Wizjoner, redaktor, bojownik o kulturę. Maciej Parowski był w Polsce jednym z pierwszych znawców kultury popularnej, który już pół wieku temu bronił fantastycznej literatury, komiksu i kina. To on był akuszerem cyklu o wiedźminie Geralcie Andrzeja Sapkowskiego. To on skontaktował ze sobą Jacka Dukaja i Tomka Bagińskiego, wskutek czego powstała nominowana do Oscara animowana Katedra. To on, jako redaktor kultowej „Fantastyki” i „Nowej Fantastyki”, wychowywał całe pokolenia kol...
Dwie legendarne postaci XX wieku i ich nigdy dotąd niepublikowane listy. Niezwykła, obejmująca ponad 50 lat, korespondencja Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i Jerzego Giedroycia wreszcie w postaci książkowej. Pasjonująca opowieść o polskiej kulturze i współczesnej historii z dwiema wielkimi osobowościami na pierwszym planie i plejadą barwnych postaci drugoplanowych. Gustaw Herling-Grudziński i Jerzy Giedroyć, wybitny pisarz i znakomity wydawca. Wielkie osobowości, wpływowi inte...
W pierwszej wojnie światowej imię boskie i św. symbole chrześcijaństwa osiągnęły niebywałe dotychczas rozpowszechnienie ilościowe. W odróżnieniu od drugiej wojny, wszystkie narody powoływały się jeszcze na imię Boga, Jego wolę i pomoc. Sztandary wojsk rosyjskich głosiły: „S Bogom, za Caria i otieczestwo” (Z Bogiem, za cesarza i ojczyznę). Nie tylko sztandary, ale na klamrze każdego żołnierza nieprzyjacielskiego widniało: „Gott mit uns – Bóg z nami”. (Tylko te klamry utrzyma...
Aleksander Ford na świat przychodzi jako Mosze Lifszyc. Mosze ucieka przed nędzą pracy w fabryce, Aleksandra napędza ambicja i wiara w siebie. Pierwszy nigdy nie zrobił matury, drugi zmyśla studia na wydziale historii sztuki. Obaj kochają kino, które wciąż jeszcze jest nieme. Aleksander Ford debiutuje w wieku 21 lat, trzy lata później odbiera nagrodę za najlepszy film roku. Ma talent, ale zamiast prostej ścieżki kariery wybiera niełatwą drogę twórcy zaangażowanego. Lawiruje p...
Zbiór esejów Aleksandry Domańskiej – pisarki i reżyserki – ukazuje korzenie naszej tożsamości kulturowej i narodowej. Autorka podejmując na nowo lekturę dzieł Kitowicza, Wybickiego, Rzewuskiego, Mickiewicza, Słowackiego i Orzeszkowej, pokazuje głęboką perspektywę historyczną naszych dzisiejszych sporów o polskość, o sens dziejów, o relacje z Europą Zachodnią. Lektura tej książki zmusza czytelnika do refleksji nad dziedziczoną przez nas tradycją patriotyczną XVIII-XIX wieku i ...
Lata PRL-u nie były łaskawe dla twórców filmowych. Reżyserzy, niczym członkowie sekcji gimnastycznej, musieli nauczyć się wielu akrobatycznych figur, by uniknąć starcia z władzą. Jednocześnie to właśnie w tych trudnych czasach powstały największe polskie dzieła fabularne i dokumentalne, rodzime filmy były popularne za granicą, a gwiazdy kina Polski Ludowej do dziś świecą najjaśniejszym blaskiem. Krytyk filmowy i dziennikarz Piotr Czerkawski rozmawia z reżyserami, którzy na s...
Tomasz Burek (1938-2017) – krytyk literacki, eseista i historyk literatury. Od 1976 roku uczestnik opozycji demokratycznej, wykładowca na tzw. Uniwersytecie Latającym i redaktor podziemnego kwartalnika „Zapis”. Drukował także w „Kulturze Niezależnej” i „Pulsie”. Od 1991 r. współpracował z Programen II Polskiego Radia. Pracował w Instytucie Badań Literackich PAN. Opublikował m.in. zbiory szkiców: Zamiast powieści (1971), Dalej aktualne! (1973), Żadnych marzeń (1987), Dziennik ...
Czesław Ryszka należy do najpłodniejszych powojennych pisarzy polskich; opublikował ponad 80 książek! Konsekwentnie zajmuje się tematyką katolicką i narodową, także jako publicysta, stając zawsze w obronie wartości chrześcijańskich i patriotycznych. Od pewnego czasu wyraża swój głęboki niepokój wobec tego, dokąd zmierza współczesny świat, w tym Polska – czemu daje wyraz w tej właśnie książce. Wbrew optymistycznym przekazom medialnym Autor dostrzega zagrożenia płynące z ideolo...
W pewnym momencie doszedłem do wniosku, że nie chcę, żeby pamiętano mnie tylko z tego badania. W dodatku ze swoją czarną kozią bródką wyglądam jak diabeł. Oto facet, który stworzył zło. Umiałem wyjaśnić swoje podejście - naprawdę tworzyłem zło, bo badałem zło, wydobywając je na powierzchnię. (…) Wtedy przyszło mi do głowy, że to z tego zostanę zapamiętany. Możliwe, że ktoś nawet zapytał: czy na twoim nagrobku wyryją napis „Był dyrektorem Więzienia Stanfordzkiego”? Wychował s...
Mówimy: „Jak z Barei” i „Bareja wiecznie żywy”, dialogi z Misia czy Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz weszły do potocznego języka, a kadry z tych filmów pojawiają się w internetowych memach komentujących działania polityków. W 2019 roku, na dziewięćdziesiąte urodziny Stanisława Barei, Rafał Dajbor przypomina króla polskiej komedii poprzez jego aktorów i najsłynniejsze kwestie. Wszyscy znamy nieśmiertelne: „Jest zima, to musi być zimno” albo „Golę się, jem śniadanie, idę spać”,...
Zamordowanie Pawła Adamowicza wstrząsnęło Polską. Dlaczego doszło do takiej tragedii, kim naprawdę był zamordowany prezydent, czy z tego dramatu wyniknie coś pozytywnego. Postanowiłem poszukać odpowiedzi na te pytania, ale rozmowy z 12 osobami, które znały Pawła Adamowicza, pozwoliły mi zobaczyć szerszą historię. Gdańska - niezwykłego miasta, z jego barwną, a często dramatyczną historią, metafizyką i magiczną siłą, tyle razy promieniującą na cały kraj. Ale też gdańskiej opozy...
Kino końca wieku to czwarty tom wielotomowej Historii kina, przygotowanej i zredagowanej dla wydawnictwa Universitas przez zespół badaczy z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po Kinie niemym (2009), Kinie klasycznym (2011) i Kinie epoki nowofalowej (2015) przedmiotem omówienia stał się okres dwu dekad, zamykający dwudzieste stulecie. Epoka ta nie ma wprawdzie odrębnego, wyrazistego charakteru, który pozwoliłby ją określić jednym celnym terminem, stanowi jednak intrygujący tygiel p...
„Album Albrechta” to silva rerum. Chór tekstów tu pomieszczonych głosi pochwałę aktywności, pracowitości, intelektualnej przenikliwości, literackiego smaku i przymiotów charakteru Albrechta Lemppa (1953-1912), człowieka-orkiestry: menadżera kultury, aktywnego uczestnika dialogu polsko-niemieckiego, tłumacza i propagatora literatury polskiej. Książka zawiera przede wszystkim jego teksty przetłumaczone na polski, świetnie napisane i dziś ciągle dla nas ciekawe; artykuły, wywia...
Ceniony krakowski organista Marek Stefański, jeden z najwybitniejszych współczesnych organistów, zabiera nas w pasjonującą muzyczną podróż dookoła świata. W swoich rozmowach z muzykologiem Mateuszem Borkowskim, wirtuoz organów opowiada o swoich artystycznych przygodach na pięciu kontynentach. Przepełnione zabawnymi anegdotami spotkania z muzyką są nie tylko okazją do poznania historii i tradycji wyjątkowych miejsc, ale przede wszystkim możliwością zetknięcia się z interesując...
Justyna Dąbrowska zadaje swoim Mistrzom fundamentalne pytania o to, co w życiu najważniejsze, skąd czerpią pogodę ducha i witalność. Umie słuchać, a rozmówcy to doceniają. Hanna Krall pisała: spieszmy się mądrze żyć – zdają się mówić bohaterowie książki Justyny Dąbrowskiej. Są nimi: Kazimierz Kutz, Danuta Szaflarska, Henry Z. Lothane, Magdalena Fikus, Joanna Gomułka, Andrzej Mencwel, Edward Pałłasz, Karol Modzelewski, Zofia Rosińska, Zygmunt Bauman, Aleksandra Jasińska-Kania,...
Pamiętnik poety jest zbiorem radiowych gawęd, opowieści, które na łamach Radia Wolna Europa Kazimierz Wierzyński roztaczał przed słuchaczami. W niewielkich objętościowo, liczących trzy do czterech stron maszynopisu gawędach nadawanych z Nowego Jorku do kraju pisarz wspominał okres od 1907 roku, kiedy będąc uczniem Gimnazjum w Stryju napisał swój pierwszy w życiu wiersz do września 1939 roku, gdy wyjechał z Polski. Własna twórczość poetycka stanowiąc osnowę całego tomu była do...
Jedno z najważniejszych świadectw polsko-żydowskiej historii Przyjaciel Polaków w przejmującej, osobistej rozmowie z Kamilą Drecką Szewach Weiss jest osobą, której bogatym i dramatycznym życiorysem można by obdzielić kilkoro ludzi. Urodził się w Borysławiu (wówczas w granicach Polski), ukrywał się wraz z rodziną przed nazistami, został ocalony z Holocaustu, był ambasadorem Izraela w Polsce, a przede wszystkim głosicielem prawdy: o Żydach, Polakach, o zbrodniach oraz bohaterst...
Nie wiem, czy mamy jeszcze na to czas. Być może pojednanie Europejczyków z Europą jest już niemożliwe, tak bardzo bowiem jej polityka jest uboga, a instytucje przestarzałe, ale ja nie zgadzam się z tym stanem rzeczy i nie mam zamiaru opuszczać rąk. Taki właśnie jest cel tej książki. Choćby nie wiem jak bardzo żałosny był stan Unii, jestem przekonany, że jej narody miałyby wszystko do stracenia, gdyby teraz powróciły do narodowych granic i dawnej waluty. Moim najgłębszym prze...
Książka Elżbiety Morawiec „Stary Teatr, jaki był 1945-2000” powstała, jak pisze autorka w posłowiu, ze sprzeciwu wobec degrengolady świetnego niegdyś teatru, z potrzeby przypomnienia szeroko rozumianej publiczności czasów wielkości tej narodowej sceny. Autorka z rozmysłem ogranicza swoją opowieść do roku 2000, mając świadomość, że zbyt bliska perspektywa czasowa opisywania zjawisk artystycznych nie sprzyja obiektywizmowi. Od marca 1945, kiedy to scena przy pl. Szczepańskim po...
Kalkulacja ekonomiczna w socjalizmie to esej Ludwiga von Misesa, jednego z najwybitniejszych przedstawicieli szkoły austriackiej w ekonomii, który opublikowano pierwotnie w 1920 roku. Jest to tekst klasyczny co najmniej z dwóch powodów: zawiera w skondensowanej formie ekonomiczną krytykę socjalizmu oraz jest punktem wyjścia jednej z ciekawszych debat, jakie przetoczyły się w naukach ekonomicznych. Teza Misesa sprowadza się do stwierdzenia, że w gospodarce socjalistycznej nie...
Idąc do kina, zakładamy, że wszyscy widzowie, którzy w czasie projekcji znajdą się w sali, obejrzą ten sam film. Że w tym samym stopniu poznają fabułę, szczegóły gry aktorskiej czy zamierzenie reżysera. Tymczasem wcale tak nie jest! Tyle mamy z filmu, ile w nim zauważymy. Ta niewielka książeczka jest opisem mojego pomysłu na to, jak z oglądania filmów – co wszyscy przecież uwielbiamy – uczynić narzędzie, które sprawi, że nasze życie stanie się lepsze, bogatsze, bardziej satys...
Oto co na okladce pisze o tej książce Aleksander Kaczorowski „Kłaniam się, jestem pisarz Jaroslav Hašek z Pragi i prosiłbym o coś na obiad i gdybyście państwo mieli jakieś spodnie…” Na początku XX wieku pewien absolwent Akademii Handlowej w Pradze wybrał się na letnią wędrówkę po CK Monarchii. Po drodze machnął ręką na karierę w banku i postanowił zostać pisarzem. Żył wśród karpackich górali, chłopów i włóczęgów, i opisał ich w Pocztówkach…, wysłanych do praskich gazet. Tak n...
