Zależność zachowań politycznych od miejsca w hierarchii społecznej zawsze była przedmiotem analiz dotyczących demokracji i społeczeństw rynkowych. Nasuwa się pytanie, co może motywować do podjęcia tej kwestii w pierwszych latach XXI wieku? Sądzimy, że są dwa takie tematy. Pierwszym z nich było rozszerzenie Unii Europejskiej na społeczeństwa postkomunistyczne, drugim – lata kryzysu ekonomicznego zapoczątkowanego w 2008 roku na rynku kredytów hipotecznych i w sektorze bankowym....
Trudno dostrzec w danej religii choćby jedno wierzenie, które rozumiane dosłownie nie byłoby zaprzeczone, pominięte lub znacząco inaczej ujęte w innej religii. Przy tym, wyjąwszy inteligencką elitę, wyznawcy każdej religii uważają własną za jedynie prawdziwą.
Jest dziś rzeczą pożądaną, by religie światowe łączyły swe wysiłki na rzecz ogólnoludzkich wartości, takich jak pokój, sprawiedliwość, solidarność, ochrona środowiska.
Filozofię teoretyczną we właściwym sensie można dziś sprecyzować jako filozofię o podejściu asystemowym, rozstrząsającą problemy, a więc jako filozofię systematyczną w sensie Nicolaia Hartmanna, wywodzącą się z aporetyki Arystotelesa. Filozofię systematyczną możemy z kolei zdefiniować sprawnościowo jako episteme, a więc jako par excellence umiejętność odróżniania problemów rzeczywistych od problemów pozornych, metodologicznie zaś, jako typ dociekań o nachyleniu historyczno-ge...
This book explores various aspects of social inequalities and their consequences for the life course of individuals. These include core issues of political sociology, such as voting representation and political attitudes and knowledge. Other elements of the life course this volume investigates pertain to education and skills, religiosity and health issues. The idea of life course implies that individuals and groups are best understood when key parts of their lives are studied...
Książka opracowana przez Pawła Grada ma wyjątkowo dużo zalet. Jako w pewnym zakresie uczeń i kontynuator myślicieli należących do warszawskiej szkoły historii idei przede wszystkim doceniam świadectwo w niej zawarte. Książka (...) przypomina to, co najlepsze w polskiej humanistyce i myśli społecznej. Z wielu powodów, których nie miejsce tu wyliczać, dorobek omawianych uczonych, nie jest tak silnie obecny w debatach intelektualnych we współczesnej Polsce, jak być powinien. Dz...
Prof. dr hab. Lilianna Kiejzik – historyk filozofii, tłumaczka. Zajmuje się rosyjską filozofią Srebrnego Wieku, problematyką feministyczną w filozofii, zagadnieniami strukturalizmu. Od 2005 r. kieruje Instytutem Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego. Książka jest pierwszą pracą podejmującą temat przyjaźni w kontekście filozofii rosyjskiej. Autorka omawia dzieło wybitnego filozofa i teologa Sergiusza Bułgakowa, i pokazuje jego idee na tle przyjacielskich relacji z trzynastom...
The book examines the role of idealization in the process of intersubjective understanding and social interaction. I further Karl-Otto Apel’s conception of the dialectic of the real and ideal communication community, and examine our ability to generate counterfactual, “as-if” spaces from psychological, neurocognitive, and philosophical viewpoints. Rejecting the assumption of internal connection between acts and meaning, I argue that internal models can be accessed and assesse...
„Wglądy” w filozofię Cezarego Wodzińskiego, jakie Kołoczek oferuje w tekstach, poświęconych jego książkom – od Heideggera i problemu zła, przez „Światłocienie zła”, „Św. Idiotę”, „Między anegdotą a doświadczeniem”, „Kapłana błaznem”, po „Odysa gościa” oraz „Metafizykę i metapolitykę” – składają się niewątpliwie w interpretacyjną całość, która przedstawia sobą skłaniający do dyskusji obraz tej filozofii. Za trafną i inspirującą należy uznać identyfikację myśli Wodzińskiego jak...
Na pytanie, skąd przychodzą, autorzy książki odpowiadają: jesteśmy w drodze, ale wiemy, że przychodzimy z pograniczy socjologii, zwłaszcza z antropologią tradycyjną i tą najnowszą; jesteśmy w sytuacji sondowania nastawień i nastrojów badawczych socjologów, by – jako socjologowie i jednocześnie uczestnicy polskich debat o atrybucjach styków nauk społecznych i humanistycznych – móc z pewnością odpowiedzieć, dokąd zmierzmy.
(ze wstępu Joanny Kurczewskiej)
Marek Pokropski napisał bardzo wartościową pracę, wyróżniającą się w literaturze światowej na tle innych poszukujących wyjaśnienia konstytucji doświadczenia przez jednoczesne zaangażowanie analiz fenomenologicznych i kognitywistycznych. Opisał ewolucję poglądów Husserla od pewnego intelektualizmu w pojmowaniu konstytucji czasu i przestrzeni do coraz większego doceniania szczególnej roli żywego ciała w tej konstytucji. Określił wkład Merleau-Ponty’ego do uchwycenia specyfiki ż...
ebrane w niniejszym tomie, nigdy wcześniej niepublikowane w języku polskim teksty pochodzą z okresu formowania się i umacniania fenomenologii jako swoistego podejścia filozoficznego, które wywarło ogromny wpływ na kształt kultury intelektualnej ostatniego stulecia. Jest to mianowicie czas pomiędzy wytężonymi pracami przygotowującymi wydanie „Badań logicznych” Edmunda Husserla (ostatnia dekada XIX w.) i publikacją artykułów do księgi pamiątkowej z okazji jego 70. urodzin (1929...
Swoim tytułem – Behemot polski – tom ten nie nawiązuje do imienia jednego z bohaterów pewnej powszechnie znanej i lubianej w Polsce powieści. Nawet, jeśli Behemot opisywany był w niej jako paź, błazen czy kocur, „wyposażony w zawadiackie wąsy kawalerzysty”. Przedmiotem nawiązania jest tu tytuł znacznie mniej znanego i rzadziej cytowanego dzieła. Mowa o późnej pracy klasyka nowożytnej myśli politycznej Tomasza Hobbesa zatytułowanej Behemot lub Długi Parlament. Historia przyczy...
Niniejszy esej jest próbą pytania o dzieje, która wychodzi od żywego doświadczenia tego, że coś się dzieje (choć nie wiadomo co), i drogą transcendentalnego namysłu fenomenologiczno-hermeneutycznego, poruszającego się wąską ścieżką między metafizyką historii i filozofią nauk historycznych, odsłania kolejne warstwy dziejowego (bez)sensu, w tym najgłębiej wydarzające się rozstrzygnięcie (krisis) »jest czy nie jest«, osiągając ostatecznie poziom konkretnej praktyki w postaci iro...
Cezarego Wodzińskiego, przedwcześnie zmarłego filozofa, historyka idei i tłumacza, poznałam w Wiedniu w latach dziewięćdziesiątych. Pracowałam wówczas w Instytucie Polskim, a Profesor przebywał na stypendium w Instytucie Nauk o Człowieku. Był sceptykiem, wydawało mi się, że z trudem mieści się w rzeczywistości, w której „monstrum polityki wciska się wszędzie...”. Podczas jednego z naszych spotkań, oblał mnie zimnym sznapsem. Mam nadzieję, że jeszcze kiedyś się spotkamy, na me...
Marne czasy, kiedy ogłoszono „bankructwo nauki”, minęły, era materialistyczna, kiedy filozofię przejęli „ubodzy duchem”, zakończyła się. We wszystkich dziedzinach wiedzy naukowej i w samej filozofii obserwujemy radykalne burzenie starego i wznoszenie nowego lub w jego przededniu. Okres zwątpienia, dekadencji, chorobliwej niemocy, apatii i kwietyzmu jest poza nami! Niesłychane wstrząsy we wszystkich dziedzinach wiedzy przyrodniczej są jedynie skutkiem potężnego wzrostu i ujawn...
W początkach polskiej transformacji 1989 roku, a możliwe, że i nieco wcześniej, dla aktorów zmiany społecznej (opozycji oraz postkomunistów) najważniejsze było stworzenie możliwości przetrwania i kontrolowanego rozwoju jednolitego porządku społecznego (umowy społecznej nowego otwarcia), które równocześnie legitymizowałaby (np. poprzez system prawa) autonomię węzłowych sfer funkcjonowania nowego ustroju (tj. sfery władzy, gospodarki wolnorynkowej i zmodernizowanego społeczeńst...
Książka Andrzeja Słowikowskiego budzi zainteresowanie z wielu powodów. Przede wszystkim na wyjątkowe uznanie zasługuje jej oryginalny temat, bezprecedensowy w polskich praktykach badawczych nad Sorenem Kierkegaardem. Autor podjął bowiem brawurową próbę zinterpretowania fenomenu mów budujących Duńczyka. Uczynił to w kontekście teologalnych cnót: wiary, nadziei i miłości, jako tych, które wyrażają egzystencjalną postawę człowieka. Wobec Stwórcy, który objawia człowiekowi samego...
Książka jest zachętą do zweryfikowania szeregu stereotypów dotyczących myśli średniowiecznej, w szczególności myśli Tomasza z Akwinu. Jest także zachętą do czerpania z niej inspiracji we współczesnych debatach etycznych, naznaczanych niebywałym rozwojem nauk o mózgu. Nie jest to zatem kolejne wprowadzenie do neurotyki, ale próba wskazania na użyteczność czerpania takich inspiracji w neurotyce. Użyteczność ta ujmowana jest w kategoriach narzędzi myślowych, pomagających w posze...
Nie były to oczywiście łatwe czasy do zawiązywania i utrzymywania kontaktów naukowych, ponieważ Patočka ciągle pozostawał w kręgu zainteresowania czechosłowackich służb bezpieczeństwa, zaś Krońska była represjonowana w związku z wydarzeniami marcowymi 1968 […]. Teoretyczną osnową wymiany epistolarnej pomiędzy tymi filozofami jest zaduma nad tragicznym losem Europy oraz oczekiwanie możliwej zmiany, którą czeski myśliciel ujmował poprzez diagnozę „końca Europy” i w koncepcji „p...
Kołakowski jest dla mnie – to oczywiste – największym fenomenem powojennej filozofii w Polsce i to fenomenem formatu światowego, tak z uwagi na twórczość, jak i życiowe zaangażowania. Przykłady można mnożyć. „Nigdzie indziej nie znajdziemy tak przekonującego spotkania filozofii z życiem” – twierdzi na przykład Modzelewski (Życiodajny impuls chuligaństwa) o skierowanej do sądu opinii semantycznej dotyczącej różnic pojęciowych między wiadomościami, ocenami oraz interpretacjami....
Książka Błażeja Skrzypulca jest pracą oryginalną, chociaż podejmuje klasyczny problem filozofii percepcji. Autor prezentuje w niej nowatorskie analizy i propozycje teoretyczne dotyczące przedmiotowych i protoprzedmiotowych obiektów treści percepcji wzrokowej, z jakimi mamy do czynienia na kolejnych etapach realizacji procesu precepcyjnego. Praca imponuje pod względem analitycznym i systematycznym. Bez wątpienia stanowi ważny wkład we współczesne badania dotyczące natury obiek...
