Prasa

"Jak zyskać uważność? „Każdy z nas zupełnie dosłownie wybiera – poprzez to, na co zwraca uwagę – wszechświat, jaki w swoim mniemaniu zamieszkuje” – pisał William James. Uważność, łącząca działanie serca i umysłu, jest postawą etyczną, która pozwala przekroczyć perspektywę „ja”, uczy współczucia i pokory. Stanowi drogę powrotu do świata: ku temu, co się dzieje teraz, by otwarcie i bez zbędnego wartościowania cieszyć się następującymi po sobie chwilami. Jak wyciszyć swoje „ja...

Homo religiosus Teologia chrześcijańska głosi, że w serce człowieka wpisane jest pragnienie Boga. Wyrażają je wierzenia i rytuały obecne w różnych kulturach. Pytanie o to, czy człowiek jest istotą religijną, podejmują dziś w nowy sposób psycholodzy rozwojowi, kognitywiści i antropolodzy kultury. Choć większość zgadza się, że religia jest zjawiskiem powszechnym, różnią się w wyjaśnieniu tego faktu – niektórzy przekonują, że pełniła ona (i wciąż pełni) ważną i użyteczną funkcj...

Niewiele jest w naszym kraju instytucji równie zasłużonych dla dialogu polsko- i chrześcijańsko-żydowskiego jak „Tygodnik Powszechny”.Wydanie specjalne pisma, przygotowane z okazji 65. rocznicy jego powstania pod prowokacyjnym tytułem „Żydownik Powszechny” stanowi tego dobitne świadectwo.W tej antologii najważniejszych tekstów „Tygodnika” poświęconych tematyce Zagłady i polskiego stosunku do niej, antysemityzmu oraz relacji między katolicyzmem i judaizmem, nie zabrakło oczywi...

AUSTER I TOKARCZUK, HALÍK I TISCHNER, RYŚ I ŻYCIŃSKI, KISIEL I STASIUK, KARŁOWICZ I ŚRODA… z gromadzonej przez ponad 70 lat „Tygodnikowej” skarbnicy wybieramy teksty, reportaże, wywiady i prozy świąteczne – choć daty publikacji związane z Bożym Narodzeniem, to przecież uniwersalne, i to na wielu poziomach.Po pierwsze, opowieść o Bożym Narodzeniu jest opowieścią o Wcieleniu. Fakt, że Bóg stał się człowiekiem, więcej: dzieckiem, ma wielkie znaczenie dla współczesnej religi...

Fascynacja i przerażenie Coraz częściej słyszymy o nieuchronnym nadejściu wojny i o podobieństwie naszych czasów do sytuacji w Europie z lat 30. XX w. Odrodzenie nacjonalizmów i nastrojów ksenofobicznych, kryzys instytucji międzynarodowych, mowa nienawiści i rosnąca przemoc sprzyjają budowaniu napięć i wyobrażeń o wojnie. Nie bez znaczenia są też fantazje o bohaterstwie i niewinne, zdawałoby się, zabawy, które mogą się nam wymknąć spod kontroli. Czy „przedmiotem wojny jes...

"Zapisane w genach Naukowcy potrafią dziś już nie tylko „czytać”, ale i coraz lepiej „pisać” kod genetyczny. Nowa metoda edycji ludzkiego genomu (CRISPR) pewnie już wkrótce przyniesie Nagrodę Nobla jej twórczyniom, Emmanuelle Charpentier i Jennifer Doudnie. Tempa nabiera więc także – prowadzona od lat – filozoficzna debata o selekcji i ulepszaniu ludzkich zarodków. Pozwala nam ona pomyśleć o tym, co jesteśmy w stanie zrobić dla „dobrego startu” naszych dzieci oraz w jakim spo...

Wierzący homoseksualni Stosunek Kościoła do społeczności LGBT zmienia się. Dzieję się tak m.in. za sprawą pontyfikatu papieża Franciszka. Wypracowanie odpowiedniego stanowiska wobec osób homoseksualnych pozostaje jednym z najpoważniejszych wyzwań dla Kościoła. Czy Kościół jest miejscem dla wierzących osób homoseksualnych? Czy mogą one liczyć na wsparcie duszpasterzy? Jakie jest oficjalne stanowisko Kościoła wobec społeczności LGBT? Czy jej obecność we wspó...

„Kardynał w sposób przystępny, posługując się kluczowymi fragmentami papieskiego dokumentu, przedstawia zawartą w nim myśl papieża Franciszka. Już samo to jest ważne, bo – sądząc po różnych, nie tylko dziennikarskich, komentarzach – myśl ta nie zawsze bywa odczytana właściwie. Ale chodzi też o coś więcej: po lekturze odkrywamy, że lepiej rozumiemy nie tylko adhortację, ale samego papieża i jego pontyfikat” – pisze we wstępie ks. Adam Boniecki...

Choroba mózgu czy słabość charakteru? Mózg może się uzależnić od wszystkiego – nie tylko od narkotyków, ale także od wykonywania określonych czynności. Wśród naukowców trwają dyskusje na temat przyczyn uzależnień, a również właściwych sposobów ich leczenia i odpowiednich rozwiązań prawnych. Dlaczego osoby, które w młodym wieku doświadczyły traumy, są bardziej narażone na popadnięcie w nałóg? Co to znaczy, że uzależnienie jest chorobą mózgu? Jak coraz powszechniejsze uzależn...

Każda epoka posiada swoje oczekiwania wobec miłości – w ponowoczesności ścierają się dwa modele, które od zawsze ze sobą konkurowały: miłość romantyczna, którą można osiągnąć jedynie poprzez współistnienie, i miłość do siebie, rzekomo narcystyczna, indywidualna. Staraliśmy się na wiele sposobów znaleźć uniwersalny język miłości, ale okazało się to niemożliwe. Każda miłość, każdy jej rodzaj wymaga wypracowania swoistej mowy i języka. Dlatego w tym numerze już od okładki towarz...

Najnowszy numer „Nowej Europy Wschodniej” (2/2017) dostępny już od marca, a w nim: Dyskusja o „orientalizacji Wschodu”: o tym, czy polscy pisarze przekłamują Wschód, dyskutują Adam Balcer i Ziemowit Szczerek. Czy ideały Giedroycia zostały zdradzone? Dzisiejsza polska władza od nich odchodzi, a może jest im wierna? Zastanawiają się nad tym Paweł Kowal i Bartłomiej Sienkiewicz. Marek Kornat w artykule Międzymorze ma przyszłość pisze o korzyściach i możliwościach współpracy w...

Sąd nad sądem Spotkanie Piłata i Jezusa, ludzkiej sprawiedliwości i boskiego planu zbawienia, niesie ze sobą wielki potencjał symboliczny. Jego oddziaływanie wykracza poza wyłącznie religijne ramy. Przypomina, że religia może zapomnieć o etyce, a prawo wydać na śmierć niewinnego. Przestrzega przed zawężoną perspektywą – tak zapalczywą walką o sprawiedliwość tu i teraz, że zaczynamy rościć sobie prawo do osądu przekraczającego ludzkie możliwości. Zamiast bronić pokojowej koeg...

Po zamachach z 11 września 2001 r. społeczna i polityczna percepcja islamu w Europie i Stanach Zjednoczonych zmieniła się diametralnie. Społeczności muzułmańskie obecne są na naszym kontynencie od dawna, ale odkąd ideologia islamu stała się pożywką dla wszelkiej maści radykałów, wyznawcy tej religii zaczęli być traktowani jako ciało obce w świecie zachodniej demokracji. Symbolem tego nieprzystosowania stała się kobieta w burce. Chociaż zakrywanie twarzy z powodów religijnych ...

Najnowszy numer „Nowej Europy Wschodniej” (1/2017) dostępny już od stycznia, a w nim: Blok „Jak Putin podbija Europę”, w którym eksperci tłumaczą, jak Kreml stara się wpływać na Stary Kontynent: Martin Pollack opowiada o Austrii, Cécile Vaissié o Francji, Jacek Stawicki o Niemczech, a Bartosz Hlebowicz o Włoszech. Rosyjska dziennikarka Irina Borogan mówi o „rosyjskich wojnach w sieci”: „Wszystkie strony rozumieją, że wojny cybernetyczne mogą mieć niebezpieczne skutki. ...

Granice niepełnosprawności Socjologowie prognozują, że za jakiś czas jedna piąta populacji Ziemi będzie w jakiś sposób niepełnosprawna. Kiedy się jednak zastanowić, co oznacza to pojęcie, okazuje się, że część ograniczeń, których takie osoby doświadczają, wynika jedynie z postawy społeczeństwa wobec nich. To ludzie spełnieni, szczęśliwi, realizujący swoje pasje i cele. Dla części z nich ich ciała są powodem do dumy i nie zamieniliby ich na inne. Co to znaczy być niepełnosp...

W XV wieku na Półwyspie Iberyjskim Izabela i Ferdynand zakończyli okres rekonkwisty, wypierając muzułmanów z emiratu Granady, za co otrzymali od papieża Aleksandra VI, sławnego Borgii, honorowy tytuł Królów Katolickich. O podobnej godności marzył ich zięć, Henryk VIII, a że nie miał na podorędziu zbyt wielu innowierców, napisał rozprawę przeciwko tezom Marcina Lutra. Zachwycony elokwencją młodego władcy Leon X ogłosił go Obrońcą Wiary (Fidei Defensor). Henryk VIII utracił jed...

Ziemię zamieszkuje ponad 7 mld ludzi, a ilość obecnie produkowanego rocznie jedzenia pozwoliłaby wykarmić 12 mld osób. Mimo to na świecie żyje ponad 800 mln cierpiących z powodu braku pożywienia, a statystycznie co pięć sekund ktoś umiera z głodu. Doświadczenie głodu, które najsilniej jednak uwidoczniło się w czasie wielkich wojen w XX w., gdy pochłonęło niezliczoną liczbę ofiar. Głód nierozerwalnie wiąże się z władzą – jest efektem politycznego uwikłania, a także najsilniejs...

W XV wieku na Półwyspie Iberyjskim Izabela i Ferdynand zakończyli okres rekonkwisty, wypierając muzułmanów z emiratu Granady, za co otrzymali od papieża Aleksandra VI, sławnego Borgii, honorowy tytuł Królów Katolickich. O podobnej godności marzył ich zięć, Henryk VIII, a że nie miał na podorędziu zbyt wielu innowierców, napisał rozprawę przeciwko tezom Marcina Lutra. Zachwycony elokwencją młodego władcy Leon X ogłosił go Obrońcą Wiary (Fidei Defensor). Henryk VIII utracił jed...

Najnowszy numer „Nowej Europy Wschodniej” (6/2016) dostępny już od listopada, a w nim: Robert D. Kaplan opowiada o zmianach na „światowej szachownicy”: „Przyszłość Rosji widzę jako łagodniejszy wariant tego, co stało się z Jugosławią. Po epoce Putina może przyjść epoka dużego osłabienia, która doprowadzi być może nie tyle do rozpadu Rosji, ile do wyraźnego osłabienia struktur państwa”. Tomasz Stryjek mówi o dialogu i pamięci o zbrodni wołyńskiej: „Presja na stronę ukraińsk...

Nie ma nas bez was Europa nie posiada jednej duszy. Jest mieszaniną, efektem wzajemnego splątania wielu odmiennych historii. Żadna z narodowych tożsamości Starego Kontynentu, oddziaływujących na siebie przez wieki, nie pozostała w postaci czystej, każda za to dzieli coś z inną, także pozaeuropejską. Polacy nie byliby tym, kim są, bez Niemców, a ci z kolei bez Francuzów i Włochów… To właśnie świadomość wzajemnego przenikania się i szacunek dla racji dzielonych najbardziej psu...

Choć nie ma obiektywnej miary dla moralnego postępu ludzkości, wielkie religijne i świeckie utopie niosą nadzieję na wyeliminowanie z ludzkiego życia chciwości, nienawiści i przemocy. Postęp wyrażający się w umiejętności pokojowego współżycia nie tylko z ludźmi, ale również ze zwierzętami i światem przyrody daje się zaobserwować, ale nie jest on dany raz na zawsze i wszędzie w takim samym stopniu. Czy skala przemocy się zmniejsza w historii? Jakie są kryteria postępu i kto ...

Od wieków przeraża i fascynuje, wzbudza irracjonalny lęk i inspiruje ludzi sztuki – śmierć, jedyna pewna rzecz w życiu. W obecnym numerze wyjaśniamy, co było powodem zgonów, często przedwczesnych, przedstawicieli dynastii Tudorów oraz ich najważniejszych przodków. Nawet jeśli monarchom żyło się lepiej od pospólstwa, śmierć zrównywała w cierpieniu biednych z bogatymi. Najczęściej zabierała dzieci i kobiety w połogu, a kiedy Bóg zsyłał jakąś zarazę, nie potrafili się jej oprzeć...

Najnowszy numer „Nowej Europy Wschodniej” (5/2016) dostępny już od września, a w nim m.in.: Vincent V. Severski o rosyjskich szpiegach w Polsce: „Rosyjski szpieg jest dumny, inteligentny, świetnie wykształcony, pochodzi z dobrej rodziny, zna języki obce, jeździ dobrym samochodem i zarabia pięć razy tyle co jego polski odpowiednik. Szpiedzy są naturalną częścią każdego społeczeństwa. Pomiędzy oficerami wywiadów z przeciwnych obozów nie ma nienawiści. Obowiązuje na ...

W poszukiwaniu piękna Albrecht Dürer pisał: „Czym jest piękno, tego nie wiem”. Czy dzięki nauce wiemy więcej na temat piękna niż nasi przodkowie? Z jednej strony dajemy sobie prawo do suwerennego decydowania, co jest piękne, z drugiej odkrywamy, że o tym, co za takie uznamy, w dużej mierze decyduje budowa naszego mózgu. Jakie miejsce zajmuje dziś w kulturze i życiu społecznym kategoria piękna? Co ono dla nas oznacza? Czy nadal istotne są talent i kryteria pozwalające odr...