Cytrynowożółty tulipan w czystym czerwonym polu; matka, która sądziła, że będzie żyć, a nie że ocaleje; ojciec, który wierzył w opór; małpa w klatce, śniąca o innych zamknięciach; śmierć Razan al-Najjar, dwudziestojednoletniej palestyńskiej pielęgniarki; Judy, która zaczyna nową pracę; szukanie sobie miejsca, gdy nigdzie się nie przynależy; jej ciało, usta domagające się uwagi; wierna śmierć, która trzyma się blisko, smaży jajecznicę, odkłada na miejsce maszynę do pisania; de...

Poeta, purytanin, patriota, jak pisze o nim Pierre Legouis, czy szpieg i szyderca? Niniejsze studium poświęcone jest człowiekowi, wobec którego, na różnych etapach recepcji jego twórczości, stosowano wszystkie te określenia. Andrew Marvell to niewątpliwie jeden z najważniejszych angielskich poetów XVII w. Kojarzony jest on najczęściej, choć nie do końca słusznie, z poezją metafizyczną. Współczesnego czytelnika zaintryguje w tej twórczości niezwykła samoświadomość poety i auto...

Obszerne, filologiczne opracowanie grupy staroangielskich tekstów religijnych datowanych na połowę XI wieku, dotąd stosunkowo mało znanych i niedostatecznie opracowanych. Analiza obejmuje wersyfikowane psalmy z Psałterza Paryskiego oraz parafrazy metryczne tekstów liturgicznych Credo, Pater noster i Gloria Patri. Autorka koncentruje się na języku i strukturze metrycznej poematów, sięga do rękopisów, porównując zapis średniowieczny z interpretacją edytorską, wykazuje się przy ...

Michalina Kmiecik wyróżniła i scharakteryzowała – trafnie – cztery aspekty funkcjonowania przestrzeni w dziele Juliana Przybosia (konkretny, abstrakcyjny, archetypiczny i dziełowo-artystyczny), a następnie zaproponowała funkcjonalną typologię uprzywilejowanych w tej twórczości przestrzeni i miejsc. Zasadnicza typologia jest dychotomiczna – wyróżnia przestrzenie topiczne (dające się oswoić, uporządkować, pojąć) i atopiczne (o niejasnej, niepokojącej charakterystyce, ukrytym po...

Młot na poetów to próba pisania na nowo historii, ukazania jej roli jako dostarczycielki fabuł. Zamiast skoncentrować się na jednej fabule, autor podsuwa czytelnikowi ich wielość, obnażając jednocześnie rozmaite techniki spinania „faktów” w ciągi historyczne. Jedna z fabuł jest bardziej od innych rozwinięta, ale też nie stanowi zamkniętej całości i zaprasza czytelnika do dalszych poszukiwań źródłowych, bądź uruchomienia wyobraźni. Ta wyróżniona fabuła dotyczy sensacyjnej wpro...

Sam plan badawczy (dotyczy on antropologii literackiej i wpisanego w nią światopoglądu) został w pracy Kalandyka zrealizowany niezwykle wnikliwie. Autor przedstawia zarówno stronę estetyczną, jak i teoretyczno- oraz historycznoliteracką zagadnienia. Na jej podstawie zapisuje składniki światopoglądu literackiego, wpisanego w strukturę tej poezji. Wyłania się tu skomplikowany i wielowymiarowy obraz tej twórczości. Fundamentalnym punktem odniesienia, można powiedzieć – obsesją, ...

Pierwsza tak obszerna próba przedstawienia w naszym kraju najnowszej poezji austriackiej. W antologii zebrano utwory dwóch najmłodszych pokoleń poetów, co więcej – wyłącznie te powstałe w XXI wieku. Daje to czytelnikowi możliwość poznania literatury niezwykle aktualnej, w całej jej różnorodności i polifoniczności. Trudno tu zdefiniować jakieś główne tematy, sposoby pisania czy wzorce językowe. W prezentowanych wierszach znajdziemy zarówno wątki autobiograficzne, jak i polemik...

Pierwsza wersja tej książki ukazała się w 1992 roku i nadal pozostaje jedyną publikacją o polskiej poezji socrealistycznej. Autorka zanalizowała w niej powstałe w tym okresie, ale dzisiaj trudno dostępne wiersze, świadectwa literackie (kulturowe) tamtej epoki, biorąc pod uwagę same teksty, a nie zawiłe motywy i okoliczności ich powstania. Wiele uwagi poświęca językowi interpretowanych utworów i stosowanym w socrealizmie konwencjom stylistycznym, pokazując w sposób klarowny, j...

Książka Grzegorza Tomickiego to? ?odważny skok pomiędzy poezją a pojęciami psychoanalizy. Tomicki korzystając ze źródeł psychologicznych i filozoficznych czyta wiersze Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego w sposób, który działania twórcze podmiotu i zabiegi powiązane z konstruowaniem poetyckiego świata przedstawia w kategoriach rzeczywistych zachowań umysłu psychotycznego, w trakcie pełnego trudu układania sobie relacji z tym światem i ze sobą. Rozmaite figury sensu u Tomickiego o...

Posiłkując się ustaleniami Michaiła Bachtina - - Kristina Vorontsova wyróżnia w swojej pracy trzy modele przestrzeni, a mianowicie - geokulturowy, intertekstualny i antropologiczny. Wybierając do analizy poezji Jeleny Szwarc kategorię przestrzeni, Autorka wykazała się nie tylko dogłębną znajomością historii i teorii literatury, lecz także umiejętnością spożytkowania swej erudycji do zgłębienia tak wyrafinowanej poezji, jaką jest twórczość Jeleny Szwarc. Z recenzji prof. Dr h...

Publikacja jest efektem prowadzonych przez jej autora od kilkunastu lat badań nad obecnością Biblii w literaturze polskiej. Po raz pierwszy, wykorzystując instrumentarium interdyscyplinarne, poemat Kasprowicza „Chrystus…” został gruntownie przeanalizowany pod kątem jego biblijności. Zostały tu przedstawione, przeanalizowane i zinterpretowane wszystkie wątki biblijne w przedmiotowym utworze. Niniejsze opracowanie daje szczegółową wiedzę na temat recepcji Biblii (głównie Ewange...

Niniejsza antologia powstała z mojej własnej inicjatywy. Nie była przedmiotem projektu badawczego, a ukazuje się jedynie dzięki pomocy finansowej Dyrekcji Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ze zrozumiałych względów ma więc ograniczone rozmiary i nie zawiera wszystkich wierszy, do których udało mi się dotrzeć. Zamieściłem w niej 67 utworów, a 16 kolejnych krótko omówiłem a aneksie na końcu pracy. Wszystkie powstały współcześnie z wydarzeniami, do których się odno...

Marian Tatara (1931–2004) – historyk i teoretyk literatury, profesor w Instytucie Polonistyki UJ, autor cenionych interpretacji poezji romantycznej, przede wszystkim wierszy i poematów Juliusza Słowackiego oraz Cypriana Norwida. Współautor (wraz z prof. Ewą Miodońską- -Brookes i prof. Adamem Kulawikiem) dzieła Zarys poetyki i rozdziału Romantyzm w Historii literatury polskiej w zarysie (pod red. prof. Mariana Stępnia i prof. Aleksandra Wilkonia). Był autorem wielu prac litera...

Poniższa książka nie jest „podręcznikiem do Pułki”, kompendium wiedzy ani czytelniczym przewodnikiem. […] Znaczną część tekstów zebranych w tomie należałoby czytać nie tyle ze znajomością twórczości autora Cennika, ile równolegle do niej: mając na podorędziu poszczególne książki, wracając nieustannie do najważniejszych wierszy, zagłębiając się razem z krytykami i badaczami w detale tego nadzwyczaj złożonego literackiego projektu. Innymi słowy: ta książka przeznaczona jest – z...

Pierwszy tom zbioru artykułów poświęconych jednemu z najwybitniejszych polskich poetów XX wieku. Czy istnieje teoria poezji Tadeusza Różewicza? Uwierzyliśmy poecie, że nie wie, czym jest i czym powinna być poezja, że jego uwagi o poezji i tworzeniu poezji są zawsze w niegotowości, formułowane przy okazji i niesystemowo. To prawda, jeden z największych poetów wieku XX nie zostawił po sobie żadnego traktatu, manifestu, definicji. Napisał: „Wszelkie «manifesty» i definicje ogra...

Literacki dziennik Karola Wojtyły    Literatura, teatr – te dziedziny twórczości były bliskie Wojtyle od czasów wadowickiego gimnazjum. Zbiór ten, zawierający tak wiele bardzo osobistych tekstów, to okazja do prywatnego spotkania z wielkim polskim świętym, swego rodzaju literacki dziennik młodego Karola Wojtyły. Jego twórczość to bezcenne dziedzictwo kultury. Część tych tekstów jest nieznana czytelnikom, do tej pory niepublikowana. Tom drugi dzieł literackich Karola Wojtyły ...

Wspólną cechą Antonia Colinasa i Zbigniewa Herberta, wyróżniającą ich spośród wielu poetów współczesnych, jest nadzieja na ukrytą obecność harmonii istnienia – stale i wyraziście obecna w ich poetyckim świecie, nawet jeśli nie zawsze wprost wyartykułowana. Istotą poszukiwań obu twórców jest konfrontacja świadomości współczesnego człowieka, nękanego poczuciem braku sensu i doświadczeniem fragmentaryczności świata, z utrwaloną w tradycji wiarą w możliwość odzyskania utraconych ...

Książka zawiera artykuły poświęcone poezji Eliota w przekroju od wczesnej do późnej twórczości, szczególnie uwzględniających ważne obecnie a mało opracowane w stosunku do tej poezji zagadnienie cielesności i związanego z nim także teologicznego pojęcia Wcielenia. W gronie autorów znajdują się znani i wybitni profesorowie takiej rangi jak Michael Edwards i Kevin Hart, a także polski literaturoznawca i poeta Jacek Gutorow oraz wybitna specjalista szekspirologii Małgorzata Grzeg...

Rozprawa Andrzeja Niewiadomskiego dotyka niemożliwego. Heroicznie mierzy się z tym, co w dwudziestowiecznej poezji polskiej najważniejsze i najtrudniejsze zarazem. Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, jakimi drogami biegła refleksja metapoetycka w tzw. poezji nowoczesnej; nie ma też pewności, że różne nurty ówczesnych myśli tworzą jakąkolwiek spójną całość. Autor rozprawy ma świadomość swoistego szaleństwa literaturoznawczego, na jakie się poważył. Z wątpliwościami jawnymi i ...

Łączenie poezji Rainera Marii Rilkego z mimesis mogłoby się wydawać pomysłem albo banalnym, albo ekscentrycznym. Autor dokonuje reinterpretacji historycznie obciążonej kategorii mimesis i wykazuje, że nowoczesny afekt człowieka twórczego przeciwko mimesis nie odnosi się właściwie do „Poetyki” Arystotelesa, lecz do jej jednostronnego i zawężonego pojmowania przez wczesnorenesansowych interpretatorów, którego wpływ jest widoczny jeszcze dzisiaj. Książka rozszerza ogląd mimesis,...

A może być, że jestem tylko meteorem, który na chwilę zabłyśnie, na chwilę ludzkość straszy i przeraża, a potem nagle ginie – szczęśliw byłbym, gdyby tak było. Droga meteorom wyznaczona jest miliard razy dłuższa aniżeli zwykłym gwiazdom. Te ostatnie jawią się w ściśle obliczonych czasach – nie chciałbym być gwiazdą! – być meteorem to istotna moja tęsknota: zniszczyć na swej drodze kilka światów, roztopić je w sobie, wzbogacić się nimi i po miliardach lat znowu powrócić, stokr...

Niniejszy tom jest wyborem tekstów Wiesława Pawła Szymańskiego (1932–2017), jednego z najciekawszych historyków literatury polskiej i krytyków literackich po 1956 roku. Wybór obejmuje osiemnaście szkiców poświęconych polskiej poezji międzywojennej i powojennej. W części pierwszej tomu znajdziemy syntetyczne ujęcia poezji Tadeusza Peipera, Władysława Sebyły, Józefa Czechowicza, Tadeusza Gajcego, Tymoteusza Karpowicza, Mirona Białoszewskiego, Stanisława Grochowiaka, Jarosława M...

"Poniższy esej – pod tytułem Perypetie czerwonego jabłuszka i pięściowego tłuka, czyli garść uwag o przekładach poezji Wisławy Szymborskiej na angielski, niemiecki i francuski. (…) Wydanie przez WL-w okolicach Nobla, niemal jednocześnie – trzech tomów w serii dwujęzycznej (w przekładach St. Barańczaka i Cl. Cavanagh na angielski, K. Dedeciusa – na niemiecki i P. Kamińskiego –na francuski) nastręcza rzadką, przyznajmy, sposobność do symultanicznej oceny porównawczej brzmienia ...

W prezentowanej antologii Krzysztof Andrzej Jeżewski, poeta, tłumacz, eseista, norwidolog i pisarz muzyczny, gromadzi polskie utwory poetyckie z ostatnich dwóch stuleci, w których mniej lub bardziej wyraźnie pobrzmiewają echa katastrofizmu. Jak zauważa autor zbioru: „Cechą charakterystyczną katastrofizmu polskiego jest jego doniosłość uniwersalna. Obejmował on zawsze całość problemów ludzkich, był wyczulony na wielkie przemiany polityczne, społeczne, ekonomiczne, psychologicz...