tej korespondencji ironii, słownych gier i żartów. Opublikowanie listów Stani...

Opowieści są dalekie od dydaktyzmu i ocen. Faraonem jest handlarz z Kairu, Hobbitami – misjonarze na indonezyjskiej wyspie Flores, Aztekiem – przebywający okazjonalnie w czwartym wymiarze organizator festiwalu muzyki progresywnej na pustynnym krańcu Meksyku. Z kilku dekad podróży, z kontaktów i obserwacji życia w różnych zakątkach świata wyłania się obraz poruszający. Stare ludy, te z tradycją sięgającą setek i tysięcy lat, te bardziej izolowane, te najmniej z cywilizacją glo...

Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię a potem musiał podzielić ją między różne ludy. Zrobił się straszliwy tłok i rejwach, bo każdy chciał zdobyć dla siebie jakąś porządną krainę najlepiej nad morzem i żeby za często nie padało. Gruzini nie lubią stać w kolejkach, więc usiedli pod drzewem i odszpuntowali beczułkę wina. A kiedy nadszedł wieczór, Wszechmocny przysiadł się do nich bo poznał, że to było dobre wino. Posłuchał gruzińskich opowieści, popróbował baraniny i posmutni...

Zygmunt Krasiński i Henryk Reeve – młody Polak i młody Anglik, ich korespondencyjne dialogi, spory o istotę poezji, wpisywane w listy fragmenty powstających utworów, pragnienie przeistoczenia świata w duchu romantyzmu – to główne, ale nie jedyne wątki książki ukazującej mało znane relacje początkujących poetów. Co wynikło z ich wzajemnych fascynacji? Czym jest romantyczna przyjaźń, a czym kochanie? Czy można żyć inaczej, pełniej, radośniej przeżywać świat i głębiej odczuwać p...

Książka stanowi świadectwo zmagań Włodzimierza Odojewskiego z socrealistyczną doktryną, których finalizacja oznacza zarówno jej przezwyciężenie, jak i wypracowanie własnego idiomu zaangażowanego w penetrację psychiki doświadczonej traumą odsyłającą do wydarzeń II wojny światowej na Podolu oraz zbrodni katyńskiej. Niełatwą prawdę owej zbrodni pisarz jako pierwszy w dziejach współczesnej literatury polskiej odsłania w tzw. cyklu podolskim z głośną „Zasypie wszystko, zawieje…” n...

Wyruszając z domu, miałyśmy cztery wizy w paszporcie, plecaki przeładowane niepotrzebnymi rzeczami i… strach w oczach. Po miesiącu, gdy opuszczałyśmy Mongolię, po strachu nie było śladu, duża część zbędnego bagażu została wyrzucona lub odesłana do domu, a nam wydawało się, że oto zdobywamy świat i nikt już nam nie stanie na drodze. Stanęły Chiny i ich miliard trzysta milionów mieszkańców, ale potem było już tylko łatwiej… Z góry zakładałyśmy, że podróż ta będzie typowym gap ...

Szkic Rogera Caillois to jedna z najważniejszych prac z zakresu socjologii literatury, omawiająca historię gatunku, jego wpływ na czytelników oraz przewidywaną ewolucję. Francuski eseista pokazuje tu funkcjonowanie powieści jako części ideologicznego mechanizmu narzucającego masom społeczne role i wartości. Caillois odbiera powieści jej wywrotową moc, podkreślając bierność lektury, jej kompensacyjny charakter oraz indywidualistyczną naturę przenoszonych przez nią mitów.?...

Ta pośmiertna książka, przygotowana do druku przez syna autora, jest doskonałym sprawdzianem szczerości. To podróż niezmordowanego globtrotera, który starał się doprowadzić do końca swoje ostatnie dziennikarskie śledztwo. Chciał odnaleźć sens choroby, śmierci, cierpienia. Aby tego dokonać, trzeba było wielkiego dziennikarza. Jednego z największych na świecie. Rozrachunek z życiem na stronach najbardziej intymnego i prawdziwego spośród wszystkich reportaży Tiziano Terzaniego. ...

Tiziano Tarzani - wybitny, światowej klasy reportażysta - ostrzeżony w Hongkongu przez wróżbitę, że nadejdzie rok, gdy latanie samolotem będzie dla niego śmiertelnym zagrożeniem, postanowił przemieszczać się tradycyjnie, jak dawni podróżnicy. Powiedział później: "Decyzja okazała się znakomita, a rok 1993 - jednym z najbardziej niezwykłych. Przepowiedziano mi śmierć, a tymczasem odżyłem". Pieszo, łodzią, autobusem, samochodem i pociągiem odwiedził Birmę, Tajlandię, Laos, Kambo...

Z czego wynikają głęboki smutek, rozpacz, obłęd, szał, samobójstwo? Wbrew tym, którzy przywołują jakąś przyczynę nadprzyrodzoną czy karę boską, myśl medyczna już od czasów starożytnych przyznawała pierwszeństwo pewnej przyczynie naturalnej, jednemu z płynów w ciele – czarnej żółci, to znaczy melancholii. Jej czarna barwa, porównywana często do barwy węgla czy atramentu, była oznaką jej szkodliwej mocy. Ten płyn nie istnieje. Lecz czyż to nie atramentem pisze się wiersze? Pr...

Adolf Dygasiński to dziwiętnastowieczny pisarz , który współcześnie został już prawie zupełnie zapomniany. W szkołach mówi się tylko o dziełach wielkich realistów, a ich twórczość, choć znakomita, nie reprezentuje przecież całego zbioru pozytywistycznych dylematów. Niniejsza książka jest próbą nowego odczytania tetralogii Dygasińskiego , na która składają się następujące utwory: Na Pańskim dworze, Von Molken, Głód i miłośc oraz Na warszawskim bruku. Zostaną tu poruszone także...

W sierpniu 1934 roku Halina i Stach Bujakowscy ruszyli w podróż poślubną... motorem – tak daleko, jak to możliwe z rodzinnych Druskienników, czyli do Szanghaju. Wyprawa trwała rok i siedem miesięcy, szlak wiódł przez całą Azję, od Turcji, poprzez Syrię, Irak, Persję, Indie, Burmę, Indochiny do Chin, prawie 24 000 kilometrów. Stanisław prowadził motocykl, Halina siedziała w koszu. Na kolanach trzymała maszynę do pisania. Na postojach, w namiocie, przysiadłszy na skraju drogi, ...

W niniejszej publikacji Autor podejmuje temat bardzo interesujący -ważny dla ujęcia i poznania świadomości estetycznej nie tylko samego Prusa, ale właściwie całego pokolenia pozytywistycznego. To bowiem nie tylko próba rekonstytuowania systemu poglądów estetycznych pisarza na podstawie jego szkiców, głównie krytycznych, lecz także przedstawienie sposobu ich występowania w tekście literackim (np. sposób istnienia muzyki/muzyczności). Autor analizuje dociekania Prusa dotyczące ...

Mirosław Strzyżewski - historyk literatury i edytor, kierownik Zakładu Tekstologii i Edytorstwa Dzieł Literackich UMK, autor książek: „Działalność krytyczna Maurycego Mochnackiego” (1994), „Michał Podczaszyński. Zapomniany romantyk” (1999), „Maurycy Mochnacki. Rozprawy literackie” (2000; 2 wyd. – 2004), „Mickiewicz wśród krytyków. Studia o przemianach i formach romantycznej krytyki w Polsce” (2001), „Henryk Elzenberg i literatura” (2003), „Romantyczna nieskończoność. Studium ...

Książka składa się z czterech części. Pierwsza obejmuje interpretacje pojedynczych wierszy Herberta, druga daje wgląd w recepcję jego twórczości oraz uwikłania intertekstualne, trzecia porusza zagadnienia sacrum i piękna, czwarta wreszcie przypomina, że Herbert to nie tylko wybitny poeta, ale także sprawny dramatopisarz.

Dawno, dawno temu, w 1981 roku, odbyła się debata pomiędzy Jacques’em Derridą, mistrzem dekonstrukcji, a Hansem Georgem Gadamerem, obrońcą hermeneutyki. Jeden z nich twierdził, że wszelka komunikacja, a właściwie wszelki tekst, jest nie-porozumieniem, drugi – że zawsze buduje mosty między ludźmi. To napięcie określa książkę Dawida Matuszka "Imiona ojców. Możliwość psychoanalizy w badaniach literackich". Jest ona wytężoną medytacją nad tym, do jakiego stopnia, zastosowana jako...

Książka imponuje zakresem badań oraz bogactwem i różnorodnością zgromadzonych źródeł. Rozległość objętego kwerendami i analizą obszaru dziewiętnastowiecznego piśmiennictwa (zasadnie poszerzanego także o pierwszą dekadę wieku XX), sytuowanego w sieci komunikacyjnych powiązań, pozwala uznać rozpoznania Autorki w zakresie ówczesnych standardów normowania i praktykowania czytelnictwa kobiet za pionierskie. Wzięto tu pod uwagę: publicystykę, udostępnianą na łamach kilkudziesięciu ...

Rozmowy o życiu, które trwa pomimo pustki: ? o pracy w Polskim Związku Alpinizmu z Hanną Wiktorowską ? o Macieju Berbece z jego synem Stanisławem ? o Tomaszu Kowalskim z jego bratem Przemysławem ? o Arturze Hajzerze z jego żoną Izabelą ? o Dobrosławie Miodowicz-Wolf i Janie Wolfie z ich synem Łukaszem ? o Wojciechu Kozubie z jego żoną Pauliną ? o Januszu Nabrdaliku z jego żoną Olgą ? o Martynie Wojciechowskiej z jej mamą Joanną W 2011 roku ukazała się książka Góry na opak, cz...